Fizik 2 Manyetik Alan Soru Ve Çözümleri

BLM 23
2a funduszeue.infoda zclesince ubuklar
boylarina dzgnolarak dagilmis esit

y
i

co

merkezleri b>2a olacak sekilde birbirinden

ayrilmislardir. Soldaki ubugun sagdaki ~
~.
Q
yklerietkidigi
funduszeue.infoin
ubuklarbyklgnn
x ekseni boyunca -a ~
ubuga

~:

ile verildiginigsteriniz.

b~a

+Q ~ __
b~a

ri.

F~( ~;: )in (/'4~')

i}

2) Sekilde grldg gibi, yarimdaire zerinde

birim uzunluga dsen yk A= Ao cas e bagintisi ile
veriliyor
.
a) yarim daire zerindeki toplam yk
verilenler cinsinden bulunuz.
b) O noktasindaki elektrik alan vektrn
hesaplayiniz.

no
t

la

b) E .k
nA

7.

m
de

2R

rs

a) Q=O

3) Sekildegrldg gibi,q, -2q ve q nokta

ykleri x ekseninde bulunmaktadir. funduszeue.infonde
bir P (ya) noktasinda elektrikalanin
-
..
o dugunu
gostenniz.

E- :;k4qa2

J

J

-2q

.e
e

4) Sekilde grldg gibi, srtnmesiz

zdes iki
yatay bir yi1zeyzerinde durai"'
k
metal parasi, gerilmemis uzunlugu 0,3 m
-~ve yaysabiti k==Njmolan hafif metal
bir yayla birbirine baglidirlar. Sisteme
yavasca Q toplam yk verildiginde, yay
0,4 m denge uzunluguna geriliyor. Tm Yknmetal paralarda
bulundugunu ve bu yklerin de nokta yk gibi oldugunu varsayarak
nun degerini bulunuz.
Q=26,6iiC

(\ '1v

Bir elektron sekilde grldg gibi, bir harekete

basliyor. vo=6xI06mjs,
8=45 E==2xI03NjC,
d=2 cm ve f ==10 cm dir.
a) Elektron alt ve st plakalardan birisine
1
arpar mi?
b) Eger arparsa, nereye arpar?
a) ste arpar
b) x==2,funduszeue.info, y==m

a)

q=l Ine

de

rs

b) T=5,funduszeue.info~3N

.2Qe;-

= k ~5R
1(7

.e

Eo'

em

7) Sekilde grldg gibi,. birbirlerinden

2R uzakligindabiiiunan
Ryariapli iki
paralel daireselhalka merkezleri.
'x ekseninde olacak funduszeue.infoir.
Her. halka dzgn Q yiik tasidigina gre
O' noktasindaki elektrik alan vertrn
bulunuz~
-

co

no
t

E =(31 +Sj)xl05 NjColdugundatop

6= 3Tde
dengede kaliyor.
a) Toptakiyilk,
b) ipteki gerilme kuvvetit bulunuz.

,rE

ri.

gibi, 19 lik ykl

bir mantar top, ince bir iplikle dzgn bir
elektrik alanin bulundugu bir blgede asiliyor.

ir-

la

6) Sekilde grldg

5)

(~,:nr. 1\ l>.J'-'..i.~~,&.d&.""..G.~
('\'0 TT1". 11'R T
BLM 24

T'funduszeue.info
T"l' '-4 .. _~V_..{""'J.
1\ 1'I1f

LQ

1- Ryariapli dairesel tabanli bir koni,

ekseni dseyolacak sekilde dik durmaktadir.
Dzgn bir E elektrik alani, dsey dogrultuda
uygulanmistir. Tabani hari, koni yzeyinden
geen akinm tR 2E ile verildigini gsteriniz.

f)

co

t

il
A&JJ!.Jl.:&.a.,j

ri.

li'
ii.-

"'~ !

la

-~=j

..;._

..

"Qr

a)k-.a'
-."
-

".

".

k7
r2:

c)

-"cy

cl) k-.
'. r2

em

..,

" ' .. Q '.""

b)
O

de

rs

no
t

~~"~~~'~~2;;t(Yaiiaplr-t()plainyk
..j.Q.
.. olan- "-._-~~
~. ,_~.__ ~._,
.,"yalitk4ndlubirkreI1iriykyo~nlugu
",'
pdur. Bukrenin disindasekildeki gibi'
,.aynimerkezli, i'yanapi b, dis yanapi c
olan yks'Qziletken ii bos bir kre
1:iu14!1in~tadir
a)r<a, b)a<r<b,)b<r<c, ve d) r>c .
blgelerindekielektrik alan siddetlerini
..'.bulunuz .

S-U ~k funduszeue.infoen
esi
''f20
.. "akC'
b' 1 ' akt'd . ,
.CDl'LJZ
'. ?-,.ii:funduszeue.info~Jr:

: r
(Jf:f
. 2 .. , '.

elrr?',,'

IJ." ".,'

.e

've3. levhalar okince,' yaJitkm"

ve yzey ykyogunluklari
sirasiyla,

5IJC/m2ve -5i-iC/m2 dir. Ortadaki
levhail~tkendirvenet yk sifirdir.E alani,
g) ortadaki levhanin iinde,' .
b} 'soldaki veortadakilevha arasinda,
i II
_ -'
i i
c) ortadaki ve sagdaki levhalar arasindgne
:i :ai d--':~i a -:i :i
i
i;<aciardir?.' .' ..
d)OrtadEtki Ievh@lI1sldakilevha tarafinda,
ortadaki levhal1in sagdaki levhatarafmda yk yog~nlugu ne kad~rdir? '

, "o "" ,,;._o..o"_e~)

()'i.=.SlicIW2 .

4-Sekildeki gibi yanapi R yksekligi h=2R

olan silindirin orta noktasinda silindir eksenine
dik dairenin merkezine bir q nokta yk
yerlestiriliyar. Silindirin yanal yzeylerinden
geen elektrik akisini integral islemi yaparak
bulunuz.

\
h=2R

no
t

la

ri.

