Yayınlanma:
“Uyku, bebeklik ve çocukluk çağında en az beslenme kadar önemlidir. Bu nedenle uyku bozukluklarının doğru tanımlanması, tanınması ve tedavisi de önem arz etmektedir. Doğru tanı konulduğu takdirde çocuklarda uyku bozukluğu sorununun üstesinden gelmek mümkündür” şeklinde konuşan Acıbadem Altunizade Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli, çocuklarda en sık görülen uyku sorunlarını ve çocuğunuzun kaliteli uyuması için etkili önlemleri anlattı; önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Uyurgezerlik
Çocukların genelde yüzde 15'i uyurgezer. Genellikle yaş arasında başlayıp ergenliğe doğru azalıyor. Gözler açık olsa da ağır uyku döneminde olduğu için çocuk eğer uyandırılmazsa sabah bunları hatırlamıyor. Emniyet tedbirlerini almak çok önemli!
Kabuslar
En sık yaş arasında görülüyor. Psikolojik stres, yoğun hayal gücü, güvensizlik duygusu, yaşamda istenmeyen değişiklikler (ebeveyn boşanma ve kavgaları/ev-okul değiştirme), travmatik olaylar gibi faktörler kabusları artıran etmenlerden bazılarını oluşturuyor.
Huzursuz bacak sendromu
Uykuyu bölen bu sorunda bacaklarda ağrı, karıncalanma vb. huzursuzluklar yaşanıyor. Çocuklarda demir eksikliğinde 5 kat daha sık görülürken, B12 eksikliği ve ergenlikte aşırı kahve/sigara tüketimi de sorunu artırıyor.
Uyku terörü
‘Gece terörü' olarak da biliniyor. Genellikle uykunun saatinde meydana geliyor. Çocuk dehşet içinde ağlayarak kalksa da tam olarak uyanmadığından sabah olayı hatırlayamıyor. Gece terörü 30 saniye ile 3 dakika arasında devam edebiliyor.
Gece uyanmaları
Aşırı açlık ya da aşırı tokluk uyumayı zorlaştıran etkenler. Akşam yemeği uykuya yakın olmamalı. Aksi takdirde enerji vermesinin yanı sıra hazımsızlık, gaz problemleri ve uyuma güçlüğü yaratabiliyor.
Tıkayıcı uyku apnesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli “Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun geçici olarak durması olayıdır. Sıklıkla yaş arasında görülür. Çocuklarda en sık bademcik, geniz eti büyümesi ve aşırı kilo durumunda görülür. Gürültülü horlama, huysuzluk, yorgunluk, dikkatsizlik ve gelişme geriliği gibi sorunlara hatta hayati riske yol açabilir” diyor.
Narkolepsi
Önemli bir uyku bozukluğu da narkolepsi yani gündüz uyanıkken ani gelen uyku atakları. Kişi konuşurken veya yemek yerken aniden uykuya dalıyor. Buna bazen çok sevindiğinde ya da üzüldüğünde aniden yere düşme de eşlik edebiliyor.
BU ÖNERİLERE DİKKAT!
1. Uyku saatlerini belirleyin, uygun sınırlar koyun ve kararlı davranın. Bundan ödün vermeyin.
2. Çocuk her gece belli saatlerde uyku terörü ve uyurgezerlik sorunu yaşıyorsa saati gelmeden 15 dakika/yarım saat önce çocuğu uyandırıp tekrar uyumasını sağlayın.
3. Çocuğunuzu her gün aynı saatlerde yatırın, uyku öncesi rutininize yeterli zamanı ayırın ve bu sürede çocuğunuzun sevdiği şeylere yer verin.
4. Çocuğunuz gece uyanmalarında sizin yatağınıza geliyorsa, alışkanlık halini almaması için onu yatağına geri götürün. Korkuyorsa yanında kalıp rahatlamasını sağlayın.
5. Gece kabuslarının nedeni gün içinde yaşadıkları herhangi bir şey veya televizyonda izledikleri görüntüler olabilir. Bazen de nedensiz kabuslar görebilirler. Çocuğunuz geceleri korktuğunu söyleyerek uyanıyorsa, mutlaka yanında olup onu rahatlatın ve kendini güvende hissedene kadar yanında kalın. Bu durum her gece tekrarlanıyorsa, çocuğunuzun sizi yanında tutmak için mi böyle davrandığını yoksa gerçekten mi korktuğunu anlamaya çalışın.
6. Yatağa aç olarak ya da aşırı tok olarak yatırmayın. Çikolata gibi gece uyarıcı özelliği olan besinlerden uzak tutun.
7. Uykudan önce sakin ve aile ile beraberce zaman geçirebileceği etkinlikler, uyku törenleri (masal anlatmak, ninni söylemek vb.) düzenleyin.
8. Odasının çok karanlık olmamasına, ortamın nem ve ısısının (18˚C) yeterli olmasına, odanın havalandırılmasına ve odada sigara içilmemesine özen gösterin.
