Karpuzun Şeker Hastalarına Zararı Varmıdır

Meyveler lif ve vitaminler gibi vücudumuz için olmazsa olmaz besin öğeleri içerse de içerdikleri şeker nedeniyle kontrollü tüketilmelerinde fayda var. Yaz aylarında bolca tüketilen meyvelerin şeker içeriği düşük 10 tanesini listeledik.

1. Limon ve lime
Tadının ekşiliğinden de belli olduğu üzere limon ve lime şeker açısından oldukça düşük, C vitamini açısından ise zengin meyveler. Limon ve lime başına 1 veya 2 gramdan fazla şeker düşmüyor. İçme suyunuza dilim limon ya da lime ekleyerek rahatça tüketebilirsiniz.

2. Ahududu
Bir kase ahudududa yalnızca 5 gram (1 çay kaşığı kadar) şeker bulunur. Zengin lif içeriği sayesinde hem çok sağlıklıdır hem de insanı tok tutar.

3. Çilek 
Çilekteki şeker miktarı tadı göz önüne alındığında oldukça az. 1 kase çilekte 7 gram şeker bulunuyor. Bu miktarda çilekle günlük C vitamini ihtiyacınızın tamamını karşılayabilirsiniz.

4. Böğürtlen
Böğürtlende de çilek gibi kase başına yaklaşık 7 gram şeker bulunur. Böğürtlen aynı zamanda çok zengin bir lif kaynağı ve antioksidandır.

5. Kivi
Kivi de C vitamini yüksek, şeker miktarı düşük meyvelerden. Her bir kivide yaklaşık 6 gram şeker bulunuyor.

6. Greyfurt
Orta boy bir greyfurtun yarısında 9 gram şeker bulunur. Kahvaltıda yarım greyfurt yemeye devam!

7. Avokado
Mucize meyve avokado, şeker konusunda da şanını koruyor. Olgun bir avokadoda yalnızca 1 gram şeker bulunuyor.

8. Karpuz
Yazın sembolü karpuzda tahmin ettiğinizden daha az şeker bulunmakta fakat porsiyona dikkat etmek gerek. Bir kase dilimlenmiş karpuzda yaklaşık 10 gram şeker bulunuyor.

9. Portakal
Orta boy bir portakal 70 kaloridir ve 12 gram kadar şeker barındırır.

10. Şeftali
Kendisi çok tatlı olsa da orta boy bir şeftalide 13 gramdan daha az şeker bulunmaktadır.

*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.

Bazı besinler tok tutar, kolay acıktırmaz. Çünkü işin sırrı kan şekerinin dengede durmasında. Böylece gün içinde daha az yiyerek daha kolay kilo verebilirsiniz. Nedir bunlar?

'Kompleks karbonhidratlar' dediğimiz sebze, meyve, baklagiller, tahıllar, esmer ekmek, esmer pirinç, kepekli makarna gibi besinlerdir ve bunlara ağırlık verilmelidir. Bu yiyecekler kan şekerimizi dengede tutarak bizi acıktırmaz. Böylece gün boyunca yediğimiz miktar azalır.
Çabuk kilo verdiren besinler nelerdir?

Liften zengin yiyecekler; mercimek, fasulye, meyve, yulaf, tüm meyve ve sebzeler. Bunların içerdikleri lif, şeker molekülleriyle birleşip onların emilimini yavaşlatır. Böylece kan şekerini dengelemeye yardımcı olur. Zaten kilo vermede ve kilo korumada hedef, kan şekerini dengede tutmaktır.

Her gün bir elma

Kan şekeri dengesizliği, vücutta bir kısır döngüye yol açar. Kan şekerini çok çabuk yükselten besinler yediğinizde (örneğin şeker, bal, muz, karpuz, kavun gibi meyveler, kuru üzüm, işlenmiş buğday unu gibi) içlerindeki şeker, mide ve bağırsaklardan çok çabuk emilir ve kan şekerini bir anda yükseltir. Kan şekeri çabuk yükseldiği zaman beyin pankreasa, "Hemen insülin salgıla, kan şekerini düşür" emrini gönderir. Pankreas aşırı insülin üretir o da kan şekerini düşürür. Beyin bu kez de sizi tekrar yeme ihtiyacı içine sokar ve gereksiz yemeye başlarsınız. Örneğin yemek üzerine tatlı yendiğinde bu yaşanıyor; çabuk acıkıyorsunuz.

Hangi meyveler, ne kadar yenmeli?

Günde 5 porsiyon sebze ve meyve yemek, sadece kilo vermek için değil, sağlıklı bir yaşam ve pek çok rahatsızlığa karşı korunmak için de şart. Kilo verme programlarında öncelik verdiğimiz meyve elma. "Her gün bir elma" herkesin sloganı olmalı.