S-Bir krenin yk yogunlugu

a)r<a iin p=po ,
b) a<r<R iin p=por/a
olarak veriliyor. r=a, r=R noktalarindaki
elektrik funduszeue.info hesaplayiniz.

co

-.a-i_

de

rs

6- Boyutlari a=b=O,4m ve c=O,6m

olan kapali bir yzey sekildeki gibi
yerlestirilmistir. Blgedeki elektrik
alani dzgn olmayip, x metre ile
belirtilmek zere,
E = (3+ 2x2)T (N/C) ile verilmistir.
a) Kapali yzeyden ikan net
z
elektrik alGsini hesaplayiniz.
b) Kapali yzey iinde kalan net
yk miktari ne kadardir?

em

.e

a)~=O, Nm2/C

7- Kresel bir blgede, dzgn olarak dagitilmis

birim hacimdeki yk miktari p ile gsterilmektedir.
Krenin merkezine gre kre iindeki herhangi bir
P noktasini belirleyen vektr rolsun.
a) P noktasindaki alanin E = (p/3EoWoldugunu
gsteriniz.
b) Kre iinde krenin merkezine gre a
ile belirlenen bir nokta etrafinda kresel
bir kovuk olusturulmustur.
st ste binme
ilkesini kullanarak kresel kovukiindeki
btn noktalarda elektriksel alanin
E = (p/3Eo)a (dzgn alan) oldugunu gsteriniz.

b) qi=2,iO-i2c

,-

'o' .-
.



..

.
,
.

;' a
':

, ,

,,

"~"'

..
,

DNEM

UYGULAMA SORULARi

L uzunlugundaki ince bir ubuk

y
x-ekseni dogrultusunda bulunmaktadir
ve dzgn Q yk tasimaktadir.
Elektriksel potansiyeli,
a) y-ekseni zerindeki bir noktada,
b) ubugun disinda x-ekseni zerindeki
o
bir noktada bulunuz.
-L
c) Ayni soruyu ubugun A=ax dzgn (a bir sabit)
olmayan yk yogunluguna sahip olmasi durumunda znz.

Q
=

ri.

+A,

co

BLM 25

ka[xln(:~~)-2L]

no
t

c) O;

la

x-L
b)kAin(X+L)

2-Uzayin bir blgesinde elektriksel potansiyel V(x,y,z)=y2+2xy-4xyz

(1,2,1) noktasinda :E elektrik alan vektrn bulunuz.i
i
.'-

rs

.e
e

m
de

3-Dipol tarafindan xy dzleminde

uzakta bir P noktasinda olusturulan (r i)
a) elektriksel potansiyeli
b) elektrik alanin Ex ve Ey bilesenlerini
elektriksel potansiyelden elde ederek bulunuz.

4-a) funduszeue.info P noktasinda

elektriksel potansiyeli bulunuz .
.

b) a)sikkindaki sonucun x

V=

2kqa2
x(x2 _~L)

-q

-1/2

(x>a)

a iin

olacagini gsteriniz.
c) +qo ykn P noktasina
getirdigimizde bu ykn potansiyel
enerjisi ne olur?

a)

seklindedir.
, re ,
p

2koa2

= -"-3x
+q
-a

+q

O
a

b) LlV=cV

q=8pC

co

a) LlV=O

S-Belli bir blgedeki elekrik alani E = 3} kVim dir. A noktasi orijinde
bulunuyarsa ve B noktasi
a) (O,O,5)m
b) (4,O,3)mise, VB-VApotansiyel farkini bulunuz.

a)

kV, kV

b)S,76J

no
t

la

ri.

P1(xi,Yi,zl)
6- Dzgn dagilmis Q=40j.1C ykn
tasiyan iletken kre orijine yerlestirilmistir.
ri=O,Sm ve r2=1,2m dir.
a) Pi ve P2 de Q dan kaynaklanan
potansiyeli bulunuz.
x
b) Pi'e q=8pCyk tasiyan kk
bir kre yerlestiriliyor. Potansiyel
enerjisi ne kadardir?
z
c) Kk krenin Pi'den P2'ye
dogru serbeste hareket ettigini
varsayarak Pi'den P2'ye gittiginde, kinetik enerjisindeki degisme ne kadardir?

c)3,36J

b) -7, J

.e
e

m
de

a) 7, J

rs

7-Iki metallevha 1,5V1uk potansiyel farkinda tutulmaktadir. +Sj.1C1uk bir yk

a) negatif levhadan pozitif levhaya
b) pozitif levhadan negatif levhaya gtrmek iin yapilan is nedir?

D1VEM

la

ri.

co

1- Drt kondansatrden olusan kpr

devresi sekildeki gibi Vc-Vd=VO potansiyel
farkinda tutulmaktadir. Devredeki Ci
degisken kondansatr a, b noktalari
arasindaki potansiyel farkini sifir yapacak
sekilde ayarlanir. Eger Ci=9J1F, C2=18pFve
C3=6JlF ise bilinmeyen Cx kondansatrnn
sigasi nedir?

b)

rs

V/m

1Q-7C

c)

N

d) J

de

a)

no
t

2- Paralel plakali bir kondansatrn plaka alani em2 ve plaka uzakligi cm
dir. Plakalar arasindaki potansiyel farki V tur.,
a) Plakalar arasindaki elektrik alani bulunuz.
b) Her bir plaka zerindeki yk ne kadardir?
c) Plakalarin biri zerine iiygulanan kuvveti bulunuz.
d) Plakalar arasindaki uzaklik yzde 20 arttirildiginda depolanan enerji
miktardaki degisiklik ne kadar olur? Bu sonu c) sikkinin cevabi ile
tutarlimidir?

.e

C
L

em

3- ok uzun bir silindirik kondansatr

sekildeki gibi es merkezli drt silindirden
olusturulmustur. Silindirlerin yariaplari
merkezden itibarensirasiyla RA, RB, Reve
RDdir. RBveRe yanapli silindirler iletken
telle birbirine baglanmistir. Bu uzun silindirik
kondansatrn birim uzunluk basina sigasini
bulunuz.

4- Sigasi C olan iki zdes paralel plakali

1>

altinda seri ~lar~_kbaglanmistir. Sabiti K

a
I:;;;::uun
b
olan dielektnk bir madde bu kondansatrL:.i.:ill
lerden
birini dolduracak
sekilde
kondansatre ~y)gj:~~
kondansatr
Va-Vb=Vtoplam
potansiyeli
~
yavasa yerlestiriliyor. Kondansatrlerin toplam
potansiyel enerjisinde, her bir kandansatrn yknde ve potansiyel dssnde
meydana gelen degisimi bulunuz.
6.U

1('-1
,
=cv'
4(J(

+ 1)

= , =
~i

-.

