Kepekle Sirke Arasindaki Fark

Günümüzde hijyen sözcüğü, sağlığı korumak için yapılan uygulamalar ve alınan temizlik önlemleri olarak tanımlanmaktadır. Mitolojide ise; tıbbın babası sayılan Eskülap'ın kızının adı Hygiea'dır. Hygiea; sağlığı koruyan ve insanların sağlığının bozulmasını engelleyen tanrıçadır.   Kişisel temizlik uygulamalarının yapılabilmesi için öncelikle kişilerin temizlik ve sağlık bilgisi, bilinci, sorumluluğu gelişmiş olmalıdır. Temiz olmak kişiye öncelikle güven ve mutluluk verir.   Temizlik kurallarına uyulmadığında pek çok hastalıkların ortaya çıkması kaçınılmazdır. Hastalıklardan korunmak için temizlik uygulamaları ihmal edilmemelidir. Dış ortamda sürekli olarak bir şeylere dokunulup, eller ağıza götürülmektedir. Bu nedenle günlük yaşantıda tüm vücut pek çok mikroorganizmayla karşılaşmaktadır. Vücutta bazı bölgelerde bulunan mikroorganizma sayıları yapılan çalışmalarda aşağıdaki gibi bulunmuştur.   Ellerde adet/cm²  Alında adet/cm² Kafa Derisinde 1 milyon adet/cm² Koltuk Altında 10 milyon adet/cm² Burun ifrazatında 10 milyon adet /gram Tükrükte milyon adet/gram Dışkıda 1 milyar adet/gram   Anlaşılacağı gibi tuvalet sonrası temizlenmemiş ellere dışkıdan çok sayıda mikroorganizma bulaşabilir. İnsanların yaklaşık yarısının burunlarında ishale neden olan bir mikroorganizma türünü taşıdıkları bilinmektedir. İnsanların yaklaşık üçte birinin ellerinde ishale neden olan bir mikroorganizma türünün bulunduğu belirlenmiştir. Vücuda ait kişisel temizlik uygun şekilde yapılmadığında ishalli hastalıklar, solunum yolu hastalıkları, cildin mikrobik hastalıkları, paraziter hastalıklar, mantar ve allerjik hastalıklar ortaya çıkabilmektedir.   Ellerde, alında, tükrükte, dışkıda, kafa derisinde vb. bulunan mikroorganizmaların vücudumuzda hastalıklara neden olmasını engellemek için temizlik kurallarına uymak ön koşuldur. Temiz olmak, hijyen kurallarına uymak kişinin kendi vücuduna, sağlığına ve yaşadığı topluma karşı bir görevdir.   Yapılması Gereken Temizlik Uygulamaları   El ve tırnak bakımı-temizliği: Bulaşıcı hastalıklar halen dünyada en sık görülen hastalık grubunu oluşturmaktadır. Uygun el yıkama pratiğinin insanlara kazandırılması halinde bu hastalıkların sıklığında önemli derecede azalma sağlanabilmektedir. Konunun önemi hemen herkes tarafından bilinmekle birlikte yine hemen herkes tarafından ihmal edilmektedir. Yapılan bir çalışmada; insanların %32'sinin tuvalet sonrası ellerini yıkamadığı, ayak üstü yemek yenilen yerlede insanların %47'sinin ellerini yıkamadığı, ellerini yıkayanların %58'si nin sadece su kullandığı ve sadece su kullananların ortalama el yıkama süresinin 5sn olduğu, ellerini, su-sabunla yıkayanların ortalama el yıkama sürelerinin ise sn olduğu belirlenmiştir.   El yıkamanın amacı kimyasal ve fiziksel zararlıların ve bulaşıcı hastalıklara yol açan mikroorganizmaların uzaklaştırılmasıdır. Sadece su ile elin yıkanması görünen kirlerin giderilmesini sağlarken su ile birlikte sabun kullanıldığında gerçek temizlik sağlanabilmektedir.   Eller nasıl yıkanmalıdır?   Akan su altında eller ıslatılmalı  Sabunlanmalı Ellerin bütün yüzeyleri ovalanmalı (en az 20 sn) Sıklıkla unutulan alanlara dikkat etmeli (el sırtı, el ayası) Akan su altında durulanmalı Kağıt havlu-peçete ile kurulanmalı (kurulama mikroorganizma sayısını azaltır)   Temizliğin sağlanabilmesi için; elleri yıkarken parmak uçları, tırnaklar, tırnağın etle ayrıldıktan sonraki bölümü, başparmak ve parmak araları sıklıkla unutulmaktadır. Bu nedenle elleri yıkarken bu bölgelere özen gösterilmelidir.   Eller ne zaman yıkanmalıdır?   Yemeklerden önce ve sonra Yemek hazırlamadan önce Diş, ağız, yüz ve göz temizliği yapmadan önce Tuvaletten sonra Kirli, tozlu bir işi tamamladıktan sonra Dışardan eve gelince Hasta olan bir yakını ziyaret ettikten sonra   Ancak yukarıda, çerçeve içinde belirtmiş olduğumuz işler yapılmasa dahi, gün içinde en az 2 (iki) saatte bir eller yine yukarıda tanımladığımız gibi yıkanmalıdır.   Özellikle toplu yaşanılan yerlerde sıvı sabun kullanılmalıdır. Kalıp sabunlar kişisel temizlik araçları olduğundan mümkünse ortak kullanılmamalıdır.   Temiz su ve Uygun el yıkama tekniğinin SAĞLIKLI  + herkes tarafından bilinmesi = TOPLUM uygun sabun ve uygulanması  Tırnaklar, kolay kirlenebilir ve etle tırnak arasında kir birikebilir. Bunların düzenli olarak temizlenmesi gerekir. Tırnaklar yenmemeli ve koparılmamalıdır. Haftada bir yarım ay biçiminde kesilmelidir.   Yüz, boyun ve koltuk altı temizliği: Hergün akşam yatmadan ve sabah kalkıldığında yüzün su ve sabunla yıkanması gerekmektedir. Kullanılan sabunun yüzü kolayca temizleyen ve cildin kurumasına yol açmayan özellikte olmasına özen gösterilmelidir.   Burun temizliği gece yatmadan önce ve her sabah bol su ile ve sümkürerek yapılmalıdır. Burnu karıştırmak, burunda bulunan pek çok mikrobun ellere ve el yolu ile de ağız ve sindirim sistemine bulaştırılmasına ve yine bu yolla da bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu nedenle burun temizliği için kişi yanında temiz bir mendili her zaman bulundurmalıdır.   