Ünlü Ünsüz Harfler Nelerdir

ünlü ünsüz harfler nelerdir

ÜNLÜ HARFLER ÜNSÜZ HERİFLER

Dildeki bir sesi gösteren ve alfabeyi oluşturan işaretlerden her birine harf denir.

Güven vermeyen, aşağı görülen, bayağı kimseye de herif denir. Herif, birkaç harflik kişiliktir.

Harf ve herif aynı köktendir.

Türkçede ünlü ve ünsüz harfler vardır.

(A, E, İ, I, O, Ö, U, Ü) harfleri ünlüdür. Sesleri iyi çıkar. Bunlar ünlü ve de namlı zevatı temsil eder.

(B, C, Ç, D, F, G, Ğ, H, J, K, L, M, N, P, R, S, Ş, T, V, Y, Z) ünsüz harflerdir. Bunlar da ünü, sanı olmayan herifleri temsil eder.

Ünlü harfler gerçekten ünlüdür. Bunlar telaffuz edilirken çıkan ses boğazdan ağza hiçbir engelle karşılaşmadan direk ve kolayca kendisine yol bulur.

Ünsüz harfler ise bunun tam tersidir. Ünleri, namları yoktur. Etkileri pek zayıftır. O kadar ki ünlü desteği olmadan telaffuz dahi edilemezler. Mesela “B” harfinin okunuşu “BE” dir. Yani B harfi ancak ünlü olan “E” harfinin desteğiyle ağızdan çıkabilir. Yani ünlü harf desteği olmadan “B” nin sözü bile edilemez. “E” olmadan “B” sadece kâğıt üzerinde yazılır; ama seslendirilemez. Aynı şekilde “K” harfinin okunuşu “KA” şeklindedir ve ünlü “A” harfi olmadan ünsüz “K” harfini söylemek mümkün değildir.

İşte böyle alfabedeki bu somut hal maalesef bugün siyasette, idarede, toplumda açık bir şekilde kendisini gösteriyor.

Toplumda, idarede, siyasette, ekonomide her alanda ünlü ve ünsüz harfler misali kimseler vardır. Ünsüzlerin kendi varlıklarını ortaya koyabilmeleri, varlıklarını gösterebilmeleri için mutlaka bir ünlüye ihtiyaç duyuluyor. Bir ünlü bulamayan kimse kâğıt üzerinde vatandaştır; ama sesi sedası çıkmaz. Sadece bir heriftir. Yazılır; ama okunamaz. Yazılır, çizilir; ama hesaba katılmaz. Nüfusa dâhildir; ama nüfuza dâhil değildir. Bu ünsüz herif varlığını ortaya koymak istiyorsa yanına mutlaka ünlü bir harfi, ünlü harflerden pardon ünlü zevattan birini alması gerekir.

“Devlet sizden sadece ünlüler-sesi çıkanlar arasında dönüp dolaşan bir araç olmasın” (Haşr:7) ayette geçen “ganiler” ünlüler zenginler sesi çıkanlar kendilerine gına gelmiş kimseler” demektir. Malum “gına” hem zenginlik hem de nam ve ses demektir. Hani “teganni” diyoruz ya buradan geliyor. Teganni sesin nağmeli çıkmasıdır.

İdare, siyaset, bürokrasi tamamen ünlülerin eline geçince çok ses çıkar; ama anlam olmaz. Bugün ünlü harf misali olan zevat her darboğazdan kolayca çıkarlar. Hiçbir engelle karşılaşmazlar. Buna karşılık ünü olmayan herifler en ufaktan tedavüle girmek için bir ünlüye yaslanmak zorundadır.

Zaman zaman ünsüzler ünlülerden destek isteyebilir; ama bu dayanışma ve rahmet şeklinde olmalıdır. Hak ve adalet ölçüsünde olmalıdır. Nitekim ünlü-ünsüz uyumu ve dayanışması sayesinde harfler kelimeleri, kelimeler cümleleri meydana getiriyor.

