Denizlerde, okyanuslarda oluşan sıcak ve soğuk su akıntıları nelerdir? Nerelerde ve nasıl oluşurlar? Sıcak su ve soğuk su akıntıları hakkında bilgi.
AKINTILAR; Sürekli esen rüzgarlara bağlı olarak her iki yarım kürede okyanus akıntıları meydana gelir. Dönenceler arasına güneş ışınları dik açı ile gelmekte, Kutuplara ise küçük açı ile gelmektedir. Dünya kendi ekseni etrafında dönmemiş olsa idi akıntılar ekvatordan kutuplara doğru üst akıntı (sıcak) kutuplardan ekvatara doğru alt akıntı şeklinde olacaktı. Dünya kendi ekseni etrafında döndüğü için okyanuslar da kuzey ve güney yarım kürelerinde akıntı halkaları oluşur akındı halkalarının oluşumunda akıntıların kıtalara çarpmasının da etkisi vardır. Akıntılar geldikleri yerlerin iklimini etkilerler. Sıcak ve soğuk karakterli olan akıntılar şunlardır.
Sıcak Su Akıntıları:
Atlas okyanusunda Gulf stream, Brezilya, Hint okyanusta Muson, Mozambik, Madagaskar Büyük Okyanus kroşivo.
Soğuk Su Akıntıları:
Atlas okyanusunda, Labrador Kanarya, Benguela, Büyük Okyanusta Oyaşivo, Kaliforniya Peru (Humbold)
Akıntıların sıcak ve soğuk olması gittikleri yerlerde farklı özelliklerde canlıların yaşamasını etkiler. Bundan dolayı akıntıların karşılaştıkları yerler deniz canlıları için zengin bir ortamı oluşturur. Gulf stream ile Lubrador akıntıları ile Kuraşivo ve Oyaşivo akıntılarının karşılaştıkları yerler balıkların bol ürediği yerlerdir.
Denizlerde tuzluluk ve seviye farkından üst (seviye) ve alt (yoğunluk) akıntıları meydana gelir. Bu akıntılar özellikle boğazlarda oluşur. Bol yağışların olması denize dökülen akarsuların bolluğu buharlaşmanın az olması bir denizde seviyenin yüksek olmasına sebep olur. Seviyesi yüksek olan denizden diğerine bir üst akıntı olur.
Dönenceler çevresinde denizlerde buharlaşma fazla ve tuzluluk oranı yüksektir. (Kızıldeniz, Akdeniz), kutuplara doğru tuzluluk oranı azalacağından iki deniz arasında yoğunluk farkından boğazların alt kısmında dipte bir akıntı meydana gelir. Buna yoğunluk akıntısı (dip akıntısı) adı verilir.
kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir
Dünyadaki okyanus akıntıları özellikleri etkileri nelerdir
Coğrafya TR 19 Mayıs
Yeryüzünde kesintisiz olarak devam eden çok fazla sayıda iklim olayı vardır. Yağmurun mutlaka belli miktarlarda yeryüzüne düşmesi, rüzgarın mutlaka esmesi ve güneş ışınlarının çeşitli açılardan yeryüzüne mutlaka ulaşması gerekmektedir. Okyanus ve denizler, sürekli olarak hareket halindedirler. Çoğu zaman bu suların neden yer değiştirdikleri üzerinde pek fazla durulmaz. Oysa okyanus akıntıları, yeryüzünde yaşamın varlığı için çok çeşitli açılardan önemli bir gerekliliktir. Alçak ve yüksek enlemlerde genellikle doğu veya batı yönlü olan bu akıntılar, bulundukları enlemin sıcaklığına uygun olarak sıcak ve soğuk su akıntıları biçiminde gerçekleşirler.
Dünya üzerinde 13 tane ana okyanus akıntısı bulunur.