Kulak temizliğine, kulakların arkasından başlanılmalı, kulak kepçesi kıvrımlarında ve kulak arkasında biriken kirler su ve sabunla temizlenmeli, kulak yolu girişinde biriken akıntılar havlu kağıt/peçete ile silinmelidir. Kulak içine kulak temizleme çöpü veya başka bir şey sokulmamalıdır. Sıklıkla kullanılan pamuklu kulak çubukları kulak yolu zedelenmesine ve iltihaplara neden olabilmektedir.   Vücudun açık yerlerine dış ortamda bulunan toz ve kir birikmektedir. Her yaş grubunda ayrı nitelik ve yoğunlukta olmakla birlikte çalışırken ve uykuda koltuk altları sürekli olarak terlemektedir. Ter salgısı zararlı mikroorganizmaların üremesine neden olabilir. Banyo yapılmadığı zamanlarda bile koltuk altı önce sabunlu bir bezle, sonrada su ile iyice silinmeli ve temizlenmelidir. Çoğunlukla kullanılan deodorantlar temizlik amaçlı olmadığı gibi sosyal amaçlı kullanılabilir. Koltuk altı temizliği esas olarak banyoda tamamlanmalıdır.   Saç temizliği ve bakımı: Baş saçlı deride kıl köklerinde bulunan bezlerden salınan maddeler yaşa ve cinsiyete göre farklılık oluştursa da yağlı bir özellik taşımaktadır. Saçların düzenli bir biçimde yıkanması ile bu yağlar ve kirler uzaklaştırılmaktadır. Aynı zamanda saçların fırçalanması ya da taranması ile de kir ve tozlar ve yine doğal yağ birikintileri kısmen uzaklaştırılabilmektedir.   Normal olarak saçlar hafta da en az bir ya da iki kere yıkanmalıdır. Yıkandıktan sonra saçlar, bol su ile durulanmalıdır.   Saçlar, düzenli taranmış ve uygun bir biçimde kesilmiş olmalıdır. Saç temizliğinde kullanılan taraklar kişisel olmalı ve sık aralıklarla sıcak sabunlu su ile yıkanmalıdır.   Saçların yıkanmasında kullanılan sabun ve şampuanların içerisinde bulunan bazı maddeler saçlı deride tahrişe, allerjik reaksiyonlara yol açabilir. Gözün parlak bölümünde matlaşmaya da neden olabilir. Bu nedenle sabun ve şampuan şeçiminde niteliği bilinmeyen maddelerden kaçınılmalıdır.   Saçlı deride ve vücutta bit, uyuz gibi bir takım paraziter hastalıklar oluşabilir. Bu hastalıklara neden olan asalaklar, yakın temasla, başkalarının giyeceklerinin giyilmesi ve bireysel temizlik araçlarının kullanılması ile bulaşabilir. Şaçlarda en önemli sorunlardan birisi bitlenmedir. Bu nedenle toplu yaşanılan okullarda öğrencilerimizde saç biti olasılığı görülmesine karşın sizlerle bilgi paylaşımında bulunmak istedik.   * Saç bitinin görülmesi kesinlikle kişisel temizlik ve hijyenle ilgisi olan bir hastalık olmadığı gibi kesinlikle bir "pasaklı hastalığı" da değildir. * Sadece çocuklar değil büyükler de bitlenebilir. * Saç bitinin bulaşması; anaokulu, okullar ve yurtlar gibi kalabalık yerlerde yaşanması ile doğrudan doğruya ilişkilidir. Şapka, tarak, havlu, saç tokası, kulaklık gibi eşyaların paylaşımı sonucu veya toplu taşım araçlarında başın yaslandığı yerlerden bulaşabilir. Bu nedenle öğrencilerimizin kişisel eşyalarını (saç fırçası, saç tokası, kulaklık vb.) diğer öğrencilerle paylaşmaması konusunda mutlaka bilinçlendirilmesi gerekmektedir.* ?Hayvanlardan insanlara bit bulaşması son derece nadirdir. * Saç bitleri sadece insan saçında yaşayan ve üreyen çok küçük kanatsız, gri parazitlerdir. Sirke diye adlandırılan yumurtaları görmek bitin kendisini görmekten daha kolaydır. Sirkeler saç teline yapışmış küçük beyazımsı oval yumurtalardır. Sirkeler genellikle saçın enseye yakın, kulakların arkasında ve başın arkasındaki bölümlerinde bulunur. Sirkeler kir veya kepek gibi kolaylıkla saçlardan temizlenmez ve el ile kolaylıkla saçlardan ayrılmaz. Saç bitleri insan vücudu dışında sadece 48 saat yaşayabilirken, sirkeler ise 10 gün insandan ayrı yaşayabilir.   Bit (sirke) ile kepek arasındaki farklar   Kepek üfleyince veya hafif dokununca uçar; ama bit yumurtası (sirke) saça yapışık olduğu için uçmaz. Kepek iki tırnak arasında ezilirse ses çıkmaz ama bit yumurtası (sirke) ezildiğinde 'çıt' sesi çıkar. Kepek daha parlak, bit yumurtası (sirke) daha mattır.   * Bir bireyin saç derisini sık sık kaşıması saç bitini akla getirmelidir. Kesin tanıya; ışıkta hızlı olarak kaçan bitlerin kendisini görmek yerine yukarıda belirtilen saç bölümlerinde sirkelerin aranıp bulunması ile ulaşılır. * Bundan sonra yapılacak işlemler ikiye ayrılır: Kişisel tedavi ve koruyucu önlemler.   Bireysel tedavide doktorunuzun önereceği uygun bir ilacı mutlaka içindeki aydınlatıcı bilgileri dikkatlice okuyarak uygulayın. Saç biti için kullanılan ilaçlar toz, jel, krem seklinde bulunur. Bu ilaçlar her zaman yumurtalar üzerinde bir kerede etkili olmaz tekrar tekrar kullanmak gerekebilir. İlaçlardan sonra genellikle onlarla birlikte verilen sık dişli bir tarakla tüm saçlar özenle taranarak yumurtaların saçtan ayrılması sağlanmalıdır. Yumurtaların yapıştığı saç telini iyice silmek veya sadece yumurta bulunan telleri kesmek tavsiye edilir. Oniki aylıktan küçük bebeklerde, hamile ve emzikli annelerde, kafa derisinde yara bulunan kişilerde mutlaka doktora baş vurarak tedavi uygulanmalıdır. Bu ilaçların koruyucu bir özelliği bulunmadığından bit ve sirke bulunmayanlarda tedavi uygulanması gerekmez. Bit ilacı kullandıktan sonra saçları kurutmayınız ve tedavi sonrasında gün içinde saçı tekrar yıkamayınız, ilacın etkinliğini azaltırsınız. Bit ilacının önerilenden daha sıklıkla kullanılmasının bir yararı yoktur. Önerilen bit ilacı dışında haşarat ilacı, eter ve gaz yağı kullanmayın.   