Anatomi Nasıl Yazılır

kaynağı değiştir]

Her ne kadar eklem hareketlerinin büyük çoğunluğu sinovial eklemler ile sağlansa da tek hareket kaynağı bu eklemler değildir. Vertebralarda bulunun disklerin bu bölgedeki kaslar ile belirli limitler dahilinde sıkıştırılması sonucu hareket elde edilebilir. Bu eklem tipine simfizis denir. Ek olarak sinovial eklemler yaptıkları hareketlerin yönlerine ve şekillerine göre kendi içinde sınıflandırılır.^[15]

Membranlar[değiştir kaynağı değiştir]

Ana madde: Anatomik terminoloji (konum)

Anatomik terminoloji vücut yapılarının yerlerini belirlemede kullanılır. Örneğin bir uzman bir yapı için nın inferiorunda, başka bir uzman aynı yapıyı konumlandırırken nın süperfisialinde terimini kullanabilir.^[1]

Anatomik duruş

Vücutta herhangi bir yapının konumu anlatılırken standart anatomik duruş göz önünde bulundurularak anlatılır. Bu duruş; her iki bacağı omuz genişliğinde açık, dik bir şekilde ayakta dikilen, yüzü ve avuç içleri karşıya bakan, başparmakları ise dışarıyı gösterecek şekilde bir duruşu ifade eder.^[1] Standart anatomik duruşu kullanmak kafa karışıklığını azaltır. Sonuç olarak hangi pozisyonda olursa olsun bir yapının yeri anlatılırken anlam karmaşasından kurtulmuş olunur.^[1]

Bölgeler

Anatomik pozisyonda insan vücudunun önden ve arkadan görünüşü. Anatomik bölgeler koyu harflerle yazılmıştır

İnsan vücudu tanımlama için bölgelere bölünmüştür. Önden bakıldığında gövde olarak tabir edilen bölge Toraks (göğüs kafesi) ve Abdomen (karın bölgesi) bölgelerinin birleşimidir. Arka taraf ise genel olarak dorsum veya dorsal alan olarak isimlendirilir. Arka tarafın alt bel bölgesi ise Lumbar bölge ve lumbus olarak isimlendirilir. Omuz kanatları skapuler alan, orta hattaki göğüs kemiği ise sternal alan olarak isimlendirilir. Abdominal alan göğüs ile pelvis bölgesi arasında kalır. Koltuk altları aksiller bölge, göbek ve çevresi ise umbilikal bölge olarak isimlendirilmiştir. Pelvis gövdenin alt kısmını oluşturur ve abdominal bölge ile kalçalar arasındaki alanı tarif eder. Kalça ve uyluk önlerinin gövdeye katıldığı alana da inguinal alan ismi verilmiştir.

Tüm kol genel olarak isimlendirilse de, dirseğin ön kısmına antekübital bölge, arka kısmına olekranon, ön kola antebrakium, el bileği karpal bölge, avuç içi palmar bölge, başparmak polleks, parmaklar digits olarak isimlendirilir. Kalça bölgesine Gluteal bölge, pubis kemiğinin üzerinde kalan bölgeye ise pubik bölge isimleri verilmiştir.

Anatomistler alt ekstremiteyi kalça bölgesi (kalça bölgesi ile diz arasında kalan kısım) ve bacak (diz ile ayak bileği arasında kalan kısım) olarak ikiye ayırır.^[1] Kalça bölgesine uyluk kemiği nedeniyle uyluk bölgesi veya latince femoral bölge ismi verilir. Diz kemiğine patella ve buraya patellar bölge, dizin arkasındaki çukur alana ise popliteal bölge ismi verilir. Diz ile ayak bileği arasında kalan alana Krural bölge denir ve bu bölgenin dış kısmına peroneal alan iç kısmına ise sural alan ismi verilir. Ayak bileği tarsal alan, topuk ise kalkaneal alan, ayak tabanı plantar alan, parmaklar digits, falanks kemiklerinin olduğu bölgeler ise falangeal alan olarak tanımlanır. Ayak pedal alan olarak isimlendirilir. Ayak başparmağına Hallux ismi verilmiştir.

