Avokado Yetiştirme

Evde avokado yetiştirme son zamanlarda oldukça popüler. Peki avokado nasıl yetiştirilir? Bakımı ve detayları Bitkili Evim&#;den Naz Irmak Saf anlattı.

Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Evde ananas yetiştirme: Adım adım yapılması gerekenler

EVDE AVOKADO YETİŞTİRME

Evde avokado çekirdeğini yeniden filizlendirmeniz mümkün. Avokado çekirdeğini yeniden filizlendirmek için en ideal mevsim ilkbahardır.

Sağlıklı bir şekilde çekirdekten avokado yetiştirmek için dikkat etmeniz gereken birkaç nokta mevcut.

Öncelikle olgun bir avokado seçmelisiniz. Avokadoya dokunduğunuzda hafif yumuşak olduğunu hissetmelisiniz.

Meyveyi seçtikten sonra dikkatlice bıçakla ortadan ikiye ayırın. Ve çekirdeği meyvenin ortasından nazikçe alın. Çekirdeği su altında yıkayın ve iyice kurulayın. Çekirdeği kuruladıktan sonra dış yüzeyinde yer alan kahverengi ince zarı soymaya çalışın. Nazikçe çekirdek yüzeyini zedelemeden zarı soyun.

Çekirdeğin etrafını nemli bir peçeteyle sarın. Nemli peçeteyi kilitli şeffaf bir poşet içerisine yerleştirin. Çok aydınlık olmayan bir yere poşeti yerleştirin ve poşeti yaklaşık iki hafta boyunca hiç açmayın.

İki haftanın sonunda hem çekirdeğin çatlayıp çatlamadığını kontrol edin hem de peçetenin nemi azaldıysa nemlendirmek için kontrol edin. Eğer çekirdek çatlamadıysa bu şekilde bakım sağlamaya devam edin. Fakat çekirdek çatladıysa artık suya alma zamanımız gelmiş demektir.

AVOKADO ÇEKİRDEĞİ NASIL KÖKLENDİRİLİR?

Avokado çekirdeğinin sivri olan kısmı suyun üstünde kalacak olan kısmıdır. Düz bombeli bölümü yani çatlayan kısmı ise suda kalacak olan kısmı yani köklenecek olan bölümüdür. Çekirdeğe üç tane kürdan batırılır. Fakat kürdanlar çatlayan bölüme yakın olmamalıdır ve çok derin saplanmamalıdır. Yoksa bitkiniz köklenemeden zarar görebilir.

Kürdanları taktıktan sonra çatlayan bölüm suyla temas edecek şekilde su dolu bir kavanoza ya da bardağa çekirdek yerleştirilir. Böylelikle kürdanlar sayesinde çekirdeğin alt kısmının suyun içinde, üst kısmının ise suyun üzerinde kalmasını sağlamış olacağız. Bitkinin üstünde kalan kısmı da ara ara nemlendirilmelidir. Su seviyesi azaldıkça su eklenmelidir. İhmal edilmemelidir.

EVDE AVOKADO YETİŞTİRME: KAVANOZDA KÖKLENDİRME ADIMLARI

Kavanozunuzu ya bardağı doğrudan güneş almayan ama aydınlık bir ortama yerleştirin. Çekirdeğin filizlenmesi hafta kadar sürebilir. Eğer 8 hafta içinde çekirdeğiniz filizlenmiyorsa, yeni bir çekirdekle aynı işlemi tekrar deneyebilirsiniz. Bakım ve ortam koşullarına göre bu süreler değişiklik gösterebilir. Çekirdeğin su üstünde kalan bölümünden  filiz, su içinde kalan bölümünden ise kökler uzamaya başlayacak. Bu aşamaya kadar gelebilirseniz artık işimiz daha da kolaylaşacaktır.

Bitkinin sap kısmı cm uzunluğa geldiğinde, gövdede 8 cm kalacak şekilde kesin. Böylece daha güçlü ve kalın bir gövdeye sahip olmasını sağlamış olacaksınız.

Avokado yeni yapraklar verdikçe ve kökleri kalınlaşıp geliştikçe, yaklaşık 10 cm çapında bir saksıya avokadonuzu dikebilirsiniz. Tohumun yarısının toprağın üzerinde kalmasına dikkat edin. Toprağı sürekli nemli tutmaya özen gösterin. Toprağın geçirgen, süzek, humuslu, organik maddelerce zengin özellikte olmasına dikkat edin.

EVDE AVOKADO BAKIMI

Avokado bitkisi, sıcak ve güneşli ortamları çok sever. Fakat çoğu bitki gibi direkt güneşten hoşlanmaz. Bu yüzden avokadoya doğru bir ortam tercih etmeye özen göstermelisiniz. Avokado bitkisi aynı zamanda suyu da seven bir bitkidir. Bu nedenle toprağının çok kurumasına izin verilmemeli ve düzenli olarak nemli kalmasına özen gösterilmelidir. Fakat nemli olması demek toprağın sürekli ıslatılması anlamına gelmez. Avokadonuzun daha güçlü olmasını ve yeni sürgünler vermesini istiyorsanız, gövde kısmı 30 cm&#;ye geldiğinde 15 cm&#;ye kadar budayın.

Eğer avokadonun yaprakları sararmaya başlarsa bu çok fazla suladığınızın bir göstergesidir. Bu durumda sulamayı bırakın ve toprağın kurumasını bekleyin. Yapraklar kahverengiye dönecek olursa, bu da bitkinizin toprağında fazla tuz biriktiği anlamına gelebilir. Bu durumda bitkinizi iyice sulayın ve fazla suyu boşaltarak bitkinizin toprağını fazla tuzdan arındırın. Ya da toprak değişimine gidin.

Avokadolar, sıcak iklim bitkileridir ve nemi de çok severler.  Avokadonuz geliştikten sonra meyve alabilmeniz için aşılama yapmanız gerekmektedir. Aşılama yapmak için çelik bulmak ne kadar zor olsa da aşılama yapmadan fakat meyve almadan bitkinin bakımını sağlamanızda mümkün. Aşılama sonra meyve almanız ise 5 ila 13 yıl gibi bir süreyi bulabilir.

Evde ananas yetiştirme: Adım adım yapılması gerekenler

Evde Avokado Yeti&#;tirme Rehberiniz!

Avokado, E vitamini içeren ve kansere kar&#;&#; koruyucu meyvelerden biridir. Tropik bölgelerin ye&#;il meyvesi olan avokado, ülkemizde de yeti&#;me ko&#;ullar&#;n&#; yakalam&#;&#;t&#;r. Her mevsim bulabilece&#;iniz avokado, sera ve bahçe tar&#;m&#; yöntemiyle üretilmektedir. Bilinen di&#;er meyvelere göre daha besleyici çekirde&#;i bulunan avokado, bu çekirdekle yeni bir meyve vermesi için yeti&#;tirilmektedir. Avokado çekirde&#;i nas&#;l ekilir sorusuyla ilgili tüm detaylar&#; yaz&#;m&#;zda bulabileceksiniz.

Do&#;al ya&#;lar grubunda yer alan bu meyveyi evinizde yeti&#;tirmek ister misiniz? Üstelik çok kolay a&#;amalar&#; izleyerek! Kendi bahçenizde ya da evinizde avokado yeti&#;tirdi&#;inizde hasad&#;n&#; yap&#;p faydalar&#;ndan yararlanabilirsiniz. Avokado ile cildinizi toksinlerden ar&#;nd&#;r&#;p ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sisteminizi güçlü tutabilirsiniz. Ama öncelikle avokadonun yeti&#;me ortam&#;n&#; haz&#;rlamal&#;s&#;n&#;z.

Hobi dünyas&#;n&#; geni&#;letmek ve organik tar&#;ma bir ad&#;m daha yakla&#;mak isteyenler, avokado nas&#;l yeti&#;tirilir sorusuna bu sayfada yan&#;t buluyor. S&#;ra sizde!

Avokado Yeti&#;tirmek &#;çin Gerekli Malzemeler

Ev ortam&#;nda avokado yeti&#;tirmek için muhakkak temin etmeniz gereken malzemeleri listeledik. Öncelikle listenizi tamamlay&#;n&#;z ve sonras&#;nda çimlendirme ve büyütme a&#;amas&#;na geçiniz. Avokado a&#;ac&#; nas&#;l yeti&#;tirilir sorusunun ilk yan&#;t&#;n&#; malzemeleri haz&#;rlayarak verebiliriz.

• Avokado çekirde&#;i
• Kal&#;n kürdan – toplu i&#;ne
• Su dolu kavanoz
• Orta boy saks&#;
• Torflu toprak

Evde Avokado Nas&#;l Yeti&#;tirilir?

1) Önce Çekirde&#;i Ç&#;karmal&#;s&#;n&#;z

Avokadonun tohumu kendi çekirde&#;idir. Hemen avokado çekirde&#;inden nas&#;l yeti&#;tirilir sorusu ak&#;llara dü&#;er. Avokado çekirde&#;inin öncelikle aç&#;lmas&#; yani ar&#;nmas&#; gerekir.

