Makattan Ara Sıra Kan Gelmesi
Makat Kanamalarına Dikkat!
Hassas bir bölge olması nedeniyle makat (anal bölge) ve çevresindeki şikayetler ciddi sıkıntılar yaratabilir. Hastalar bu sorunlarını pek konuşmak istemedikleri ve utandıkları için sıklıkla doktora çok geç başvururlar. Toplumumuzda sık gözlenen makat çevresindeki şikayetler tek başına gözlenebildiği gibi başka hastalıklarda bu tabloya eşlik edebilir. Memorial Hizmet Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü Uzmanları, dışkılama sırasında kanama ile ortaya çıkabilen hemoroit, kolon kanseri gibi hastalıklar hakkında bilgi verdi.
Ciddi hastalıkların eşiğinde olabilirsiniz.
Birçok rahatsızlık ilk belirti olarak dışkılama sırasında kanama ile ortaya çıkabilir. Bu nedenle ayırıcı tanı çok önemlidir,
- Kalın bağırsak kanseri (kolon ve rektum kanseri),
- Kalın bağırsak polipleri,
- Hemoroid hastalığı(Basur, mayasıl),
- Makat ağzında çatlak (anal fissür),
- İltihaplanma (apse) ve fistül oluşumu,
- İltihabi bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı),
- Bağırsak sarkması (prolapsus) ve dışkı kaçırma (inkontinans),
- Kaşıntılı makat hastalığı,
- İrritabıl bağırsak sendromu,
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
Kolon kanserine karşı dikkatli olun!
Bu hastalıklardan kalın bağırsak kanserinin erken evrede yakalanması çok önemlidir. Bu nedenle makattan kan gelmesi, dışkıya kan bulaşması, dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, dışkının incelmesi, karın ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve izah edilemeyen kilo kaybı gibi şikayetleriniz varsa vakit kaybetmeden doktora gitmelisiniz!
Sağlık Bakanlığı`nın yayınladığı istatistiklerine göre; kalın bağırsak kanserleri yani kolon ve rektum kanserleri kadınlarda ikinci, erkeklerde ise üçüncü sıklıkta rastlanan kanser tipidir. Bu rakamlar oldukça ürkütücü olmasına karşın kalın bağırsak kanseri ile ilgili iki noktanın çok iyi bilinmesi gereklidir.;
1- Kalın bağırsak kanseri önlenebilir bir hastalıktır.
2- Erken evrede yakalandığında başarı ile tedavi edilmesi mümkün olan bir hastalıktır.
Hemoroid yaşamınızı çekilmez kılabilir
Hemoroidler, anal kanalın üst kısmında genişlemiş damar yumaklarıdır. Halk arasında basur ya da mayasıl olarak bilinir. Rektal kanama ( Makattan kan gelmesi), ağrı, makatta ele gelen şişlik, akıntı, makatta ıslaklık hissi ve kaşıntı ile kendini gösterebilir. İç ve dış hemoroidler olarak ikiye ayrılır. Zamanla anal kanalda yerleşen genişlemiş toplardamar yumakları makatın dışına doğru çıkar.
Hemoroide neler neden olur?
- Bağırsak alışkanlığının değişmesi ( bir kabız, bir ishal )
- Gebelik ve doğum
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Bazı spor etkinlikleri ( ata binmek, bisiklet sürmek )
- Çeşitli meslek grupları ( şoförler, pilotlar )
- Alkol alışkanlığı
- Pelvik bölgede yerleşen tümörler, karında asit birikimi
- Kalın bağırsak kanseri
Tanı ve tedavide erken davranın
Rektal kanama şikayeti ile gelen hastalara rektoskopi önerilir. Kırk yaş ve üzerindeki hastalarda kabızlık şikayeti varsa ve yapılan anal muayenesinde hemoroid görülür ise mutlaka kolonoskopik tetkik önerilmektedir. Her zaman, altta yatan bir kalın barsak tümörü olup olmadığı araştırılmalıdır. Unutulmamalıdır ki hemoroid tek başına kalın barsak kanserinin belirtisi olabilir.
Tedavi yöntemleri
1 - Bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi, altta yatan kabızlığın giderilmesi
2 - Diyette bol lifli gıdalara ağırlık verilmesi, günlük su alımının arttırılması ortalama litre su içilmesi
3 - Lokal krem, pomat ve fitiller
4 - Cerrahi tedavi:
- Skleroterapi
- Bant ligasyon
- Klasik cerrahi yöntemle hemoroidektomi operasyonu genel anestezi altında yapılıfunduszeue.infoede yatma süresi ortalama bir gündür.
- Lazer tedavisi ( Nd-yag lazer tekniği ile genel anestezi altında yapılır ve ameliyat süresi dakikadır. Ameliyat sonrası ağrı en az olan yöntemdir. İşe dönme süresi daha kısadır. Üçüncü dereceye kadar olan hemoroidlere uygulanır.
