Kemik Gelişimi Ne Zaman Durur

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Bereket çocuklarda boy kısalığı ve büyüme hormonu tedavisi hakkında bilgiler verdi.

Çocuklarda, büyüme hormonu eksikliğinden kaynaklanan boy kısalığı, okul yaşına kadar fark edilmiyor. Oysa büyüme hormonunun eksikliği halinde tedaviye mümkün olan en erken zamanda başlayıp, ergenlik dönemine kadar devam edilmesi gerekiyor. 
Aileler çocuklarını aşıları bittikten sonra ciddi bir hastalıkla karşılaşmadıktan sonra genellikle doktora götürmedikleri için büyüme geriliği de geç anlaşılıyor. Büyüme geriliğinin sistemik hastalıkların bir ön habercisi olabildiğini hatırlatan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi uzmanı Prof. Dr. Abdullah Bereket, şu bilgileri veriyor: 
"Büyüme hormonu eksikliği teşhisi konulur konulmaz tedaviye başlanmalı ve ergenlik çağında büyüme plaklarının kapanmasına kadar devam edilmelidir. Ergenlik döneminde kemiklerin uç kısımlarındaki büyüme plakları kapanır. Bazen 20 yaşında gelip boylarının uzatılmasını isterler Büyüme plakları kapanınca boyun uzatılması mümkün olmaz. 
Kızlarda, âdet görmeye başladıktan sonra iki yıl daha büyüme olur ve durur. Erkeklerde de ergenlik bittikten sonra büyüme durur. Bu nedenle tedavinin ergenlik döneminden önce başlaması büyük önem taşıyor."  Bazen de anne ve baba, çocuklarındaki boy kısalığını fark ediyor, ancak  'Nasıl olsa ergenlikte boy atar' düşüncesiyle önemsemiyor. Fakat çocuk ergenlikte de boy atmıyor. Bu defa hekime geç geliniyor. Aileler çocuk doktoruna gitmediği gibi, bazen hekimler de çocukların boyunu ölçmüyor. Oysa çocuk hangi nedenle doktora başvurmuş olursa olsun boy ve kilosunun ölçülmesi ve grafik üzerinde değerlendirilmesi önem taşıyor. 
Örneğin dokuz yaşındaki bir erkek çocuk santimetre ise normaldir. Aynı çocuk santimetreyse bu, boy kısalığına girer. Bu durumlarda büyüme geriliğinin nedeni araştırılmalı. 
Gelişmekte olan toplumlarda refah seviyesinin artışı nedeniyle yeni nesil daha uzun boylu. Türk toplumunda da halen her 20 yılda bir 2 santimetre uzama görülüyor. 
Boyu değerlendirmede iki kriter var. İlkinde, çocuğun yaşı ve cinsiyetine göre belli standartlar çerçevesinde kıyaslama yapılıyor. İkinci kriterde ise çocuğun anne ve babasının boy standardına bakılıp bu hedeften sapma olup olmadığı araştırılıyor. 
Çocukluk çağı döneminde bir çocuğun dört yaşından ergenliğe kadar yılda santimetre uzaması gerekiyor. Hatta ergenlik döneminde çocuğun boyu yılda santimetre uzayabiliyor. Aileler çocuğun pantolon ve etek boyu değişmiyorsa, bir sene giydiğini uzun zaman giyiyorsa, ayakkabı numarası çok değişmiyorsa büyüme geriliğinden şüphelenebilir. 
Anne ve babaların çocuklarının boylarının uzamasında etkili olduğunu düşündükleri bir formül var, o da spor. Genel olarak egzersiz yapmanın büyüme hormonu seviyesini artırdığı biliniyor. Özellikle yüzme tüm kasları çalıştırıldığı için önerilen bir spor dalı. Yüzme çocukların obez olmasını önlediği gibi, kas ve kemik dokusunun da sağlamlaşmasını sağlıyor.