Koruyucu önlemler içinde en önemlisi sirke ve bitlerle bulaştığı düşünülen eşyaların temizlenmesidir. Yıkanabilen eşyaları; giyisiler, çarşaflar, havluları sıcak/kaynar suda yıkayarak kızgın ütü ile ütüleyiniz. Yıkanamayan tüylü oyuncaklar, kulaklıklar ve şapkalar kuru temizleme yöntemi ile temizlenmeli veya en az iki hafta sıkıca kapatılmış bir plastik torbada tutlmalıdır. Bit yumurtaları en fazla 2 hafta içinde ölmektedir. Taraklar, fırçalar, saç tokaları °C olan sıcak suda veya saç için kullanılan ilaçta en az 10 dakika bekletilmelidir. Evin diğer bölümlerini bitten temizlemeniz için halıları, yastıkları, örtüleri, kumaş kaplı mobilyaları ve hatta araba koltuklarını elektrik süpürgesi ile temizleyiniz.   Elektrik süpürgesinin çekim gücünü artırmak için yeni bir torba kullanınız, torbayı temizlik bitince çöpe atınız. Saçlarında sirke ve bit bulunmayan aile bireylerini en az 12 gün saç kontrolü yapmaya devam edin.   Genel öneriler: Çocuklarınızın saçlarını sık sık kontrol edin, özellikle ergenlik çağındaki genç kızlarımız saçları konusunda son derece duyarlıdır, onları sık sık saçlarını kontrol etmesi için ikna edin. Uzun saçı geriye doğru bağlamak veya örmek bit bulaşmasını önlemek bakımından yararlıdır.   Başında bit bulunan çocuklar uygun tedaviye başlanana kadar okula gönderilmemesi gerekmektedir, yumurtalar için bu kural geçerli değildir.   Ayak temizliği: Ayaklar her gün çorap ve ayakkabı içinde terlediğinden, her gün akşam düzenli olarak su ve sabunla yıkanmalıdır. Yıkama işlemi yerine getirilmez ise ayak sağlığını bozacak sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Ayaklar uygun şekilde ve yeterince temizlenmediğinde, mantar hastalığı gibi kişiyi son derece rahatsız eden hastalıkların yanı sıra çeşitli allerjik ve diğer enfeksiyon hastalıkları da oluşabilmektedir.   Ayaklar her gün yıkanmalı, her yıkamadan sonra parmak araları havlu ile ya da saç kurutma makinası ile iyice kurulanmalıdır.   Çoraplar her gün değiştirilmeli ve özellikle ayak terlemesi fazla olan bireyler naylon ve suni ipekten yapılmış çorapları giymemelidir. Mümkünse pamuk ve merserize çoraplar tercih edilmelidir. Ayaklarda aşırı terleme ve çevreyi rahatsız eden koku mevcut ise hemen bir doktora danışılmalıdır.   Ayak tırnaklarının bakımı da düzenli olarak yapılmalı ve düz biçimde kesilmelidir. Ayak tırnakları yarım ay şeklinde kesilirse, tırnak batması gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.   Ayak sağlığı, genel vücut sağlığı, özellikle iskelet sisteminin ve eklemlerin sağlığı ile yakından ilişkilidir. Çocuk, genç, erişkin tüm insanların normal duruşunun sağlanmasında ayakkabı şeçimi çok önemlidir; çünkü sağlıksız ayakkabılar duruş özelliğini ve yürüyüş ahengini bozar.   Tuvalet alışkanlığı ve temizliği: Düzenli tuvalet alışkanlığı, sindirim sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Bu nedenle günün uygun saatlerinde tuvalet alışkanlığı kazanılmalıdır.   Tuvaletten sonra mutlaka temizlik yapılmalıdır. Tuvalet temizliğinde mümkünse su, tuvalet kağıdı kullanılmalı ve anal bölge temizliği için yapılan silme ya da yıkama işlemi önden arkaya doğru yapılmalıdır.   Dışkılama sonrası temizlikte doğrudan eller kullanıldığında kirlilik öyle artmaktadır ki etkili yıkama ile dahi eller tam olarak temizlenmemektedir. Bu nedenle ilk temizliğin gözle görünür bir kirlilik kalmayıncaya kadar yinelenerek her seferinde kuru-temiz tuvalet kağıdıyla, daha sonra ise ıslatılmış kağıt ile yapılması ve bölgenin tuvalet kağıdı ile kurulanarak temizliğin bitirilmesi en uygun yöntemdir. Bu işlem bittiğinde eller mutlaka etkili bir biçimde yıkanmalıdır.   Ortak kullanılan tuvaletlerden alafranga olanlar kullanılacaksa, kullanmadan önce sifon çekilmeli, oturma yeri için kişisel örtüler kullanılmalıdır. Tuvalet temizliğine yeterli önem gösterilmezse paraziter ve mikrobik bağırsak hastalıklarının önlenmesi imkansızdır.   Banyo yapma ve giyecek temizliği: Deri vücudun dış yüzeyini kaplayan ve önemli bir yapıdır. Özellikle deri yüzeyinde biriken mikroorganizmaların, yığılan kirlerin, ter ve diğer bileşiklerin uzaklaştırılması ve dökülen yüzeyel kirlerin atılması için su ve sabun kullanılarak banyo yapılması gerekmektedir. Banyo yaparak hem bedensel temizlik sağlanır, hem de ruhsal bir rahatlama olur.   