Ünlü harfler bulununca bilmeceler, bulmacalar bile çok kolay çözülüyor. Çünkü ünlü harfler anahtardır. Ama siyasette, idarede ünlü bulmak çok pahalıya mal oluyor. Ünlü bulunmayınca bulmacalar, bilmeceler çözümsüz kalıyor. Fikir, düşünce, sanat, felsefe gelişmiyor. Hak aranamıyor. Toplum da hazzını, zevkini hatta tadını kaybediyor.

Ve devlet sadece ünlüler-ganiler devleti olduğunda gınaya gelir. Arzusunu şevkini kaybeder. Çünkü bunlar büyük ünlü uyumunu elde ettikleri için gayretlerini, ahlak ve erdemliliklerini büyük ölçüde kaybeder. İşin fayda ve pratik yönüyle uğraşmak yerine fantezi peşinde koşarlar.

Ünsüz herifler, kıymet bulduğunda, seslerini duyurduğunda ülkeye gani gani rahmet gelir.

Devlet, idare sadece ünlülere kaldığında herkese gına gelir. Bıkkınlık, rehavet, yorgunluk, tatminsizlik şımarıklık israf gösteriş alır başını gider.

Ve bir süre sonra öyle olur ki o ünlü harfler sıradan ünsüz heriflere dönerler.

kaynağı değiştir]

Türk dilinin bilinen ilk dönemlerinde 9 ünlünün bulunduğu belirtilmiştir: a, e, é, ı, i, o, ö, u, ü. Bugün kapalı e sesi (é) yalnızca Azerice yazı dilinde bulunur.

Türkçe[değiştir kaynağı değiştir]

Ünlülerin Nitelikleri
İnce		Kalın
Düz	Yuvarlak	Düz	Yuvarlak
Dar	i	ü	ı	u
Geniş	e	ö	a	o

Türkçede ünlüler, çıkış yeri ve dilin durumuna, dudakların durumuna, ağzın açıklığına göre şu şekilde sınıflandırılır:^[7]

Çıkış yeri ve dilin durumuna göre
- Kalın (arka) ünlüler: a, ı, o, u
- İnce (ön) ünlüler: e, i, ö, ü
Dudakların durumuna göre
- Düz ünlüler: a, e, ı, i
- Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü
Ağzın açıklığına göre
- Geniş ünlüler: a, e, o, ö
- Dar ünlüler: ı, i, u, ü