9. Yatağında elektrikli battaniye veya sıcak su torbası kullanmayın.
Doğrudan güneş ışığı altında veya ısıtıcı yanında uyutmayın.
AğrıailebacakCELAL Bayar ÜniversitesiÇocukEmniyetepilepsiGüneşkahveManisaokulsigara
İSTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Medicana Çamlıca Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Çarman, çocuğun üzerine üşür diye fazladan örtülen örtülerin rahatlatma değil aksine sıkıntı ve boğucu bir his yaratacağını söyledi.
Çarman, 'Çocuğun üzerinin açılmış olmasından çok cildi, saçı, yastığı, pijaması nemli mi terlemiş mi diye gözlemlemek doğrudur. Çocuğun üzerini açmasından çok aşırı terlemesi, ayrıca çok fazla örtünme ile gelişebilecek sıcaklık hissinden dolayı öksürmesi dikkate alınmalıdır. Çocuk üzerini çok fazla açmaya başladıysa çocuğu çok fazla örtüyorsunuz demektir.' uyarısında bulundu.
Çarman, AA muhabirine yaptığı açıklamada velileri, bebek ve çocuklarda görülen mevsimsel hastalıklara karşı uyardı.
Çocukların direncine bağlı olarak kışın hastalanma oranlarının daha fazla olduğunu aktaran Çarman, çocuklarda kış döneminde daha çok enfeksiyon ve mikrobik hastalıklar görüldüğünü söyledi.
Kış hastalıklarından en çok çocukların etkilendiğini belirten Çarman, kışın vücut direncini kıran nedenleri, 'Soğuğa bağlı olarak cildin kuruması ve direncinin zayıflaması, burun ve ağız içini döşeyen mukoza dokularının kuruması, koruyucu mekanizmaların iyi çalışamaması, beslenmede daha ağır ve sağlıksız besinlere yönelme ve hareketsizlik' olarak sıraladı.
- 'Çocukların ellerini sık sık yıkaması sağlanmalı'
Çocuklarda görülen kış hastalıkları arasında grip, nezle, orta kulak iltihabı, bademcik enfeksiyonu ve sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının sayılabileceğini anlatan Çarman, şöyle konuştu:
'Tedaviye erkenden başlanmazsa daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Çocuklarda enfeksiyonların erken dönemde tedavi edilmemesi ya da gelişigüzel alınan antibiyotiklerle atlatılmaya çalışılması, kalp kası ve böbrekleri etkileyen romatizmal ateş ya da orta kulak enfeksiyonu gibi hastalıklara neden olabilir.
Kış mevsiminde çocuklarda soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonları, sinüzit ve larenjit gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının yanı sıra bronşit ve zatürre gibi alt solunum yolu enfeksiyonlarında da artış olur. Bu artışın en önemli sebepleri arasında ise okul hayatı ve havaların soğumaya başlaması yer alır.
Özellikle okula yeni başlayan ana sınıfı ve birinci sınıf öğrencilerinin çeşitli virüs ve bakterilere karşı bağışıklıkları henüz tam gelişmemiş olur. Çocukları kış hastalıklarından korunmak için; çocukların ellerini sık sık yıkamasını sağlanmalıdır. Bağışıklık sistemini güçlendirmek için bebekler emzirilmelidir.'
Çarman değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
'Çocukların meyve ve sebze tüketimini artırılmalıdır. Haftada defa balık yemesini sağlanmalı. Abur cubur gıda tüketiminde uzak tutulmalıdır. Çocuklar sigara içilen ortamdan uzakta tutulmalıdır. Bağışıklık sisteminin mikroplara karşı her zaman hazırlıklı olması için aşılarını eksiksiz yaptırılmalıdır. Çocukların yaşadığı ortamın ısısı iyi ayarlanmalı ve aşırı kuru hava olmamalıdır. Çocuklarda kış hastalıkları için bu tür önlemler alınmalı. Önlemlere rağmen kışın çocuğunuz çok sık hastalanıyorsa bir uzmana başvurun. Çocuklarda kış hastalıklarından korunmak için salgınlara karşı da dikkatli olmak gerekir.'
- 'Dışarıya çıkarılan bebeklerde güçlü bağışıklık sistemi gelişir'
Çarman, aşırı sıcak yaşam alanları, havasız alışveriş merkezleri ve kalabalık ortamlar kış mevsimde özellikle çocuklar açısından hastalık açısından dezavantajı olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
'Bebeklerin vücutlarındaki antikorların devreye girip, daha dirençli olmasını sağlayacak soğuk algınlıkları, ufak enfeksiyonlar kapması da çok normaldir. Vücut direnci ve kuvvetli bir metabolizma için emzirmek, C vitamini desteği sağlamak, düzenli uyku, sağlıklı beslenme kadar açık hava da çocuklar ve bebekler için gereklidir.
Yaz ya da kış dönemi fark etmeden düzenli olarak temiz havaya çıkmak, temiz hava, oksijen ve egzersiz de bağışıklık sistemlerini geliştirmek güçlendirmek için oldukça gereklidir. Kışın soğuktan koruyacak kadar giydirmek, yazın güneş ışığı ve aşırı sıcaktan koruyacak zamanlarda temiz hava almak için dışarıya çıkarılan bebekler ve çocuklarda güçlü bağışıklık sistemi gelişir, enfeksiyonlara daha az maruz kalır ve uyku kalitesi artar.'