• Bunun için bir adet taze avokadonun çekirde&#;ini meyveden ay&#;r&#;n.
• Ay&#;rd&#;&#;&#;n&#;z çekirde&#;i güzelce y&#;kay&#;n ve 5 dakika kadar &#;l&#;k suda bekletin.
• Sudan al&#;nan avokado çekirde&#;ini peçete ile kurulay&#;n ve ikinci a&#;ama için haz&#;rlan&#;n.

2) Filizlendirme & Çimlendirme

Avokado çekirde&#;inin öncelikle filizlenmesi yani çimlenmesi laz&#;m:

• Filizlenme a&#;amas&#; için yakla&#;&#;k 8 hafta kadar beklemelisiniz.
• Çekirde&#;in filizlenmesi için tombul k&#;sm&#; a&#;a&#;&#; gelecek &#;ekilde kürdanlar&#; kullanarak delikler aç&#;n.
• Kürdan bulunamad&#;&#;&#; durumlarda toplu i&#;ne ile delikler de aç&#;labilir.
• Açaca&#;&#;n&#;z delikleri çekirde&#;in düz k&#;sm&#;nda olu&#;turabilirsiniz.
• Sudan ç&#;kan çekirdek, yumu&#;ak bir dokuda olaca&#;&#; için zaman kaybetmeden çekirde&#;in 3 ya da 4 yönünden kürdan&#; bat&#;r&#;n ve bu &#;ekilde bir kavanoz içinde yar&#;s&#; su dolu &#;ekilde bekletin.
• Avokado çekirde&#;inin yar&#;s&#; su içinde yar&#;s&#; yüzeyde olmal&#;; su hizas&#; kürdanlar&#;n alt&#;nda kalmal&#;d&#;r.
• Suyun içindeki delikli çekirdek, 8 hafta sonras&#;nda filizlenmeye ba&#;lar ve art&#;k saks&#;ya geçmesi için kendini gösterir.
• Bu süreçte su azald&#;kça su ekleyebilirsiniz.
• Avokado çekirde&#;inin h&#;zl&#; ve güzel bir &#;ekilde filizlenmesi için evinizde dolayl&#; olarak güne&#; alan bir konumda bekletmeniz önerilir. Direkt güne&#; &#;&#;&#;&#;&#; ya da tamamen gölge olmamal&#;d&#;r.

Ayr&#;ca cam bardak ya da cam kavanoz kullanarak güne&#;i daha iyi alabilece&#;ini unutmay&#;n.

3) Yeni Bir Ortam: Saks&#;ya Dikme

Suda filizlenen avokado çekirde&#;ini daha canl&#; ve sa&#;l&#;kl&#; tutmak için saks&#;ya alman&#;z&#; önerece&#;iz. Suda bekleyen avokado çekirde&#;i bir süre sonra çürüyebilir. Avokado topra&#;a nas&#;l ekilir diyorsan&#;z önce güzel bir saks&#; seçimiyle i&#;e ba&#;layabilirsiniz.

Do&#;al ortam&#;na saks&#;ya almak için de orta boy cm geni&#;li&#;inde bir saks&#; i&#;inizi görebilir. Saks&#;n&#;n taban&#;na torf, kum ve perlit kar&#;&#;&#;m&#;n&#; ekleyin ve ortas&#;na çekirde&#;i yerle&#;tirin. Kökten ç&#;kan filizler toprakta, çekirde&#;in bir k&#;sm&#; yüzeyde olacak &#;ekilde yerle&#;tirmelisiniz.

Daha sonra çekirde&#;in etraf&#;na da topra&#;&#; at&#;n ve can suyunu ilave edin. Can suyu ilave edilen avokado fidesinin günlük bak&#;m&#;n&#; yapt&#;&#;&#;n&#;z durumda, eme&#;inizin kar&#;&#;l&#;&#;&#;n&#; alabilirsiniz. Avokado topra&#;&#;n&#;n nemli olmas&#; yeterlidir; kuru ya da fazla sulu olmamal&#;d&#;r.

Avokado nas&#;l yeti&#;tirilir evde neler gerekir konusuna de&#;indi isek; &#;imdi size baz&#; püf noktalar&#; aç&#;klayaca&#;&#;z. Merak edenler bir sonraki ba&#;l&#;&#;a geçebilir:

Avokado Yeti&#;tirmenin Püf Noktalar&#;

• Avokadonun çekirde&#;inden yeti&#;tirmek isteyenleri tohum olarak kullanaca&#;&#; avokadoyu taze almal&#;d&#;r.
• Çürüyen ve siyah lekeler olu&#;an avokadonun çekirde&#;ini filizlendirme süreci ba&#;ar&#;s&#;z olabilir.
• E&#;er avokado nas&#;l iklimde yeti&#;ir diye dü&#;ünüyorsan&#;z &#;l&#;man iklimler oldu&#;unu sak&#;n unutmay&#;n&#;z.
• Kürdanla çekirdek delme i&#;lemini, çekirde&#;in alt k&#;s&#;mlar&#;ndan uygulamal&#;s&#;n&#;z. Sivri bölgeye yak&#;n aç&#;lan deliklerden filizlenme beklenmez.
• Avokado yeti&#;tirme konusunda biraz heyecanl&#; iseniz, ilk filizi gördü&#;ünüz anda saks&#;ya almak isteyebilirsiniz. Fakat sizi burada uyarmak istiyoruz.
• Filizlerin yakla&#;&#;k 15 cm uzunlu&#;unu görmeden saks&#;ya aktarmay&#;n. Güçlenen filizler ile saks&#;ya geçi&#;i sa&#;lay&#;n. Böylece avokado fidesini canl&#; tutabilirsiniz.
• Avokado nas&#;l çimlendirilir sorusu için bir püf noktay&#; vurgulayal&#;m: Suda çimlendirme i&#;lemi için çekirde&#;in tamamen meyveden ar&#;nm&#;&#; olmas&#;na özen gösterin. Meyve kal&#;nt&#;s&#; olan çekirdek çimlenmeyi geciktirir.
• Avokadonun dikim zaman&#; da önemlidir. Bahar aylar&#;nda dikim gerçekle&#;irse, bitkinin geli&#;mesi sa&#;lan&#;r.
• Size süper bir s&#;r verelim. E&#;er avokado topra&#;&#;na Hindistan cevizi kabu&#;u rendesi eklerseniz; topra&#;&#;n nem dengesini ve verimini koruyabilirsiniz. &#;&#;te avokado meyvesi nas&#;l yeti&#;tirilir sorusu bu kadar kolay &#;ekilde çözülüyor!

Avokado Bak&#;m&#; Nas&#;l Yap&#;l&#;r?

Evet, avokado çekirde&#;ini çimlendirdiniz ve saks&#;ya ald&#;n&#;z. Peki, ya sonras&#;nda? &#;&#;te avokadonun bak&#;m s&#;rlar&#;! Bu püf noktalar&#; ile avokadonun sa&#;l&#;&#;&#;n&#; koruyabilir, verimli meyveyi alabilirsiniz.

1) Sulama

Temmuz ay&#;n&#;n s&#;caklar&#;nda kuruyan avokado, bol su ister. A&#;ustosun yak&#;c&#; günlerinde de susuz kalmaya gelmez. Avokado bitkisini susuz b&#;rakmamaya çal&#;&#;&#;n. Ancak avokado fazla su seven bir bitki de&#;ildir. gün ara ile kök bölgesini &#;slatacak kadar sulamak yeterlidir.

Sulama suyunun tuzdan ve klordan ar&#;nmas&#; bu konuda çok önemlidir. E&#;er klorlu su ile sulan&#;rsa avokado yapraklar&#;nda yanma meydana gelecektir. Saks&#;daki fidanlar büyüdü&#;ünde ise haftada 1 defa ya da 10 günde 1 sulama yeterli olur. Avokado yapraklar&#; sarar&#;rsa fazla suland&#;&#;&#; anlam&#; ta&#;&#;yabilir. Bu a&#;amada sulamaya ara verebilirsiniz.

2) Gübreleme

Avokado fidanlar&#; gübrelendi&#;i durumda daha sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde büyür. Bahçede ya da saks&#;da olan avokado, dikimden 1 ay sonras&#;nda bir miktar gübre ister. &#;ubat ay&#;nda verilen gübre ile bitki yaza haz&#;rlan&#;r.

En do&#;ru gübreleme için toprak analizi yapt&#;rmak gerekir. Tabii toprak analizi geni&#; arazilerde yeti&#;tirilen avokado fidanlar&#; için uygundur. Siz de evinizde saks&#;daki avokadoya bir miktar gübre verip bitkiyi koruyabilirsiniz.

Gübre at&#;lan topra&#;&#;n da mineral bak&#;m&#;ndan zengin olmas&#; gerekir. Avokado nas&#;l toprakta yeti&#;ir dedi&#;inizde humuslu topraklar iyi bir seçim olacak. Topra&#;&#;n pH dengesi 6 oldu&#;unda avokado en iyi &#;ekilde büyüyecektir.