© 2006 Milliyet

YAVUZ DİZDAR

Kavun-karpuz neyi çağrıştırıyor? Elbette mutluluk, bundan daha güzel bir meyve cümbüşü olamaz. İyi bir yemeğin üzerine hem tatlı hem de meyve olarak yenebilirler, hele yeterince soğutulmuşsa bir başka keyif verir. Aslında birbirine bu kadar yakışan bir meyve ikilisini bulmak da zor. Sıcak yaz günlerinde ise yanına peynir ve ekmekle ana yemeğe bile dönüşebilir desek yanlış olmayacaktır. İş beslenmeye gelince de durum pek değişmiyor inanın. Karpuz ve kavun ne kadar tatlı görünseler de porsiyon başına kalori olarak çok fazla bir şey ifade etmezler. Çoğu sudan oluşur ama şeker tadı baskın olarak hissedildiğinden tatlı düzeyinde algı oluştururlar. Bu kadar su içermelerinin doğal sonucu olarak, hele hele soğuksa, susuzluğu da giderirler. Ama benim anladığım aşırı soğutulmamaları daha doğrudur, zira buz gibi soğuk olurlarsa tadın algılanması güçleşir. Beri yandan elbette bundan fazlası da vardır.

Suyun dışında ne içeriyorlar?

Öncelikle elbette lif içeriyorlar ki bu, sindirim sisteminin beslenmesi için önemli. Lif kalın bağırsaklara kadar pek değişmeden gelir, burada bakteri grupları tarafından işlenmeye başlar. Hem dolaylı bir besleme sağlar, hem de dışkının aşırı katılaşmasını önler, yani sindirim sistemini rahatlatır. Nitekim bunların kabukları özellikle geviş getiren hayvanlar için iyi bir besin kaynağıdır. Malum, işkembe çiğnenerek öğütülmüş bu lifl erin mikroorganizmalar sayesinde bambaşka bileşiklere dönüştürülmesini, nihayetinde süt, tereyağı gibi katma değeri yüksek besin maddelerinin yapılmasını sağlar. Hayvan protein için gereken maddeleri de bu liflerden üretir. Kavun ve karpuz olasılıkla bizde de bağırsakların benzer biçimde bezlenmesine yardımcı olur.

Hangi vitaminler var?

Bakın burada durum değişir, zira her iki meyve de vitaminlerden yana çok zengindir. Kavun ve karpuzda gerek A, gerekse C vitamini bol miktarda bulunur. B vitaminlerinin ise neredeyse tümünü içerirler, o nedenle gerekli vitaminlerin doğal yollardan alınmasında çok önemli iki kaynağı oluştururlar. Malum, bu vitaminler suda erir vitaminlerdir ama beri yandan yağda eriyen A vitamini yönünden de zengin olmaları şaşırtıcıdır.

Hastalıkları önler…

Evet, vitamin yönünden çok güçlü kaynaklar olan kavun ve karpuz, bağ dokusunu koruyarak hastalanmayı önler. Bunun dolaylı etkileri vitamin yetersizliği ile kendini gösteren tablolardan korunmaktır. Bağ dokusunun yapımı özellikle bu vitaminlerin alınmasına bağlıdır. Vücudun antioksidan sistemi de bu vitaminlerin varlığında kendini yeniler. Bize yıllardır sağlıklı beslenmek için et ürünleri yememiz söylense de, et C vitamini yönünden fakirdir, olanların çoğu da zaten kesim ve dinlendirme sırasında kaybolur. Esas vitamin kaynağı meyvelerdir, ülkemiz de bu açıdan çok şanslı bir konumda. Bunu değerlendirmemiz gerek. Bizim kavun karpuz açısından şanssızlığımız, özellikle kavun için, olgun biçimin şehre ulaştırılmasındaki zorluktur, bir de elbette taşımak. Kavun karpuz satıcılarının mahallelerde arabayla gezmeleri bu sorunu engellemeye yarar. Bir kere alırsanız serin bir yerde uzun süre de saklayabilirsiniz.

Fazla yersek zararı dokunur mu?

Sağlıklı bireylerde bilinen bir zararı yok, idrar söktürücü özellik hem alınan suya hem de meyvenin bileşimine bağlıdır. Ama özellikle kavun halk arasında ishalle ilişkilendirilir, bu etkinin bir kısmı içerikteki potasyumdan kaynaklanır, nitekim karpuz da potasyum açısından çok zengindir. Benzer örneği kuru kayısı için de verebiliriz, kuru kayısının potasyum içeriği doğrudan bağırsakların hareketlenmesine neden olur. Ancak potasyum fazlası böbrek yetersizliği olanlarda sorun yaratır, alınan potasyum fazlası böbreklerden atılmazsa kan potasyum dengesini bozar.

Sağlıklı bireylerde kavun karpuz yiyerek potasyum fazlası oluşmaz. Bir uyarı da elbette şeker hastaları için. Tatlı kavun karpuz aşırı miktarda tüketilirlerse, hele hele aç karnına yenilirse elbette kan şekerini kontrolsüz yükseltir. Ne var ki bu etkinin tok karna yenen makul miktarlar için geçerliliği pek yoktur.