Meçhule Giden Bir Gemi Kalkar Bu Limandan Şiiri
En Son Okunma: -
Nazım Hikmet&#;in, annesiyle Yahya Kemal arasındaki aşkı farkettiği an&#; Celile Hikmet resimleri ile olduğu kadar güzelliği ile de tüm İstanbul’un diline destan bir kadındı&#; İstanbul sosyetesinin en çok konuşulan kadınları arasındaydı&#; yılında bu dillere destan güzellikte kadın Osmanlı’nın meşhur valilerinden Nazım Paşa’nın oğlu Hikmet Bey ile evlendi&#; Türk şiirinin dünya çapındaki en önemli ismi olan Nazım Hikmet de bu beraberlikten doğacaktı&#; ’ya gelindiğinde Celile Hanım‘la eşi Hikmet Bey arasında şiddetli bir geçimsizlik başladı&#;
O günlerde Yahya Kemal, Bahriye’de okuyan genç Nazım Hikmet’in şiir hocası olarak eve gelip gitmeye başlamıştı&#;
Nazım Hikmet’in annesi Celile Hanım’la, Yahya Kemal arasında filizlenen aşk kısa bir süre sonra Celile Hanım’ın anlaşamadığı eşinden boşanmasıyla sonuçlandı&#;
Tutkuyla, ateşle, kıskançlıklarla dolu tarihin sayfalarının arasına gizlenen aşk başlıyordu&#;
O aşkın aktörleri sadece Celile Hanım ve ünlü şair Yahya Kemal değildi&#;
Nazım Hikmet, Necip Fazıl hatta Celile’nin yeğeni Oktay Rıfat’ın, yani Türk şiir dünyasının bütün ustalarının bir tarafından dahil oldukları bir aşktı o&#;
***
Heybeliada’da okuyan genç Bahriyeli Nazım, hafta sonları okuldan çıkar annesinin yanına gelirdi&#;
Yahya Kemal o günlerde genç birer Bahriyeli olan Nazım Hikmet ve Necip Fazıl’ın bulunduğu öğrenci grubuna şiir dersleri verirdi&#;
Yahya Kemal hafta sonları “Genç Nazım Hikmet’e Türkçe ile şiir dersleri” verirken, İstanbul’un en güzel kadınlarından olan, ressam Celile Hanım’la yakınlaştı&#;
Nazım’a verdiği derslerden arta kalan zamanlarda Celile Hanım ile Yahya Kemal sanat ve edebiyatla başlayan uzun sohbetlere başlamışlardı&#;
Bir süre sonra bu ilişkinin kokusu Nazım’ın ve Necip Fazıl’ın öğrencisi olduğu Bahriye mektebinde duyuldu&#;
***
Dedikoduların ayyuka çıkması üzerine Yahya Kemal bir süre okula gelmedi&#;
Geldiğinde karşısına öğrencisi Necip Fazıl çıkacaktı&#;
Hocası olan Yahya Kemal’e şöyle dedi:
“Hocam, kibrit suyu içerek intihara kalkıştığınızı duyduk&#; Sınıfın bu durumdan duyduğu derin üzüntüyü size söylemek isterim&#;”
Hocasına yönelik bu alaycı, ironik, dalga geçen tutum bir Deniz Harp Okulu öğrencisi Bahriyeli için kabul edilmez bir davranıştı&#;
Necip Fazıl “Bu aşk ilişkisini alaycı bir şekilde ima eden” sözleri nedeniyle “Kodes” adı verilen tahta dolabın içinde cezaya gönderildi okulda&#;
***
Ne ki bu Fransızcayı ana dili gibi konuşan, piyano çalan, natürmort resimler yapan dünyalar güzeli, sanatçı genç kadın Celile ile Yahya Kemal’in aşkı alevinden bir şey kaybetmiyordu&#;
Olayı genç Nazım Hikmet de fark etmişti&#;
Necip Fazıl’dan sonra bir gün Yahya Kemal’in siyah pardösüsünün cebine bir not bıraktı&#;