--cv
K-l

4(K+l)

6.V=~v
i

2(/('+ 1)

6.V,=~v
- 2(/('+1)

.,

..

'

. Y;;
., , ,
,,

'.'
. , ,

..

_===::J ..

co

, , .., .
..
, , ,
,.. ..

5- Bir kandansatr kenar uzunlugu L ve plaka araligi d olan iki kare plakadan
yapilmistir. Sekildeki gibi dielektrik
L
j
sabiti K alan bir madde, kandansatr
r:==
..
.
'.' , ,.,
,
..

,
. . ..
iine x kadar sokulmustur.
t
.. ,
..

i --

x=O

b)

no
t

la

ri.

a) Kandansatrn esdeger sigasim bulunuz.

b) Plakalar arasindaki potansiyel farki L1V=Vo ise kondansatrde depolanan
enerjiyi bulunuz.
c) L1 V potansiyel farkinin sabit oldugunu varsayarak, dielektrik madde zerine
etki eden kuvvetin yn ve byklgn bulunuz.
d) Kandansatrn dielektrik zerine yaptigi isi bularak c) sikki ile karsilastinniz.
e) Bu rnekte, kandansatr dielektrik maddeyi iine dogru ekmek ister. Sizce
dielektrik zerindeki net kuvvetin yatay dogrultuda ikmasinin nedeni ne
olabilir?

u~d-coL'- [xI+-(K-l)
L
v,,'

F ~ CaL v,,' (i

[1- ] ile verilebilecegini gsteriniz.

em

de

rs

6- Sekildeki gibi paralel plakali bir

kandansatrn bir plakasi dseyle
ak kk ai yapacak sekilde
egiltilmistir. Plakalar kare olup
yzeyalanlari A dir. Bu kandansatrn
slgasmin ()ok kk ai degeri iin

c)

==

E~A

+x)::=

X--,"C

.e

(1

2d

-1)

Sola dogru

T
L

()

DNEM

BLM 27

iOtomobili alistirmak
uzunlugu
kesiti 36

ri.

co

iin kullanilan baglanti kablosu A akim tasir,

mm2,
2 m dir. Kablodaki serbest elektron yogunlugu
8, elektronl cm3 tr. Serbest elektronunkablonun
bir ucundan diger
ucuna ulasmasi ne kadar zaman alir?

UYGULArillA SORULARi

la

t= s =2, 78 saat

2- Bakir iinde yk tasiyici yogunlugu 8, elektronl m3 ile veriliyor.

Siddeti 1,2 A olan akim 1,8 mm yariapli bir telden getiginde elektronlarin

Vdl

=8,

mi s,

mi s

Vd2= 1,"5

no
t

srklenme hizi ne olur? Bu hiz, api 2,4 mm olan ilk tel ile u uca baglanan
ikinci telde ne kadar olur?

1= 7rnqvoR2

m
de

rs

3-Dairesel kesitinin yariapi R olan bir telde yk tasiyicilan tel boyunca

sabit olmayan srklenme hizlarina sahiptir. Srklenme hizi r=R
noktasinda sifir iken r=O da Va olacak sekilde dzgn olarak degismektedir.
Telin tasidigi toplam akim ile ayni yariap, ayni yk tasiyici yogunlugu ve
vol2 sabit srklenme hizi olan telin tasidigi akimi karsilastiriniz.
1'= 7fliqvoR2
2

.e
e

akimi tasiyan ince bir bakir tel,

bakir bir tp rten dairesel bakir
levhanin merkezine sekil a' daki
R
gibi lehimlenmistir. Tpn yariapi R,
~
kenar ve st levha kalinligi d'dir.
:J'" ::;'~;
.;:.
dR ise, tpn iinde ve st levhadaki
akim yogunluklarini bulunuz.
Ayni tel sekil b'deki ii dolu yarim
kre seklindeki bir bakira lehimlenirse, . ~:~~
akim yogunlugu ne olur?

a
i

:;;:;;;"'C; .;,:.~.;:;.~"[~.

,

Jlei'ha

::;i

<.j

1
= 27rrd

1
J1p

..

= 27rRd

i

_J'ld
:~:~
i

ri.

co

5- Bir pirin parasi, uzun ve bir ucu

daralan bir silindir haline getirilmistir
ve yariapi r=ro+ax ile degismektedir.
Burada a bir sabittir, x daralan silindirin
dar ucundan llen mesafedir.
Bu paranin direncini veren ifadeyi
bulunuz.

3,Q

l,Q;

no
t

la

6-Karbondan yapilmis dikdrtgenler prizmasi seklindeki bir cisiin

1cmx2cmx4cm ebadindadir. Akimin
a) xynnde
b) y ynnde
c) z ynnde gemesi halinde bu cisinin x y ve z dogrultulannda
direncini bulunuz. (p= funduszeue.info aliniz)
6. 1 Q

rs

7- funduszeue.info kesitli bir tel x ekseni boyunca yatirilmistiL Teldeki yk akis

hizinin
dq =-A dV
dt
dx

de

oldugunu gsteriniz. Burada V potansiyel, o"iletkenliktir.

em

8- Iletkenligi 0", i ve dis yanaplari ri ve T2 olan kresel birkabuk iin

toplam diren ifadesini, akimin radyal dogrultuda getigini varsayarak
bulunuz.
R= r2-rj

.e

47frjr2

DNEM

BLM 28

i-Maksimum

co

10A lebilecek bir ampermetre yapmak istiyorsunuz. I

direnci r=3[2 olan ve maksimum sapmasi O,lA olan bir galvanometreye

UYGULArVlA

baglanacak paralel direncin degeri ne olmalidir?

ri.

Rp=[2

la

2- Maksimum 10 valt lebilecek bir voltmetre yapmak istiyorsunuz. I

direnci r=O,Olfl olan ve maksimum sapmasi 0,02A olan galvanometreye
baglanmasi gereken direncin degeri ne olmalidir.

no
t

Rs=fl

25fl

35fl

3-Sekilde gsterilen devrede uzun bir sre sonra

a) Kondansatrdeki yk ne olur?
Hangi plaka pozitif yklenmistir?

