Eskişehir Han Yeraltı Şehri

Eskişehirilinin en çok ilgi çekenyerlerinden biri olan Han Antik Kenti'nde en ilgi çekici arkeolojik kalıntılar; kayalara oyulmuş yer altı galerileridir. Ne zaman ve ne amaçla yapıldıkları bilinmeyen karmaşık yapıdaki yer altı galerilerinin ve çok sayıdaki tahıl ambarlarının uzun süreli ve güçlü bir tehdide karşı savunma ve korumaya yönelik olarak yapıldığı düşünülmektedir. Bölgenin tarihsel süreç içerisindeki konumu göz önüne alındığında akla ilk gelen cevap ise, Anadolu’nun bu kesiminde yoğunluğu 7. yüzyıldan itibaren giderek artan Arap akınlarına karşı yapılmış olmasıdır.

Yer altına inen kat kat mekanlar ve koridorlar en alt tabakada temiz su kanalına bağlanmıştır. Güneydoğu girişinde ise Gömü Odası yer alır. Yer altına oyularak yapılmış üç odadan oluşur ve bu odalarda arcosoliumlu sandukalar bulunmaktadır. Oda duvarının özellikle üst seviyesinde ve tavanda rozet, baklava dilimi, fiyonk, yaprak ve fırıldak motifleri bulunmaktadır. Bölgede bilinen tek örnek olması nedeniyle gizem taşımaktadır.

Eskişehir, özellikle son yıllardaki gelişimiyle İç Anadolu’nun turizmde parlayan yıldızı haline gelmiştir. Modern yüzünün arkasında antik çağlara kadar uzanan bir medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Şehrin Han ilçesi, Frig Vadisi’nde bulunan Han Yeraltı Şehri ve çevresi de, bu medeniyetin günümüze ulaşan kanıtlarından biridir. Han Yeraltı Şehri doğal kayalıklarda yeraltına oyularak yapılmıştır. Tarih boyunca doğuyu, batıya ve güneye bağlayan antik yol üzerindeki en önemli kavşaklardan biri olan Han Yeraltı Şehri aynı zamanda, Hıristiyanlığın ilk barınağı ve hem Selçukluların hem de Osmanlıların mola kentidir.

Han Antik Kenti 

yılında Eskişehir Müzesi tarafından ilçe merkezinde kazı ve araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda, kayalıklara oyularak yapılmış gömü ve benzeri mekânlar saptanmış; Han Yeraltı Şehri’nin yakınındaki mezar odası müze tarafından temizlenmiştir. Bugüne kadar tamamı kayalara oyulmuş, tekli ve oda tipinde ’den fazla mezar tespit edilmiştir. Mezarlardan elde edilen buluntular, nekropol alanının MS 1. yüzyıldan başlayarak MS 6. yüzyıla kadar yaklaşık 4 yüzyıl süresince kesintisiz olarak kullanıldığına işaret etmektedir.

Han Antik Kenti yeraltına yapılan kat kat bölümler, bu bölümleri birbirine bağlayan koridorlar ve en alt bölümde, kuzeyden gelen bir temiz su kanalından oluşmaktadır.Gömü odasının girişi güneydoğu yönündedir ve yeraltına oyularak yapılmış 3 odadan oluşmaktadır. Odalarda arcosolium’lu (tavanı resimlerle bezeli, kemerli kubbesi olan duvar oyuğundan oluşan mezar) sandukalar bulunmaktadır.

Oda duvarının üst tarafında ve tavanda rozet, baklava dilimi, fiyonk, yaprak ve fırıldak motifleri mevcuttur. Bu, bölgede bilinen tek örnektir. Karmaşık yapısı ile dikkati çeken yeraltı galerilerinin ve çok sayıdaki tahıl ambarının yapılış zamanı ve amacı ile ilgili herhangi bir tarihi ya da arkeolojik veri bulunamamıştır. Uzun süreli ve güçlü bir tehdide karşı savunma ve koruma amaçlı olduğu tahmin edilmektedir.

