Hava Ve Uzay Hekimliği Nedir

Uzar, AA muhabirine yaptığı açılamada, Milli Uzay Programı kapsamında Türkiye'nin insanlı ilk uzay görevi için belirlenen adayların enstitü öncülüğünde sürdürülen eğitim süreçleri ile hava ve uzay hekimliği alanında atılacak yeni adımlara ilişkin bilgileri paylaştı.

2018'de kurulan enstitünün 10 bilim dalından birinin de Hava ve Uzay Hekimliği Anabilim Dalı olduğunu belirten Uzar, bu alandaki hekimlerin havadan tahliye edilen hasta ve yaralıların sağlığı, tedavi ve takip süreçleri üzerine odaklandığını söyledi.

Hava ve Uzay Hekimliği Anabilim Dalının uzaya gidecek ilk Türk astronotun belirlenmesi için adayların muayene ve eğitim süreçlerini de üstlendiğini anlatan Uzar, bu çalışmaları Eskişehir'deki Hava Kuvvetleri Komutanlığı Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi (USAEM) ile işbirliği içinde yürüttüklerini dile getirdi.

Uzar, seçilen adayların Savunma Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde teorik eğitimlerini aldığını, uygulamalı eğitimlerin ise yine enstitü uzmanları öncülüğünde Eskişehir'de sürdürüldüğünü kaydetti.

Eğitim merkezi 3-4 ay içinde hizmete girecek

Prof. Dr. Uzar, Türkiye'de ilk kez sivil üniversite bünyesinde, Savunma Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde açılacak Hava ve Uzay Hekimliği Fizyolojik Eğitim Merkeziyle ilgili çalışmaların devam ettiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Enstitümüz bünyesinde Hava ve Uzay Hekimliği Fizyolojik Eğitim Merkezinin 3-4 ay içinde tamamlanmasını ve hizmete girmesini planlıyoruz. Multidisipliner bir anlayışla faaliyet gösterecek merkez, özellikle doçent, profesör düzeyinde hava ve uzay hekimliği alanında bilim insanlarını yetiştirmeye odaklanacak.

Hava hekimleri temelde ağırlıklı olarak askeri personelden oluşuyordu. Ancak özellikle hava ambulanslarının gelişmesi, sayısının artması, Türk Hava Yolları'nın ağını genişletmesi gibi nedenlerle sivil hekimlere yönelik ihtiyaç da arttı, bu konuda eğitim verme ihtiyacı oluştu. Türk Hava Kuvvetleri ile imzalanan protokol kapsamında, bundan sonra askeri ve sivil hekimlerin eğitimleri kurulacak merkezimizde Eskişehir'deki merkezle koordineli olarak yapılacak. Böylelikle sivil hava ve uzay hekimlerinin de sayısı artacak."

"Tıp fakültesini bitiren bütün askeri hekimler eğitime alınacak"

Prof. Dr. Ali İhsan Uzar, Hava ve Uzay Hekimliği Fizyolojik Eğitim Merkezinde ağırlıklı olarak akademik, Eskişehir'de ise uygulamalı eğitimlerin verileceğini belirterek, "Ayrıca hava ve uzay hekimlerinin sayısının artırılması için Gülhane Tıp Fakültesi'ni bitiren bütün askeri hekimleri burada kısa süreli eğitime almayı düşünüyoruz. Böylelikle bütün askeri hekimler aynı zamanda uçuş hekimi de olacak. Bu yönde bir planlamamız var." dedi.

Milli Uzay Programı'nın ve Türkiye'nin insanlı ilk uzay görevinin gerçekleştirilecek olmasının önemini vurgulayan Uzar, "Bu sürece katkı vermek, adayların eğitim süreçlerinde bulunmak çok güzel bir duygu. Ayrıca hava ambulansı olarak görev yapan uçak ve helikopterlerde yaralı ve hasta tahliyesi sırasında görev yapacak uçuş hekimlerinin yetiştirilmesi, sayılarının artırılmasına yönelik çalışmalar çok kıymetli." değerlendirmesinde bulundu.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.