6V

1= A

de

Q=SJlC (st +)

rs

b) 3S.Q'1ukdirenten ne kadar akim geer?

.e

em

4- Ci kondansatr Qo ile yklenerek

R direnciile yksz C2 kondansatrne
baglanmistir. Devre anahtari t=O da
kapanmis ise, her bir kondansatrdeki
yk zamanin fonksiyonu olarak bulunuz.

Burada

4W

C=

Ci C2
Ci +C2

; 5- Drt yzl bir prizmanin her kenari zerinde

\lilluk diren bulunan zde S tellerden olusmaktadir.
P'flzma iki ksesinden 4 V 'luk bir bataryaya
baglandiginda,
a) Esdeger diren nedir?
b) Herbir dirente harcanan g ne kadardir?
Q

OW

16W

dir.

-i

, V\
I:

6- Sekildeki devrede,
a)l4Volt1uk retecin bulundugu koldan
geen akimi ,
b) a ve b noktalari arasindaki potansiyel
farkim bulunuz.

co

ri.

12 V

I=OmA

(a ve b noktalan arasindaki)
V potansiyel farkini bulunuz.

Ll

cevap vardir, neden?)

la

4kfl

no
t

7- Sekildeki 4kf2 diren zerinden

3)5mA1ik akim gemektedir. stteki
bataryanin ulari arasindaki
(2

"15kfl

1fl

12 V

m
de

rs

LlV= 28)3 V

8- LI V potansiyel farki, birbirine paralelolarak bagli n tane dirence

uygulanmistir. Eger direnler, seri olarak baglanip, ayni potansiyel farki
uygulanirsa, aktarilan gcn n2 ile azaldigini gsteriniz.

9- Sekildeki devrenin be ve ab noktalari arasindaki esdeger direnleri nedir?

Rbc=2,SK

.e
e

Rba=3,lSK

o \

D1\[E1kI

FIzIK2 UYGULAMA SORULARi

l-Yariapi R olan ve x-y dzleminde bulunan

halka seklindeki bir telden akimi
gemektedir. Siddeti B olan sabit manyetik
alan ise x ynndedir. Bu akim ilmegine
etki eden net kuvveti hesaplayiniz.

2-

(Ri +RiJ

i
i

la

no
t

i = ( Ri ~ Ri J ILBd

co

ri.

i akimi tasiyan bir tel direnleri

sirasiyla Ri ve R2 olan iki kala ayrilarak
kapali bir devre olusturuluyor. Devre,
sekilde gsterildigi gibi bir miknatisin
kutuplari arasina, manyetik alana
paralelolarak yerlestiriliyor. Dikdrtgen
devrenin genisligi d, uzunlugu L dir.
Devreye etkiyen torku veren ifadeyi bulunuz.

BLM 29

o-SCOSBi Joule

de

SinA;

rs

3-Kesiti 6cm2 olan halka bobinin sarim sayisi 50'dir. Bobin 0,2T'lik
bir manyetik alan iine yerlestirildiginde maksimum tork N.m olmaktadir.
a) Bobinden geen akim siddetini bulunuz.
b) Bobinimanyetik alan iinde dndrmek iin yapilmasi iin gereken is
miktari ne kadardir? Bu is baslangitaki aiya bagli midir?
-

0:zaman
Manyetik alanin byklg degistigi
bCV
kapali akim ilmeginde net kuvvet sifirdan farkli
olur. a kenar uzunluklu kare seklindeki bir akim
ilmegi degisken manyetik alan iinde bulunmaktadir.
d bir sabit olmak zere manyetik alan siddeti
B

= Bo

em

4-

(1- ;) seklinde degismektedir. Akim ilmeginin

.e

manyetik moment vektr.} j1 = lai k olduguna gre

ilmege etki eden kuvvet bagintisini bulunuz.

=-(Ia Bo/d)i

Fnet

5- Dzgn bir manyetik alan

+x ekseni ynndedir ve siddeti

0,15Tesla'dir. Hizi mj s olan
pozitran x ekseni ile 85 ai yaparak
sekildeki gibi manyetik alan bulunan
blgeye girdiginde,
a) p adimini,
b) R yariapini bulunuz.

2mn

p=--vcose
qB

0eSx

[0

c.,

CV

,.,)"

~)

0

0 [:J}

6- Dikdrtgen seklinde

i akimi

tasiyan bir halka sekilde gsterildigi

gibi bir manyetik alan iinde bulunmaktadir.
a) Halkaya etki eden toplam kuvveti p ~.
bulunuz.

it

= Iab(cos

(JT -

sin

ek)

T = - IabB sin

rJ}

co

O ;

b) Manyetik dipol momentini

birim vektrler cinsinden bulunuz
c) Halkaya etki eden torku hesaplayiniz.

7- Hall olayini gsteren bir dzenekte kullanilmakta olan bir metal seridin genisligi
w ve derinligi do dir.

ve n =

ri.

a) Yk q olan yk tasiyicilannin n yogunlugunun genislikten bagimsiz oldugunu

ile verildigini gsteriniz.

lB
doQL1V

b) Tasiyici yogunlugu bilindigine gre, Hall dzene gi ile llen srklenme hizi
iin bir ifade bulunuz.
c) 1,5mm kalinligindaki bir metal, siddeti ,2T olan manyetik alan iine
yerlestirildiginde maddede i,8A akim ve 6,funduszeue.info voltaji liyor. Yk
tasiYicilarinin yogunlugu nedir?
wB

n= 1, ()27tasiyzcz/

m3

no
t

AV
Vd = -

la

de

rs

8-Sekildeki gibi bir tel, dogrultusu

sayfa dzlemine dik ve yn sayfa
dzleminden disan dogru olan bir jj
manyetik indksiyon vektr ile
tanimlanan manyetik alan etkisinde
kalirsa, telden geen akimi nedeniyle
tele etki eden kuvveti bulunuz.

em

F = iB(2d + R)i

~,

9- Sayfa dzleminde hareket eden bir protonun

.e

kinetik enerjisi 6MeV'dur. Sekilde gsterildigi

gibi alanin dogrusal sinin ile 8=45 ai yapacak
biimde byliklg 1Tesla olan bir mairiyetik
alana girerse,
a) protonun alana girdigi nokta ile
alandan ikacagi nokta arasindaki
d uzakligini bulunuz.
b) Protonun alani terk ettigi hiz
vektr ile alanin siniri arasindaki
Er aisini hesaplayiniz.
O,5m

e'=45

ii

X~

X
X

X i

.-

~
X

J
__ i

~.