3) Konumland&#;rma

Avokado nas&#;l bir ortamda yeti&#;ir sorusunun cevab&#;nda konumland&#;rma yeri önemlidir. Avokado saks&#;s&#;n&#; yar&#; gölgeli konumlara koyman&#;z önerilir. Güne&#;i do&#;rudan alan avokadonun yapraklar&#; kuruyabilir. Özellikle yaz güne&#;lerinde susuz da kal&#;yorsa, avokadonun daha serin bir kö&#;eye al&#;nmas&#; uygun olur. Tamamen gölge de sa&#;l&#;kl&#; olmayacakt&#;r.

4) Budama

Avokadonun budama dönemi k&#;&#; sonudur. K&#;&#;&#;n don ve so&#;uktan bitkiyi korumak için kökler bo&#; b&#;rak&#;lmaz. Bahardan sonra yenilenen ve kuruyan yapraklar el ile al&#;n&#;r. Böylece bitki kökü güne&#;i ve oksijeni daha rahat alm&#;&#; olur. Sürgün uçlar&#; kesilip kopar&#;labilir. Tepe k&#;sm&#;n&#;n budanmas&#; d&#;&#;&#;nda genç fidanlarda budama iste&#;i azd&#;r.

5) Saks&#; De&#;i&#;imi

Avokado bitkisi büyüdükçe saks&#;n&#;n da de&#;i&#;mesi gerekecek. Saks&#; de&#;i&#;tirirken topra&#;&#;n&#; yenilemeyi unutmay&#;n. Her sene, bir önceki seneden daha büyük saks&#; tercih ederseniz; avokadonun köklerinin daha rahat ve güçlü &#;ekilde büyümesine destek olabilirsiniz. Saks&#; tercihini ise taban&#; delikli olan saks&#;lardan yana kullanman&#;z daha etkili olur.

Avokado A&#;ac&#; Nas&#;l Yeti&#;tirilir?

Saks&#;da minik bir avokado fidesi büyütmeye ba&#;lad&#;ktan sonra avokado a&#;ac&#; nas&#;l yeti&#;ir diye merak etmeye ba&#;lam&#;&#; olabilirsiniz.

• E&#;er bahçede avokado a&#;ac&#; yeti&#;tirmeyi dü&#;ünüyorsan&#;z bol güne&#; &#;&#;&#;&#;&#; alan &#;l&#;man bir alan seçmeniz önemlidir.
• Don olaylar&#; görülen, rüzgarl&#; bölgelerde avokado a&#;ac&#; rahat büyümeyecektir.
• Meyveyi dikerken en az 1 metre derinlikli, yüksek drenajl&#;, alüvyon topra&#;&#; tercih etmeniz iyi olur.

Avokado A&#;ac&#;ndan &#;lk Meyveyi Ne Zaman Al&#;r&#;m?

Peki, avokado a&#;ac&#; ne kadar sürede yeti&#;ir? Avokado kaç senede meyve verir? Avokadonun yeti&#;mesi için size sunulan ad&#;mlar&#; tek tek uygulad&#;ysan&#;z, &#;imdi bir süre beklemelisiniz.

Kaç ay sonra meyveyi al&#;r&#;m diyenlere üzücü bir haberimiz var. Avokado bitkisi aylar içinde de&#;il y&#;llar içinde meyve vermeye ba&#;lar. Bugün ekti&#;iniz bir avokado çekirde&#;i y&#;llar içinde size ve ailenize &#;ahitlik edecek, yakla&#;&#;k 3 y&#;l sonra meyvelerini olu&#;turmaya ba&#;layacakt&#;r.

Evde yeti&#;tirilen avokado meyve verir mi? Evet, verir; ama sab&#;rla bak&#;ma devam edenler ancak bu meyveye ula&#;abilir. Avokado yeti&#;tirmek isteyenlerin kendilerine kabul ettirmesi gereken bir gerçek de bu i&#;in sab&#;r i&#;i oldu&#;udur. Avokado fidanlar&#; ço&#;unlukla &#;ubat, mart döneminde çiçek açar.

Avokado nas&#;l yeti&#;tirilir evde nas&#;l büyür sorunuza verece&#;imiz yan&#;tlardan biri de sab&#;rla yeti&#;tirmek oluyor. Avokado meyve vermesi için ne yapmal&#;, meyve vermesini kolayla&#;t&#;rmak için ne yap&#;labilir diyorsan&#;z a&#;&#;lama yard&#;mc&#; olabilir. Bu bilgilerimizden sonra evde tüketilen avokadonun çekirde&#;i art&#;k çöpe gitmeyecek!

Avokado A&#;&#;lama Yöntemi

Avokado a&#;&#;lama için dilcikli a&#;&#; yöntemi uygulanabilir. A&#;&#; kaleminin üst k&#;sm&#;n&#; macunla kapatabilirsiniz. A&#;&#;larda uyanma mart sonu dolaylar&#;nda gerçekle&#;ir. A&#;&#;lama için en uygun dönem &#;ubat ay&#;d&#;r.

Avokado Yeti&#;tirme Ko&#;ullar&#; &#;çin &#;puçlar&#;

Avokado yeti&#;tirmek kolay olmakla birlikte birkaç önemli bilgi vard&#;r. Çimlendirme için kullan&#;lacak ilk meyvenin taze olmas&#; en mühim detaylardan biridir. &#;klim ko&#;ullar&#;n&#;n tropikal tarzda olmas&#; verimi yükseltecektir. Dikim için mart – haziran aylar&#;n&#; tercih edebilirsiniz.

Avokado Nas&#;l Yenir? Olgunla&#;t&#;r&#;l&#;r, Saklan&#;r?

Avokado Ya&#;&#; Faydalar&#; Nelerdir? Cilde ve Saça Nas&#;l Uygulan&#;r?

Avokadonun 7 Önemli Faydas&#;, Eminiz Bu Kadar&#;n&#; Bilmiyordunuz!

Avokado Çekirde&#;inin &#;a&#;&#;rt&#;c&#; 7 Faydas&#;, Çimlendirme ve Kullan&#;m&#;

Avokado Maskesi – Tüm Ciltler &#;çin 5 Farkl&#; Tarif, Cilde ve Saça Faydalar&#;

AVOKADO YETİŞTİRİCİLİĞİ

Avokado, genellikle yayvan fakat bazen belirgin şekilde dikine gelişme gösteren, her dem yeşil m. yükseklikte bir ağaçtır.

Avokado meyvesi, yağ içeriği, kg başına kalori ve protein bakımından bir çok meyve türüne göre üstünlük gösterir. Kalori değeri muzun 3 katı, bifteğin katıdır. Yapısında % protein % yağ, % toplam şeker ve %80 su bulunur. Yağ oranı yüksek olmasına rağmen daha çok doymamış yağ asitleri içerdiği için hazım olması kolaydır ve kandaki kolesterol seviyesini düşürücü bir etkiye sahiptir. Ayrıca içeriğinde 11 değişik vitamin (A, B, C ve E gibi) ve 14 değişik mineral madde (demir, kalsiyum, magnezyum, fosfor, potasyum, çinko gibi) bulunmaktadır. Doğal olarak yetiştiği yerlerde yerli halkın önemli bir besin kaynağını oluşturmakta ve “fakirin tereyağı” olarak isimlendirilmektedir.

Avokado yaprağı, oval, mızrağımsı, yumurtamsı veya yuvarlağımsı veya bunların karışımı şekillerdedir.

Küçük, yeşil-sarımtırak çiçekler salkım uçlarında oluşur. Her çiçekte birbirine benzer yapıda 3’er adet taç ve çanak yaprak, 1 adet dişi organ ile 2 sıralı olarak dizilmiş, 9 tanesi fonksiyonel 3 tanesi kısır toplam 12 adet erkek organ bulunur. İç sıradaki erkek organların dip kısmında birer çift nektar (bal özü) kesesi bulunur. Tam açılmış bir avokado çiçeği 1 cm genişliğinde mm uzunluğundadır.

Avokado meyveleri değişik şekil, renk ve büyüklüktedir. Meyve iriliği gram arasında değişir. Meyveler yuvarlak, oval veya armut şeklinde olabilir. Kabuk rengi hafif sarımtırak yeşilden koyu yeşile, kahverengi kestane renginden, erguvani siyaha kadar değişir. Kabuk yüzeyi düz veya pürüzlü olabilir. Meyve eti açık sarı - krem renginde olup kabuğa doğru yeşilimsidir. Meyve eti yüksek oranda yağ içerir. Her meyvede tek bir çekirdek bulunur.