Karın

Abdominal bölgeler özellikle ağrının konumlandırılmasında kullanılabilir.

Konumun tam olarak belirtilebilmesi, karın ağrılarının konumlarının gösterilebilmesi veya karın içi bir patolojinin tanımlaması için karın bölgesi 9 ana kadrana ayrılmıştır.^[1]

Kadranlar Karın bölgesi en sık dörde bölünerek kullanılır. Bunlar umbilikustan geçen hayali çizgilerin oluşturduğu kadranlardır. Sağ üst kadranda; sağ güğüs kafesinin alt kısmına ait kostalar, karacaiğerin sağ kısmı, transverse kolonun sağ dirseği (hepatik fleksura) bulunur. Sol üst kadranda sol göğüs kafesi alt kostaları, transvers kolonun sol dirseği (splenik fleksura), mide ve dalak bulunur. Sağ alt kadranda ince barsaklar, inen kolon, sağ pelvis kemiği, mesanenin sağ üst kısmı bulunur. Sol alt kadranda iseince barsakların bir kısmı ve pelvik kemik sol kısmı bulunur.^[1]

Bölgeler Daha detaylı sınıflama karın bölgesini 9 bölgeye ayırır. 2 dikey ve 2 yatay çizginin oluşturduğu 9 bölge mevcuttur. Her iki taraftan orta klavikuler hat dikey çizgilerin izdüşümüdür. Yatay çizgilerin üsttekini kostaların bittiği seviye, alttaki çizgiyi ise pelvik kemiğin üst sınırı oluşturur.

Sağ üst kadran sağ hipokonriak alan olarak isimlendirilir ve burada kostaların alt kısmı bulunur. Üst orta kadrana epihastrik alan denir. Burası karaciğerin sol tarafının alt kısmını ve midenin üst kısmını barındırır. Diafram kası bu bölgede ters u şeklinde bir hat halinde uzanır. Sağ orta kadran sağ lumbar bölge olarak isimlendirilir ve buradan çıkan kolon ve ince barsakların bir kısmı bulunur. ortadaki alan transverse kolon ve ince barsakların üst kısmını barındırır ve santral bölge olarak isimlendirilir. Sol lumbar bölge transvers kolonun sol kısmı ve ince barsakların sol tarafını barındırır. Sağ alt kadrana sağ iliak bölge ismi verilir. İçerisinde iliak kemik anterior çıkıntısı ve çıkan kolon bulunur. Sol taraftaki kısma ise sol lumbar bölge denir. İçerisinde iliak kemik anterior çıkıntısı ve ince barsakların bir kısmı bulunur. Orta alt bölge pubik bölge olarak tanımlanır. İçerisinde pubik kemik, mesanenin üst kısmı, ince barsakların alt kısmı bulunur.^[1]

Standart terimler

Anatomistler sağ ve sol terimlerini kullanırlen, gözlemleyen kişinin değil standart anatomik duruşa göre bahsi geçen yapının yönlerinden bahseder. Bir vücuda standart anatomik duruştayken bakıldığında, sağ gözlemcinin solu, sol ise gözlemcinin sağı anlamına gelir. Bu tanımlamalar kafa karışıklığını engeller:

• Anterior ve Posterior, ön (anterior) ve arka (posterior) konumlarını belirtir.
• Superior ve inferior, sırasıyla üst ve alt tarafı ifade etmek için kullanılır. Örneğin "gözler ağızın süperior'undadır" gibi.
• Proksimal ve distal, gövdeye yakınlığı veya uzaklığı tarif eder. Gövdeye yakın olana proksimal, uzak olan distal denir.
• Superfisiyal ve profundus, sırasıyla yüzeyel ve derin anlamlarına gelir
• Medial ve lateral, orta hatta yakın ve uzak anlamları için kullanılır. Medial orta hatta yakın, lateral orta hatta uzak anlamlarını ifade eder.
• Ventral ve dorsal, Ventral terimi ön veya karın bölgesi, dorsal ise arka veya sırt bölgesini ifade eder. Ayakta duran canlılar için anterior vey posterior yeterliyken, 4 ayak üstünde yürüyen canlılar için bu yeterli olmaz. Anlam karmaşı olmaması için ventral veya dorsal terimleri kullanılır.
• Rostral ve kaudal, Rostral terimi buruna yakın, kaudal terimi ise kuyruğa yakın olanı belirtmek için kullanılır. Örneğin gözler rostraldir, palvis ise kaudal.

Kraniyal ve kaudal, kafaya yakın olanı belirtmek için kraniyal, kuyruk sokumuna yakın kısmı belirtmek için kaudal terimleri kullanılır.

Günümüzde çok kullanılmasa da sol için sinister, sağ için dexter ifadeleri kullanılabilir.

Eksenler

Yukarıda bahsedilen her bir konum bir vektörün yönünü tarif eder ve bu yön vektörleri eksenleri oluşturur. Örneğin kan vücutta proksimal-distal, anterior-posterior, medial-lateral ve süperior-inferior yönlerde hareket eder. Bu yönelimler Kartezyen koordinat sistemi ile ifade edilebilir. Bir eksen karşılığı olan düzlemi ifade edebilir.

Düzlemler

Vücuttaki 3 anatomik düzlem: Sagittal, transverse (veya horizontal), koronal düzlemler

Anatomi düzlemler de tarif edilebilir. Düzlemler 2 boyutlu kesitlerdir. Kesit ise 3 boyutlu bir yapının 2 boyutlu bir düzlem ile kesilmesiyle ortaya çıkan yapıdır. Düzlem vücuttan geçen hayali iki boyutlu bir yapıdır. Tıpta anatomik olarak 3 temel düzlem kullanılmaktadır:

• Sagittal düzlem: Vücudu veya bir organı dikey olarak bölen, sağ ve sol olarak ayıran düzlemdir. Eğer bu düzlem vücudu tam ortadan bölüyorsa buna mid-sagittal veya median düzlem de denir. Eğer bu düzlem vücudu eşit parçalara bölmüyorsa para-sagittal düzlem olarak isimlendirilebilir.^[1]
• Koronal düzlem: Koronal düzlem vücudu veya bir organı anterior (ön) ve posterior (arka) olarak ikiye ayıran düzlemdir.
• Transvers düzlem: Transvers düzelem vücudu veya bir organı horizontal planda keser ve superior (üst) ve inferior (alt) olarak iki parçaya ayırır.

Fonksiyonel tanımlamalar

• Anastomoz: Bu terim iki yapının ağızlaşmasını veya birleşmesini tarif eder. özellikle damarlar arasındaki birleşmelerde kullanılır.
• Patent: Bir damar veya lümeni olan bir organın açık olduğunu ve pasajın normal olduğunu tabir etmek için kullanılır. Örneğin doğumdan sonra 3. hafataya kadar kapanması gereken duktus arteriozusun kapanmaması durumunda buna patent duktus arteriozus ismi verilir.
• Pleksus: Daha çok sinirlerin birbiri arasında oluşturduğu ağ benzeri bağlantılar için kullanılır. Örneğin brakial pleksus.

Anatomik varyasyon

Vücutta normalde izlenmesi gereken bir yapının normalden farklı görünmesi durumudur ve bir hastalığı ifade etmez. Örneğin normalde iki tane olması gereken anterior serebral arter A1 segmentlerinden biri olmayabilir veya hipoplastik olabilir. Bu bir varyasyondur ve hastalık olarak tanımlanmaz. İnsan vücudunda yapılarda birçok varyasyon görülür. Örneğin kasların tutunma ve bağlanma noktalarında.

Hareketler[değiştir

nest...

69354 69355 69356 69357 69358