Dl'lEl'vl

FIzIK2 UYGULAMA SORULARI

BLM 30
y

ihmal edilebilen ok uzun bir n:ietal seritin

iinden dzgn akimi gemektedir.
Seridin merkezinden y kadar uzaktaki P
noktasinda manyetik alanin byklgnn
Pol
i -a O Id ugunu
..
, .
B = -tangostenmz.

2y

co

ri.

na

I) Sekildeki gibi genisligi L olan ve kalinligi

2) Bir tel sekildeki gibi kivnlarak bir

akim ilmegi haline getirilmistir.

Ilmekte akimi saat ibreleri ynnde
dolandigina gre
a) O noktasindaki manyetik alan
vektrn,
b) Ilmegin manyetik dipol moment
vektrn birim vektr1er cinsinden
bulunuz.

no
t

la

rs

4 Ri +_1
Ri)k
~pol(_1

3) Sekildekigibi yanaplari ihmal edilebilen

em

de

ok uzun paralel tel birbirinden 50 cm

uzaktadir. Her bir telden geen akim 8 Adir
ve M telindeki akim yn diger iki teldeki
akim ynnn tersindedir. Her bir telin birim
uzunluguna etki eden kuvveti birim vektrler
cinsinden bulunuz.
FM IL

= 5,s)(N

.e
w

ii

cm i ,/
i

,
\

'

38 cm
'

'

'

/1

im)

\,

(-i
2 --J)(N
2

s
Fp IL =3,

M i
,
i

sl-J

FNI L=3,

J3(--i --j)(N
2

38cmp

Im)

Im)
y

4) Bir tel, kenar uzunlugu L olan

kare seklinde bklmstr.
Ilmekteki akim ise bu ilmegin
Orjinden a kadar uzakliktaki P noktasinda
olusturdugu manyetik alan vektrn birim
vektrler cinsinden bulunuz.

B=

L2
(

L2

+ 4a2 )(2L2 + 4ai }/2

akimi tasiyan ok uzun a yariapli bir tel ile

12 akimi tasiyan i yariapi b dis yariapi c olan
ok uzun bir tp, sekildeki gibi yerlestirilmistir. ,.
Tpteki akim yogunlugu radyal mesafeye
bagli olarak J=kr2 seklinde degismektedir.
Burada k bir sabittir.
a) a<r<b , b<r<c, r>c blgelerinde manyetik
alanin byklgn bulunuz.
b) Tpn dis yzeyinde manyetik alanin
siddetinin sifir olmasi iin telden gemesi
gereken Li akimini verilenler cinsinden
bulunuz.
5)

nk

2w

co
ri.

r>c

B = flOl]

]=T(c

la

a<r<b

Li

_b4)

no
t

QeoD2

r - --I
Cl\4
_

+x2Y12 +x2Y12] 1
2JrR2 [R2 + 2X2
(Rx(R2
B = ;.ioQeo

em

/i

x
Z

de

rs

6) Yariapi R olan yalitkan bir disk dzgn

dagilmis Q yk tasimaktadir. Disk sekildeki
gibi sabit ifj aisal hizi ile dndrldgnde;
a) Diskin manyetik dipol moment vektrn
bulunuz.
b) x ekseni zerindeki noktalar iin manyetik
alan vektrn hesaplayiniz.

7) Dairesel bir akim ilmeginin ekseni zerinde x

mesafede olusturdugu manyetik alanin siddeti
"

.e

TD2

;OLl2."

2(x +R )

n ile verilir. Bu ifadeyi kullanarak

yariapi R boyu L olan N sanrnh solenoidin

ekseni zerindeki noktalar iin manyetik alanin
siddetini veren bir baginti elde ediniz.

= ;.ioNI (sine2 -sine])

2L

FIzIK2 UYGULAMA SORULARI

1) Sekilde ayni eksen e sahip olan ember biiminde

ep

iki kapali devre gsterilmistir. Kk devre byk

devrenin st kisminda ve ondan x kadar uzakta
bulunmaktadir. Iki devre arasindaki uzakligi gsteren x,
byk devrenin yariapi R'den ok byktr( xR).
Bu nedenle byk devreden geen akimi, kk
devrenin bulundugu blgede sabit bir manyetik alan
olusturur. Iki devre arasindaki uzaklik u=dx/ dt ile artarsa,
a) kk devrenin iinden geen manyetik akiyi x'in
bir fonksiyonu olarak bulunuz.
b) Kk devrede olusan ernk'yi hesaplayiniz.
c) Kk devrede olusan indksiyon akiminin ynn bulunuz.

c=

'Rz

lT:funduszeue.info

ri.

zRz,

funduszeue.info1lT
2x3'

r v

la

<D

co

iki devredeki akim ynleri de aynidir

2x4

no
t

2) Iki dz iletken ray, birbirine dik olacak sekilde

oo
ooo bulunan
baglanmistir. t=O aninda dik ksede
oo o"o o bir
o
oo
o o yo
iletken ubuk, sekilde gsterildigi gibi, raylaro
zerinde saga dogru 5,20m/ s'lik sabit bir Bhiz
ile harekete baslar. Byklg O,35T olan
manyetik alan sekil dzlemine dik ve disari
dogrudur.
a) t=3s'de ubuk ve raylarin olusturdugu
genin iinden geen manyetik akiyi ve
b) bu anda gen devrede olusan emk'yi bulunuz.
c) gen devrede olusan emk zamana gre nasil
bir degisim gsterir?

o o(o)
o
iD

iiii o~

oo 5,20
>-

0/

m
de

rs

:>

<DB=85,2Wb;

c =,8V

<1>

oc.

tZ

[;

oc.