Yıkanma, 35°C - 40°C sıcaklıktaki su ve sabun ile derinin ovulması ve kirin akıtılmasını sağlar. Ter, yağ ve diğer deri bezleri salgıları deri üzerindeki mikroorganizmalar, deri döküntüleri, toz, çamur ve giysi atıkları birleşerek kir denilen tabakayı meydana getirir. Tüm bunlar banyo ile vücuttan uzaklaştırılabilir. Yemekten saat sonra banyo yapmak daha uygundur. Yıkanma sırasında bazı araç ve gereçlerden (lif, kese vb.) yararlanılabileceği gibi bunlar derideki döküntü ve hücrelerin uzaklaştırılmasına da yardımcı olabilir. Ancak bu malzemeler soyucu ve tahriş yapıcı etki yaratabilecek biçimde kullanılmamalıdır.   Evde banyo yaparken hijyen kurallarına uyulmalı, kullanılan sabun, lif ve keselerin ise kişisel olduğu unutulmamalıdır. Duş tarzında ya da su dökerek yıkanmak, küveti doldurarak yıkanmaktan daha sağlıklıdır.   Banyodan sonra kişinin kendisine ait vücut ve ayak havlusu kullanarak kurulanması gerekir. Daha sonra temiz, ütülenmiş iç çamaşırlar giyilmeli ve iç çamaşırlar en geç iki günde bir değiştirilmelidir.   Sağlığın korunabilmesi için dış ortam koşullarına uygun giyinilmesi gerekir. Giyeceklerin hava, mevsim ve sıcaklık şartlarına uygun olması gerektiği gibi varsa bireysel sağlık riskleride göz önünde bulundurulmalıdır. Giyeceklerin allerjik reaksiyona neden olmayan teri emebilecek malzemeden yapılmış olması tercih edilmelidir. Özellikle iç çamaşırların pamuklu kumaşlardan yapılmış olması ve mümkünse her gün değiştirilmesi gerekmektedir.   Giysiler, serbest harekete olanak vermelidir. Dar giyecekler, aşırı terlemeye yol açarken, terin emilimini de önler. Giyecek katları arasında hava dolaşımının engellenmesi, bakteri ve mantarların üremesini kolaylaştırır. Su geçirmeyen, nemi-teri emmeyen giyeceklerin sürekli kullanılması da benzer bir etkiye yol açar.   İç çamaşırlar, yatak kıyafetleri, yatak çarşafları, yastık kılıfları yüksek ısıda (70°C ve üzerinde) yıkanmalı ya da kaynatılmalıdır. İç çamaşırları özellikle vücuda temas eden yüzeyleri kızgın ütü ile ütülenmelidir. Böylelikle hastalık yapması mümkün olan mikroorganizmalar ölmüş olur yani dezenfeksiyon sağlanmış olur.   Yatak takımları ile gece giyilen gecelik-pijama gibi giysiler de en az haftada bir kez değiştirilmeli ve yıkanmalıdır.   Sağlıklı giyinme: İnsan vücudu soğuğa ve iklim koşullarına korumasızdır. Bu nedenle sağlığı koruyabilmek için yaşanılan bölgenin iklim koşullarına göre giyinmek gerekir.   Soğuk ortamlarda soğuk mevsimlerde bir kaç kat giyinmek, koyu renk, kalın ve yünlü kumaşları şeçmek, eldiven, şapka-bere kullanmak soğuğun olumsuz etkilerinden korunmak için önemlidir. Kat kat giyinmek, soğuğun etkisini azaltır ve bulunulan mekanlarda kapalı ortamlar arası sıcaklık farklarına göre giysi katlarının azaltılmasını da mümkün kılar.   Sıcak yerlerde ya da sıcak mevsimlerde ise ince, açık renkli, hafif, daha az terleten ve bol giysiler tercih edilmelidir. Pamuklu, keten ve ipek kumaşlar yaz ayları ve sıcak mevsimler için uygundur.   Ayakların korunması için de mevsimine uygun, çorap ve ayakkabılar seçilmelidir.   İklime, ortama ve çalışma ile sağlık koşullarına göre giyinmeye 'uygun giyinme' denir.   Giyeceklerde aranan temel özellikler :   Soğuk ortamlarda vücut sıcaklığının kaybedilmesini engelemeli Sıcakta ısı kaybını kolaylaştırmalı, güneş ışınlarından korunmalı Derinin solunumuna ve terin buharlaşmasına engel olmamalı Vücudu, dolaşım ve solunumu engeleyecek kadar sıkmamalı, büyümeye engel olacak şekilde dar olmamalı Yapıldığı ham maddesi işlenirken kullanılan kimyasallar, boyalar deriyi tahriş etmemeli, allerji ve zehirlenmelere neden olmamalı Dış ortamda yağmur, kar, toz ve kirden koruyabilmeli  Mümkünse doğal maddelerden yapılmış olmalı Ucuz ve dayanıklı olmalı Temiz olmalı   Ayak sağlığını korumada ayakkabının önemi büyüktür. Yanlış ayakkabı şeçimi ayaklarda şekil bozukluğuna, kemik yapısının bozulmasına, nasırlara ve yaralara neden olabilmektedir.   Ayakkabı alırken nelere dikkat etmeli :   Her iki ayak birlikte denenmeli Oturarak değil, ayaktayken , yürüyerek denenmeli Eğer ayaklardan birisi diğerinden daha uzunsa ve genişse uzun ve geniş olana göre seçilmeli Ayak parmaklarının ayakkabı içinde rahat hareket edip etmediği denenmelidir.  Baş parmak ile ayakkabının burnu arasında cm kadar bir aralık olmalıdır.  Sivri burunlu ve dar olmamalıdır. Yapıldığı malzeme dayanıklı, esnek, hafif ve yumuşak olmalıdır.  Ayakkabının yüzü havayı geçiren ama suyu geçirmeyen malzemeden yapılmış olmalı Tabanı yerin pürüzlerini hissettirmeyecek kadar kalın olmalı ve soğuğu geçirmemelidir.  Topuk yüksekliği taban kalınlığının katını geçmemelidir.  Yaz mevsiminde ayakkabı alırken havanın sıcak olmasına dikkat edilmelidir.  Kış mevsiminde giyilecek ayakkabı tabanının kaymayan malzemeden yapılmış olmasına dikkat edilmelidir.   Ayakkabının bakımı zamanında yapılmalıdır. Topuğu aşınmış ayakkabılar duruşu (postürü) bozar. Ayakkabının derisinin yumuşaklığının korunması için de sürekli bakımı yapılmalı, yağlanmalı ve boyanmalıdır.   İyi giyinmek modaya uygun ve yeni giyinmek değil, 'sağlıklı, koruyucu özellikte ve temiz' giyinmektir.

