Harf Inkılabı Hangi Tarihte Yapılmıştır
Latin Alfabesinin kabul tarihi, nedenleri, sonuçları ve özellikleri: Harf Devrimi ne zaman gerçeklemiştir?
Gerçekleşen bu çalışmaların ardından 1 Kasım 1928 tarihinde yeni yasama yılı açılışında Yeni Türk alfabesi oybirliğiyle kabul edilmiş ve 3 Kasım 1928 günü Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından ilgili kanun yürürlüğe girmiştir.
Harf Devriminin ardından Millet Mekteplerinin de açılmasıyla tüm halka yeni yazı büyük bir hızla öğretilmiştir. 1936 yılına kadar hizmet veren bu kurumlarda iki milyondan fazla insan yeni harfleri öğrenmiş ve diploma almaya hak kazanmıştır.
Harf Devriminin Amacı
1 Kasım 1928 tarihinde gerçekleşen Harf Devriminin amacı, Mustafa Kemal Atatürk’ün devrimden kısa bir süre önce yapmış olduğu şu açıklamada açıkça ifade edilmektedir:
‘’Arkadaşlar, güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz. Bizim güzel, ahenkli, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. Yüzyıllardan bu yana kafalarımızı demir çerçeve içinde bulundurarak anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak, bu lüzumu anlamak mecburiyetindeyiz. Lisanımızı muhakkak bir surette anlamak istiyoruz. Bu yeni harflerle behemehâl pek çabuk bir zamanda mükemmel bir surette anlayacağız.’’
Latin Alfabesine Geçişin Nedenleri
- Arap alfabesinin Türkçeye uygun olmaması.
- Arap alfabesinin okuma ve yazılmasında görülen güçlükler.
- Avrupa ile ilişkilerin kolaylaştırılmak ve geliştirilmek istenmesi.
- Sovyet Rusya bünyesinde bulunan Türk devletlerinin Latin alfabesi kullanması ve Türkiye’nin de bu dünya ile yakınlaşmak istemesi.
- Latin alfabesi dışında daha iyi bir alternatifin bulunmaması.
- Arap alfabesinde yer alan harflerin Türkçe sesleri tam olarak ifade edememesi.
Harf Devrimi
Dil Devrimi ile karıştırılmamalıdır.
Üst metni, "Halkın asırlardan beri okuyup yazmasına mani olan kargacık burgacık şeklindeki eski Arap harfleri yerine yeni, medeni Türk harfleri kaim oluyor." olarak verilen karikatürde Türk harfleri, Arap harflerine "Haydi, sen de saltanat harabesine!" diyor.
Harf Devrimi, Türkiye'de 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı "Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun"un kabul edilmesi ve yeni alfabenin yerleştirilmesi sürecine genel olarak verilen isimdir. Kanun, 3 Kasım 1928 günü Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yasanın kabulüyle o güne kadar kullanılan Arap harfleri esaslı Osmanlı alfabesinin resmiyeti son buldu ve Latin harflerini esas alan Türk alfabesi yürürlüğe kondu.
Türk alfabesinin içeriği, Latin harflerini yazı sistemlerinde kullanan diğer ülkelerin alfabeleriyle birebir aynı olmayıp Türk dilinin seslerini karşılamaları amacıyla türetilmiş harfleri bulundurmaktadır (Ç, Ş, Ğ, I, İ, Ö, Ü). Bunun yanı sıra Türk alfabesindeki harflerin okunuşları Batı dillerindeki harflerin okunuşlarından farklıdır. Örneğin C harfinin okunuşu Türk alfabesinde /d͡ʒ/ iken İngilizce alfabede /ˈsiː/'dir.[1]