Tuvalete Gitmeyi Ertelemeyin!
Bir insanın günde 1 ya da 2 kez büyük tuvalete çıkması normaldir. Bunun için bağırsak terbiyesi çok önemlidir. İnsan, belli bir saate konsantre olduğu zaman beynin komutu ile o saatte uyanabiliyorsa, her gün aynı saatte de büyük tuvalet ihtiyacını giderebilir. Bunun için; "İşyerime geç kaldım", "Tuvaletler kirli" gibi bahanelerle aslı tuvalet ihtiyacı ertelenmemelidir. Beynin, her gün büyük tuvalet ihtiyacı komutu vermesi için de kişinin bağırsak terbiyesi yapması etkili olur.
Rektal kanama (makattan kan gelmesi) neden olur, nasıl tedavi edilir?
Mutlaka doktora başvurun
Böyle bir durum en kısa zamanda bir genel cerraha başvurmayı gerektiren bir durumdur. Araştırma öncelikle üst ve alt sindirim sistemine yöneliktir ve çoğunlukla endoskopik bir işlemdir. Mideye (gastroskopi) ve kalın bağırsağa (kolonoskopi) yapılacak bir inceleme çoğunlukla hastalığın yerini göstermek için yeterli olur. Makattan kanama şikâyetinin sindirim sistemi kanserli hastalardaki en sık şikâyet olduğunu da hatırlatarak bu konunun önemsenmesi gerektiği vurgulanmalıdır.
Kanamanın rengi ve ne zaman olduğu önemli
Kanamanın özellikleri ve kanamanın ne zaman olduğu önemlidir. Açık parlak kırmızı renkte kanama daha çok alt sindirim sistemi kaynaklıdır. Koyu renkli kanamalar genelde üst sindirim sisteminden kaynaklanmaktadır. Kanamanın renginin yanında kanamanın ne zaman olduğu da önemlidir. Kanamanın dışkılama esnasında olması bizi makat çatlağına yönlendirebileceği gibi dışkılama sonrasında olan bir kanama bizi hemoroidal hastalığa yönlendirmektedir. Kanama ile birlikte “yırtılır gibi bir ağrı” şikâyeti olan hastalarda ön planda makat çatlağı düşünebiliriz. Üzeri sümüksü bir yapıyla olan kanamalar kanser belirtisi olabilir. Kilo kaybı, makatın arkasına doğru vuran ağrı özellikle orta ileri yaşta ise yine benzer nedenle hekimi çok rahatsız eden bir durumdur. Özetle kanamalı hastada kanamanın genel özellikleri ve hasta topyekün olarak değerlendirilir. Hastaya düşen görev böyle bir şikâyeti asla küçümsemeden hekime başvurmada gecikmeye yol açmamaktır.
Tedavinin ilk aşaması: Doğru ve hızlı tanı
Tedavinin ilk aşaması doğru bir tanının hızlı bir şekilde konmasıdır. Kan kaybının miktarı genelde az olduğundan kan takviyesi gerekmemektedir. Makat hastalıklarında çoğunlukla ilaç tedavileri ile çözüme kavuşulur. Bu hastalarda altta yatan kronik bir kabızlık olduğu ve bu durum düzeltilmezse kanamanın tekrarlayabileceği hastaya anlatılmalı ve barsak alışkanlığında değişiklik yapması gerektiği özellikle anlatılmalıdır. Kanamaya sebep olan ek hastalıkların tedavisi de unutulmaması gereken bir konudur. Sözgelimi hastada ülseratif kolit denilen kronik, ishal ve makattan kanamayla karakterize bir hastalık ortaya konulmuşsa, kanamadan ziyade hastanın hastalığının tedavisi esastır. Kanama ile gelen bir hastada korktuğumuz temel sorunlardan birisi de kanserdir. Bu durumda hastalığın yönetimi multidisipliner olarak birçok branşın katkısı ile sağlanır.
Erken tanı kanser riskini azaltır
Günümüzde kanser tarama programları içerisinde kalın bağırsak kanseri de vardır. Dolayısıyla başka risk faktörleri taşımayan, yaşına gelen herkesin hiçbir sorunu olmasa bile mutlaka kolonoskopi yaptırması gerekiyor. Böylece kalın bağırsak kanserinin %’inin kaynaklandığı polip adı verilen siğil benzeri yapıların veya kanserin erken safhada saptanması mümkün olabiliyor. Daha genç kişilerde de gaitada gizli kan testi ile tarama yapılması gerekmektedir. Unutulmamalı ki kanser erken dönemde çoğunlukla kanama dâhil hiçbir bulgu vermez.