Emeklilikte Yaşa Takılanlar Forum

(TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol, uzun süredir çalışma hayatının gündeminde olan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi ile ilgili bir açıklama yaptı. 

Akkol, TİSK’in EYT’nin etkilerini somut bulgu ve verilerle inceleyen, beklentileri ve çözüm önerilerini ortaya koyan detaylı bir çalışması olduğunu belirtti. Düzenlemenin ideal bir yöntemle devreye alınmasının kamu, işçi ve işveren için kıymetli bir gelişme olacağına inançlarını dile getirdi.

TİSK Yönetim Kurulu Başkanı, konunun nitelikli iş gücü kaybı ve işverenleri etkileyecek başta kıdem tazminatı yükünü ve ek maliyetleri gözetecek uygun çözümlerle yönetilmesinin işgücü piyasalarındaki dengeler açısından kritik olduğuna da dikkat çekti.

Akkol, yaptığı açıklamada aşağıdaki ifadelere yer verdi:

“EYT, uzun süredir çalışma hayatının gündeminde olan ve çalışma arkadaşlarımızın çözümünü beklediği önemli bir konu. TİSK olarak, olası bir düzenlemenin hayata geçmesinin etkilerini somut bulgu, veri ve tespitlerle inceleyen, EYT’lilerin beklentilerini gözetirken diğer yandan çalışma hayatının olası bir düzenlemede nasıl etkileneceğini ortaya koyan derinlemesine bir çalışmamız var. Bu konuda birçok temasta bulunduk ve çalışmamızı Bakanlığımız ile de paylaştık. Tüm tarafların konudan beklentilerini karşılayacak, bir tarafın beklentilerini karşılarken diğer tarafa ciddi yükler getirmeyecek şekilde tasarlanmış ideal bir çözümün üretileceğine olan inancımız tam. Düzenlemenin ideal bir yöntemle devreye alınmasının kamu, işçi ve işveren için kıymetli bir gelişme olacağını düşünüyoruz.

TİSK olarak, her zaman önceliğimiz ülkemizin ve çalışma arkadaşlarımızın refahı oldu. Bu yaklaşımla EYT’li çalışma arkadaşlarımızın beklentilerinin karşılanmasını önemsiyoruz. Uzun yıllardır bu düzenlemeyi bekleyen arkadaşlarımızın uygun koşullarda emekli maaşlarını almasını işverenlerimiz de destekleyecektir. 

Diğer yandan, uygulamanın işletmelerimizin küresel rekabetçiliğini etkileyecek birçok sonucu ve yıllara yayılabilecek çeşitli istenmeyen etkileri de olacak. Başta kıdem tazminatı yüklerinin yönetilmesini önemli buluyoruz. Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için ise sosyal güvenlik destek primlerindeki işveren maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet etkileri ortaya çıkabilir. 

Bu konuda işverenler üzerindeki artan yüklerin sağlanacak teşvik ve kolaylıklarla hafifletilmesini, düzenlemenin tüm bu faktörleri gözetecek şekilde hayata geçmesini önemli görüyoruz. Devletimizin her zaman olduğu gibi hem çalışanı hem işvereni gözeten destek ve teşvikleri en uygun şekilde uygulamaya alacağına inanıyoruz.

Önemsediğimiz bir diğer konu da nitelikli iş gücünün çalışma hayatında devamlılığın sağlanması. Her 4 işletmeden 3’ü hali hazırda nitelikli işgücüne erişim sorunu yaşadığını bildiriyor, erişimin daha da zorlaşmaması kritik. Bu nedenle, EYT’li çalışanlardan emekli maaşlarını alırken mevcut işlerinde devam etmek isteyenler için çözüm üretilmesi birçok sektör ve işletme için önem taşıyor. Ayrıca hep gündeme getirdiğimiz üzere güvenceli esnek çalışma yöntemlerinin yaygınlaştırılmasının daha da önem kazanacağı görüşündeyiz. Nitelikli çalışan açığı kaynaklı etkilerinin yaşanmaması için bu çözümlerin kritik olduğunu düşünüyoruz.

Olası EYT du&#;zenlemesine paralel olarak kayıt dıs&#;ı ile mücadele de önem kazanacak. Kayıt dışı istihdam artışının önüne geçmek için bütüncül önlemler alınması gerektiğini her fırsatta ifade ediyoruz. Yükümlülüklerini eksiksiz yerine getiren kayıtlı ve örgütlü işletmeleri desteklemek önem kazanıyor. Bu işletmeleri olumlu şekilde ayrıştıracak somut uygulamaların hayata geçmesini bekliyoruz.

TİSK olarak ülkemize, işletmelerimize ve çalışanlarımıza katkı sunacak her adım için elimizi taşın altına koyacağımızı ifade ediyoruz. Ülkemize, çalışma hayatımıza ve çalışma arkadaşlarımıza değer katacak uygulamaların hayata geçmesi için çalışmaya ve destek vermeye devam edeceğiz.”