- Kanarya (Soğuk)
- Alaska (Sıcak)
- Gulf-Stream (Sıcak)
- Labrador (Soğuk)
- Kaliforniya (Soğuk)
- Humboldt (Peru) (Soğuk)
- Brezilya (Sıcak)
- Benguela (Soğuk)
- Mozambik (Madagaskar) (Sıcak)
- Oyaşivo (Soğuk)
- Kuroşivo (Sıcak)
- Batı Avustralya (Soğuk)
- Doğu Avustralya (Sıcak)
Okyanus Akıntılarının Yeryüzündeki Etkileri Nelerdir? 1. İklim Üzerindeki Etkileri * Soğuk Havayı Yumuşatır: Akıntı sistemlerinden sıcak akıntıların bir kısmı, oluştukları sıcak bölgeden, daha düşük sıcaklığı olan bölgelere ilerleyerek ısıyı yükseltirler. Örneğin Japonya'da Kuro fiiyo sıcak su akıntısının etkisi ile kışlar, bulunduğu enleme göre olması gerektiğinden daha ılık ve nemlidir, yöre bu iklim sayesinde zengin bir doğal bitki örtüsüne sahiptir. Golfstream sıcak su akıntısı ile Norveç, yer aldığı enlem dairesine göre daha ılık ve bol yağışlı kışlara sahiptir. * Sıcak Havanın Bunaltıcı Etkisini Azaltır: Soğuk akıntıların bir kısmı ise soğuk bölgelerden veya yüzeye çıkan soğuk dip sularından kaynaklanırlar ve su sıcaklığı C olmasına rağmen bulundukları sıcak enlemlerde soğuk akıntı olarak hissedilirler. Bu nedenle sıcaklığı düşürürler ve havanın bunaltıcı etkisini azaltırlar. Örneğin sıcak Afrika'nın Namibya kıyıları boyunca kuzeye akan Benguala soğuk su akıntısı, ısının önemli ölçüde düşmesine neden olurken, benzer etki Fas kıyıları boyunca Kanarya Adalarında ve Güney Amerika'nın batısında bulunan ülkelerden biri olan Peru'da ise Humbolt soğuk su akıntısına bağlı olarak meydana gelir. * Yağışları Düzenler: Soğuk su akıntılarının etkili olduğu sahalarda bu akıntılar hava kütlelerinin soğumasına yol açarak, bu kütlelerin sıcak kara alanı üzerinden geçerken yoğunlaşmasına ve yağmurun yağmasına engel olurlar. Bu şekilde, kıyı kesimlerde sisli, bulutlu, serin günler oluştururken, nem yüklü hava kütlelerinin kıtaların iç kısımlarına ilerleyerek yağış bırakmasına neden olurlar. 2. Biyolojik Çevre Üzerindeki Etkileri * Su akıntıları denizlerde bir yerden bir yere besin ve oksijen taşırlar. Akıntıların beraberinde getirdiği planktonlar, beslenme potansiyelini dolayısıyla balık çeşitliliğini artırmaktadır. Ayrıca bu balıklarla beslenen deniz kuşlarının türü ve sayısı da çevre adalarda artar. * Örneğin Meksika Yukatan yarımadası ile Küba arasındaki boğazda ilerleyen, yer yer metre derinliğe kadar etkili olabilen ve Missisippi nehrinden daha fazla su taşıdığı hesaplanan Gulf Stream akıntıları ile Humbolt soğuk su akıntısı bu şekilde büyük bir rol oynamaktadır. * Denizlerde yaşayan algler ve bazı otsu deniz bitkileri, su geçirmeden km. yüzebilen diasporlar ve çeşitli bitki tohumları dünyanın farklı bölgelerine akıntılar yoluyla taşınırlar. * Buzulların üzerine yapışmış olan bitki tohumları, soğuk su akıntılarının etkisi ile daha alçak enlemlere ulaşma olanağı bularak uzak alanlara yayılırlar. funduszeue.infoi Üzerindeki Etkileri * Mozambik sıcak su akıntısının etkisi ile şeker kamışı çok daha aşağı enlemlerde yetişebilmekte, suların beraberinde taşıdığı organizmalarla beslenen balık sayısı ve tür çeşidinin artması, balıkçılık ekonomisini geliştirmektedir. * Soğuk su akıntısının etkisindeki Peru kıyılarında yağış görülmez, ancak kış ayları boyunca devamlı bulutlu hava olması, bulutlar "Loma" adı verilen bir ot örtüsünün oluşmasına