Kolesterol, kalp hastalığı ve kalp krizi riskinizi artırır. Kolesterol düşürücü diyet yerine kolesterol düşürücü ilaçlar kullanmanın birçok yan etkileri bulunmaktadır. Kolesterol düşürücü diyet ile kolesterolünüzü düşürücü yaşam tarzı değişiklikleri yapmayı tercih ederek sağlıklı yaşama adım atabilirsiniz.
Kolesterol, bir tür lipittir. Karaciğerinizin doğal olarak ürettiği, mumsu, yağ benzeri bir maddedir. Hücre zarlarının, belirli hormonların ve D vitamini oluşumu için hayati öneme sahiptir.
Kolesterol suda çözünmez, bu nedenle kanınızda kendi başına dolaşamaz. Kolesterolün taşınmasına yardımcı olmak için karaciğeriniz lipoprotein üretir.
Lipoproteinler, yağ ve proteinden yapılan parçacıklardır. Kan dolaşımınız yoluyla kolesterol ve trigliseritler (başka bir tür lipid) taşırlar. Lipoproteinin iki ana formu, düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoproteindir (HDL).
Kanınız çok fazla LDL kolesterol (düşük yoğunluklu lipoprotein tarafından taşınan kolesterol) içeriyorsa, yüksek kolesterol olarak bilinir. Tedavi edilmediğinde yüksek kolesterol, kalp krizi veya felç dahil birçok sağlık sorununa yol açabilir.
Yüksek kolesterol tipik olarak hiçbir belirti vermez. Bu nedenle, kolesterol seviyenizi düzenli olarak kontrol ettirmeniz önemlidir.
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) genellikle kötü kolesterol olarak adlandırılır. Kolesterolü arterlerinize taşır. LDL kolesterol seviyeleriniz çok yüksekse, arterlerinizin duvarlarında birikebilir.
Oluşum aynı zamanda kolesterol plağı olarak da bilinir. Bu plak atardamarlarınızı daraltabilir, kan akışınızı sınırlayabilir ve kan pıhtılaşması riskinizi artırabilir. Kan pıhtısı kalbinizdeki veya beyninizdeki bir arteri tıkarsa, kalp krizi veya felce neden olabilir.
Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) bazen iyi kolesterol olarak adlandırılır. LDL kolesterolün vücudunuzdan atılması için karaciğerinize geri dönmesine yardımcı olur. Bu, arterlerinizde kolesterol plağının birikmesini önlemeye yardımcı olur.
Sağlıklı HDL kolesterol seviyelerine sahip olduğunuzda, kan pıhtılaşması, kalp hastalığı ve felç riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.
Kolesterol seviyeleri kaç olmalıdır?İyi kolesterol (HDL-kolesterol) seviyesi kaç olmalı?Kötü kolesterol (LDL-kolesterol) seviyesi kaç olmalı? Trigliserid değeri kaç olmalı?
Kolesterolünüzün yüksek olup olmadığını öğrenmenin tek yolu, kolesterolü desilitre kan başına miligram cinsinden ölçen bir kan testidir (mg/dL).
Toplam kan kolesterolü: Buna HDL, LDL ve toplam trigliseritinizin yüzde 20si dahildir.
Trigliseridler seviyesi: Trigliseridler, mg/dLnin altında olmalıdır. Trigliseridler yaygın bir yağ türüdür. Trigliseritleriniz yüksekse ve LDLniz de yüksekse veya HDLniz düşükse, ateroskleroz gelişme riskiniz vardır.
HDL Kolesterol: HDL kolesterol sayısı ne kadar yüksekse o kadar iyidir. Kadınlarda en az 55 mg/dL, erkeklerde 45 mg/dLden yüksek olmalıdır.
LDL Kolesterol: LDL kolesterol sayısı ne kadar düşükse o kadar iyidir. Kalp hastalığınız, kan damarı hastalığınız veya şeker hastalığınız yoksa mg/dLden fazla olmamalıdır. Bu koşullardan herhangi birine sahipseniz veya yüksek toplam kolesterolünüz varsa, mg/dLden fazla olmamalıdır.