Emeklilikte yaşa takılanlar(EYT) hakkındaki düzenlemeleri içeren ve resmi adı "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" olan yasa tasarısı, TBMM Başkanlığına sunuldu.

AKP ve MHP milletvekilleri ile BBP Genel Başkanı Mustafa Destici'nin imzasını taşıyan teklif, dört maddeden oluşuyor.

Sunulan kanun teklifiyle ilgili basın toplantısı düzenleyen AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, söz konusu teklifle emeklilikle ilgili üç konuda düzenlemeye gittiklerini vurguladı.

Getirilen ilk düzenleme, prim sayısını ve sigortalılık süresini doldurmasına karşın yaş haddine takılan çalışanlar için yaş şartını ortadan kaldırıyor.

Akbaşoğlu, "Yürürlükteki mevzuata göre prim günü sayısını ve sigortalı çalışma süresini dolduran herkes, kendi mevzuatı içerisinde yaşa takılmadan istisnasız emekli olabilme hakkına sahip olacak. İster Bağ-Kur'lu, ister SSK'lı, ister Emekli Sandığı olsun" dedi.

Akbaşoğlu, sigorta başlangıcı 8 Eylül ve öncesi olan çalışanları kapsayacak olan bu düzenlemenin yılı içerisinde 2 milyon bin çalışanı, süreç içerisindeyse 5 milyona yakın çalışanı etkileyeceğini belirtti.

Sosyal güvenlik destek primi

İkinci düzenlemeyse emeklilik hakkı elde edenlerin çalışmaya devam etmesi durumunda getirilen sosyal güvenlik destek primini içeriyor.

"Çalışma hayatının desteklenmesi ve kayıt içerisinde devam etmesi" amacıyla bu düzenlemeye gittiklerini belirten Akbaşoğlu, işyerlerine 5 puanlık sigorta primi desteğine karşılık gelen yaklaşık liralık bir ödeme yapılacağını söyledi.

Akbaşoğlu, "Emekliliği hak edip emekli olduktan sonra aynı işyerinde 10 gün içerisinde tekrar işe başlayan bütün çalışanlar için işyerlerine 5 puan, yaklaşık liralık bir desteklemeyi Hazinemiz, devletimiz üstleniyor. Ve bu konuda yüzde 5 oranında bir destek primi söz konusu oluyor" açıklamasında bulundu.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, geçtiğimiz aylarda bu konuda yaptığı açıklamada, emekli olanların işe devam etmesi durumunda, normal çalışanlara göre primlerinin 5 puan yükseldiğini ve işverenlerin EYT düzenlemesi hayata geçerse bu farkın kaldırılmasını istediğini belirtmişti. Buna çözüm olarak da sosyal güvenlik destek primi formülüne işaret eden Bilgin, "İşveren emekli olan kişiyi çalıştırıyorsa devlete normal çalışandan daha fazla prim ödüyor. Oradaki primi aşağı çekerek eşit seviyeye getireceğiz. Yani işverene sen EYT'li olan bu çalışanını atma, çalıştır. Biz sana sosyal güvenlik destek primi vereceğiz" demişti.

"Taşeron"ların emeklilik zorunluluğu kalkıyor

Kanun teklifindeki üçüncü düzenleme, "taşeron" işçilere yönelik zorunlu emekliliğin kaldırılmasını öngörüyor.

Akbaşoğlu, taşeron olarak bilinen ve daha önce yapılan düzenlemeyle kadrolu işçi statüsüne geçen yüz binlerce çalışanın zorunluluk emekliliğini bu kanun teklifiyle ortadan kaldıracaklarını söyledi.

Akbaşoğlu, " sayılı KHK'nın geçici 23'üncü ve 24'üncü maddelerinde düzenlenen ve emekliliğe hak kazanıldığı takdirde bu çalışan işçi kardeşlerimizin zorunlu olarak iş akdinin feshine dönük düzenlemeyi kaldırıyoruz. Ve emekliliği hak eden, bu taşerondan işçi kadrosuna geçen bütün çalışanlarımıza ister emekli olabilme, isterse bu işyerlerinde çalışmaya devam edebilme imkânı sağlıyoruz" dedi. AKP'li vekil, "Bütün bakanlıklarda, kamu kurum ve kuruluşlarında, belediyelerde, il özel idarelerinde ve bunlara bağlı şirketlerde taşerondan işçi kadrosuna geçen bütün çalışanlar bu konuda kapsam içerisindedir" ifadesini kullandı.

Ne zaman yürürlüğe girecek?

Kanun teklifinin en geç önümüzdeki hafta Salı veya Çarsamba günü TBMM Genel Kurulu'ndan geçmesini beklediğini dile getiren Akbaşoğlu, yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte yürürlüğe girmesinin ardından başvuruların yapılabileceğini hatırlattı.