DÖLLENME BİYOLOJİSİ

Avokadonun döllenme biyolojisi diğer birçok meyve türüne göre oldukça farklıdır. Avokado çiçekleri hem dişi, hem erkek organa sahip olmasına rağmen bu organlar aynı anda işlev yapmazlar. Çiçekler iki eşeyli bir açılma düzeni gösterir. Her çiçek ilk açıldığında dişi safhadadır. Bu safhada dişi organ başka çiçeklerden gelen çiçek tozlarını kabul eder, erkek organlar çiçek tozu saçmazlar. Bu safhaya “Dişi Safha” denir. Daha sonra çiçek kapanır, gece kapalı kalır, ertesi gün aynı çiçek tekrar açılır. Bu açılışta ise erkek organlar çiçek tozu saçarken dişi organ artık kabul edici değildir. Dişicik tepesi kararmış ve kurumaya başlamış olabilir. Bu safhaya da “Erkek Safha” denir. Avokado çiçeğinin bu durumu bilimsel olarak “Senkronoiz Dikogami” olarak adlandırılır. Yani erkek ve dişi organların olgunlaşması farklı zamanda ama günün hep aynı saatlerinde olur.

Avokado çeşitleri çiçek tipi bakımından A ve B tipi olarak 2 grupta sınıflandırılır.

A tipi çeşitlerde çiçek ilk günün sabahı dişi, ertesi gün öğleden sonra erkek safhadadır. B tipi çeşitlerinde ise çiçek birinci gün öğleden sonra dişi, ertesi sabah erkek safhadadır.

Avokado çiçeğinin bu iki eşeyli açılma düzeninden dolayı iyi bir meyve tutumu ve yüksek verim alabilmek için A ve B tipi çeşitler birlikte dikilmelidir.

ÇOĞALTMA YÖNTEMİ

Avokadolar değişik yöntemlerle çoğaltılabilir. En çok kullanılan ticari üretim yöntemi aşı ile çoğaltmadır.

Ülkemizde avokadoların aşı ile çoğaltılmasında anaç olarak soğuğa, kirecin neden olduğu kloroza ve bazı hastalıklara daha dayanıklı oldukları için Meksika soyu çöğürleri tercih edilir.

Tohumlar, kuvvetli çöğür meydana getiren, hastalıktan temiz ve soğuğa dayanıklılığı bilinen bir çeşidin ağaçlarından alınır. Tohum, meyveden çıkarıldıktan sonra hemen ekilmelidir. Ekilmeden önce tohum kabuklarının çıkarılarak alt ve üst kısmından ince bir tabakanın kesilmesi, tohumların sıcak su ile muamele edilmesi bazı hastalıkları önler ve çimlenmeyi çabuklaştırır.

Ayrıca tohumların tohum kasalarına hafta süreyle katlanması da bir örnek çöğür çıkışı sağlar.

Tohumları kum veya talaş içinde 4,°C de birkaç ay saklamak mümkünse de taze tohum kullanılması daha iyidir.

Tohumun sivri ucu toprak yüzeyinin hemen altına, geniş olan dip kısmı aşağıya gelecek şekilde her torbaya bir tohum ekilir. Tohumun ekildiği ortam oranında torf: kum: perlit karışımıdır. Ekim yapılan ortamın pH’sının arasında olması gerekir. Daha yüksek pH derecelerinde bazı besin maddelerinin alımı güçleşeceği için iyi bir fidan gelişimi sağlanamaz.

Avokado fidan yetiştiriciliği mevcut imkanlara göre ya doğrudan yarı gölge ortamda ya da başlangıçta serada daha sonra yarı gölge ortamında yapılabilir. Yarı gölge ortamda yılda fidan yetişirken, başlangıçta serada daha sonra yarı gölge ortamda yetiştiricilikte bu süre yarı yarıya kısalır.

Ekilen tohumlar yetiştirildiği ortama bağlı olarak 1 ila 6 ayda çimlenirler. Gelişmekte olan çöğürlere yaprak olduklarında gübrelenmelidir. Çöğür gelişimi süresince görülen hastalık ve zararlılara karşı da gerekli mücadele yapılmalıdır.

Serada yetiştirilen çöğürler tohum ekiminden ay sonra aşılanacak duruma gelirler. Çöğürlerin tepeleri toprak seviyesinin cm. üzerinden kesilerek yarma aşı veya dilcikli İngiliz aşı ile aşılanır. Aşı kalemleri, çöğürle aynı kalınlıkta, üzerinde göz bulunan sürgünlerdir. Aşılamadan sonra, aşı yeri plastik aşı bağı ile bağlanır ve aşı kaleminin üstüne aşı macunu sürülür.

Aşılamadan hafta sonra, tutan aşıların yaprak sapları düşer ve sürme belirtileri görülür. Bu devrede anaçtan süren filizler temizlenmelidir. Kalemden süren sürgünler cm’ye eriştiklerinde en iyi gelişme gösteren sürgün bırakılır diğerleri kalemin dibinden kesilir. Daha sonra kalan sürgün bir hereğe bağlanarak fidanın dik olarak ve tek gövde halinde büyümesi sağlanır. Aşı bağları aşılamadan hafta sonra alınmalıdır.

Gelişmekte olan fidanlara 3 hafta arayla Azot-Fosfor-Potasyum’lu gübreleme yapılmalıdır. Demir noksanlığı gösteren fidanlara demir şelat ilave edilerek noksanlığın giderilmesi sağlanır. Bu devrede görülecek hastalık ve zararlılara karşı gerekli mücadele yapılır.

Büyüme süresince fidanlar gün arayla sulanır. Kuru ve sıcak rüzgarların estiği yaz günlerinde, sulama aralığı daha da kısaltılabilir.

Bu şekilde yetiştirilen fidanlar tohum ekiminden itibaren 1 yıl sonra bahçeye dikilebilecek duruma gelirler.

Yarı gölge ortamda fidan yetiştiriciliğinde ise, sonbaharda ekilen tohumlar 1 yıl sonra aşılama kalınlığına erişirler.

BAHÇE TESİSİ

Avokadoların istediği iklim ve toprak şartları göz önünde bulundurularak yer seçimi yapılmalıdır. Avokado bahçesi kurulacak yer doğal olarak rüzgarlardan korunmuyorsa rüzgar kıran tesisi mutlaka gereklidir.

Ayrıca bahçe yerinin toprak yapısı da incelenerek bünye durumu, yüzeyde m derinliğe kadar geçirgen olmayan, killi ve sert tabakalarının bulunup bulunmadığı ve taban suyu seviyesi saptanmalıdır. Taban suyu m’den yüksek yerlerde kapalı ve açık drenaj yapılarak, taban suyu seviyesi düşürülmelidir.

Arazini, eğim durumu ve uygulanacak sulama sistemlerine göre toprak hazırlığı yapılır.

Eğim durumuyla ilgili olarak gerekli tesviye ve teraslama işlemleri dikimden önce tamamlanmış olmalıdır.

Avokado ağacı gevrek yapısından dolayı rüzgara oldukça hassastır. Kuvvetli rüzgarlar da, büyük dal kırılmaları meydana gelir. Bu nedenle rüzgara açık alanlarda yetiştiricilikte rüzgar kıran tesisi gereklidir. Rüzgar kıranlar bahçe kurulmadan mümkün olduğunca önce tesis edilmelidir.

ÇEŞİT SEÇİMİ

Soğuklara dayanıklılık bakımından avokado çeşitleri arasında farklılık bulunduğundan çeşit seçiminde bahçe kurulacak yerin iklim özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca çeşitlerin birbirini tozlama durumu, hasat mevsimi, taşımaya uygunluğu ve ticari olarak değerleri dikkate alınır.

DİKİM ARALIĞI

Avokadolara verilecek dikim aralığı çeşide, toprak yapısına, kültürel uygulamalara ve fidanın kalitesine göre değişir. Bununla birlikte 7x7 m., 6x6 m veya daha az dikim aralığı verilebilir. Daha fazla verim almak amacıyla sık dikim yapıldığında ağaçlar budamayla kontrol altında tutulmalıdır.

Dikimden önce arazinin düzgün ve uzun kenarından, en az verilecek aralık ve mesafenin yarısı kadar uzaklıktan, ana hat çekilir. Sonra ana hatta dik ikinci bir hat çekilir ve bu hatlar üzerinde belirlenen dikim aralıkları işaretlenir. Daha sonra hazırlanan dikim tahtası ile, diğer dikim yerleri işaretlenip yine dikim tahtası ile üçlemeleri yapılır.

Dikim çukurları toprağın bünye ve derinliğine göre en az 60 cm derinlikte açılır. Üst toprak yanmış ahır gübresi ile karıştırılıp çukura doldurulur. Eğer imkan varsa dikim yerlerinin işaretlenmesi ve dikim çukurlarının açılma işlemleri dikimden önceki sonbaharda yapılmalıdır.

DİKİM ZAMANI

Avokado fidanları genellikle ilkbahar döneminde dikilir. Soğuk tehlikesinin kalktığı Mart ayı içerisinde veya Nisan ayı ortalarında dikim yapılmalıdır. Don tehlikesi olmayan yerlerde sonbahar dikimi de yapılabilir.