Okulların açılması ile birlikte eczanelerimize BİT konusunda başvurular artmaya başladı. Çocukluk çağında bitlenmeyen ya da çevresinde bit problemine rastlamayan yoktur. Çoğu kişi tarafından utanç verici bulunan bu durum genellikle herkesten saklanır; böylece bit yayılmaya devam eder. Oysa bit sorununun çözümünde ilk yapılması gerekenler bunun üzülecek bir durum olmadığını bilmek ve hızlı şekilde müdahale etmek olmalı. Bunun için önce Bit’i tanıyarak başlayalım.

Bit Nedir?
Bitler hem insanda hem de birçok memeli hayvanda yaşayabilen sıcakkanlı parazitlerdir. Özellikle çocuklarda sık olarak saçta görülen baş biti, insan kılları arasında yaşayan ve çok az miktarda kanla beslenebilen küçük, kanatsız bir böcek türüdür. Bitlenme durumlarında üç evrede gözlenirler. Bunlar; "sirke" adı da verilen yumurta evresi, larva ve daha sonra da erişkin bit olmak üzere şekillenir. Bitler sıklıkla baş bölgesinde görülür. Bunlar "baş biti" adını alırken; "vücut biti" ve "kasık biti" olmak üzere çeşitler de vardır.

Bitin yaşam döngüsü şu şekildedir:

Saç biti

• Tam yetişkin halde sadece bir susam tanesi boyutundadır ( mm). 6 bacağının ucunda bulunan kanca şeklinde pençeleri saça sıkıca tutunmak için kullanır.
• Yavrular yumurtadan 7 gün sonra çıkar. Bu yavru saç bitlerine larva adı verilir. 10 gün sonra bit larvaları yumurtlayacak olgunlukta erişkinler haline gelir.
• Erişkin saç biti 30 gün kadar yaşar. Bu süre zarfında dişi bir saç biti ila arasında yumurta bırakabilir.
• Saçın dışında 2 ila 3 günden uzun süre yaşayamaz.
• Saça sıkıca tutunarak ve vücudunda bulunan ve nefes alıp vermek için kullandığı delikleri kapatarak, saç yıkama işlemi esnasında ölmeden saçta kalmayı başarabilir.
• Zıplayamaz, uçamaz veya yüzemez. Çok çabuk ürer. Dişi saç biti günde 10 yumurta bırakabilir.
• Yumurtalar (sirke) genellikle saç köküne ve kafa derisine yakın yerlerde bulunur. Bunları temizlemesi daha zordur. Bu nedenle saç biti ne kadar erken saptanırsa, kurtulması da o kadar kolaydır.

Bit Nasıl Bulaşır?

Bitlenme her yaştan, her cinsiyetten ve her coğrafyadan insanda görülebilir. Temel sebebi bulaşma olduğu için; bit bulunduran kişiyle doğrudan temas etkili olacağı gibi, ortak eşya kullanmak ya da aynı ortamda bulunmak da birer risk faktörüdür. Çoğu insan bitin pislikten olduğunu sandığı için bitlendiklerini saklamaya eğilimlidir, oysa bit temiz insana da gelebilir. Özellikle okul, yurt, askerlik gibi insanların iç içe yaşadığı ortamlarda rutin kontroller ve sağlıklı bir iletişim olmazsa bitin hızla bulaşması mümkün hale gelir. Sosyoekonomik durumun kötü olması ya da kişisel hijyenin yeterli olmaması gibi durumlar bitlenme sıklığını arttırsa da, bit salgını başladığında, özellikle de kalabalık ortamlarda bulunan herkes etkilenebilir. Saç biti maalesef kafa derisindeki terin oluşturduğu nemli ortamda çok rahat gelişir. Bit ısırıkları kaşıntı yaptığından rahatsız edicidir ve eğer ısırık ve kaşıma ile cilt çizilir ise enfeksiyon kaparak iltihaplanabilir.

Bit Nasıl Anlaşılır?