olanak verir. Bu ot örtüsü hayvancılığın gelişmesini sağlamaktadır. * Sıcak su akıntıları, şehirlerin gelirlerini de doğrudan etkileyebilir. Aynı enlemdeki iki şehirden biri sert bir iklime sahipken, diğeri sıcak su akıntısıyla daha ılıman bir iklime sahip olabilir. Güney Afrika'nın Durban şehri, kıyılarındaki sıcak su akıntısı nedeniyle uzun bir turizm dönemine sahiptir ve gelir düzeyi aynı enlemdeki diğer birçok şehre göre daha yüksektir. Okyanus Akıntıları Hassas Dengesinden Sapmış Olsaydı… Denizlerde ısı değişlikleri çok ani olur, oksijen ve tuz oranı değişirdi. Bu durum balık ve diğer deniz canlılarının ölümüne neden olurdu. "23 Temmuz 'de okyanus araştırmaları gemisi “Sivastopol”, tam hızla Danimarka Boğazı'ndan geçmekteydi. Birden gemidekiler inanılmaz bir manzara gördüler: Dalgalar göz alabildiğine bembeyaz olmuştu. Deniz, milyonlarca balık ölüsü ile kaplanmış bulunuyordu. Balıkların bir sıcaklık farkı sonucu öldükleri anlaşıldı. Geminin cihazları da şaşılacak sıcaklık farkları kaydetti: Örneğin deniz yüzeyinde aralarında bir mil bulunan iki noktanın sıcaklıkları oC ve 34oC idi. Bu fark m. derinliklere kadar mevcuttu. Gemi, balık ölüleri arasında bir saatten fazla ilerledi. Felaket, irminger sıcak su akıntısı ile Grönland'dan gelen soğuk su akıntısının sınırında meydana gelmişti." İklimde anormallikler ortaya çıkardı; Yoğun sisler ve şiddetli yağışların getirdiği seller, ölümcül sonuçlar yaratabilirdi. "Londra sislerinin en ölümcülü ve unutulmazı Aralık 'de meydana geldi. 5 Aralık'ta rüzgarların dinmesiyle sis oluşmaya başladı. Bundan sonraki 3 gün boyunca sis yoğunlaştı, belli bir zaman sonra görüş mesafesi birkaç metreye kadar indi. Trafik tamamen durdu ve birçok kaza meydana geldi. Halk, nemle mücadele etmek için gerekenden daha çok miktarda evlerini ısıttı. Bu da, daha çok kömür tozu ve sülfür dioksit üretterek havayı daha fazla zehirledi ve sisin yoğunlaşmasına sebep oldu. Bu sis ve hava kirliliği yüzünden yalnız Londra bölgesinde toplam olarak ölüm gerçekleşti" İklimsel engeller oluşurdu; Ilıman bölge bitkileri, soğuk alanlara veya tropikal bitkiler, ılıman alanlara bugünkü kadar sokulamaz, tür zenginliği, tarım alanlarının sınırları, dolayısıyla insanların yaşam alanı bu kadar geniş olmazdı. Sıcak ve soğuk su akıntılarının tam olması gerektiği yerde havayı ısıtması veya serinletmesi ile insanların dünya üzerindeki yaşam alanlarını genişletmesi ve diğer canlıların tür çeşitliliğini artırması büyük bir mucizedir.
Bunu Paylaşabilirsiniz.
Sıcak ve Soğuk Okyanus Akıntıları ile ilgili detaylı bilgi içeren bilgiye aşağıdaki videolardan ulaşabilirsiniz.
funduszeue.info
Bu dersimizde dünya&#;da sıcaklığı etkileyen önemli faktörlerden biri olan Okyanus Akıntıları ile ilgili bilgi vereceğim.
Okyanus akıntıları sıcaklığın dünya üzerindeki dağılışında etkilidir, örneğin;
Aynı enlemdeki kıyılarda sıcaklıkların farklı olması yüzünden izoterm eğrilerinin sapmasına neden olurlar.
İngiltere kıyıları aynı enlem üzerinde bulunan Kanada’nın doğu kıyılarından daha sıcaktır bunun nedeni, İngiltere’nin Gulf Stream sıcak su akıntısının etkisinde kalması. Kanada’nın doğu kıyılarının ise Labrador soğuk su akıntısının etkisi altında kalmasıdır.
Türkiye okyanus akıntılarının etkisinde kalmaz bunun nedeni özel konumumuzdur.