t zamana gre dzgn olarak artar

.e
e

ktlesi m ve direnci R olan bir ubuk,

srtnmesiz olarak direnci ihmal edilebilir
3) Sekilde gsterildigi gibi, uzunlugu l,
t
iletken bir ift ray zerinde asaglyTa dogru kaymaktadir. Raylarin alt iki ucu, ubuk
ile birlikte bir devre olusturacak sekilde
birlestirilmistir. Raylarin belirledigi dzlem
yatayla e aisi yapmaktadir. Devrenin
iinde bulundugu blgede, dsey dogrultuda
ve yukariya dogru ynelmis dzgn bir B manyetik alani etkindir.
a) ubugun hizinin byklgnn

= B~g~
Sinze
Z cas e

ile verilen limit degere

ulasacagini gsteriniz.
b) ubukta birim zamanda olusan isi enerjisi miktarinin, yerekim alaninda
birim zamanda kaybetmekte oldugu potansiyel enerji miktarina" esit
oldugunu gsteriniz.

p=casz e

mZg2 sin2 eR
BZZZ

BLM 31

m/s

x x
X

ix xx / x)(/'\
x
4) _Sert
bir telden yapilmis
ve
a
ix
Cm yariapi
=rc2 jBa2

a)
indksiyon
fonksiyonu
emk'sini
olarakgibi
yaziniz.
birzamanin
devre sekilde
gsterildigi
dzgn

;i--;

la

ri.

co

x~x

no
t

5) Sekilde grldg gibi, uzunlugu 1 olan iletken bir ubuk, yatay bir ray
sistemi zerinde sabit bir v hizi ile hareket etmektedir. ubugun hareket

ettigi blgede etkin olan manyetik alan, dzgn olmayip, raylara paralel
dogrultuda olan ok uzun bir iletken telden geen i akimi ile elde
edilmektedir.
-Ec

a ..x.X.."..
" "~

&

rs

"

em

de

<i

.e

a) ubukta olusan indksiyon emk'sini hesaplayin.

b) Iletken devreden geen indksiyon akimini bulunuz(raylarin direncini
ihmal ediniz).
c) ubukta birim zamanda olusan isi enerjisi miktarini ve
d) ubugun hareketine aynen devam etinesi iin kendisine etkimesi gereken
dis kuvveti bulunuz.
e) Dis kuvvetin ubuga sagladigi gc bulup c) sikki ile karsilastiriniz.

c = _ Jloiv ln{
2rc

P=FdIS'v

+ i)

c
r=,
i R

Fd

iS

=F

B

2rc
- JloiJ

n

i (1 +a a)

olup yn asagi dogrudur ve yatay

= wk///"
dzlem ile 70'lik ai yapmaktadir.
i/
Yariapi 10cm, direnci ve sarim
vi'
sayisi olan bir bobin yatay
konumda bulunmaktadir. Bobin,
direnci olan bir galvanometreye
baglidir. Bobin z ekseni etrafinda yarim
dns yaptirilip yatay konuma getirilir.
Bobinin dns sresince galvanometreden
geen yk miktari nedir?

--

,,,

,
\

ri.

co

la

Q=5,64f1C

rs

no
t

7) Sekilde grlen 1,5m uzunlugundaki

yuvarlanan tekerlekli iletken mil, yatay
iletken raylar boyunca v=3mj s lik sabit
hizla ekilmektedir. R=0,40'luk bir diren,
i B
raylara birbirinin tam karsisinda olan
a ve b noktalarindan baglidir. B=0,08T
degerinde asagi dogru dzgn bir
manyetik alan va~dir.
a) Direnteki indklenmis akimi bulun.
b) Mili sabit bir yuvarlanma hiziyla
hareket ettirmek iin gerekli olan
yatay F kuvvetini bulun.
c) Direncin a ve b ularindan hangisi daha yksek elektrik potansiyeldedir?
d) Mil yuvarlanarak direnci getikten sonra, R'deki akim yn degistirir mi?

em

de

.e

mA

0, N

6) Belli bir blgede yerin manyetik

alaninin byklg B=0,59 10 -4 T

Akim yn degismez

..

no
t

la

ri.

co

m m_E\~}~2-LC{fdJL8trlAm

0)=-~!~~f~~~~=~~~~!1==
b

rs

m
de

..==~~
~~~~~~~f--TrA~E~~--~IILi:-~"~"~"~=~'c--===':'=~.==-~"-'.~="":~:~=~

~.~~-D~=
j-d=~~:~~::~
funduszeue.info-~--A{)-fU1f)--~decQ_lo.g_funduszeue.info_=_.O
~--~T ~

,

-

-"-,

cf.

" ;.."

-c ..__ _

___c

.e
e

3)=~~~~:-I:~:i~=_=E~~==:~~_~==~~==~

a~
. ..
7J~:-;::~~:3;;~=
..
. i:y{~=:-~~;x;;;,~~~:~Z:~tI~~;rl~
liL~~-~:==~~}~:=~:~=x::

Q..""

-c..c~
;;funduszeue.info ..

f..i
Q.:i.

~ X

\J0-C.6S~,L.t

__ _._ _

_ _

_ ..

=
. 6.).,

.=-i-==%jj;,:~==a1C._.-~=a~~.q(.=~~::=~4.
i~i~i>i
~ 11, _AI"").a

IYi

.__

.H._ .._

..

.. _

__

_.._. __ "'- __

.e
e

m
de

rs

no
t

la

ri.

co

~_.

..__

._--o __

_.

._

.__ "'--__ .

._.~_

..

..

__

-.

1-\ 2JK

i'r-'

v)
/,
" -,
L
Ll'
_._~--

"L

,~-'~-

(?

2-

la

r--

ri.

co

00 ct

i {l

i~

bj

no
t

'1 "2"'- _ aD\ . .C''''''jLx.

)

.e

em

de

rs

( y :;:u'-j

,/\

C\ 0\

u.D,
\..

\.

~
~

"" C
"\
-

\
7Q,\

,=,"C

U\.J

--

-cV
-.;,)

( _ ')

"\'~:'-\l.

?
J

-_.

~.

-->

i\

'\J'.

2p(jOYla.1 -+

~
~ .to>lQWl -

CE

q\C
~

. 20

'l

-J,

IIQvi al

= -

"J

CPqlt

cPolt

(0.

=:

E. A

J -

i) cp=

1is.

~.

E:= ~ v'
3~
f;\

V ( ~

f ~ur 3

\j 9Q.

E=

LQ v'

ri.

0,'5,
h ro\;~-Q
C_

(yn ( ~

la

9 rCr

co

A- f-o

.e
e

m
de

rs

\~

no
t

c; ~'D

-ls

CB-

~j~

\~

Qz cl

.}

<"

r
U

rs

no
t

la

ri.

co

"" -2
L~7
i -

.e

em

de

Vp

\ 1._
V
<~

q Cos8

b)

Lif'
i

ii

1,../
<L.

,~C

<

~CLi"

(O)

r:
f

.J

~
..

~-'~

-.'-'" ,,ff

"""'=-"-

.~.

~
.i

co

,t
1

--

tY.j _

rs

Cl)/

no
t

la

ri.

.e
e

m
de

h)
.~~
/

C'E'~='

LJ

-Lv

VPil-=

VG2=.

t/<+I,
yOlu/:

i v)

)VA

LV)
K.+i

bA

.K:l

=.

S}

j~~U
Ndi) JiJ-kiyi

ci)

rti

CV )

.e
e

{iS

2.

C=

V..i

yl\

~~

-=

i
f

cl

f"''

1
r=--

A,
~~~,'i'."
A'
C._i