Bitler küçük olsalar da gözle görülebilecek büyüklüktedirler. Bitler hızlı hareket ettiğinden halk arasında bit sirkesi denilen bit yumurtalarını görmek daha kolaydır ve bulaşma bu yumurtaların transferi ile olur. Bit yumurtası kepek gibi fırçaladığınızda kolaylıkla saçtan ayrılmazlar. Bu nedenle de saça yapışan yumurtaların kepek benzeri bir görünümü olur. Ancak bu kepek benzeri maddelerden kaşıma ya da yıkama yoluyla kurtulmak mümkün değildir. Saç kılına yapışan bitler şiddetli kaşıntıya sebep olur. Bu kaşıntı kafanın belirli bir bölgesinde de yoğunlaşabilir. Özellikle ensedeki kaşınma, bit için ayırt edici bir özelliktir. Kafa üzerindeki en sıcak yerleri, örneğin kulak arkalarını veya ense çukurunu tercih ederler. Kaşıntı sonucu deride yaralar ve kızarıklıklar meydana gelebilir. Bit sadece saçta da görülmez. Bit fark edildiğinde mutlaka sakal, bıyık, kasık, koltuk altı gibi bölgelerin de kontrol edilmesi gerekir. Tüm bu bölgelere bit ve sirkeler yayılabilir ve kıllara yapışmaları mümkün hale gelir. Kafa derisinden günde dört defaya dek kan emer ve bununla beslenir. Kafa derisini ısırır ve içeriye salyasını enjekte eder. Bu salya kafa derisini tahriş eder ve kaşıntıya neden olur.

Bit yumurtası resmi size böceğin yumurtalarını tanımakta yardımcı olacaktır.

Bit bir hayvandan geçmez. Bitler türlere özgüdür. İnsanda oluşan kafa biti hayvana, hayvanda olan bit insana bulaşmaz.

Bit Nasıl Tedavi Edilir?

Bit görüldüğünde en hızlı şekilde tedaviye başlanmalıdır. Evde ya da okulda, herkesin aynı anda tedaviye başlaması da salgının önlenmesi adına büyük önem taşır. "Bit nasıl temizlenir?" sorusunun cevabı ve bit tedavisinde uygulanan başlıca yöntemler aşağıdaki gibidir:

1. Bit ilacı ve bit şampuanı

Bit için eczaneden reçeteli satılan ilaçlar ve reçetesiz olarak satın alınabilen şampuan ve sprey formunda ürünler mevcuttur. Hangi ürünün etkili olacağı konusunda doktorunuzdan ve eczacınızdan destek alabilirsiniz. Bu ürünlerin yanında sık dişli tarak kullanılarak bitlerin tespiti ve arındırılması da gerekir. Özellikle sirke durumundaki daha küçük bitler ayıklanamaz ise bunlar da erişkin hale gelir.

Tedavi sonrasında kaşıntı devam edebilir; ancak bu her zaman sorunun devam ettiği anlamına gelmez. Kaşıntının tedaviden sonraki iki haftaya kadar devam etmesi mümkün olabilir. Bit tedavisinde saçların kesilmesi bir zorunluluk değildir. Özellikle uzun saçlı kız çocuklarda saçların kısacık kestirilmesi yoluna gidilirse bu durum çocukta travmaya sebep olabilir. Kısa saçın tek avantajı kolayca temizlenebilmesidir, ancak çocuk istemiyorsa gerek yoktur. Uzun saçın bitten arındırılmasında, sık dişli tarak kullanımı ve saçların tutamlara ayrılarak detaylı şekilde temizlenmesi yeterlidir.


2. Geleneksel yöntemler

Sirke ve zeytinyağı gibi maddelerin bit temizliğinde geleneksel olarak kullanıldığı biliniyor. Özellikle zeytinyağı etkin olarak kullanılsa da doktor onayı olmadan çocuklarda uygulama yapılması tavsiye edilmez. Üzüm sirkesi kullanılacaksa aynı oranda suyla seyreltilmeli, zeytinyağı ise katkısız ve sızma olmalıdır. Bu maddeler saça uygulanarak gece boyu bekletilmeli ve sabah yine sirkeli suyla durulanmalıdır. Sık dişli bir tarakla saçların bit ve sirkelerden arındırılması kuralı, bu yöntemlerde de geçerlidir. Bu uygulamada sirke ve zeytin yağı kokusu ve etrafa bulaşması zorluk çıkarabilir. Halk arasında petrol ürünü yada gaz sürmek gibi birtakım söylentiler dolaşır. Bu çok sakıncalı bir durumdur. Zira petrol ürünleri gaz vb. sizi veya çocuğunuzu zehirleyebilir. Ayrıca ufak bir kıvılcımda yanabilir. Çok tehlikelidir.

Bit ilacı kullanırken dikkat etmeniz gerekenler.
• Saça ilacı uyguladıktan hemen sonra saç kurutma makinesi kullanmayın. Kullanılan bazı ilaçlar ısı ile saçların alev almasına sebep olabilir.
• Bit ilacını kullanmadan önce saç kremi veya kremli şampuan kullanmayın.
• Bitlerden kurtulmaya çalışmak için böcek ilacı gibi spreyler kullanmayın. Bunlar son derece zehirli olabilir.
• Bir kerede birden fazla bit ilacı kullanmayın. 1 hafta sonra tekrar edilmelidir.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu en kısa sürede arayın!
• Kafa derisi kırmızı ve hassas olduğunda
• Kafa derisi kabuklu ve sızlıyorsa
• Lenf bezlerinde şişme varsa (Özellikle boyun çevresi ve koltuk altları)
Bunlar bir enfeksiyon olduğunu gösterir ve tedavi edilmesi gerekir.

Bit nasıl tedavi edilir konusundan sonra gelen diğer önemli nokta bitin yayılması nasıl engellenir olmalıdır.
• Son zamanlarda evde bitlenen biri varsa yatak çarşaflarını ve giysileri yıkayın. Çok sıcak su kullanın 60 ° C ve üzeri. Kurutma makineniz varsa sıcak ayarda kurutun.
• Yıkanamayan eşyaları kuru temizlemeye verin ya da en az 3 gün ağzı kapalı poşetlerde bekletin.
• Halıları ve mobilyaları süpürün, araba koltukları dahil. Sonra elektrik süpürgesinin torbasını çıkarıp atın.
• Taraklar, tokalar vb. 1 saat boyunca alkol veya ilaçlı şampuan ile yıkayın. Çok sıcak suda da yıkayabilirsiniz.
• Tarak, fırça, şapka, eşarp, bandana, kurdela, toka, saç tokası vb. kişisel eşyaları başkalarıyla paylaşmayın
• Ailenizde veya okulda bir insanın bitleri varsa size veya çocuğunuza geçip geçmediğini her 3 -4 günde bir kontrol edin.
• Okulda kafa kafaya temastan kaçınmaya çalışın. Bir çocukta bit görülmesi durumunda çocuğun sınıf arkadaşlarının velileri durumdan haberdar edilmelidir. Tedavi süresi tamamlanana kadar mümkünse sosyal ortama girilmemelidir.