Kâğıtta Yahya Kemal’e hitaben şöyle yazıyordu:
“Hocam olarak girdiğiniz bu eve babam olarak giremezsiniz&#;”
Bu not üzerine ünlü şair, tedirgin oldu&#;
Bir süre Celile Hanım’ın evine gelmedi&#;
Genç Nazım’la karşılaşmaktan çekindi&#;
Celile Hanım ise Yahya Kemal yüzünden kocasından boşanmış, bütün İstanbul’un kulaktan kulağa dedikodusunu yaptığı bir aşka “evet” demişti&#;
Artık evlenmek istiyordu&#;
Yahya Kemal bir taraftan kadını deliler gibi kıskanıyor, diğer yandan bu eviliğe yanaşmıyordu&#;
***
Aşkını dile getirdiği olay inanılmazdı:
“ yılından yılına kadar bir kadına deli gibi aşık oldum&#;
Bu kadın yazın adada otururdu&#;
Ben de orada idim&#;
Deli divane olmuştum&#;
Sonbahar’da Nişantaşı’ndaki evini düzenlemek için İstanbul’a inerdi&#;
Sonbaharı’nda yine İstanbul’a iniyordu&#;
Ben müthiş muzdariptim&#;
Artık vapur giderken iskeleden mendil sallamalar, ağlamalar&#;
O gidinceye kadar Ada dopdolu idi&#;
Gider gitmez benim için boşalıverirdi&#;
Tam o günlerde Berlin Büyükelçisi Hakkı Paşa İstanbul’a dönecek lafı çıktı&#;
Hakkı Paşa, benimkinin uzaktan akrabası oluyordu ve İstanbul’a geldiğinde geceler düzenler, İstanbul’un bütün güzel kadınlarını çağırırdı&#;
Benimki de oralara gidecek diye içim burkuluyordu&#;
Hatta kendisine bu endişemi söylemiştim&#;
Gitmeyeceğine yemin etmişti&#;
Bir gece Ada Oteli’nde otururken, yandaki iki kişinin ‘Berlin Büyükelçisi bu gece davet veriyor&#; İstanbul’daki bütün güzel kadınlar davetli’ lafını ettiklerini duydum&#;
***
Müthiş bir acıyla yerimden kalktım&#;
İskeleye doğru gittim&#; Son vapur çoktan kalkmıştı&#;
Sert bir lodos esiyordu&#; Deniz karmakarışıktı, ancak ne olursa olsun, sandalla Maltepe’ye geçmeye karar verdim&#;
Sandalcılara gittim, yanaşmıyorlardı&#;
Çok para verince biri ikna oldu&#;
Açıldık, bir süre sonra lodos büsbütün arttı&#;
Denizde çalkalanıp duruyorduk&#; Sandalcı bana küfretmeye başlamıştı&#;
Ölmek üzereydik, ama ben sadece sevgilimin katıldığı geceyi düşünerek müthiş bir kıskançlık duyuyor ve bir an önce orada olmak istiyordum&#;
Sırılsıklam Maltepe’ye gelebildik&#;
Hemen bir kahvehaneye gidip, araba bulmaya çalıştım&#;
Yoktu&#;
Bunun üzerine Maltepe’den Bostancı’ya yürümeye karar verdim&#;
Tren yoluna çıkarak koşmaya başladım&#;
Maltepe-Bostancı arasının bu kadar uzun olduğunu o zamana kadar fark etmemiştim&#;”
***
“Kan ter içinde Bostancı’ya geldim&#;
Vakit hayli geçti&#;
Karakola gittim. ‘Bana bir araba bulunuz hastam var’ dedim&#;
Aradılar taradılar birini buldular..
Yine bir sürü para verdim&#;
Arabayla yola koyuldum&#;
Kadıköy, oradan Üsküdar&#; Karşıya geçtim. Doğru Nişantaşı!.. Sevgilimin oturduğu apartmanın kapıcısı ahbabımdı. Penceresini vurarak onu uyandırdım. ‘Benimki evde mi’ diye sordum?