Diğer dillerde ünlü[değiştir
Sesli harfler nelerdir, kaç tane sesli harf var? Türkçede ünlü harfler hangileridir, sesli harflerin arasındaki ahenk nedir?
Harf, bir dilin en küçük yap&#; ta&#;lar&#;n&#; olu&#;turan unsurlardan birisidir. Bir dilde sesi gösteren ve alfabeyi olu&#;turan i&#;aretler olarak tan&#;mlanan harfler bir araya gelerek sözcükleri, sözcükler de bir araya gelerek cümleleri ve ifadeleri olu&#;turmu&#;tur. Her dilin kendi yap&#;s&#;na özgü bir tarzda &#;ekillenen harfler ayn&#; zamanda o dili konu&#;an insanlar&#;n da özelliklerine göre &#;ekillenir.
Türkçe alfabede bulunan harfler nelerdir?
Türkçe alfabe 29 harften olu&#;ur. Türkçede sesler, ünlü ve ünsüz ya da sesli ve sessiz harfler olmak üzere ikiye ayr&#;l&#;r. Ünlü ve ünsüz harflerin birbirinden ay&#;ran en büyük fark söyleyi&#; &#;eklidir. Bu söyleyi&#; &#;ekli, sesin a&#;&#;zdan ç&#;karken dilin konumu, ald&#;&#;&#; hareket, nefesin geldi&#;i yer ve süreklili&#;ine göre de&#;i&#;ir. Türkçede 8 tane ünlü harf ve 21 tane de ünsüz harf bulunur. Ünlü ve ünsüz harfler de kendi aralar&#;nda alt dallara ayr&#;l&#;r. Ç&#;k&#;&#; yeri ve dilin durumu, dudaklar&#;n durumu, a&#;z&#;n aç&#;kl&#;&#;&#;, sesi, te&#;ekkülü ve temas&#; bak&#;m&#;ndan her harfin sesletimi farkl&#;d&#;r.
Ünlü harfler hangileridir?
29 harften olu&#;an alfabemizdeki sesli harfleri 8 tanedir. Türk alfabesinde 8 tane ünlü harf bulunur. Bu ünlü harfler ses yolundayken bir engele çarpmadan ç&#;kar. Kendi içerisinde farkl&#; alt dallarla incelenen sesli harfler nelerdir diye bakarsak:
Sesli harfler: a, e, &#;, i, o, ö, u, ü
Kal&#;n sesli harfler: a, &#;, o, u
&#;nce sesli harfler: e, i ,ö, ü
Düz sesli harfler: a,e, &#;, i
Yuvarlak sesli harfler: o, ö, ü, u
Geni&#; sesli harfler: a, e, o, ö
Dar sesli harfler: &#;, i, u, ü
Ünlü harflerden ç&#;kan farkl&#;l&#;klar temellere dayan&#;r. Örne&#;in dilin geri çekilmesiyle art damakta olu&#;an ünlü kal&#;n ünlülerdir. &#;nce ünlülerde ise harf ses yolundan ç&#;karken dilin öne sürülmesiyle ön damakta olu&#;ur. Düz ünlülerde dudaklar gerili düzle&#;irken yuvarlak ünlülerde dudaklar toplan&#;p yuvarlakla&#;&#;r. Son olarak geni&#; ünlüler sesletilirken alt çene aç&#;l&#;r, dar ünlülerde ise alt çene daha az aç&#;l&#;r.
Türkçede ünlü harfler her ne kadar farkl&#; &#;ekillerde sesletilse de aralar&#;nda bir ahenk bulunur. Türkçede sesli harflerin aras&#;ndaki ahenk ünlü uyumu olarak kar&#;&#;m&#;za ç&#;kar. Ünlü uyumu yani Türkçede sesli harfler aras&#;ndaki ahenk sonucunda ünlü harfler kal&#;nl&#;k, incelik, yuvarlakl&#;k veya düzlük bak&#;m&#;ndan birbirine benzer yani ünlü benze&#;mesi ya&#;ar.
Ünsüz harfler hangileridir?
29 harften olu&#;an alfabemizde ünsüz harfler 21 tanedir. Ünlü harflere nazaran ünsüz harfler ses yolunda bir engele çarparak ç&#;kar. Ünsüz harfler iki alt grupta incelenir ve ses tellerinin titre&#;ime u&#;ray&#;p u&#;ramamas&#;na göre ayr&#;l&#;r. b, c, ç, d, f, g, &#;, h, j, k, l, m, n, p, r, s, &#;, t, v, y, z ünsüzlerinden olu&#;an grubun alt dallar&#; &#;u &#;ekildedir:
Ses tellerinin titre&#;mesiyle olu&#;anlar (yumu&#;ak, ötümlü): b, c, d, g, &#;, j, l, m, n, r, v, y, z
Ses telleri titre&#;meden olu&#;anlar (sert, ötümsüz): ç, f, h, k, p, s, &#;, t
Yumu&#;ak ünsüz harfler sesletilirken ses telleri titre&#;ir. Ci&#;erlerden gelen hava ses yolundaki kapal&#; bir engele çarpar ve ses telleri titre&#;ir. Yumu&#;ak ünsüzler süreklidir. Yani sürekli olarak söylenebilirler. Sert ünlüler ise sesletilirken ses telleri titre&#;mez. Ci&#;erlerden gelen hava a&#;&#;z bo&#;lu&#;undaki kapal&#; bir engele çarpar. Sert ünlüler süreksiz ve titre&#;imsizdir. Yumu&#;ak ve sert ünsüzler aras&#;ndaki fark, yumu&#;ak ünlüler ses yolunda engele çarparken sert ünlüler a&#;&#;z bo&#;lu&#;unda engele çarpar.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ
nest...
2123 2124 2125 2126 2127