İyi HDL kolesterol sağlığınız için faydalı olabilirken, yüksek seviyelerde kötü LDL kolesterol, özellikle okside olduğunda, kalp hastalığı, kalp krizi ve felç riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. ()
Bunun nedeni, oksitlenmiş LDL kolesterolün atardamarlarınızın duvarlarına yapışması ve bu kan damarlarını tıkayan plaklar oluşturması daha olasıdır.
Bununla birlikte, çok miktarda doymuş yağ, trans yağ ve şeker yemek kolesterol seviyelerini yükseltebilir.
Doymuş ve trans yağlı yiyecekleri fazla tüketmek kolesterolü yükseltir. Diğer yaşam tarzı faktörleri de kolesterolü yükselten etkenlerdir. Kolesterolü yükselten yanlış yaşam tarzı faktörlerinde başı çeken, hareketsizlik ve sigara içmektir.
Ayrıca genetiğinizde yüksek kolesterol olmanızın altında yatan etken olabilir. Genler ebeveynlerden çocuklara aktarılır. Bazı genler vücudunuza kolesterol ve yağları nasıl işleyeceği konusunda talimat verir. Ebeveynlerinizde yüksek kolesterol varsa, sizin de yüksek kolesterol sorunu yaşayabilirsiniz.
Nadir durumlarda, yüksek kolesterol, ailesel hiperkolesterolemiden kaynaklanır. Bu genetik bozukluk, vücudunuzun LDLyi atmasını engeller. Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü’ne göre, bu durumdaki çoğu yetişkin mg/dL üzerinde mg/dL ve LDL kolesterol seviyelerinin üzerinde toplam kolesterol seviyeleri vardır.
Diyabet ve hipotiroidizm gibi diğer sağlık koşulları da yüksek kolesterol ve buna bağlı komplikasyonlar geliştirme riskinizi artırabilir.
Aşağıdaki durumlarda yüksek kolesterol riskiniz yüksektir.
Kolesterolün yaşı yoktur.
Yüksek Kolesterol tedavi edilmezse, atardamarlarınızda plak birikmesine neden olabilir. Zamanla bu plak arterlerinizi daraltabilir. Bu durum ateroskleroz olarak bilinir.
Ateroskleroz ciddi bir durumdur. Atardamarlarınızdan kan akışını sınırlayabilir. Aynı zamanda tehlikeli kan pıhtıları geliştirme riskinizi de artırır.
Ateroskleroz, aşağıdakiler gibi hayatı tehdit eden birçok soruna neden olabilir:
Kolesterol seviyenizi ölçmek için doktorunuz basit bir kan testi kullanacaktır. Lipid panel olarak bilinir. Toplam kolesterol, LDL kolesterol, HDL kolesterol ve trigliserit düzeylerinizi değerlendirmek için kullanabilirler.
Bu testi yapmak için doktorunuz veya diğer sağlık uzmanınız kanınızdan bir örnek alacaktır. Bu örneği analiz için bir laboratuvara gönderecekler. Test sonuçlarınız mevcut olduğunda, kolesterol veya trigliserit seviyelerinizin çok yüksek olup olmadığını size bildireceklerdir.
Bu teste hazırlanmak için doktorunuz sizden en az 12 saat önceden herhangi bir şey yemekten veya içmekten kaçınmanızı isteyebilir.
Kolesterolünüz yüksekse, yaşam tarzı değişiklikleri kolesterolü doğal yolla düşürmenin en güvenli yoludur. Doğal yolla kolesterol nasıl düşürülür?
Kolesterolü düşürmenin birçok yolu ve gıdası vardır. Diyetle düşürmek istiyorsanız, Kolesterol Düşürücü Diyet yazımızı okuyabilirsiniz. Kolesterol düşürücü diyetle beraber, egzersiz alışkanlıklarınızda veya günlük rutinlerinizde değişikliğe gidebilirsiniz. Tütün ürünleri içiyorsanız, bırakmayı deneyebilirsiniz.
Sağlıklı kolesterol seviyelerine ulaşmanıza ve bunu korumanıza yardımcı olmak için, kolesterol düşürücü diyet en iyisidir.