Ayrıca eczanelerde BİT’in gelmesini engelleyen özel şampuanlar ve spreyler de mevcuttur. Bit tokası yada rozeti kullanmak ta faydalı olabilir.

Saçta sirke ve bit neden olur?

Bit sirkesi, küçük gri beyaz kabukçuklar olarak görülen bit yumurtalarıdır. Sirke olarak adlandırılan bit yumurtalarının büyüklükleri yaklaşık olarak 0, mm'dir. Sirkeler, saça sıkı bir şekilde tutunurlar. Kepeklerden farklı olarak silkelemek ya da fırçalamak sureti ile saçtan ayrılmamakla birlikte gün sonrasında canlı parazitlere dönüşmektedirler. Bitler ise insanların saç derilerinde yaşayan ve kan emerek beslenen kanatsız böcek türleridir. Bit, asalak bir canlıdır. Her zaman yaşamını sürdürebilmek için bir konağa ihtiyaç duyar. Bunlardan biri de insan vücududur.

Bit nasıl temizlenir?

Bit probleminden kurtulmak için mutlaka bir doktora danışmak ve onun önerisi ile bit tedavisinde verilen ilaçları belirtildiği şekilde kullanmak gereklidir. İlaç tedavisinin yanında kimyasal içerikli şampuan ve losyonlarda bitlerin temizlenmesi için tercih edilmektedir. İlaç tedavisi ile birlikte sık dişli özel bit tarakları da bitlerin temizlenmesinde tercih edilmekte ve etkili sonuçlar alınmaktadır.

Saçların bitlerden temizlenmesinde yalnız saçın temizliği ve bakımı değil kalıcı neticeler elde edebilmek için saça teması olan tarak, yastık kılıfı gibi tüm eşyaların temizliğine özen ve önem gösterilmelidir. Yıkanamayan malzemeler için kuru temizleme ya da kızgın ütü tercih edilmelidir.

Saç sirkesi karşısında doğal çözümler

Doğal çözümler saçta sirke problemi için tercih edilen etkili yöntemler arasında göze çarpıyor. Saç sirkesi ve bit problemi için zeytinyağı en fazla tercih edilen doğal yöntemlerin başında gelmektedir. Zeytinyağı, anti bakteriyel özellik taşıdığı için sirke ve bitlerin yol açtığı şiddetli kaşınma sorununu gidermektedir. Ayrıca yalnız kaşıntıyı giderici etkisi olmayıp aynı zamanda enfeksiyonları da önlemektedir. Zeytinyağı bitlerin sebep olduğu enflamasyon ile mücadele etmektedir.

Zeytinyağı dışında Hindistan cevizi yağı, sarımsak, sirke, vazelin, Aloe Vera jeli saç sirkesinde doğal çözüm sağlayan ürünlerdir. Bu ürünler içerisinde özellikle sirke, bit temizliği için en etkili yöntemlerden biri. Beyaz sirke diğer sirke türlerine nazaran tavsiye edilmektedir. Aloe Vera nın içeriğinde bulunan asit yoğunluğunun bit ve sirkelerin ölmesini sağladığı da bilinmektedir.

Farklı saç türlerinde bit temizleme işlemi fark eder mi?

Doğal yollar ile yapılan bit temizleme işlemlerinin bitlerden tamamen kurtulana kadar her gün tekrarlanması gereklidir. Kıvırcık saç türlerinde diğer saçlara nazaran bit temizleme işlemi daha zor olmaktadır. Fakat saçın uzun, kısa veya kıvırcık yapıda olması bit temizlenmesi işlemlerinde farklılığa neden olmamaktadır. Doğal çözümler, doğal bit ilaçları olarak etkili bir tedavi imkanı sağlamaktadır. Doğru tedavi yöntemlerinin uygulanması sayesinde bitlerden gün içerisinde kurtulmak mümkün olmaktadır.

Saçta sirke ve bit nasıl yayılır?

Okul ortamındaki çocuklarda daha sık görülen ve yayılan bu böcek türü sadece çocukların değil velilerinde çekindiği canlıların başında geliyor. Gözle görülmesi oldukça güç olan bit, bulaşıcı olması bakımından da ciddiye alınması gereken bir canlı. Sirke ve bit; fırça, tarak, yastık, şapka, eşarp, mont, kaban, atkı gibi şahsi eşyaların paylaşılması yolu ile yayılmakta ve kişiden kişiye bulaşmaktadır. Asıl bulaşma yolu ise saç temasıdır. Bit yumurtaları insan vücudu dışında kumaş ve battaniyelerde gün canlı olarak kalabilmektedir.

Kepek rahatsız edici bir saç problemidir, ancak baş biti kadar kısır değildir. Kepek saç derisini kuru ve pul pul yapar. Saçınızı şampuanla karıştırdıktan sonra kepek pulları ortadan kalkacaktır. Bununla birlikte, kafa bitleri durumunda, beyaz lekeler kalır ve kaşıntıya neden olur. Cilt uzmanı Dr. Rekha Sheth'e göre, "Baş bitleri küçük karıncaların büyüklüğünde parazitlerdir. Genellikle çocukların saçlarında büyürler ve bazen yetişkinlerin saçlarında da gelişirler. Yavaş yavaş gelişir ve kepekten de farklıdırlar. Baş biti ve kepek arasında birçok fark var. "

Baş bitleri ve kepek arasında birkaç fark aşağıda belirtilmiştir.