Han ilçe merkezinde ortaya çıkarılan kalıntılar, buradaki antik yerleşimin Roma İmparatorluğu döneminde önemli ölçüde genişlediği ve Bizans Dönemi’nde de özellikle askeri açıdan stratejik bir merkeze dönüştüğü yönündedir. Han Antik Kenti güzergâhında bulunan bir diğer önemli tarihî eser de, Osmanlı Dönemi’nden bugüne ulaşan Hüsrev Paşa Camii ve hamamdır.

Eskişehir Han İlçesi 

Eskişehir Han ilçesi sadece yakın çevresinin tarihî ve doğal güzellikleriyle değil, ilçe merkezindeki Osmanlı Dönemi yapılarıyla da büyük ilgi görmektedir. yılında merkez ilçe olan Han, ’da ilçe olmuştur.

Eskişehir Han İlçesi Tarihi 

Eskişehir Han ilçesi tarihi, bölgenin yerleşim merkezi olarak belirlendiği MÖ yıllarına, yani Hitit uygarlığına uzanmaktadır. Antik yol üzerindeki Han ilçesi, ilk Tunç Çağı, Frig, Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim bölgesi olarak kullanılmaktadır. Fransız sanat tarihçisi ve arkeolog Albert Gabriel, yılları arasında İstanbul Arkeoloji Enstitüsü adına bölgeyi incelemiştir. Ardından Prof. Dr. Halet Çambel’in yaptığı kazılar izlenmiş ve bu kazılar yörenin İlk Tunç Çağı’ndan bugüne yerleşime açık olduğunu ortaya koymuştur.

MÖ yıllarında Balkanlardan gelen Frigler, buradaki Hitit egemenliğine son vermiştir. Frigler’in başkenti Gordion, Han bölgesine çok yakındır. Bu nedenle Eskişehir Han Yeraltı Şehri ve çevresi Friglerin en önemli yerleşim merkezlerinden biri olmuştur. KimmerlerinFrig egemenliğini sonlandırmasıyla bölgede Lydialıların egemenliği başlamış, onları Persler, Makedonyalılar, Romalılar ve Bizanslılar izlemiştir. Tarihi İpek Yolu’nun bir kolunun buradan geçmesi, Han ilçesini her dönem vazgeçilmez kılmıştır.

Orta Çağ’ın ikinci yarısında Haçlı ordularının buradan geçmesi nedeniyle, Türk Beylikleri ve Bizanslılar arasında birçok savaş yaşanmıştıfunduszeue.infoerDönemi’nde ise bölge Arap akınına uğramıştır. Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde imparatorluk topraklarına katılan bölgede, Koruma Kurulu tarafından adet sivil mimari örneği ve 20 adet anıtsal yapı tespit edilerek koruma altına alınmıştır.

Han Yeraltı Şehri ve Çevresindeki Tarihi Eserler 

Eskişehir, ev sahipliği yaptığı değişik uygarlıklar nedeniyle Antik Dönem’den, Osmanlı’ya kadar çok farklı türde yapıları bünyesinde barındırmaktadır. Bunlardan en önemlisi IV. Murad zamanında yapılan  odalı han, hamam ve çeşmedir. Bir diğeri de yine Sultan IV. Murad’ın torunu Hüsrev Paşa adına “Kızıl Kilise”yi restore ettirerek yaptırdığı Hüsrev Paşa Camii’dir.

Han Yeraltı Şehri Nerededir? 

Han Yeraltı Şehri,Eskişehir il merkezine 83 km uzaklıktadır ve ilçenin güneydoğusunda yer almaktadır. Kuzeybatısında Seyitgazi ilçesi, kuzeydoğusunda ise Çifteler ilçesi yer almaktadıfunduszeue.infoet sitelerindeki Eskişehir Han ilçesi haritası da, Yeraltı Şehri’nin yerini tam olarak tespit edebilmek için yardımcı olacaktır. 2. derece arkeolojik sit alanı olan bölge her gün ziyarete açıktır ve ziyaret ücretsizdir.