Avakoda fidanları genellikle polietilen torbada yetiştirilir. Dikim sırasında torba kesilip alınır, kıvrılmış kökler varsa makasla temizlenir, fidan toprağı dağıtılmadan çukura oturtulur. Kökle tacı dengeleyen dikim budaması mutlaka yapılmalıdır. Dikim seviyesi, fidanın alt toprak seviyesi, arazi seviyesinin cm üzerinde olacak şekilde ayarlanır. Derin dikimden kaçınılmalıdır. Dikimden sonra fidanlara can suyu verilir ve herekleme yapılır.

BAKIM İŞLERİ

Avokado fidanları yarı gölge ortamda yetiştirildiklerinden dikimden sonra fidanların güneş yakmalarına karşı korunması gerekir. İlk yıllar fidanın çevresinin çıta, kargı, hurma dalı, gölgelik bezi vs. materyallerle gölgelenmesi, fidanları yazın güneş yakmasına, kışın da düşük sıcaklıklara ve kırağıya karşı koruyacaktır. Fidanın etrafına eğer bir gölgelik yapılamıyorsa, hiç değilse gövdenin su geçirmez kağıt vs. gibi materyalle sarılması da güneş yanıklarına karşı fidanı korunmada yeterli olacaktır.

Genç avokado ağaçlarının çevresindeki gelişmeyi engelleyen yabancı otların sık sık temizlenmesi gerekir. Her bir iki sulamadan sonra çıkan yabancı otlar çapa ile temizlenir.

Verime yatmış bahçelerde açık ve örtülü toprak işlemesi uygundur. Yaz aylarında bahçe işlenerek temiz tutulur. Kış aylarında ise baklagiller gibi örtü bitkileri bulundurulabilir.

Avokado bahçelerinde turunçgillerde olduğu gibi derin toprak işlenmesinden kaçınılmalıdır. Yaz aylarında her 2 sulamadan sonra toprak tava geldiğinde goble disk, diskaro, rotovatör ve kaz ayağı gibi aletlerle yabancı otlar toprağa karıştırılır. Ayrıca ot öldürücü ilaçların kullanımı toprak işlemeyle ortaya çıkan kök yaralanmalarını azaltma bakımından tercih edilebilir.

GÜBRELEME

Avokado fidanları, dikimden sonra ilk gelişmeye başladıkları andan itibaren gübrelenmeye başlanmalıdır. Avokado yetiştiriciliğinde en yaygın kullanılan gübreler azotlu gübrelerdir.

Genç ağaçlarda azotlu gübreleme her yıl artan miktarlarda ve dikkatli yapılmalıdır. Gübreler genç ağaçların gövdesine temas ettirilmemeli, gövdeden cm uzaklıktaki taç izdüşümüne verilmelidir. Her gübre uygulamasını az ve kontrollü bir sulama izlemelidir.

Verime yatmış ağaçlarda azot ihtiyacı en çok çiçeklenme ve meyve tutumu sırasındadır. Azotlu gübrenin tamamı Şubat ayı içerisinde yağışlarla birlikte verilebildiği gibi defada Şubat-Mayıs-Haziran döneminde de verilebilir.

Fosforlu ve potaslı gübreler ilk yıllarda çok gerekli değildir. 4. yıldan itibaren bu gübreler triple süper fosfat ve potasyum sülfat olarak ağaç taç izdüşümüne çepeçevre açılacak cm derinliğindeki banda verilip kapatılabildiği gibi, yine taç izdüşümü içinde açılacak adet ocağa da verilebilir. Uygulama zamanı Ekim-Kasım aylarıdır. Şubat-Mart aylarında toprağın tavlı olduğu dönemlerde de taban gübrelemesi yapıfunduszeue.infoıca toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını iyileştirmek için her yılda bir dekara ton civarında ahır gübresi uygulanmalıdır.

Ağaçlara verilecek gübre miktarının belirlenmesinde en iyi yol yaprak ve toprak analizine göre gübreleme yapmaktır. Yaprak örnekleri ağacın 4 ayrı yönünden, m yükseklikten, o yılın aylık meyvesiz ilkbahar sürgünlerinden Ağustos ortası Ekim ortası dönemde alınmalıdır. 5 dekarlık bir alandan yaprak alınması yeterlidir. Toprak analizinin dikimden önce yapılması yararlıdır. Toprağın yapısına göre bahçeyi temsil edecek şekilde örnek alınarak analiz yaptırılmalıdır.

SULAMA

Avokado bahçelerinde ilk yıllarda her fidan için yapılan çanak veya fidanları içine alan karıklara su verilerek sulama yapılır. İklim ve toprak yapısına göre fidanlar gün ara ile kök bölgesini ıslatacak kadar sulanmalı, fazla sulamadan kaçınılmalıdır.

Ağaçların verime başlamasıyla birlikte genellikle tava ve karık usulü sulama yöntemi uygulanmaktadır. Son yıllarda kurulan bazı ticari avokado bahçelerinde modern sulama sistemleri olan damla sulama veya mini sprink sulama yöntemleri uygulanmaya başlanmıştır. Bu sistemlerin birçok avantajları vardır. Aynı zamanda sulama ile birlikte ağaçlara gübre uygulamasına da olanak verir. Sulamaya başlama ve bitiş tarihlerini yağmurların başlama ve bitiş tarihlerine göre ayarlanır.

Avokadolar, en fazla Temmuz- Ağustos aylarında suya ihtiyaç duyarlar. Bu aylarda susuz bırakıldıkları takdirde şiddetli meyve dökülmeleri ortaya çıkar.

BUDAMA

Genellikle avokadolar için sistemli bir budama yöntemi izlenmez. İlk birkaç yıl dengeli bir taç gelişimi sağlanmak amacıyla, özellikle dikine gelişme gösteren çeşitlerde, sürgün uçları koparılarak veya kesilerek bu eğilim kırılmalıdır. Tepe kısmın kesilmesi dışında genç ağaçların budama istekleri azdır.

Verime yatmış ağaçlarda budama; kültürel işlemleri daha kolay ve az masrafla yapmak, kuru ve obur dalları temizlemek, şiddetli periyodisitiyi (ağaçların bir yıl ürün verip diğer yıl çok az veya hiç ürün vermemesini) azaltmak, hasat işlemlerini kolaylaştırmak, dal kırılmalarını önlemek ve ağaç yüksekliğini devamlı kontrol altında tutabilmek için uygulanır.

Budama yapılan dallarda cm den daha kalın kesim yerlerine aşı macunu sürülmelidir. Budama için en uygun zaman gelişmenin henüz başlamadığı Şubat ayıdır. Kışı sert geçen yıllarda don tehlikesi geçtikten sonra budama yapılmalıdır.

HASTALIK VE ZARARLILAR

Dünyada avokado yetiştiriciliğinin yapıldığı bölgelerde birçok hastalık ve zararlı görülmesine rağmen Ülkemizde yeni bir ürün olduğu için nispeten daha az hastalık ve zararlı görülür. Görülen bu hastalık ve zararlılara karşı gerekli mücadele konu uzmanı kişilere danışılarak yapılmalıdır.

Bazı avokado çeşitleri ikinci yıldan itibaren çiçek açıp meyve bağlayabilirler. Bu çiçeklerin koparılması fidanın daha kuvvetli gelişmesi açısından yararlı olacaktır.

HASAT

Avokado meyveleri çeşitlere bağlı olarak değişik zamanlarda olgunlaşırlar. Olgunluğun belirlenmesinde en önemli ölçü meyvedeki yağ oranıdır. Yağ oranının saptanması laboratuvarda yapılabilir. Bazı ülkelerde hasat edilecek meyvelerde en düşük yağ oranı %8 olarak belirlenmiştir.

Son yıllarda meyve olgunluğunun belirlenmesinde kolay, ekonomik ve pratik bir yöntem olarak toplam kuru ağırlık veya meyvenin su içeriği, üzerinde en fazla durulan bir kriter olmuştur. Ülkemizde de yapılan çalışmalarda %21 kuru ağırlığın minimum olgunluk standardı olarak kabul edilebileceği saptanmıştır.

Derim olgunluğunun belirlenmesi meyvenin dış görünüşüne bakılarak da tespit edilebilir. Mor renkli meyvelerde renk, yeşilden mora dönmeye başladığında; yeşil renkli meyvelerde ise, kabuk zemin renginin sarımsı bir durum alması ve parlaklığın azalmasıyla, meyvelerin olgunluğa geldiği kabul edilebilir.

Ayrıca tohum kabuğu rengi ve bazı çeşitlerde çekirdeğin meyve etine bağlılığının azalması da bir olgunluk belirtisidir. Meyve olgunlaştıkça tohum kabuğu rengi sarımsı beyazdan, kahverengiye döner ve tohumdan kolay ayrılır.

Meyveler hasat olumuna eriştikten sonra ağaç üzerinde uzun süre kalabilirler. Yumuşamaları ancak toplandıktan sonra olur. Olgun olmayan bir meyve ise buruşur ve yumuşamaz.

Hasat olumuna gelen meyveler saplı olarak koparılmalı, daha sonra meyve makası ile sapları kısaltılmalıdır. Meyve sapsız koparılırsa kopma yerinde çürümeler olur.