Genel Bilgiler

Hava ve Uzay Hekimliği Uzmanlığı; havacılık ortamında karşılaşılan Hipoksi ve Hiperventilasyon, Barotravma, Dekompresyon (Vurgun) Hastalığı, Spatial Disorientation (Uçucu Vertigosu), Durum Muhakemesi Kaybı, Akselerasyon (G) kuvvetleri, Kozmik Radyasyon, Oksijen Sistemleri ve Kabin Basınçlaması, Hareket Hastalığı, Jet-Lag, Shift-Lag, Uzay Fizyolojisi, Kozmik Radyasyon, Havacılıkta Gürültü, Titreşim ve Termal Stresler, Havacılıkta İnsan Psikolojisi ve Havacılıkta İlaç Kullanımı gibi askeri ve sivil havacılıkta pilot ve diğer uçucu Faktörleri, Ekip Kaynakları Yönetimi (Crew Resource Management-CRM), Havacılıkta Yorgunluk, Havacılık personelin fizyolojisine olumsuz etki eden faktörleri araştıran ve bunlara karşı koruyucu tedbirler geliştiren, ayrıca Hiperbarik Oksijen Tedavisi uygulama yetkisine sahip bir uzmanlık dalıdır.

Ayrıca birimimiz; Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK)’na bağlı üniversitelerde Hava ve Uzay Hekimliği uzmanlık öğrencilerinin akademik ve uygulama eğitimlerinin verilmesi, sivil havacılık yüksekokullarında ve uçuş eğitim organizasyonlarında 040 Human Performance and Limitations derslerinin pilot ve uçuş ekiplerine verilmesi, Ulusal Sivil Havacılık Mevzuatı çalışmalarına katılım, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünde bulunan Sivil Havacılık Sağlık Komisyonu üyeliği, sivil havacılık tıbbı eğitimlerinin verilmesi, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve Muayene Yönergesi güncelleme çalışmaları, sivil ve askeri uçuş tabipliği kurslarında akademik eğitimler verilmesi, Milli Muharip\Eğitim Uçak üretimi sırasında insan faktörleri konusunda karşılaşılabilecek problemlere çözüm önerileri sunulması ve havacılık tıbbı ile ilgili çalıştay, panel, sempozyum ve kongrelerin düzenlenmesi vb. faaliyetlerde görev almaktadır.
Tarihçemiz

İlk Havacılık Tıbbı ve Uçuş Fizyolojisi Eğitim Merkezi 1948 yılında kurulmuş olup Eskişehir Hava Hastanesi bünyesinde hizmete girmiştir. Aynı yıl ilk uçuş tabipliği kursu düzenlenmeye başlamıştır.   

Hava ve Uzay Hekimliği Merkez ve Anabilim Dalı; uçucu personelin ve havayolu yolcularının sağlığı, güvenliği ve uçuş kabiliyetlerini incelemek ve geliştirmek, hava ve uzay tıbbı alanında son gelişmeleri takip etmek ve bu alanda bilimsel çalışmalar yapmak, ülkemizde havacılık tıbbı alanında ihtiyaç duyulan kalifiye personeli uluslararası standartlara uygun olarak yetiştirmek ve ihtiyaç duyacakları akademik ve uygulamalı eğitimleri en iyi şekilde vermek, askeri ve sivil havacılık alanında kurslar düzenlemek amacıyla 12 Kasım 1986 tarihinde kurulmuştur.

1991 yılında modern uçuş fizyolojisi eğitim cihazlarının temini ve yeni eğitim merkezinin inşaatının tamamlanması ile 1991-1996 yılları arasında Eskişehir’de Hava ve Uzay Hekimliği Merkez ve AD Başkanlığı bünyesinde görevlerine devam etmiştir.

31 Temmuz 2016 tarihli ve 29787 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 669 sayılı “Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair” Kanun Hükmünde Kararname ile 15 Temmuz 2016 tarihi öncesi dönemde Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA)’nin havacılık ve uzay tıbbı alanında icra ettiği bilimsel araştırma, kurs ve eğitim faaliyetleri Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hava ve Uzay Hekimliği Merkez ve Anabilim Dalı Başkanlığı bünyesine devredilmiştir.

Uçuş Fizyolojisi almış ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı olarak görevlerine devam etmektedir. Uçuş fizyolojisi eğitim faaliyetlerine USAEM Başkanlığı sorumluluğunda devam edilmektedir. Periyodik uçuş muayeneleri Eğitim Merkezi 2005 yılında Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi (USAEM) adını Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi (2 Eylül Binası’nda) sorumluluğunda yürütülmektedir.