'vf

LL

cJ

tiurVttJtI;

'"

..J

:2

KC

ki,!

jkSj'

o/clvjilJir1(flPtJI

t;J/e/rtfrlj'Yi

2J.1o}(/ JJIrwJ

i4 k::in:fO"l.1J-/;Yihe

dt,-"

adi/'. ,

!:fik)/rd/"'I~

&L~f-)()=? Ch::~(1.i: E;/)( [fC-1] ,

clfJjIJ&

--i

L~ _~O
->'{

<

~"

Juh rI:;j~(i
t.-

4e~ ri/'

C=

b ~(:i:L
~

,/

(.

[:1<-1Jj
'l-)

2-

l~ -Zel

c~tJ

rA'

2(1(11)

J; -. '_ ~60t~"i[~_/J

)

KC

i;I!+f

IdKofi)

j2vek~1\1

6 e)( [9< '1J ik

-~-i:-

(".')1'1

L-

.j!,f cV'!

AU:;

c:? [j.('UJ)
H~, dd~
'LL

'-

E~.tx [5I<'-IJ

-(-

i __Ld
, C~e

w/Ii

Slrl

' C~X

Vi'L'o1t,n

LJ

V!..

2(k-i'U

T fd'

- US=- co e )..\k

=. -

~- K

VA:

/'J

kmdoilfO/ lorD/)

Ce1= eifeL=-

Y U-- T1CI/funduszeue.info
b)

li t

<:C

m
de

CN:;\-:

Uz.=.
..L

.', rl

~(~+IJ

1 CVi C
1;'
.).

fV /i~ U

Va/-=-

rs

,)-

no
t

la

ri.

co

-:!j/JJ/l.~

d+Jl9

03/vL;/~

f)

ri qA
f ~

i ri

L::;:)

LDd

gi

L2J::

6~fX 6

co

2)

n'ds

;1 CjA

2i~(mm)

h;ih

JL;:, .

.J

f'l9A

~-

-:;:) tJbi:;. 1Jl)"):!'fm/s

ri.

r:;

t~9=t)~'

((-i) ./ .l=fjdJ~ .f~

9c,Q.

1-=.1 7fn9Ua12L}~
.
. .. 3
. J

21/rdr ~

7/=, qUwJ?1~)

iz t:.

J t. 't

J .Ut

~6K(v- J (iL)

.e
w

J ~.i

t~11

rs

Of.,

h;.

( A )

LjLt:.

llL(j

(2

de

/12)(:;

' ..

em

:;.) K~ I.f..

[~:~"J.
;,r, ' , -i:J~t(;!i)i.:).;~~oL//(I o 'fa L)~

.5)
cl ~.,,-.t
", d4L ","
..;;) ,;.
.. o
/2.

Vo

iii
-J

..

i .

~*;

(1~k) r dr =)
L

2.T1riCj

no
t

LTlRd)

() .i '::gV

la

3)

it?

J; 15/'/;{

vt);

O,Of

Ky: Jl9~ {Sj, Idi (Vi)

litt"

f Jw

06/0

it /

i

rs

no
t

la

ri.

co

rf)}]

.,

~7i
__-2tt
~.I~~r~:~J;~'~"T~~~~;~T~2*T:.rP,~t~~~
i~_f--&<,,,_.~QC4_dIir;_~iW~,{Le-._'}d;L.i,,!ld4.~
Qe,,__<9,0 c

de

':-'--'~-'--ef~~-,-_,tj,

2'

,_~::_."_

'.'.. ' .".. '

~-~~-(Ja--~fl-i.".'--iJ;.:i
C ~ -r;;JaiJ/t
'
CtiC~ .

--~c,__';-,;;+ltle~r\~_--"'--"':'' '""~--'__
<V.{fn __
~o.~-Q.i.H2~-~a.-=-Q.I.-(\.=-e

j'j.,;D-dQ,- ~/:-=c{JO f~M-d.Q-J,pL;rfla Cf OlUL_

em

funduszeue.info(- funduszeue.info;;;;.-&/i~'2.e--'-- '- "-,_c ,'-~ ..,', ,:. .._ .."' .."c,..__ ,,-~~
":._. '
m

,._.,

Or( L

, __

_'~--

_ _

_.

__

,.

_~

.e

~r=-~-~=~-=~~-,_OI~7J/~4IL--

'.

~m

-~

__

p)_~_

ct-- - - 14r c' -- ~~ - - --

- - . - -- ;;--

6)E~~~a="

.. - ,~-,.-o_.

r. i)
'" il
\L'4-~i.2J,fK..J=O_m'LA

--

o

- .. -

--

- --

--

- -

-y-!_-=1_/I(J ..~, ~g'l.:=

_cL_~m
_
,
\jt _-~+~-jLtf{y~lt:;~OfOA65/';1ftrt--

-:~~-- ~~- Is - - ~--

-'-.

" i
i
",
~~t.~z~-:=~~-~~~~~.~
: :~".~~~
V
~
~~tli~--~:-LL~:~~~:;~~:=:~~~=
Iii
"~.\j - ' .' =\~
-~~
p
\ vbof6V

--"
'.'
',
, f._'~
i"

=- :~~~..
-_-.