Omega-3 yağ asitleri içeren balık ve diğer yiyecekleri yemek de LDL seviyenizi düşürmeye yardımcı olabilir. Örneğin, somon, uskumru ve ringa balığı zengin omega-3 kaynaklarıdır. Ceviz, badem, öğütülmüş keten tohumu ve avokado da omega-3 içerir.
Kolesterol düşürücü diyeti buradan okuyabilirsiniz.
Yüksek kolesterol, et, yumurta ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerde bulunur. Yüksek kolesterolü tedavi etmeye yardımcı olmak için, yüksek kolesterollü gıdaları sınırlamalısınız.
Doktorunuzun tavsiyelerine bağlı olarak, bu gıdalardan bazılarını ölçülü olarak yiyebilirsiniz.
İlaçsız kolesterolü düşürebilirsiniz. İlaçsız kolesterol düşürmek için, kolesterol düşürücü diyet, düzenli egzersiz yapmak ve tütün ürünlerinden uzak durmak yeterli olabilir.
Ayrıca kolesterolü düşürmek için şifalı bitki baharatlarda mevcuttur. Bitki ve besin takviyeleri iyi bir diyetle kolesterol seviyelerinizi düşürmeye yardımcı olabilir.
Kolesterolü ne düşürür? Kolesterol doğal yollarla düşürülür mü? Gibi sorular için bir den çok yanıt olsa da tek bir yanıt yeterlidir. Kolesterol düşürücü diyetle birlikte aşağıdaki şifalı bitki ve baharatları kullanmak kolesterol düşürücü ilaçlar gibi etki yapabilir.
Herhangi bir bitkisel veya besin takviyesi almadan önce daima doktorunuzla konuşun. Bazı durumlarda, aldığınız diğer ilaçlarla etkileşime girebilirler.
Yüksek kolesterol için genetik risk faktörleri kontrol edilemez. Bununla birlikte, yaşam tarzı faktörleri yönetilebilir.
Yüksek kolesterol riskinizi azaltmak için:
Rutin kolesterol taraması için doktorunuzun tavsiyelerine uymalısınız.
Yayınlanma: 10 Mayıs
Kötü kolesterolün yüksek olması, körlükten felce, kalp krizinden bilinç kaybına kadar pek çok soruna yol açabilir. Çaresi; dikkatli beslenmek, sigaradan
uzak durmak, egzersiz yapmak ve gerekirse doktor tavsiyesiyle ilaç kullanmaktır
Neden tehlikeli?
Yüksek kolesterol, koroner arter hastalıkları, kalp krizi riskini ve Alzheimer riskini arttırır. Yüksek kolesterol uzun süreli damar tıkanıklığına da neden olmaktadır. Bu durum kan akışını bozduğu için kalp rahatsızlıkları kaçınılmaz bir sona dönüşür.
İşte kolesterol avcısı
Kötü kolesterole karşı daha çok lif tüketmelisiniz. Yeme alışkanlıkları genelde kolesterolle savaşmakta güçlü bir yöntemdir. Örneğin; bazı gevreklerin neden kalp dostu olduğunu merak ediyorsanız cevabı içindeki lifte saklı. Çözünebilir lifler birçok gıdada bulunmaktadır. Çözünebilir lifleri alabileceğiniz en faydalı ürünler tam tahıllardır. Yulaf, meyve, kuru meyve ve sebzeler de bu listeye dahildir.
Yağlar
Günlük kalori ihtiyacının en fazla yüzde 35'i yağlardan alınmaktadır. Tüm yağlar eşit değerde değildir. Doymuş yani hayvansal yağlar kötü kolesterolünüzü (LDL) yükseltmektedir. Trans yağlar da kötü kolesterolü yükseltirken iyi kolesterolü düşürürler. Bu iki yağ türü neredeyse tüm pastane ürünlerinde ve kızartmalarda bulunmaktadır. Doymamış yağlar ise iyi bir beslenme düzeniyle birlikte kötü kolesterolü düşürmeye yardımcıdır.