Adam halime bakıp şaşırdı: ‘Evde, bu akşam çıkmadı!’ dedi, ‘Ne diyorsun diye bağırdım?’ Bütün katettiğim mesafe sanki başıma yıkılmıştı. Eve kaçta geldiğini araştırttım&#;
Sözüne inanamıyordum. ‘Çık bir bak! Evde mi?’ diye adamı zorladım&#;
Adam çarnaçar çıktı. Bir münasebetle hizmetçisine sormuş uyuyor! demiş&#; Geldi haber verdi&#; Sanki dünyalar benim oldu&#;
Apartmanın karşısında bir arabacı meyhanesi vardı. Orada sabaha kadar içtim&#;
Sabahleyin, doğru eve çıktım&#; Benim halim berbat. Toz toprak içinde olduğumu görünce şaşırdı ve hemen anladı&#; Sarmaşdolaş olduk&#;”
***
Yahya Kemal deli gibi aşıktı, ama evlenmekten hayatı boyunca korkmuştu&#;
Belki, böylesi bir kadına hiçbir zaman sahip olamayacağını bilmekten, belki o beraberlikte ters bir olaydan ürkmekten, belki de genç Nazım Hikmet’ten ve etraf ne der diye ürkmekten?..
O günlerde Celile Hanım, Yahya Kemal’e bir mektup yazdı, şöyle diyordu:
“Bugün Pazar belki gelirsin diye üç vapurunu pencerede bekledim&#;
Gelmedin mahzun oldum&#;
Verdiğin konferansa gelmedim, kalabalıktır memnun olmazsın diye, fakat hep aklım sende idi&#;
Çok çok göreceğim geldi&#;
Beni niye aramadın&#;
Sana gücendim canımın içi, pek göreceğim geldi&#; Ben o günden beri yani Salı gününden beri evdeyim, dikiş dikiyorum&#; Evimiz için çalışıyorum&#;”
Hiçbir zaman o evlilik olmadı&#;
Yahya Kemal hep kaçtı o evlilikten ve beraberlikten&#;
Uzun yıllar geçti bu olayın üzerinden&#;
Nazım Hikmet büyük bir şair olmuştu&#;
Sosyalistti&#;
Dönemin iktidarı tarafından hapislerde süründürülüyordu&#;
Celile artık yaşlanmıştı&#;
O güzelliğinden eser kalmamış üstüne üstlük kör olmuştu&#;
Oğlunun hapislerden kurtulması için Galata Köprüsü’nde açlık grevine başlamıştı o görmeyen gözleriyle anne yüreği&#;
Tuhaf bir rastlantı sonucu, Celile açlık grevi yaparken, Yahya Kemal Galata Köprüsü’nden geçiyordu&#;
Büyük aşkını gördü&#;
Ama yanına gitmedi&#;
Bir zamanlar “Hocam olarak girdiğin eve babam olarak girmeni istemiyorum” diyen genç Nazım Hikmet’in kurtulması için kör gözlerle açlık grevi yapan Celile’ye destek imzasını vermedi&#;
Hızla uzaklaştı oradan&#;
***
Öldüğünde evraklarının arasından içinde kurumuş iki yaprak bulunan bir zarf çıktı Yahya Kemal’in&#;
Şöyle yazıyordu:
“Bu zarfın içindeki hatıra, 19 Ağustos ’da Sirkeci garında gece saat 10’da veda ettiğim aziz bir kadının göğsündeki çiçektendir&#; Koparıp verdiği bu iki yaprağı daima muhafaza edeceğim&#;”
Celile muhtemelen bu aşkın devam etmeyeceğini anladığı gece Paris’e giderken, Sirkeci Garı’nda vermişti Yahya Kemal’e göğsünde duran o iki yapraklı çiçeği&#;
SESSİZ GEMİ&#;
Yahya Kemal’in Sessiz Gemi’si “hep ölüme yazılmış bir şiir olarak” bilinir&#;
Oysa demir alıp bu limandan kalkan gemi&#;
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol dizeleri&#;
Yahya Kemal’in hayatındaki en büyük aşkı olan Celile’sinin Ada’dan gemiyle İstanbul’a uzaklaşışı esnasında yaşadığı çaresizliği anlatır&#;
Ölümdür elbette Sessiz Gemi’nin konusu&#;
Ama aşkta aranan ölümdür ve Celile’nin ardından ada limanında bakakalan Yahya Kemal’den esintiler içerir&#;
***
“Artık demir almak günü gelmişse zamandan&#;
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan&#;
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol&#;
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol&#;
Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli&#;
Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli&#;
Biçare gönüller!.. Ne giden son gemidir bu&#;
Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu&#;
Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler&#;
Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler&#;
Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden&#;
Birçok seneler geçti dönen yok seferinden&#;”