Otistik Spektrum Testi

Otizm olan çocukların ailelerinin ortalama olarak yarısı, çocukların sıra dışı olan davranışlarını 18 aylıktan sonra, ortalama olarak 4/5’i ise 24 aylıktan sonra fark etmektedirler. Bu noktada erken aşamada uygulanan otizm testi oldukça büyük önem taşımaktadır.

Otizmli olan çocukların çevresi ile ilişkileri pek iyi değildir. Kendi yaşıtlarına göre konuşmada güçlük çeken otizmli çocuklar, iletişim sorunu yaşamaktadırlar. Özellikle göz teması kuramama ile kendini belli eden otizm rahatsızlığı için erken teşhis çok büyük önem taşımaktadır. Çünkü otizmin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak erken teşhis sonucunda uygulanan kapsamlı eğitim ile otizmin belirtileri % 70’e kadar azaltılmaktadır.

 Otizm tanısının koyulabilmesi için ailelerin dikkati çok önemlidir. Örneğin çocuğu 12 aylık olan bir çocuğun hiç gevelememesi, el işaretlerinin olmaması, 16 aylık olduğunda tek bir kelime etmemesi, 24 aylığa geldiğinde kendiliğinden iki kelime konuşamaması gibi durumlar görüldüğünde anne ve babalar bunu önemseyerek erken otizm tanısının koyulmasını sağlayabilirler. Bu nedenle ailelerin çocuklarında var olan değişik davranışları gözlemlemesi gerekir.

Otizmin belirtileri ve otizmli çocuğun karakteristik özellikleri baz alınarak otizm testi hazırlanır. İlk etapta ebeveynlerin doldurduğu testler yanında uzman görüşü ve değerlendirmesi gerekir. Otizm şüphesi olan bir çocuğun tüm davranışları gözlemlenir. Otizm test türleri:

Cars Derecelendirme Sistemi (Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği): Otizmli çocuğun davranışlarının gözlemlenmesine dayanır. Uzmanlar tarafından yapılan testte konuşma becerisi, adaptasyon, vücut kullanımı ve sosyal ilişkiler gözlemlenir.

M - Chat ( Küçük Çocuklar için Otizm Tarama Listesi): Simon Baron- Cohen tarafından hazırlanmış bir soru listesi olup 18 aya kadar olan çocuklara uygulanır. Anne baba ve çocuk doktorunun katılımı ile yapılır.

Otizm Tarama Testi: 4 yaş ve üstü çocuklara uygulanan bir test olup iletişim becerileri ve sosyal yapıları içeren 40 soruluk bir testtir.

İki Yaş İçin Tarama Testi: Taklit etme, dikkat kontrolü, oyun ve motor hareketleri gözlemlenir. İki yaş altı çocuklara uygulanan bir otizm tarama testidir.

M – CHAT Otizm TESTİ

Otizmde kesin tanının koyulabilmesi için çocuklara otizm testleri içerisinde en çok uygulananlardan biri olan Değiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği yani M – CHAT testi yapılmaktadır. M – CHAT testi 18 – 30 / 36 aylık çocuklar üzerinde otizmin belirtilerini tespit etmek için uygulanmaktadır. Toplam olarak 23 maddeden oluşan bu test, ortalama olarak 15 – 20 dakika sürmektedir. M – CHAT Testi ile çocukta otizm şüphesinin olup olmadığı belirlenmektedir. Bu test sonucunda otizm tanısı koyulan çocuklara bir an önce eğitime başlanmaktadır. Bu da erken teşhis ile otizm belirtilerinin azalmasını sağlamaktadır. Ölçekte yer alan 23 maddeden herhangi üçünde ya da 6 tane olan kritik maddesinin herhangi ikisinde başarısız olan çocukların tamamı otizm spektrum bozukluğu açısından risk altında olmaktadır.

M – Chat testinde sorulan sorulara çocuğun annesi ya da temel bakım veren kişi (anne, baba, bakıcı vs) cevap vermektedir. Testte sorulan 23 soruya da çocuğun genel durumu düşünülerek en doğru cevap verilmelidir. Belirli bir davranışı çok nadir yapıyor ise cevap hiç yapmıyormuş şeklinde yanıtlanmalıdır.

M – Chat testi soruları şunlardır:

• Çocuk sallanılmaktan ya da hoplatılmaktan hoşlanır mı?
• Çocuk diğer çocuklar ile ilgilenir mi?
• Eşyalara tırmanmayı sever mi?
• Saklambaç tarzı oyunlardan hoşlanır mı?
• Hayali bir oyun oynar mı?
• Soru sormak için işaret parmağını kullanır mı?
• Bir şey ilgisini çektiğinde işaret eder mi?
• Küçük oyuncakları fırlatmadan oynar mı?
• Bazı eşyaları göstermek için getirir?
• Bir iki saniyeden daha fazla göz teması kuruyor musunuz?
• Bazı seslerden rahatsız olur mu?
• Gülerek tepki verir mi?
• Sizi taklit eder mi?
• İsmi ile seslenildiğinde yanıt verir mi?
• Bir eşyayı işaret ettiğinizde eşyaya bakar mı?
• Yürüyor mu?
• Sizin baktığınız şeylere o da bakar mı?
• Kendi yüzünün önünde parmakları ile anlaşılmayan hareketler yapar mı?
• Dikkatinizi çekmek için uğraşır mı?
• İşitmesi nasıl?
• Çevredekilerin konuşmalarını anlar mı?
• Boşluğa bakar gibi dalar mı?
• Bilmediği bir durumda yüzünüze bakar mı?

Bu sorulara verilen cevaplar sonrasında çocuğun otizm belirtileri gösterip göstermediği belirlenir. Erken teşhis için bu otizm testi çok önemlidir. Testin sonucunda otizm belirtileri görülen çocuğa hem evde hem de okulda yoğun bir eğitime başlanır.

Kaynakça:

funduszeue.info

funduszeue.info )

Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin değerlendirme süreçleri tarama, tanılama ve gelişimsel veri toplama süreçleri olarak üç grupta incelenir. Tarama erken yaşta tanılamayı kolaylaştırmak için otizm spektrum bozukluğu tanısı alma riski olan çocukların belirlenmesi, Tanılama ise sosyal ve iletişim davranışlarında herhangi bir yetersizlik olduğu gözlemlenen çocukların otizm spektrum bozukluğuna sahip olup olmadığının belirlenmesi sürecidir. Gelişimin değerlendirilmesi ise gerekli önlemleri almak, herhangi bir müdahale programını uygulamak/uygulamanın gelişim üzerindeki etkilerini değerlendirebilmek için çocukların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek üzere çeşitli kaynaklardan ve farklı araçlar kullanılarak bilgi toplanması olarak tanımlanabilir. Erişkinler için Otizm Spectrum Anketi, farkındalığınızı arttırmak için size yardımcı olacaktır.