Meyvelerin toplanmasında zedelenmemeleri için gerekli özen gösterilmelidir. Toplanan meyveler bahçede gölge bir yere alınır, daha sonra meyveleri berelemeyecek kaplarda paketleme yerine getirilir. Ülkemizde henüz çok miktarda avokado üretimi olmadığı için özellikle uzak pazarlar ve dış satım için yapılması gereken seçme, boylama, ambalajlama gibi paketleme evi uygulamaları yapılmaz. Yinede uzak pazarlara gidecek meyvelerin tercihen gr arasında olmaları ve üzerlerinde çürüme, yaralanma, ezilme gibi bir belirti bulunmaması gerekir. Bu özelliklerdeki meyveler tercihen, karton kutularda tek sıralı ambalajlanır. Genel olarak ambalaj kapları içine 12, 15, 18 veya 21 adet meyve konulabilir.

Meyveler normal oda sıcaklığında günde, 5°C de günde yumuşar. Depolama sıcaklığı çeşitlere göre değişmekle birlikte °C olarak belirtilebilir. Daha düşük sıcaklıklarda tutulan meyvelerde soğuk zararı ortaya çıkar. Depo nispi nemi % olmalıdır. Depolama süresi en uzun 2 aydır.

Avokado esas olarak taze salata meyvesi olarak tüketilir. Değerlendirilen kısım kabuk ile çekirdek arasındaki meyve etidir. Avokado ile hazırlanan bazı yiyeceklere örnek olarak avokado salatası, değişik ürünlerle hazırlanan avokado püreleri, avokado çorbası, avokado dondurması verilebilir.

Avokado ayrıca kozmetik sanayiinde kullanılır; kremleri, sabun ve şampuanları yapılır.

AVOKADO ÇEŞİTLERİ :

BACON

Ortalama meyve ağırlığı gr, koyu yeşil kabuklu, yumurtamsı armut şekillidir. olup soyulması kolaydır. Yağ oranı ortalama % , kuru madde oranı % ’dir. Ağaç yapısı hafif yayvandır. Yapraklarında, anason kokusu mevcuttur. Çiçeklenme tipi B'dir. Hasat için olgunlaşma zamanı Kasım- Aralık arasıdır. Ağaçta muhafaza periyodu ortadır.

HASS

Meyve ağırlığı ortalama gr, kısa armut şekilli, kabuk rengi siyahımsı mor kabuk yüzeyi pürtüklüdür. Çok lezzetli bir çeşittir. Yağ içeriği ortalama % kuru madde içeriği % ’dur. Çiçeklenme tipi A’dır. Hasat periyodu, Kasım-Haziran arasıdır. Yapraklarında, anason kokusu yoktur.

FUERTE

Meyve ağırlığı ortalama gr, armut şekilli, kabuk yeşil, Yüzeyi hafif pürüzlüdür. Ortalama yağ içeriği % kuru madde oranı % ’ dur. Ağaç yapısı yayvandır. Yapraklarında, anason kokusu mevcuttur. Çiçeklenme tipi Tip B’dir. Hasat periyodu Kasım-Mayıs arasıdır. Lezzetli bir çeşittir.

ZUTANO

Meyve ağırlığı ortalama gr, armut şeklinde, açık yeşil parlaktır. Kabuk yüzeyi düzgün, ince, soyulması nispeten zordur. Ortalama yağ içeriği % , kuru madde oranı % ’dır. Yapraklarında, anason kokusu yoktur. Orta geçci bir çeşittir. Ağaçta muhafaza zamanı ortadır. Hasat için olgunlaşma zamanı Kasım-Aralık arasıdır. Çiçeklenme tipi Tip B’dir.

ETTINGER

Meyve ağırlığı gr, parlak yeşil renkli, armut şekilli, kabuk yüzeyi düzgündür.

Ortalama yağ oranı % 18, kuru madde oranı % ’dir. Dikine gelişen bir ağaç yapısı vardır. Yapraklarda anason kokusu yoktur. Hasat periyodu Kasım- Aralık arasıdır. Çiçeklenme B tipi’dir

Kaynak: Tarım Bakanlığı Broşürleri, Batem Yayınları

Copyright - Tarım Kütüphanesi -

‘Avokado’ ismi İspanyolcadan (aquacate veya ahuacate) türemiş olmakla birlikte, genellikle‘ Amerikan armudu’ olarak da adlandırılmaktadır. Avokado (Persea americana Mill.), Meksika’nın merkez ve doğusunda bulunan dağlık alanlardan başlayarak Guatemala ile Orta Amerika’nın Pasifik sahilleri boyunca geniş coğrafi alana yayılan polimorfik (çok farklı görünüşte) bir ağaç türüdür.

Arkeolojik kalıntılarda, bu meyve türünün seleksiyonunun (doğadan veya belirli bir bitki örtüsünden seçme) ve seçilen üretim materyallerinin kullanılmasının yıllık bir periyot boyunca Meksika’da sürdürdüğü görülmektedir.

Ticari anlamda avokado yetiştiriciliği ise, yılında ‘Fuerte’ çeşidinin Meksika’dan seçilerek Kaliforniya’ya getirtilmesi ile birlikte başlamıştır. Bu tarihten itibaren Meksika, Bileşik Amerika, Şili, İsrail, İspanya, Avustralya ve Endonezya gibi birçok ülkede hızlıca yayılmıştır.

Ülkemizde ise avokadonun ticari yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması amacıyla; ’li yılların başında FAO aracılığıyla Kaliforniya’dan ‘Fuerte’. ‘Hass’. ‘Bacon’ ve ‘Zutano’ olmak üzere 4 önemli çeşit getirtilmiştir. Bu çeşitler Antalya, Dalaman-Muğla, Alata-Mersin, Adana ve İskenderun Hatay ekolojik koşullarında denemeye alınmıştır.

Türkiye’deki avokado üretiminin yaklaşık % ’i Antalya’da, % ’si Mersin’de ve % ’i diğer illerde (Muğla ve Hatay) üretilmektedir. Antalya’nın toplam üretiminin ise belirli bir bölgede yoğunlaştığı görülmekte ve yaklaşık % 80’i Alanya ve Gazipaşa ilçelerinden karşılanmaktadır.

Avokadonun Ağaç Özellikleri

Avokado genellikle yayvan, bazen dikine gelişen her dem yeşil m yükseklikte bir ağaçtır. Gevrek yapıda olup şiddetli rüzgârlara karşı hassastır. Çarpık dallanan bir gövde yapısı vardır. Ağaç gövdesinde; kaba ve uzunlamasına yarıklar bulunmakta ve etli bir kabukla örtülü olmaktadır. Ağacın tacı, bol yaprağa sahiptir.

Avokadonun Yaprak Özellikleri

Yapraklar koyu yeşil renkte olup, oval, eliptik ve mızrağımsı şekillerdedir. Genç sürgünler bakırımsı kırmızı renktedir. Olgunlaşmamış yaprakların rengi açık yeşildir. Meksika soyunun yaprakları anason kokuludur. Avokado yaprağı; 7,,5 cm arasında, oval, mızrağımsı, yumurtamsı veya yuvarlağımsı veya bunların karışımı şekillerdedir.

Avokadonun Çiçek Yapısı

Çiçekler küçük yeşil, sarımtıraktır. Çiçekler salkım uçlarında bulunmaktadır. Taç ve çanak yapraklar arasında genellikle farklılık yoktur. Çanak yaprağa benzer yapılar, gerçek çiçek örtüsüdürler. 12 adet erkek organ 2 halkada sıralanmıştır.

İç halkadakilerden 3’ ü kısır olup ‘staminod’ adını alırlar. Başçıklar 4 bölmelidir. Soğan şeklinde bir yumurtalık, silindirik ve kıllı dişicik borusu ve basit dişicik tepesi dişi organın kısımlarıdır. İç halkadaki erkek organların iplikçiklerinin dip kısmında ve her iki yanında birer tane balözü kesesi bulunmaktadır.

Çiçeklenme çeşitlere göre sonbahardan yaz başlangıcına kadar sürmektedir. Her çiçekte birbirine benzer yapıda 3’er adet taç ve çanak yaprak, 1 adet dişi organ ile 2 sıralı olarak dizilmiş, 9 tanesi fonksiyonel 3 tanesi kısır toplam 12 adet erkek organ bulunmaktadır.

İç sıradaki erkek organların dip kısmında birer çift nektar (bal özü) kesesi bulunmaktadır. Tam açılmış bir avokado çiçeği 1 cm genişliğinde mm uzunluğundadır. Avokadonun meyveleri, çiçeklenmeden ay sonra hasat olgunluğuna gelmektedir.

Avokadonun İki Tip Çiçeği Vardır

Avokadolarda çeşitlere göre değişen iki tip çiçek vardır. Bunlara ‘A’ ve ‘B’ tipi çiçekler denilmektedir. ‘A’ tipi çiçekler, ilk günün sabahı ‘dişi’ ve ikinci günün sabahı ‘erkek’ dönemde olmaktadır. ‘B’ tipi çiçekler ise, öğleden sonra ‘dişi’ ve ertesi sabah ‘erkek’ dönemde olmaktadır.