Han Yeraltı Şehri Nasıl Gidilir? 

Han Yeraltı şehrine özel aracı ile gitmek isteyenlerin, Eskişehir’den Çifteler ilçesine oradan da tamamı asfalt olan yolu takip ederek km devam etmeleri gerekmektedir. Sonrasında tabelaları takip ederek ve Antik Kent yakınında araçlarını park edip yürüyerek Yeraltı Şehri’ne ulaşabilirler. Toplu taşımayı tercih edenler, Çifteler ilçesinden kalkan dolmuşlarla Han ilçesine ve Yeraltı Şehri’ne ulaşabilirler. Eskişehir’e Türkiye’nin her ilinden otobüs, büyükşehirlerinden de uçak seferi bulunmaktadır.

Han, Eskişehir’in ve ülkemizin nüfus bakımından en küçük ilçelerinden biridir. Eskişehir’de yer alır ancak coğrafik olarak Ege Bölgesi’ne bağlıdır. Tarihi geçmiş olarak oldukça eski yıllara dayanan bir hikayesi bulunmaktadır. Tarih boyunca çok sayıda medeniyet ve imparatorluğa ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle de Han gezilecek yerler açısından bol alternatiflere sahiptir. İşte GeziLinki okurları için Eskişehir – Han gezi rehberi:

Han Tarihçesi

İlçe, geçmişteki ticaret ve kervan yolları üzerinde kurulmuştur. Kral Yolu, Bağdat Yolu gibi önemli kervan yollarının kesiştiği Han tarih boyunca birçok farklı isimle anılmıştır. Bu isimler; Hüsrev Paşa Hanı, Kakkabas ve Yenihan şeklindedir. senesine gelindiğinde ilçeye kanunla Han adı verilmiştir. Bölgedeki ilk yerleşimlerin Hititler döneminde olduğu bilinmektedir. Çünkü Yazılıkaya’da yer alan Midas şehrinin doğu yamaçlarında Hititlerin kalıntılarına ulaşılmıştır. Ayrıca Hititler ile birlikte; Frigler, Gordionlar burada bir dönem yaşam sürmüştür.

Han Tarihi ve Turistik Yerler

Şehrin en eski geçmişe sahip olan ilçesinde gezilebilecek çok sayıda tarihi ve turistik mekan bulunmaktadır. Eskişehir gezinizde mutlaka Han’ı görmeli ve aşağıda sıralanan belli başlı yerleri ziyaret etmelisiniz.

Hüsrev Paşa Cami ve Külliyesi

Han gezilecek yerler arasında ilk sırada Hüsrev Paşa Cami ve Külliyesi bulunmaktadır. Han ilçesinde yer alan Hüsrev Paşa Cami ve Külliyesi, Osmanlı Dönemi’nde yüzyılın ortalarında yaptırılan yapılardan biridir. Sultan 4. Murat’ın veziri Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Hem cami hem de külliye dönemin önemli yollarından birinin üzerinde yer almıştır. Caminin, Selçuklu Dönemi’nden kalma bir kilise kalıntısının üzerine inşa edildiği bilinmektedir. Caminin kubbesi kare planlı olup Selçuklu mimarisinin tipik özelliklerini taşımaktadır. Yaklaşık senelik bir tarihi geçmişe sahip olsa da günümüzde hala iyi durumdadır.

