Ozne Cesitleri
kaynağı değiştir]
Türkçede bazen ifade zenginliğini artırmak ya da pratik amaçlarla özne belirtilmez. Öznenin varlığı yüklemin kişisinden anlaşılır. Yazılı veya sözlü olarak cümlede bulunmayan ancak varlığı yükleme sorulan "ne" ve "kim" sorularıyla tespit edilen özneye gizli özne denir. Gizli özne, dilbilgisel amaçlarla yazılı olarak belirtilmek istendiğinde genellikle parantez içinde yazılır.
- Yemeğini çabuk bitir. (Kim bitirsin?)
- (Sen) Yemeğini çabuk bitir.
- Yarın okula gidemeyeceğim. (Kim gidemeyecek?)
- (Ben) Yarın okula gidemeyeceğim.
- Üniversiteye başladı. (Kim başladı?)
- (O, Zehra, kardeşim vs.) Üniversiteye başladı.
Öznenin kimliği, yüklemdeki şahıs çekim eklerinde gizlidir:
- (O) Kitapları buraya getirsin. (3. tekil şahıs)
- (Ben) Sizinle gelemeyeceğim. (1. tekil şahıs)
Bazı zaman ve kip yapılarında yüklemin -belirli şahıslar için- şahıs eki almadığı unutulmamalıdır:
Gizli özne kullanımına Türkçede sıklıkla rastlanır ve bu durum -başka bir gerekçe olmadıkça- anlatım bozukluğu değildir.