Bu iki çiçek tipi tozlama yönünden birbirini tamamlamaktadır. Avokadonun ‘A’ ve ‘B’ gibi 2 tip çiçeğe sahip olması, aşağıdaki şemada gösterildiği gibi çeşitlerin karşılıklı olarak birbirlerini tozlama imkânını sağlamıştır.

Ortalama hava sıcaklığı, 21°C’ın üstünde olduğu sürece iki çiçeklenme tipi saat olarak beklenen zamanda ortaya çıkmaktadır. Hava sıcaklığı düşük olduğunda günlük açılmalar gecikmekte ve düzensiz olmaktadır. Bu nedenle, ağaç aynı dönemde dişi ve erkek çiçeklere sahip olabilmektedir. Bu durum, bloklar halinde tekbir çeşidin nasıl meyve tuttuğunu açıklamaktadır. Ancak avokado yetiştiriciliği yönünden tek bir çeşitle bahçe tesisinin yapılması tavsiye edilmemektedir.

Ortalama sıcaklık 21°C’ın altına düştüğünde, çiçeğin organları çok iyi çalışmamakta ve 15,5 °C’ın altına düştüğünde ise meyve tutumu olmamaktadır. Avokadonun döllenme biyolojisine ilişkin önemli noktalar şöyle özetlenebilir:

1. Sıcaklık, yağmur, nemlilik, bulutluluk, rüzgâr gibi iklim koşulları çiçeklenmeyi ve arı faaliyetini etkilemektedir.
2. Çiçeklenme döneminde çiçek tozu, dişiçik tepesine uygun zamanda ulaşmalıdır.
3. Bazı çeşitlerde, çiçek tozunun yayılması ve dişi organın çiçek tozunu kabul edici dönemlerinin birbirleri ile örtüşmesi sonucunda, yabancı tozlanma olmaksızın meyve tutması olabilmektedir. Yabancı tozlanma ile ‘Fuerte’ çeşidinden daha fazla meyve alınmaktadır.
4. Avokadonun tozlanması için mutlaka böcek (arı) faaliyeti gerekmektedir.
5. Bir bahçede, çiçeklenme zamanları çakışan A ve B tipi çeşitlerin birlikte dikimi, üretimin artmasına yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte, aynı tip çiçek yapısına sahip bazı çeşitlerin, çiçeklerinin açılma dönemlerindeki zaman farklılığından dolayı, birbirini tozlayabildikleri saptanmıştır. Örneğin; ‘Zutano’ çeşidi, ‘Fuerte’ çeşidi gibi ‘B’tipinden olduğu halde, ‘Fuerte’ çeşidi için tozlayıcı olarak kullanılabilmektedir.

Avokadonun Meyve Özellikleri

Avokado meyveleri değişik şekil, renk ve büyüklüktedir. Meyve iriliği, gram arasında değişmektedir. Meyveler yuvarlak, oval veya armut şeklindedir.

Kabuk rengi hafif sarımtırak yeşilden koyu yeşile, kahverengi kestane renginden, erguvani siyaha kadar değişmektedir. Avokadonun kabuk kalınlığı 0, mm arasında değişmektedir. Kabuk yüzeyi düz veya pürüzlü olabilmektedir.

Meyve Eti

Meyve eti açık sarı-krem renginde olmakla birlikte, kabuğa doğru yeşilimsi renktedir. Meyve eti yüksek oranda yağ içermekte ve çeşitlere göre değişmekle birlikte % arasında yer almaktadır.

Meyve ağaç üzerinde kaldığı hasat süreci boyunca belirli oranlarda yağ oranı artmaktadır.

Avokadonun Çekirdek Yapısı

Avokadonun her bir meyvesinde tek çekirdek bulunmaktadır. Çekirdek büyüklüğü çeşitlere göre değişkenlik göstermektedir. Avokadonun çekirdek şekilleri; yuvarlak, yumurtamsı, konik veya silindirik olabilmektedir. Çekirdek iki kotiledonludur.

Çekirdek kabuğunun rengi, açık kahverenginin tonlarıdır. Çekirdek eti; beyaz, sarımsı veya yeşilimsi beyaz renktedir. Çekirdek yüzeyi düz veya pürüzlüdür.

Avokado Çeşitleri

Ülkemizde avokado yetiştiriciliği konusunda yapılan adaptasyon çalışmalarına ’li yıllarda FAO aracılığıyla ‘Bacon’, ‘Fuerte’, ‘Hass’ ve ‘Zutano’ çeşitlerinin getirtilmesiyle başlanmıştır.

Avokado çeşitlerinin ülkemiz ekolojik koşullarına adaptasyonu konusunda en kapsamlı çalışma, Antalya Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde (BATEM) – yılları arasında yapılmıştır.

Bu çalışmada; toplam 42 çeşidin meyve özellikleri, iklimden etkilenme durumları, çiçeklenme ve verim durumları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Aşağıda özellikleri belirtilen çeşitlerin yetiştiriciliğinin yapılabileceği tavsiye edilmiştir.

Bacon

Ağacı, yüksek boylu ve dikine gelişmektedir. ‘Bacon’ çeşidinin soğuğa toleransı çok iyidir. Fidanlar araziye dikildikten sonra, 3–5 yaşları arasında meyve vermeye başlamaktadır. ‘B’ tipi çiçek yapısına sahiptir. ‘Hass’ çeşidinin tozlanmasında kullanılabilecek bir çeşittir. Genellikle çiçeklenme periyodu, mart ayının ilk haftası başlamakta ve mayıs ayının ilk haftası son bulmaktadır.

‘Bacon’ çeşidinin meyve ağırlığının – gr arasında değiştiği bildirmekle birlikte, ülkemizde Serik-Antalya koşullarında ortalama – gr meyve ağırlığı saptanmıştır.

Çekirdek orta büyüklüktedir. Meyve etinde, yağ içeriği % 15–16 ve kuru madde içeriği % 25–26 arasında olan lezzetli bir çeşittir. Meyve hasadı, kasım başı-ocak ortası olarak saptanmakla birlikte optimum hasat zamanı kasım aralık ayları arasında olmaktadır.

Taşımaya uygunluğu iyi olan bir çeşittir. İspanya, Kaliforniya ve Yeni Zelanda’da üretilmektedir.

Hass

‘Hass’ düşük sıcaklıklara çok hassastır. Ağacı yayılan bir yapıda gelişme göstermekte ve orta büyüklüktedir. Soğuğa karşı hassas ve °C’de zarar görmeye başlamaktadır.

Tek ağaç olarak periyodisiteye eğilimli ise de, bahçe halinde meyve tutumu kararlı olmakta ve dikildikten 3–4 yıl sonra meyve vermeye başlamaktadır. Çiçek yapısı ‘A’ tipidir. Genellikle, çiçeklenme mart ortasında başlamakta ve mayıs aylarının son haftasında son bulmaktadır.

‘Hass’ çeşidinin tozlanmasında, ‘Bacon’ çeşidi dölleyici olarak kullanılabilmektedir. Genellikle, meyve yumurtamsı şeklinde ve ağırlığı – gr arasında değişmektedir.

Serik Antalya koşullarında, ortalama meyve ağırlığı gr olarak saptanmıştır. Lifsiz, çekirdek küçük ve tohum yatağına sıkıca bağlıdır.

Meyve etinde, yağ içeriği %15–17 ve kuru madde içeriği %27–29 arasında değişmektedir. Meyve hasadı, kasım ortasında başlayabilmesine rağmen en uygun şubat-haziran ayları arasında olmaktadır.

Serin iklimlerde ağaç üzerinde yaz ortasına kadar kalabilmekle birlikte, çok fazla geç hasat edilirse unlu ve bozuk bir tatta olabilmektedir. Taşıma ve depolanmaya uygunluğu birçok avokado çeşidinden daha iyi olduğu görülmüştür.

Dünya’nın birçok ülkesinde ana çeşit olarak üretilmektedir. Dünya’da avokado yetiştiriciliği yapılan Arjantin (%75), Avustralya (%75), Şili (%85), İspanya (%75), A.B.D. (%90), Yeni Zelanda (%97), İsrail (%28) ve Meksika’da en yaygın çeşittir.

Fuerte

Ağaç yapısı büyük ve yayılan bir yapıda gelişmektedir. Yaprakları ezildiğinde anason kokusu açığa çıkmaktadır. ‘Fuerte’ çeşidi, soğuklara orta derece dayanıklı ve sıcaklık -2,8°C’ye düştüğünde zararlanma görülmektedir.

Fidanlar araziye dikimden 4–7 yıl sonra, meyve vermeye başlamaktadır. Çiçek yapısı ‘B’ tipidir. ‘Fuerte’ çeşidi periyodisiteye eğilimlidir. Genellikle meyve armut şeklinde ve ağırlığı – gr arasında olduğunu bildirmektedir.