A'

t, .

i'
~~

3

~

.. ,,-,

~''''

m
co
ri.
la
no
t
rs

lt..

t

~ PG(~t

'.

yi

m
de

--_?-~i:'~-~_i-=CJ~}-:J-~~=~
v~_._--m_7l. ~-- ~4~~~lT _~_.'~=:~:~~=-~=~=--=::=~n~

.e
e

iz

~-

~.H_

_H

" _.__

,_._

_ _

m ~_

__

_ _

~-_

_._~

. -

--

__

_~

,_ ","

__ __

_._H._m

__

H.__

_.~

._

Ll Li

r: (j

V",,-ii..,
(

('11
,

'n !
-

.. -

/).1'

C {' UFi

(<)L

i) e" /

(ixl! 2V

_.i

>

V
!f~
'/

-,-

i.-\'
.-

,":>\

I -'
~4

~/"

',

~- ""i-"'~
"L/

tl dr,i":f' ,'-=

\.

--'f

'_.f

'.' i -'.'} v
i~<'
-'r",
t. ~ ..,;
/'~" -~ {.',

J"

i~'

l.,,'
;;;

,J
E

c.i

'\

)' ;ir

LS' '

Jl

,7
J-- ~,

J
'

.r .:t-

,.

'-"''''-

,'J

-~

<&r_

ri.

~)

la

ri :: li L {3/c/

. ri

.r"}

k i

.e
e

m
de

rs

no
t

K).. ~

J

'7
,"'j
f
D' 9 h
r'i" ~_'
ik/<.!
./ rO~~':)cY, (v
O

-)

-I

' .._'

co

_o,

--

'cis': )2 cl 9

5)

98

ie~ .~~
=- vi.
. ./ Qlj

fl1 funduszeue.info

90
rJ

1;;,

q8
,);J

lv

ri.

co

;;:= J o 8Cu) ()J-) / ri

i ,;

e{UL,,)t-

c) (\:. ,

'lut

L!

,{ul/'/P,,'

(10,

-/,)-'(iyi
I'p

;,)1,1

JY /1 /

A/ i?

i..

LU

la

Jf,JVoiP'

rf~fc.i

_i j.
dP,I/f:ltv,'/.
v
J

no
t

tf

1(, i;,

-kd'J>lJ

fr,ip/v. {

~1,L/.xlo1'iv'1i~ICt/rY)~

l
~
{

/,}..

[/;

.e

em

de

rs

cb e t:N

~-=q1J/!;

r'

::')

(- -

)
rnl9Cj13

it-'_- DZ
i

'i

(/\1,')'

dJ

ii ,,'

30)

CfUAP(Ak!

-~i

ise

~)

i,u~FJliL:fu4 B x.: d&/lt 9

dI:

r ek / ~,'''8=

(x1.,i:pYI2

c\.

"f'

p)l
.." ila.
'

,~<O tJ

"U

A:

~-

t~~ ~ __

i->1" Vr::t~,
,(1_,
,..

.~

co

E OLUtf\

-'t-t,. .

..

ri.

'.)

q '",

la

.J

~i7fa. {j 0'

.-

-'

.e

'J

em

de

rs

no
t

(N/m)

1J,J1L

2n

'i

L~,

';'-'j)Jrj-d),f~.

-.>.:Ytj jr-

'~

lli

j,

;;

-.

,.1 -}

4~\
ci $;J>, L,

C)iii~ Lh.

r.l

i) tut,
C~ (',~ ~ ~

.) -

_.

T;;-\~'~~~"~~~~

r=. \J' \.~~ J

T) t
Lil.

di

'f

1. -

tl'

i (i \

::rt\rJ

~,:)I
i

a)

r ,)i

i.L ' tl
J "

. (~( "-f~ Jr " )'

'\

if

"
.t,;.t

~!.z

1. ~st~Jjf.\,..
,) 1 \ '"

..)

r'v
i.
J
""

lt.

'q

,;1 -t,.'-J
(\

'
"'11 n "
__.IiK
..

~)

1,..

.e

em

fi).!Jl

de

rs

..

_f~r'

no
t

')

la

-)
iJ:.
_
!.J

ri.

co

"

;!
r ~,,! ,.

___

,,l~i.:<

1/","
( ,!

.", y..)rJ.
\ "1'
l'/i

i-J

'3, OS

C EVr1PCA'e i

LL'-lG U{fynF)

J:t>I:: Fe:.

&i

Pl~ff)
~;;;
)
6) A-; o)

tntn!J
2!J Rf17
l.-J.n 2() 12

l-

ifiJ~

em
.e
w

8 ~ft

L9 C~./

di-

l;::,__d~

rs

-=

t. Ci1J l

(3 =-

de

~) m

it

F = - rLli{Y
d+ =) f= (9

)
rf/iJ:; &w-f
icvJwf.J

e;

M7(.(~J

no
t

j",._

la

ri.

co

aJ

Fm

::;~

e funduszeue.info 8; <Li'~
c-r ;: ..

CJJ f}

m9,[ln {} -=.)

j
A!8A (Cus :luCJsQ- fin?i/ j",n9 ) ./

difll
di -1v'13fJ[-CvJlo-"s/ytG@_dt-

t-=. E=-

ytm

!J8Aw

[c:.slo'Joi9-ffmtv")(.JsQJ)

=)

f/~<i-tv~funduszeue.info]
el+

c;

70') j L=..L.

JV13fiwJ"YJ(rJi

lI",-=.-

q) 1=

Vb)Vo,.

;' b)

j.

\l

>./1'/1
fo

'OJ

d) 'y/l?m~2

de
em
.e
w

(.

LV

r
/

-Jr; /
~

J _
ci/ j>,,:)

L~d:1; c'" l3tu- o{iMI)

F"'=.
i &r~~.p", ~ z.e rji/ :=) /f/=lt

rs

rj

Oi '((tl)

t Rj

eP: $16Jf>-/:J-(C)

&R ,,) LM= &;i j

fe

,Ve;tw
in
?c..

[funduszeue.info1-oJ':t-o'"J~)

R.1~

~)

!J!-=

ri.

-/V0P

di"

la

O,::

(k;'.,e)

i<t' RJ

no
t

1!8I1iuJ,Y)
,,;

:: n/~

f12jdf

ilz.
'" ep ~

co

6)

QlrJt(Jt"