• Bit böcekleri bacaklarına göre tanımlanır. Lice böceklerin altı bacağı vardır ve bacakların büyüklüğü susam tohumu gibidir ve bacakların rengi kahverengi. Kafa biti saçları bacaklara sıkıca tutturur ve bunları basit bir şampuanla yıkamak çok zordur.
• Kafa bitlerinin aksine kepek, başın ölü cildinden oluşan beyaz pullarla karakterizedir. Bunlar kepek önleyici şampuan kullanarak saçtan kolayca yıkanabildikleri kadar tehlikeli değildir.
• Kepek ve bitlerin belirtisinde de büyük bir fark vardır. Kafa bitlerinin en sık görülen belirtisi kafa derisinde kaşıntıdır. Birçok durumda, insanlar biti böceklerinin taranmasını hissedebilirler. Kepek de kaşınmaya neden olabilir, ancak ciddi durumlarda olur. Kepek de çıplak gözle görülebilir.
• Kafanızda kepek kontrolü yapmak istiyorsanız, aynaya bol ışıkta bakmanız yeterlidir, çünkü kafa bitlerini ve kepekleri zayıf ışıkta ayırt etmek oldukça zordur. Makyaj aynası düzenleyebiliyorsanız, bunları kolayca tanımlayabilirsiniz.

Hem bit biti ve hem de kepek durumunda, gelecekteki sorunlara yol açabileceğinden, başlangıçtan itibaren uygun önlemleri almanız gerekir. Saçları temiz bir şekilde her alternatif günde iyice yıkayarak temiz tutun. Sorunun ciddi olduğunu düşünüyorsanız ve düzgün bir şekilde tedavi edemiyorsanız, en erken bir dermatoloğa veya bir tricholoğa danışın.

FAQ - &#;

&#; Sirke mi kepek mi nasıl anlaşılır?

&#; Sirke ile Saç Kepeği Nasıl Ayırt Edilir? Sirkeler (bit yumurtaları) saçlı derinin kepekleri ile karıştırılabilir. Kepek fiske ile vurulduğunda saçtan rahatça uzaklaşır. Sirkeler oval şekilli ve saça yapışıktır.

&#; Saçta kepek olduğu nasıl anlaşılır?

&#; – Saçları düzenli ve güzel yıkamamak. KEPEK BELİRTİLERİGençler ve yetişkinlerin çoğu için, kepek belirtilerini fark etmek kolaydır: Saçlarınızda ve omuzlarınızda beyaz, yağlı görünümlü pullar ve muhtemelen de kaşıntılı, pullu saç derisi yani kepek.

&#; Temiz saçta bit olur mu?

&#; Bitlenmenin yaygın olarak düşünüldüğü gibi pislikle bir ilgisi yoktur. Aslında bit temiz, sağlıklı saçı, kirli saça tercih eder.

&#; Saç bitleri ne öldürür?

&#; Saçlardaki bitleri temizlemek için sirke, mayonez, vazelin, zeytinyağı ve sarımsak kullanılabilir. Sirke ile saçtaki tüm bitler temizlenebilir. Özellikle de saçtaki bit temizliğinde beyaz sirke kullanılmalıdır.

&#; Bit yastıkta ne kadar yaşar?

&#; Bit asalak bir canlı olduğu için yaşamını sürdürebilmek için her zaman bir konağa ihtiyaç duyar. Bu nedenle de insan vücudu dışında sadece 48 saat canlı kalabilir. İnsan vücudunda ise 30 gün boyunca yaşayabilir. Bit yumurtaları insan vücudu dışında kumaş ve battaniyelerde yaklaşık gün boyunca canlı kalabilirler.

&#; Bit ve sirke neyi sevmez?

&#; Mayonez, sirke, kafur ve ısırgan otu bit ve sirkelerin sevmediği kokulardır. Bit ve bit yumurtası yani sirke, sevmedikleri kokuya dayanamaz ve kısa sürede ölürler.

&#; Kepek en hızlı nasıl geçer?

&#; Kepek nasıl geçer ve kepekli saça ne iyi gelir?En hızlı ve en etkili kepek gideren 5 yöntem

1. - 1 yemek kaşığı elma sirkesini bir bardak su ile karıştırın. Saç diplerinize masaj yaparak uygulayın.
2. - 1 kase yoğurdu çırpın, saçlarınızın diplerine sürüp 15 dakika bekletin. Organik bir şampuan ile durulayabilirsiniz.

&#; Kafada kabuklu kepek neden olur?

&#; Saç derisinin yeterince hava alamaması, nemsiz ve kuru kalması da saçta kabuklu kepek oluşumuna neden olacaktır. Saçlarınızı aşırı derecede sıcak suya maruz bırakmanız, kimyasal içerikli saç ürünlerinin oldukça sık kullanılması ve saçların yeterince temizlenememesi de saçlarda kabuklu kepeğe neden olabilir.

&#; Bit kimlere gelmez?

&#; Bitler, lavanta kokusundan hoşlanmazlar. Saça yoğun lavantalı ürünler kullanılması, bitin gelmesini engelleyebilir.

&#; Bitin insana faydası var mı?

&#; Bit, kan emen parazit böcektir. Doğrudan ciltten cilde veya bir nesne ile cilde temas yoluyla bulaşır. Semptomlar belirgin olarak 3 ila 4 hafta boyunca ortaya çıkmaz. İnsan vücuduna bitlenmenin faydaları yoktur tersine zararları vardır.

&#; Kolonya bitleri öldürür mü?

&#; Saç bitlerini öldürmek için lavanta veya limon kolonyası kullanabilirsiniz. Bunun için iki kolonyadan birini saç diplerine iyice yedirerek sürmelisiniz. Sürdükten sonra ise yaklaşık 3 dakika beklettikten sonra saçlarınızı 1 saat durmadan taramalısınız. Bu sayede bitleri temizlemeniz daha kolay olacaktır.

Dünyanın en ağır bit vakası!.