Serik Antalya koşullarında, ortalama meyve ağırlığı gr olarak saptanmıştır. Meyve kabuğu yeşil renkli ve üzeri puslu, yüzeyi düz ile pürüzlü arasında ortadır. Meyve et rengi açık sarı ve lifsiz bir çeşittir. Tohum orta büyüklüktedir. Meyve etinde, yağ içeriği %19–20 ve kuru madde içeriği %29–30 arasında meydana gelmektedir.

‘Fuerte’nin meyve eti oldukça lezzetlidir. Meyve hasadı, kasım-nisan ayları arasında yapılabilmektedir. Meyvesi hasat olumuna geldikten sonra ağaç üzerinde 5–6 aya kadar kalabilmektedir.

Serik-Antalya koşullarında, ‘Fuerte’ çeşidinin ortalama ağaç başına verimi adet ve kg arasında olduğu tespit edilmiştir. ‘Fuerte’ çeşidinin ticari değeri yüksek ve taşımaya uygunluğu iyidir. Dünya’da ticari olarak yetiştirilen ilk avokado çeşididir. Dünya’da avokado yetiştiriciliği yapılan Avustralya (%34), Amerika Birleşik Devletleri (%), Şili, İspanya, İsrail (%12), Kenya (ana çeşit), Meksika ve Peru gibi ülkelerde üretimi yapılmaktadır.

Zutano

Ağacı uzun boylu ve dikine gelişmektedir. Ağacı uzun boylu ve dikine gelişmektedir. ‘Zutano’ çeşidinin soğuğa toleransı iyidir. Çiçek yapısı ‘B’ tipidir. ‘Hass’ çeşidinin başarılı bir tozlayıcısıdır. Ayrıca ‘Fuerte’ çeşidini de tozlayabilmektedir.

Çiçeklenme şubat ayının ortasında başlamakta ve mayıs ayının ortasına kadar devam etmektedir. Fidanlar araziye dikildikten sonra, 2–3 yaşları arasında meyve vermeye başlamaktadır. Genellikle meyve yumurta veya armut şeklindedir. Meyve ağırlığı – gr arasında değişmektedir.

Serik Antalya koşullarında, ortalama gr meyve ağırlığı saptanmıştır. Meyve kabuğu sarımsı yeşil renkli, yüzeyi düzgün ince yapıda ve kolay soyulmaktadır. Meyve eti hafif liflidir. Meyvenin iriliğine göre çekirdek büyük olarak meydana gelmektedir.

Meyve etinde, yağ içeriği %15–18 ve kuru madde içeriği %23–25 arasında değişmiştir. Meyve hasadı, kasım başı-ocak sonu arasında yapılabilmekle birlikte optimum hasat zamanı olarak kasım-aralık ayları arası belirlenmiştir. Olgunlaştığında ağaç üzerinde çok fazla kalamamaktadır.

Tutarlı ve verimliliği iyi olan bir çeşittir. Serik Antalya koşullarında, ‘Zutano’ çeşidinin ağaç başına verimi adet ve kg arasında olduğu tespit edilmiştir. Pazar değeri ve taşımaya uygunluğu orta derecededir. Amerika Bileşik Devletleri, Şili ve Yeni Zelanda’da belli bir miktarda üretilmektedir.

Ettinger

Kuvvetli bir lider dal ile birlikte dik büyüme alışkanlığı vardır. Yaprakları ezildiğinde, çok zayıf bir anason kokusu bulunmaktadır. Soğuklara karşı ‘Fuerte’ çeşidinden daha iyi toleransı olduğu da bildirilmiştir.

Genellikle fidan araziye dikildikten 3–5 yıl sonra meyve vermeye başlamaktadır. ‘B’ tipi çiçek yapısına sahiptir. Genellikle çiçeklenme, Mart ayının ilk haftası başlamakta ve Mayıs ayının son haftasında son bulmaktadır.

Meyve armut şeklinde ve ortalama ağırlığı – gr arasında olmakla birlikte, ülkemizde Serik Antalya koşullarında ortalama – gr meyve ağırlığına ulaşılmıştır. Meyve kabuğu, parlak yeşil renkli ve kabuk yüzeyi düzgün bir çeşittir. Kabuk nispeten ince olmakla beraber soyulması kolay olmaktadır.

Meyve eti açık sarı krem renginde meydana gelmektedir. Meyve etindeki yağ oranı %16–17, kuru madde içeriği %27–28 olarak saptanmıştır. Çekirdek büyüklüğü orta-geniş olmakla birlikte, çekirdek evine orta-sıkı bağlıdır.

Meyve hasadı, ekim ortası-ocak ortasında yapılabilmekle birlikte optimum hasadı kasım-aralık ayları arasında yapılabilmektedir. İsrail’de ki çeşitler arasında en erken olgunlaşandır.

Ağaç üzerinde geç hasatta çatlamalar gözükmesine rağmen meyvenin ‘raf ömrü’ uzun olan bir çeşittir. İsrail’de toplam avokado üretiminde, %27 ile ‘Ettinger’ çeşidi en fazla yetiştirilen çeşitlerdendir.

Serik-Antalya koşullarında, ağaç başına verimi adet ve kg arasında olduğu tespit edilmiştir.

Wurtz

Ağacı; yarı bodur ve yayılarak büyüme alışkanlığında, yoğun bir şekilde dalların birbirine girdiği ve sarkık yapraklanmanın olduğu bir yapıdadır. Soğuk zararına karşı toleransı ‘Fuerte’ ile benzer özellikler göstermektedir.

Genellikle fidan araziye dikildikten 3–5 yıl sonra meyve vermeye başlamaktadır. Çiçeklenmede, ‘A’ tipi karakteristik özellik taşımaktadır. Çiçeklenme şubat ayının ortasında başlamakta ve mayıs ayının ortasına kadar devam etmektedir. Genellikle meyve ağırlığı, gr arasında değişmektedir.

Serik-Antalya koşullarında ortalama meyve ağırlığı – gr ve armut şeklinde olduğu tespit edilmişfunduszeue.info kabuğu subtropikal bölgelerde ince olmakla birlikte, Serik-Antalya koşullarında meyve kabuğu orta derecede kalınlıkta olduğu tespit edilmiştir. Meyve kabuğu rengi parlak (cilalı gibi)koyu yeşil renkli, soyulması nispeten kolay, derimsi ve üzeride ufak çıkıntılar bulunmaktadır.

Tohum; büyük ve konik bir yapıdadır. Meyve hasadı, şubat ayından başlayarak mayıs ayının sonuna kadar devam etmektedir. Meyve eti, parlak krem veya donuk sarı renkte olabilmektedir.

Meyve etinde, ortalama yağ oranı %, kuru madde oranı %’dur. İlk olgunlaştığında çok hafif (belli belirsiz) buruk bir tatta olması, meyve kalitesinde bazı tereddütlere sebep olmaktadır. Ancak, orta-geç dönemde olgunlaşması, ılık subtropik iklimlerde yoğun meyve tutması ve erken verime yatması ile ilgi çekmektedir.

Pinkerton

Ağacı; yarı bodur, ‘Hass’ çeşidine benzer bir şekilde büyümekle birlikte kısmen yayılarak büyümektedir. Soğuğa toleransı, ‘Hass’ ve ‘Reed’ çeşitlerine benzer bir şekilde olmakta ve °C’de zarar görebilmektedir. ‘A’ tipi çiçek yapısına sahip olmaktadır.

Çiçeklenmesi sonbahardan ilkbahara kadar uzamakla birlikte, hasatta geniş bir oranda olgunluk farklılıkları meydana gelmektedir. Meyveler armut biçiminde olmakta ve serin subtropikal bölgelerde yoğun bir şekilde ‘boyunlu’ meyve oluşturabilmektedir. Meyve büyüklükleri, gr arasında değişmekte ve sıcak bölgeler yetiştirildiğinde büyük meyve elde edilmektedir.

Serik-Antalya koşullarında ortalama meyve ağırlığı gr arasında olduğu tespit edilmiştir. Subtropikal bölgelerde meyve kabuğu; ‘Hass’ çeşidi gibi orta kalınlıkta, koyu yeşil, meyvenin üzerinde belirgin şekilde pürüzlü, derimsi ve sert bir yapı bulunmakta ve kolayca soyulabilmektedir.

Tohum büyüklüğü, nispeten küçüktür. Krem renkli meyve eti, zengin tat ve lezzeti ile ilgi çekmektedir. Diğer birçok çeşitlerden daha yavaş olgunlaşmakta ve daha uzun ‘raf ömrüne’ sahip olmaktadır.

Serik-Antalya koşullarında; ortalama yağ içeriği %, kuru madde oranı % olarak tespit edilmiştir. Ağaç olumuna, orta dönemde gelmektedir. Hasat periyodu ocak-nisan arasında olabilmekle birlikte, optimum hasat zamanı ocak-şubat arasında olmaktadır. İsrail’de (%11) ve Güney Afrika’da (%) yetiştirilmektedir.