Yeraltı Şehri (Han Antik Kenti)

Han Yeraltı Kenti olarak da bilinen Yeraltı Şehri, şehrin en çok ilgi çeken yerlerinden biridir. Alanda çok sayıda ilgi çekici arkeolojik kalıntılar bulunmaktadır. Kayalık bir zemin üzerinde bir anıt yer almaktadır ve kayalar oyularak yeraltı galerileri oluşturulmuştur. Yapının ne zaman ve neden yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmasa da savunma ve korunma amaçlı yapıldığına dair güçlü varsayımlar bulunmaktadır. Bölgenin tarihsel süreci içerisindeki konumu düşünüldüğünde Arap akınlarına karşı yapılmış olması ihtimalleri güçlendirmektedir. Yeraltı Şehri, şehir merkezinden yaklaşık 85 km uzaklıkta yer almaktadır. Bölge, ikinci derece arkeolojik sit alanı olduğundan koruma altındadır. Haftanın her günü ziyarete açıktır ve girişler ücretsizdir.

Yazılıkaya Antik Kenti (Midas Anıtı)

Eskişehir’de yer alan en önemli tarihi yerlerden birisi Yazılıkaya Antik Kenti’dir. Konum olarak Frigya Yaylası’nın tam üzerinde yer almaktadır. Yerden yüksekliği yaklaşık metre kadardır. Oldukça yüksek bir tepede yer aldığından havası ve atmosferi oldukça etkileyicidir. Midas Anıtı olarak da bilinen bu yapı Yazılıkaya Köyü içerisinde yer aldığından Yazılıkaya Antik Kenti olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Frigya halkının ana tanrıçaları Kybele’ye taptıkları önemli bir merkezdir. Frigya halkı için ne kadar kutsalsa; Helenistik, Roma ve Bizans döneminde de aynı kutsiyetini korumayı başarmıştır. Şehir merkezinden yaklaşık 80 km uzaklıkta yer alan bu alana otogardan kalkan minibüslerle direkt olarak ulaşım sağlayabilirsiniz.

Han Yeme İçme Olanakları

Eskişehir, ülkemizin en güzel şehirlerinden biridir. Şehir turistik açıdan bir hayli gelişmiştir. Hareketli bir havası vardır. Özellikle öğrenciler ve gençler için yaşanılası şehirlerden biridir. Porsuk Çayı ve Adalar bölgesi en sevilen yerler arasında gelmektedir. Özellikle Porsuk Çayı civarında birçok sayıda kahvaltı yapılacak mekan bulunmaktadır. Şehirde keyifli bir kahvaltı için tercihiniz Porsuk Çayı etrafı olmalıdır.

Şehrin birçok meşhur lezzeti bulunmaktadır. Bu lezzetler arasında; bıt bıt çorbası, balaban köftesi, yufkalı büryan, çiğ börek, haşhaşlı gözleme, kavurmalı börek, tavşan güveci ve abısta gelmektedir. Eskişehir’e yolunuz düştüğünde bu lezzetlerden en az birini denemenizde yarar vardır.

Han Konaklama

Han gezilecek yerler bakımından zengin bir bölge olduğundan konaklama alternatifleri de gelişmiş durumdadır. İlçede her bütçeye uygun konaklama olanakları bulunmaktadır. Oteller, pansiyonlar, apart evler bulunmaktadır. Buna ek olarak ilçede kamp yapılacak alanlar da bulunmaktadır. Normal şartlarda Eskişehir’i gezmek için 1 gün yeterli olacaktır. Ancak 1 günden fazla zaman geçirmek isteyenler için de alternatiflerin bol olduğunu söylemekte fayda vardır.

Han Ulaşım

İlçe şehir merkezine yaklaşık 80 km mesafede yer almaktadır. Hasan Polatkan Havalimanı’ndan ise yaklaşık olarak 90 km uzaklıkta bulunmaktadır. Ayrıca İstanbul’a km, Ankara’ya km ve İzmir’e ise km uzaklıkta yer almaktadır.

Bu içeriğimizde Eskişehir’in Han ilçesine dair gerekli olabilecek tüm bilgiler verilmiştir. Buna benzer daha birçok gezi ve tatil fikirleri için YouTube kanalımızı da ziyaret edebilirsiniz.