Hipokondriazis Ne Demek

kaynağı değiştir]

1. Bedensel meşguliyet
2. Doktorların sağlıklı olduğuna dair güvence vermesine rağmen kendini ağır hasta olarak hissetmek
3. Hastalık fobisi
4. Kişilerin sağlıkla ilgili yüksek düzeyde bulunan kaygıları vardır. Ufak bir sağlık sorununda paniğe kapılır
5. Kendinde bir hastalık çıkacağı korkusundan dolayı doktora ve hastaneye gitmekten kaçınırlar
6. Düzenli şekilde nabız kontrolü yaparlar ve tansiyon ölçerler
7. Dışkılarını kontrol etme eğiliminde bulunurlar

Neden[değiştir kaynağı değiştir]

Diğer psikiyatrik bozukluklarla ilişkili olarak hipokondriya sınıflandırması uzun zamandır bilimsel bir tartışma konusu olmuştur ve farklı tanı sistemleri ile etkili yayınlar arasında büyük farklılıklar göstermiştir.

DSM örneğinde, birinci ve ikinci versiyonlar hipokondriyaziyi bir nevroz olarak sıralarken, üçüncü ve dördüncü versiyonlar hipokondriyaziyi bir somatoform bozukluk olarak sıralamıştır. DSM'nin güncel versiyonu (DSM-5) somatik belirti bozukluğunu (SSD) "bedensel belirti ve ilişkili bozukluklar" başlığı altında, hastalık kaygısı bozukluğunu (IAD) ise hem bu başlık altında hem de bir kaygı bozukluğu olarak sıralamaktadır.

ICD, DSM'nin üçüncü ve dördüncü versiyonları gibi hipokondriyayı bir somatoform bozukluk olarak listeler. Ancak ICD, hipokondriyaziyi "takıntılı-zorlayıcı veya ilgili bozukluklar" başlığı altında listeler.

Diğer hipokondriya sınıflandırmalarını tartışan çok sayıda etkili bilimsel yayın da vardır. Özellikle, 'ların başından beri, hipokondriyayı bir kaygı bozukluğu olarak kabul etmek ve bu duruma "sağlık kaygısı" veya "şiddetli sağlık kaygısı" olarak atıfta bulunmak giderek yaygınlaştı.

Tedavi[değiştir kaynağı değiştir]

ICD, hipokondriyayı şu şekilde tanımlar:

A. Aşağıdakilerden herhangi biri:

• En az iki ciddi fiziksel hastalığın (en az birinin hasta tarafından özel olarak belirtilmesi gerekir) varlığına dair en az altı aylık sürekli bir inanç.
• Varsayılan bir şekil bozukluğuyla (vücut dismorfik bozukluğu) sürekli bir meşguliyet.

B. İnanç ve belirtilerle meşgul olmak, kalıcı bir sıkıntıya veya günlük yaşamda kişisel işlevsellik ile etkileşime neden olur ve hastayı tıbbi tedavi veya araştırma (veya yerel şifacılardan eşdeğer yardım) aramaya yönlendirir.

C. Tıbbi incelemelerden hemen sonra veya tıbbi incelemeler sırasında birkaç haftaya kadar olan kısa süreler hariç belirtiler veya fiziksel anormallik için yeterli fiziksel neden bulunmadığına dair tıbbi tavsiyeyi kabul etmeyi ısrarla reddetme,

D. En sık kullanılan dışlama kriterleri: sadece şizofreni ve ilgili bozuklukların (F20–F29, özellikle F22) veya duygudurum bozuklukları (F30–F39) herhangi birinde görülmez.

DSM-IV, hipokondriyayı şu kriterlere göre tanımlar:^[7]

A. Kişinin bedensel semptomları yanlış yorumlamasına dayalı olarak ciddi bir hastalığa sahip olma korkusu veya ciddi bir hastalığa sahip olduğu düşüncesiyle meşgul olma.
B. Uygun tıbbi değerlendirme ve güvenceye rağmen meşguliyet devam eder.
C. Ölçüt A'ya olan inanç, sanrısal yoğunlukta değildir (Delüzyonel Bozukluk, Somatik Tip'te olduğu gibi) ve görünüşle ilgili sınırlı bir endişeyle sınırlı değildir (Beden Dismorfik Bozukluk'ta olduğu gibi).
D. Zihinsel meşguliyet, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında bozulmaya neden olur.
E. Rahatsızlığın süresi en az 6 aydır.
F. Genelleştirilmiş Anksiyete Bozukluğu, Obsesif-Kompulsif Bozukluk, Panik Bozukluk, Majör Depresif Dönem, Ayrılık Anksiyetesi ile veya başka bir Somatoform Bozukluk bu meşguliyet daha iyi açıklanamaz.

DSM'nin beşinci versiyonunda (DSM-5), DSM-IV hipokondriyazisi için kriterleri karşılayanların çoğu, bunun yerine somatik semptom bozukluğu (SSD) veya hastalık kaygısı bozukluğu teşhisi (IAD) kriterlerini karşılar.^[8]

Sınıflandırma[değiştir

Hastalık Kaygısı Bozukluğu, Hipokondriyazis

Herhangi bir bedensel hastalık bulunmadığı halde vücuttaki belirtileri yanlış yorumlayarak, ciddi bir hastalığının olması ya da olacağıyla ilgili yoğun kaygıyla oluşan bir psikiyatrik hastalık, hipokondriyazis ya da hastalık kaygısı bozukluğu olarak isimlendirilir.

