Cumartesi Oruc Tutulurmu

Sual: Arefe günü cumartesiye gelirse bu gün oruç tutmak uygun olur mu?

Cevap: Arefe günü, yani Kurban bayramından bir önceki gün oruç tutmak mendubdur, çok sevabdır. Ancak cumartesiye denk gelirse yalnız bu gün oruç tutmak mekruhtur. Tahrimen veya tenzihen mekruh oluşunda ihtilaf vardır. Aşure, Berat gibi mübarek günler de cumartesiye denk gelirse böyledir. Bunda Yahudilere benzemek olduğu için men edilmiştir. Nitekim onlar yalnızca bu güne çok tazim eder, diğer günlere ehemmiyet vermezler. Hazret-i Peygamber “Allahü tealanın üzerinize farz kıldığı oruçtan başkasını cumartesi günü tutmayınız! Üzüm dalından veya ağaç kabuğundan başka bir şey bulamasanız da, bunları çiğneyin de, oruçlu olmayınız!” buyurmuştur.  Muharrem’in Aşure günü de tek başına oruç tutulmaz. Bir gün öncesi veya sonrası ile beraber tutulur. Bunun hakkında da hadis-i şerif vardır. Nevruz ve Mehrican’da oruç tutmak da mekruhtur. Şu kadar ki, Savm-ı Davud gibi bir gün tutup bir gün tutmuyorsa, adak veya kaza tutuyorsa, bir gün öncesini de tutmuşsa, o halde cumartesiye veya Nevruz, Mehrican gibi günlere denk gelen günlerde de oruç tutulabilir. Çünki bu, yalnız o günü tazim etmek değildir, benzeme mevzubahis olmaz. Zilhicce’nin başından itibaren oruç tutulmuşsa veya tevriye günü de tutulmuşsa, şu halde cumartesiye denk gelen arefe de tutulabilir. Bu halde oruç, cumartesine mahsus olmaz. Mekruh olmaz.

Cumartesi ve pazar günlerini beraberce tutmak mekruh olmaz. Çünki Ehl-i kitap bu iki güne birden tazim etmezler. Yalnız Pazar günü oruç tutmak hakkında açık bir hüküm olmamakla beraber, İbni Abidin’in ifadelerinden anlaşılan, yalnız bu gün oruç tutmanın da uygun olmadığıdır.

Yalnız Cuma günü oruç tutmak bazı âlimlere göre mendub, bazılarına göre tenzihen mekruhtur. Mekruh diyenler, oruç ibadetinin farz kılınmadığı yalnız bir güne tahsis edilmesine işaret etmişler, burada Ehl-i kitabın belli bir günü tazim etmesine benzerlik olduğunu söylemişlerdir. Cuma müminlerin bayramıdır. Allah o güne mahsus bir ibadet tayin etmiştir. Bunun dışında bir ibadeti o güne mahsus kılmak uygun olmaz. İmam Ebu Hanife ve Muhammed’e göre bu gün oruç tutmakta beis yoktur. İmam Ebu Yusuf’a göre Cuma günü oruç tutmayı men eden hadis-i şerif vardır. Hadis-i şerifte, “Diğer geceler arasında yalnız Cuma gecesini ihya etmek için ayırmayınız! Cuma gününü de oruç tutmakta diğer günlerden ayrı tutmayınız! Ancak birinizin âdeti olan oruç o güne rastlarsa, mahzuru olmaz” buyurulmuştur. Mesela sevdiği kimse gelirse oruç tutacağını adayan kimsenin sevdiği kimse Cuma günü gelirse, bir gün öncesini veya sonrasını tutmuşsa, kaza tutuyorsa o gün oruç tutması mahzurlu olmaz. (İbni Abidin, Oruç bahsi; Şir’atü’l-İslâm, Orucun faziletleri)

Benzer Suallerin Cevapları İçin Tıklayınız

En Çok Okunan Yazılar

Değerli kardeşimiz,

- Ramazan Bayramı'nın ilk günüyle Kurban Bayramı'nın dört gününde oruç tutmak dinen yasaklanmış olup (Buhari, Savm, ), cumhura göre haram, Hanefîlere göre tahrimen mekruhtur.

Özetle, bu günlerde oruç tutmak günahtır.

- Tek başına cuma günü yahut tek başına cumartesi günü de oruç tutmak (tenzihen) mekruhtur. Zira cuma bayramdır. Müminlerin bayramına iştirak etmenin gereği oruçlu olmamaktır. Cumartesi ise Yahudilerin özel günleridir. Onlara benzememek için yalnız o güne mahsus şekilde oruç tutmak münasip değildir.

Hadis-i şerifte belirtilen,

"Sizden biri âdeti olan bir orucu tutuyorsa bir sakıncası olmaz." (Neylü'l-Evtar, IV, )

ifadesinden, kandil günleri oruç tutmayı âdet edinenler, cuma günü kandile denk gelirse, yalnız cuma günü oruç tutabilir manası çıkar. Hz. Davud (as) orucu tutmayı âdet edinenlerin durumu da böyle değerlendirilebilir.

- Muharrem ayının yalnız onuncu günü, yâni aşura günü oruçlu bulunmak da aynı şekilde (tenzihen) mekruhtur. Yalnız o güne hasredilen oruç, mahzurdan hâli olmaz. Ancak bir gün önceden başlanırsa, yahut da devam edilen oruç tutulursa mahzur olmaz.

- "Nevruz" ve "Mehrican" denen ilkbahar günlerine mahsus olarak kasdi şekilde oruçlu olmak da aynı şekilde mekruhtur. Kastî olmaksızın, mutad olan orucun bugünlere rastlamasında ise mahzur olmaz.

Şek günü, bu günün Ramazan'ın birinci günü mü, Şaban ayının son günü mü olduğu kestirilemeyen gündür. Böyle şek edilen günde niyette şüphe olduğundan mekruh olur. Niyette şüphe olmaz da Şaban’ın son günü olduğu bilinir, nafileye niyet edilerek tutulursa, bunda mahzur olmaz. Sonra o günün Ramazan olduğu bilinse o tek günlük nafile farz olan oruç yerine kâim olur.

Ancak “Bugün Ramazansa farz olan oruca, değilse nafileye niyet ediyorum."şeklinde şek ile yapılan niyetle oruç tutulmaz. Buna dikkat etmek gerek.

Şayet tazim, hürmet ve saygı niyeti yoksa, sadece pazar günü oruçlu olmak mekruh değildir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Yalnızca cuma veya cumartesi veya pazar gününe has olarak kaza veya nafile oruç tutulur mu?

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet