Dinamometre Nasıl Ölçülür

<== 5.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul seafoodplus.info ==> 3. ÜNİTE: Kuvvetin Ölçülmesi ve Sürtünme ==> Kuvvetin Ölçülmesi

Kazanımlar

F Kuvvetin Ölçülmesi
Önerilen Süre: 6 ders saati 

Konu / Kavramlar: Kuvvetin büyüklüğünün ölçülmesi, kuvvet birimi
F Kuvvetin büyüklüğünü dinamometre ile ölçer.
Kuvvet birimi olarak Newton (N) kullanılır.
F Basit araç gereçler kullanarak bir dinamometre modeli tasarlar.

KONU: Kuvvetin Ölçülmesi

A- Kuvvet nedir

Kuvvetin cisimler üzerine etkileri nelerdir

• Cismi hareket ettirebilir.
  Otomobile kuvvet uygulanarak hareket ettirilebilir.
  
  
• Hareket eden cismi durdurabilir.
  Hareket eden cisimler sürtünme kuvveti ile durabilir.
  
  
• Hareket eden cismin yönünü değiştirebilir.
  Ayağımızla bize gelen topun yönünü değiştirebiliriz.
  
  
• Cismin dönmesini sağlayabilir.
  Kuvvet uygulayarak kapıyı açabiliriz.
  
  
• Cismin şeklini değiştirebilir.
  Elimize aldığımız kağıdı buruşturabiliriz.

Kuvvetle neler yapabiliriz

• Arabanın itilmesi,
• Dişçinin dişi çekmesi,
• Çantanın kaldırılması,
• Futbol oyuncusunun topa vurması,
• Heykeltıraşın taşı yontması,
• Kağıdı kesilmesi,
• Yazı yazılması,
• Baklava ustasının hamuru açması,
• Kapı kolunu çevirerek kapının açılması,
• Mıknatısın toplu iğneleri çekmesi,
• Geminin suda yüzmesi,
• Dalda duran elmanın yere düşmesi kuvvetle gerçekleşir.

B- Dinamometre

Dinamometre

Dinamometrenin Özellikleri

• Dinamometre içerisinde esnek yay bulunur.
• Kuvvetin etkisi ile yay uzar ve üzerindeki değerler okunur.
• Yayın uzaması ile kuvvet doğru orantılıdır.
• Dinamometrenin ölçebileceği en fazla kuvvet yayın kalınlığına, cinsine ve boyuna bağlıdır.
• Dinamometrede kullanılan yay fazla esnek ise küçük kuvvetleri ölçebiliriz.
• Fazla kuvvet ölçebilen dinamometrelerin içinde kalın yay bulunur.
• Kalın yayın esneklik özelliği azdır.
• Her dinamometrenin ölçebileceği bir kuvvet sınırı vardır, bu sınır geçildiğinde içerisindeki yayın esneklik özelliği kaybolur, dinamometre bozulur.

Dinamometreler

Esnek cisim 

C- Dinamometre nasıl yapılır

Sorular

C) Mıknatıs toplu iğneleri kendine doğru çeker.

D) Durağa yaklaşan otobüs yavaşlama hareketi yapmaktadır.

A) Daha fazla kuvvet ölçebilmesi için içindeki yayın az esnek olması gerekir.

A) Masaya kuvvet uygulanmış ama hareket ettirememiştir.

C) Film seyretme sırasında kuvvet uygulanmaz.

Diğer Konular

Dinamometre ile ölçüm nasıl yapılır? Bunu öğrenmek için aşağıdaki etkinliğimizi yapalım

Kuvvetin Büyüklüğünün Ölçülmesi

Nelere İhtiyacımız Var?

10 N’luk ve 5 N’luk dinamometreler, farklı büyüklükte cisimler (çanta, defter, kitap vb.).

Nasıl Yapacağız?

Sırasıyla cisimleri şekildeki gibi, dinamometrelerin kancasına takalım. Yatayda çekerek kuvvet uygulayalım. Daha sonra dinamometrenin gösterdiği değeri okuyup defterimize kaydedelim.

Sonuç olarak
1. Hangi cismi çekerken dinamometrenin yayı daha çok uzadı?

Dinamometre en çok çantayı çekerken uzamıştır.

2. Cisimleri çekerken uyguladığımız kuvvetler birbirine eşit midir?

Cisimleri çekerken uyguladığımız kuvvetler birbirlerine eşit değildir.

3. Dersimizde kullandığımız dinamometrelerle en fazla kaç N’luk kuvvetleri ölçebiliriz?

En fazla 10 Newtonluk kuvvetleri ölçebiliriz.

Etkinliğimizde gördüğümüz gibi, ağırlığını ölçeceğimiz cisim, dinamometreye takılarak dinamometre içindeki yayın uzama miktarına bakılır ve gösterdiği değer kaydedilir.

Dinamometre ile kuvvet ölçümü yaparken cismi asmak yerine yatayda çekerek de yapabiliriz.

Dinamometreler kullanım amaçlarına göre değişiklik gösterirler. Sınıfımızdaki dinamometreler, masa veya sandalyeler için uygun değildir. Dinamometre içindeki yaylar ölçebileceği büyüklükleri belirler. Yayların da bir esneklik sınırı vardır. Bu sınır aşılırsa dinamometre ölçüm yapamaz. Bu nedenle dinamometrelerin üzerinde ölçebileceği en yüksek değer belirtilir.

Her yerde karşımıza çıkan ölçüm araçlarının gün geçtikçe sayısı artmaktadır. Ölçüm araçları arasında basit yapılı ve köklü bir tarihe sahip olan dinamometreler, deneylerde ve laboratuvar ortamlarında oldukça yaygın bir şekilde kullanılmakta ve hatta okullarda öğrencilere dinamometreler yaptırılmaktadır. Yapımı ve kullanımı oldukça basit olan dinamometreler geçmişten günümüze belli başı ölçümler yapabilmek adına kullanılmaktadır.

Dinamometre Ne İşe Yarar?

Oldukça hakkındaki bilgiler merak edilen dinamometre, cismin ağırlığını ve cisme etki eden kuvvetin şiddetini ölçmeye yarayan bir alet olarak karşımıza çıkmaktadır. Dinamometre kuvvet ölçümü için görülen en ulaşılabilir ve uygun cihazdır. Dinamometre çoğunlukla laboratuvar ve deneylerde kullanılmaktadır. Fizik dersinin uygulamalı derslerine katılmış olan öğrencilerin de fizik laboratuvarlarında kullanımına sunulmaktadır. Kullanılan dinamometreler içerisinde bulunan esnek yay sayesinde çalışmakta ve hassas bir ölçüm yapmaktadır. Yaya uygulanan kuvvet sonucunda yay gerilmesi ile kuvvet sonucuna ulaşılmaktadır. Dinamometre, birimi 'Newton' (N) olarak karşımıza çıkmaktadır. Son zamanlarda dinamometre birçok alanda kullanımı yaygınlaşmış durumdadır. Dinamometre, otomobil sanayisinde de kullanılmakta ve hava yastıkları hangi kuvvette açılır gibi soruların yanıtını verebilmektedir.

Dinamometre ile Ne Ölçülür?

Yayların esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılmış olan dinamometreler, kuvvet ölçmede kullanılan aletler arasında birinci sırada yer almaktadır. Genelde deneylerde ve laboratuvarlarda kuvvet ölçme amacıyla kullanılan dinamometre, yalnızca kuvvet değil ağırlık ölçümünde de kullanılabilmektedir. Dinamometre ile ölçülen değerler, Newton (N) birimi ile ifade edilir. Cismin uyguladığı kuvvet doğrultusunda yay gerilir. Bu şekilde kuvvet büyüklüğü yayın esnekliğinden ölçülür. Dinamometrenin kullanım alanları arasında en yaygın olanlarından enerji motoru veya otomobil motorlarının beygir gücünü ölçme amacıyla kullanılmaktadır.

Dinamometre Ağırlık Ölçer Mi?

Çoğunlukla insanlar kütle ve ağırlık kavramlarını karıştırmaktadır. Kütle ve ağırlık arasındaki bulunan fark şu şekilde ifade edilebilmektedir; ağırlık cismin kütlesine etki eden yer çekiminin büyüklüğünü ifade etmektedir. Kütle terazi yardımı ile ölçülebilen bir değer iken, ağırlık ise dinamometre yardımıyla ölçülmektedir. Ağırlık skaler büyüklük, kütle ise vektörel bir büyüklüktür. Dinamometre ağırlık ölçme amacıyla kullanılmaktadır. Ağırlık, birimi Newton (N), kütlenin ise birimi kilogram (kg) olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kuvvet Dinamometre ile Mi Ölçülür?

Dinamometre ile ağırlık ölçülebildiği gibi, dinamometre ile kuvvet ölçümü de gerçekleştirilmektedir. Birimi Newton olan ağırlık ve kuvvet ölçümü dinamometreler vasıtasıyla yapılmaktadır.

Dinamometre Özellikleri

Dinamometreler yayların esneklik özelliğinden faydalanılarak üretilmiş bir ağırlık ve kuvvet ölçme aleti olarak tanımlanmaktadır. Dinamometrelerin özelliklerini maddeler halinde şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Dinamometreler, birimi Newton olan kuvvet ve ağırlık ölçerler.
• Dinamometreler içerisinde bulunan yayların bir esneme sınırı bulunmaktadır.
• Her dinamometre büyüklükleri farklı kuvvetleri ölçmektedir.
• Dinamometreler üzerinde ölçebilecekleri minimum değer yazılıdır.
• Hassas ölçümlerde ince yaylı dinamometreler tercih edileceği gibi daha kalın yaylar da tercih edilebilmektedir. Uzama daha az olduğundan hassasiyeti daha düşük ölçümler yapılır.

Dinamometre Kütle Ölçer Mi?

Dinamometreler kuvvet ve ağırlık ölçmektedir. Ancak kütle ve ağırlık kavramları oldukça karıştırıldığından dolayı kütle ölçümü yaptığı da çoğu insan tarafından düşünülmektedir. Ancak düşünülenin aksine dinamometreler kütle ölçümü yapmamaktadırlar. Kütle ölçümleri terazi vasıtasıyla yapılabilmektedir.

İçindekiler:

1. Dinamometre değeri nasıl ölçülür?
2. Dinamometre neyi ölçüyor?
3. Dinamometre ile bütün kuvvet değerleri ölçülebilir mi?
4. Dinamometre basınç ölçer mi?
5. Kuvvetin büyüklüğü dinamometre ile ölçülür doğru mu yanlış mı?
6. Dinamometrelerin hassas ölçüm yapabilmesi için özellikleri nasıl olmalıdır?
7. Kuvvetin büyüklüğü nasıl hesaplanır?
8. Hassas ölçümler yapmak için nasıl yaylar kullanılmalıdır?
9. Hangi yaydan yapılan dinamometreler daha hassas ölçüm yapar?
10. Dinamometrede hassas ölçüm için kalın yay kullanmak gerekir mi?

Dinamometre değeri nasıl ölçülür?

Dinamometre neyi ölçüyor?

Dinamometre ile bütün kuvvet değerleri ölçülebilir mi?

Dinamometre basınç ölçer mi?

Kuvvetin büyüklüğü dinamometre ile ölçülür doğru mu yanlış mı?

Dinamometrelerin hassas ölçüm yapabilmesi için özellikleri nasıl olmalıdır?

Kuvvetin büyüklüğü nasıl hesaplanır?

Hassas ölçümler yapmak için nasıl yaylar kullanılmalıdır?

Hangi yaydan yapılan dinamometreler daha hassas ölçüm yapar?

Dinamometrede hassas ölçüm için kalın yay kullanmak gerekir mi?