Halk arasında “hastalık hastalığı” olarak bilinen hipokondriyazisin en büyük problemi bitmek tükenmek bilmeyen bedensel şfunduszeue.infoşi baş ağrısı ,sırt ağrısı, çarpıntı, terleme, öksürük, şişkinlik, adet dönemlerinde sancı, kabızlık ve cinsel isteksizlik gibi belirtileri ciddi algılayarak önemli bir hastalığın belirtisi olduğuna inanır. Sık sık nabız kontrol ederek, tansiyon ölçtürür. Yeterli düzeyde tıbbi tetkikler ve muayenenin yapılmasına rağmen, hastalıkla ilgili kaygılar ve inanışlar devam eder. Tıbbi değerlendirmeler kişiyi tatmin etmez.

Hastalık kaygısı yaşayan kişi, tedavinin ve ilaçların yan etkilerinden çabuk etkilenir. Bu hasta grubu psikiyatriste gitmeden önce birçok doktora gider. Çünkü sorunun psikolojik olduğunu kabul etmekte güçlük çeker. Sürekli doktor değiştirme davranışında bulunur. Bu yüzden kendini onaylayabilecek doktor arayışına devam eder. Hastalık endişelerine dair sosyal destek alma ihtiyacını, onaylanma davranışıyla sağlar.

Genellikle sosyal destek yetersizliği hastalık kaygısının gelişmesine zemin hazırlar. Hastalık hakkında çok fazla araştırma yapar. Araştırmalarının sonucuna göre kendi kendine teşhis koyma eğiliminde bulunabilir. Hatta teşhis konusunda doktorlarla bilgi yarışına girebilir.

Hastalık kaygısı iki türden oluşmaktadır. Bakım arayan tür sık sık doktora giderek tetkik yaptırma davranışı gösterirken, bakımdan kaçan tür ise ya hiç gitmez ya da seyrek olarak sağlık kontrolüne gider.

Yapılan çalışmalarda erken çocukluk döneminde gelişen bağlanma stillerinin, hastalık kaygısı oluşumuyla ilişkili olduğu belirtilmiştir. Çocukluk döneminde ebeveynler ve yakın çevre ile olan iletişim, kişinin ileriki yaşamını etkilemektedir. Özellikle kaygılı ve güvensiz bağlanma, hastalık kaygısı ve buna ilişkin açıklanamayan tıbbi belirtilerin oluşmasına neden olmaktadır. Hastalık kaygısı yaşayan kişinin doktorlardan onay arama davranışının temelinde güvensiz bağlanma ve sağlığa dair kaygılarını başkalarından destek sağlayarak azaltma eğilimi bulunmaktadır.

Hastalık Kaygısı Bozukluğunun Nedenleri:

Yapılan araştırmalarda, biyolojik, psikolojik ve çevresel olmak üzere birçok faktörün hastalık kaygısı gelişimine neden olabileceği belirtilmiştir.

*Genetik faktörünün hastalık kaygısı gelişiminin bir nedeni olabileceği belirtilmiştir. Fakat çevresel faktörlerin daha etkin bir öneme sahip olduğu vurgulanmıştır.

*Düşük benlik saygısı.

*Suçluluk duygusunu ifade etme biçimi.

*Hasta rolünün kişiye sağladığı ikincil kazançlar.

*Travmatik yaşam deneyimleri.

*Çocukluk dönemi hastalıkları.

*Travmatik cinsel birleşme.

*Kişilik yapısı (özellikle yüksek nörotisizm ve içedönüklük) hastalık kaygısı bozukluğunun (hipokondriyazis) nedenlerindendir.

DSM 5 Tanı Kriterine göre Hastalık Kaygısı Bozukluğu

*Ağır bir hastalığı olduğunu ya da olacağını düşünüp durma.

*Bedensel belirti yoktur ya da varsa bile ağır değildir. Başka bir hastalık durumu çıkma olasılığı yüksekse (örn. güçlü bir aile öyküsü varsa), bu konuda düşünüp durma açıkça aşırı bir düzeydedir ya da orantısızdır.

*Sağlıkla ilgili yüksek düzeyde bir kaygı vardır ve kişi, kişisel sağlık durumuyla ilgili olarak kolaylıkla korkuya kapılır.

*Kişinin sağlıkla ilgili davranışlarında aşırılıklar görülür (örn. hastalık bulguları için vücudunu sık sık tarar) ya da uygunsuz bir kaçınma içindedir (örn. doktora gitmekten ve hastanelerden kaçınır).

*Hastalıkla uğraşıp durma süresi en az altı aydır, ancak korkulan özgül hastalık bu süre içinde değişebilir.

*Hastalıkla ilgili düşünüp durma, bedensel belirti bozukluğu, panik bozukluğu, bedensel algı bozukluğu, takıntı-zorlantı bozukluğu ya da sanrılı bozukluk, bedensel tür gibi başka bir ruhsal hastalıkla daha iyi açıklanamaz.

Hastalık Kaygısı Bozukluğunda Ne Zaman Tedaviye Başvurmak Gerekir?

Sağlığınıza dair endişelerinizi kontrol etmekte güçlük çekiyorsanız psikolojik destek almanız gerekir.

Yaşanılan belirtiler zamanla daha da ilerleyerek diğer psikiyatrik hastalıklarla birlikte seyredebilir. Bu yüzden stresle birlikte vücudunuzdaki gelişen bedensel değişimlerin farkına varmak ve stresi yönetebilmeyi öğrenmek için psikoterapi ve ihtiyaç durumunda ilaç desteği almanız etkili olacaktır.

Psikolog Funda Buharalı.

nest...

29764 29765 29766 29767 29768