Kilo verin
Eğer aşırı kiloluysanız, doktorunuzla kolesterolünüzü düşürme konusundan önce kilonuzu düşürmekle ilgilikonuşun. Kilo vermek trigliserit ve (LDL) kötü kolesterol seviyenizi düşürmenize yardımcı olacaktır. Birkaç kilo vermek bile iyi kolesterolünüzün yükselmesine yardımcı olur.
En düşük ne kadar olmalı?
Birçok kişi beslenmesine dikkat edip düzenli egzersiz yaparak kolesterolünü düşürebilir. Fakat kolesterolün ne kadar düşük olması gerekir? Diyabeti ve kalp hastalıkları riski olan kişilerde kötü kolesterolün (LDL) 'den aşağı olması istenilir. Eğer hali hazırda herhangi bir damar ya da kalp hastalığınız varsa bazı doktorlar kötü kolesterolünüzün 70 ve aşağısı olmasını önerir.
Vücuda verdiği zarar tamir edilebilir mi?
Kolesterol yüksek seviyelerde uzun yıllar seyrettiğinde damarlarda plak oluşumuna ve dolayısıyla damar tıkanıklıklarına neden olmaktadır. Pek çok araştırma gösteriyor ki, kolesterol yüzünden plak oluşmuş damarlar bile düzenli beslenme, zararlı yağlardan uzak durmak, egzersiz ve stres kontrolüyle iyileşme gözlemlenebilir. Özellikle orta seviyede düzenli egzersiz çok işinize yarayacaktır.
Proteinler
Et ve tam yağlı süt ürünleri bol miktarda protein içerir ama aynı zamanda tam anlamıyla kolesterol kaynağıdırlar. Kötü kolesterolünüzü soya proteini tercih ederek düşürmeyi deneyebilirsiniz. Balık, sağlıklı protein açısından çok iyi bir tercihtir. Somon gibi omega 3 asidi yüksek gıdalar kolesterol seviyenizi sağlıklı düzeyde tutmanıza yardımcı olur.
Sigarayı bırakın
Sigarayı bırakmanız için çok neden var. İşte size sigarayı bırakmayı denemeniz için bir neden daha Bu kötü alışkanlıktan kurtulduğunuzda iyi kolesterolünüz (HDL) yüzde 10 oranında artacaktır.
Egzersiz yapın
Sağlıklı fakat biraz tembelseniz, fiziksel aktiviteler iyi kolesterolünüzü iki ay içerisinde yüzde beş oranında arttırmanıza yardımcı olacaktır. Nabzınızı hızlandıracak, yürüyüş, yüzme, bisiklete binme gibi egzersizlerden birini seçip her gün en az 30 dakika yapmanızı öneririz. Buna yetecek vaktiniz yoksa işe gidip gelirken 15'er dakika yürümenizin bile faydasını göreceksiniz.
Düşük karbonhidrat içerikli beslenme
Araştırmalar gösteriyor ki, düşük karbonhidratlı beslenme şekli, düşük yağ içerikli beslenme şeklinden dolayı kolesterolü düşürme açısından çok daha faydalıdır.
İlaçlar
Yüksek kolesterol hastalığınız ailenden geliyorsa, diyet ve egzersiz yapmak tek başına yeterli olmayabilir. Böyle durumlarda doktorunuzun önerdiği ilaçları mutlaka kullanmanız gerekir. Kolesterol ilaçları kullanmak vücuttaki kolesterol üretiminizi bloke ederek kolesterolün yükselmesini önlemektedir.
Besin takviyeleri
Doğal besin takviyeleri kötü kolesterolünüzü düşürmenize yardımcı olacaktır. Bunlara yulaf, lifli gıdalar ve yeşil çay da dahildir.
Bitkisel tedaviler
Bazı araştırmalar gösteriyor ki, sarımsak total kolesterolünüzü yüzde oranında düşürmektedir. Fakat sarımsak ilaçlarının çeşitli yan etkileri olabilmektedir. Kolesterolünüze iyi gelecek diğer bitkiler;
Enginar ve enginar sapı ekstresi Civanperçemi Fesleğendir.