Akbaşoğlu, "Emeklilik başvurularını ister e-devletten, ki e-devletten yapılması hem vatandaşlarımızın, çalışanlarımızın lehine, oturduğu yerden müracaat edebilme hakkı ve imkânı söz konusu veya bizzat sosyal güvenlik kurumlarına müracaatla veya çalışan memurlarsa kendi kurumlarına müracaatla bu taleplerini ortaya koyabilirler" dedi.

İlk maaşlar ne zaman yatacak?

EYT'lilerin ilk emekli maaşlarınıysa Mart ayında almalarının mümkün olabileceğini ifade eden Akbaşoğlu, "Emeklilik dilekçelerinin başvuru tarihinden itibaren takip eden ay başı itibarıyla emekliliğe hak kazanılmış olur. Dolayısıyla inşallah Şubat'ta başvuran bütün emekliliklerin Mart'ta maaşlarını alabilme imkânları söz konusudur. Hak sahibi olacaklardır, bu komnuda en ufak bir endişe söz konusu değildir" diye konuştu.

EYT'liler daha düşük maaş mı alacak?

Sosyal medyada yayılan "EYT'liler daha az maaş alacak" iddialarının ise "tamamen gerçek dışı" olduğunu söyleyen Akbaşoğlu, EYT'lilerin farklı bir statüsü olmadığını belirterek "Daha az maaş alma gibi bir durum söz konusu değil" dedi.

En düşük emekli maaşının 5 bin lira olduğunu hatırlatan Akbaşoğlu, "Hiç kimse bunun altında altına maaş almayacak" ifadesini kullandı.

EYT'nin bütçeye yükü ne?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, emeklilik hakkını yaş haddi nedeniyle elde edemeyen yüz binlerce kişinin uzun süredir beklediği düzenlemenin yapılacağını Aralık ayı sonunda kamuoyuna açıklamıştı.

Erdoğan, düzenlemeyi duyurduğu konuşmasında, "Sistemin idamesine zarar vermemek ve ülke ekonomisinin üzerine kaldıramayacağı yükler bindirmemek için uzunca bir süre böyle bir düzenlemeye sıcak bakmadık" sözlerini kullandı ve düzenlemenin devletin fedakarlığıyla gerçekleştiğini söyledi. Reuters'ın ekonomistlerin hesaplamalarıyla ortaya çıkardığı tabloya göre EYT kamuya yıllık milyar lira maaş bütçesi maliyeti funduszeue.info dışında tek seferlik kıdem tazminatlarının da milyar lirayı bulması bekleniyor.

Emeklilikte yaş şartı en son ne zaman kaldırılmıştı?

yılında emekli olabilmek için üç koşul vardı. Kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi, 5 bin gün prim ödeme ve minimum 55 yaş; erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 5 bin gün prim ödeme ve minimum 60 yaş. Ancak o yıl yapılan seçimlerde dönemin Doğru Yol Partisi (DYP) Genel Başkanı Süleyman Demirel, emeklilikte yaş şartının kaldırılacağını vadetti. Bunu da başbakan olarak yılında gerçekleştirdi.

EYT ile ilgili 8 Eylül 'da ne oldu?

Demirel'in attığı bu adım, sigortalılık süresi düşünüldüğünde kadınların 38 yaşında, erkeklerin ise 43 yaşında emekli olabilmesine olanak sağladı. Yıllar içinde çeşitli iktidarlar göreve geldi ve düzenleme tartışma konusu oldu. Sosyal güvenlik sisteminin bu nedenle büyük zarar gördüğü ifade edildi. Nihayetinde 8 Eylül 'da, Bülent Ecevit'in başbakanlığındaki üçlü koalisyon yeni bir yasayla emeklilik koşullarını güncelledi. Sigortalılık ve prim günü süresinin yanı sıra, kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş sınırı getirildi.

EYT'liler nasıl ortaya çıktı?

'daki bu düzenlemenin ardından ile yılları arasında işe girenler tartışma konusu oldu. İş yaşamına 'deki yasa varken başlayanlar 20 ya da 25 yıl sonra emekli olacaklarını düşünürken 'daki yeni yasayla mağdur olduklarını ifade ettiler. Kanunların geri işletilemeyeceğinden hareketle bir araya gelip örgütlendiler. yılında Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'ni kurdular.

Muhalefet ve iktidar ne demişti?

EYT'liler kamuoyunda görünür oldukça siyasi partilerin de ilgisi buraya yöneldi. yılında CHP ve İYİ Parti konunun çözülebilmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisine kanun teklifi verdi ancak iktidar bunları reddetti. Muhalefet bunu gündemde tutmaya devam edince yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan, EYT'nin ülke ekonomisini çökertmeye dönük bir adım olduğunu, seçim kaybedecek bile olsalar bu işin içine girmeyeceklerini söyledi.

DW/CÖ,BB,EC

Bize yazın