- 'Çocuğun üzerine üşür diye fazladan örtülen örtüler boğucu bir his yaratır'
Çocuklar ve bebeklerin gece boyunca yetişkinlere göre daha az üşüme hissi duyduklarını belirten Çarman, çocuğun üzerine üşür diye fazladan örtülen örtülerin rahatlatma değil aksine sıkıntı ve boğucu bir his yaratacağını belirterek, 'Çocuğun üzerinin açılmış olmasından çok cildi, saçı, yastığı pijaması nemli mi terlemiş mi diye gözlemlemek doğrudur. Çocuğun üzerini açmasından çok aşırı terlemesi, ayrıca çok fazla örtünme ile gelişebilecek sıcaklık hissinden dolayı öksürmesi dikkate alınmalıdır. Çocuk üzerini çok fazla açmaya başladıysa çocuğu çok fazla örtüyorsunuz demektir. Bunun yerine üzerine çok fazla battaniye yorgan örtü örtmemek, hava alan vücut sıcaklığını koruyacak kadar örtmek yeterli olacaktır.'
Bebeklerin ve çocukların yaşam alanlarının ideal sıcaklı değerinin derece arasında değiştiğini anlatan Çarman, yeni doğan bebeklerde derecenin, 6 aydan büyük bebeklerde ise derece seviyesinde olduğunu kaydetti.
Çarman, 'Bu değerlerden sıcak olursa oda içindeki nem oranı azalacak ve odanın havası kuruyacaktır. Bu durum bebeklerin ve çocukların solunum yollarını etkiler ve burun tıkanıklığı, uyku düzeninde bozulmalar yaşanabilir. Ayrıca terlemeye neden olacağı içinde hasta olma ihtimali artar. Tersine oda ısısı soğuk olursa üşürler. Soğuk bebeklerin ve çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Uyku ve yeme düzenleri bozulabilir.' diye konuştu.
- 'Ortam gün içerisinde 15 dakika havalandırılmalı'
Medicana Çamlıca Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı, Op. Dr. Halide Güneş Çiftçi, çocuklarda burun tıkanıklığının soğuk algınlığı, geniz eti büyümesi, burun kemik ve kıkırdak yapısındaki problemler, allerjik rinit gibi birçok nedeni olabileceğini söyledi.
Burun tıkanıklığı yaşayan çocuklarda, ağzı açık uyuma, horlama, yemek yeme sorunları, huzursuzluk, uyku bozuklukları gibi belirtiler görüleceğini söyleyen Çiftçi, şöyle konuştu:
'Çocukların büyüme ve gelişmelerini sağlayan hormonların büyük bir kısmı uykuda salgılanır. Bu sebeple uyku kalitesi çok önemlidir. Burun tıkanıklığı çocuğun aldığı havanın ısınmadan ve temizlenmeden akciğere gitmesine neden olur. Bunun sonucunda ise ciddi akciğer sorunları yaşanabilir. Ayrıca burun tıkanıklığı orta kulağın havalanma mekanizmasını bozarak kulaklarda sıvı birikikimine ve işitme kayıplarına neden olabilir. Dolayısıyla iyi duyamayan çocukta konuşma güçlüğü de oluşabilir.
Burun tıkanıklığının altında yatan neden belirlenip ona uygun tedaviye hemen başlanmalıdır. Çocuğun bulunduğu ortamdaki hava kuru ise burun tıkanıklığına neden olabilir. Bu sebeple nem dengesinin iyi ayarlanması önemlidir. Özellikle yatak odası nem oranına dikkate edilmelidir. Çocukların bulunduğu ortam ve uyudukları ortam gün içerisinde 15 dakika havalandırılmalıdır. Çocukların bulundukları ve uyudukları ortamda allerjiye neden olabilecek ev tozu akarı ve benzeri materyal bulundurulmamalıdır.'
- 'Bol sıvı tüketimi önemli'
Medicana Çamlıca Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Kadir Göktürk ise, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Türkiye Sağlık Araştırması’na göre, yaş arasındaki çocuklarda yüzde 27,9 oranıyla en çok ishal, ardından yüzde 27,6 oranıyla da tonsilit, orta kulak iltihabı ve farenjit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları görüldüğünü belirterek, 'Suçiçeği ve kabakulak gibi bulaşıcı hastalıklar da aynı yaş grubundaki çocuklarda en sık rastlanan hastalıklar arasında üçüncü sırada yer alıyor. Araştırmaya göre 7- 14 yaş grubundaki çocuklarda en çok görülen ağız, diş ve göz ile ilgili sorunları enfeksiyöz hastalıklar takip ediyor.' bilgilerini verdi.
Ebeveynlerin erken tanı ve tedavi süreci için olası semptomlar görüldüğünde uzman bir hekime başvurmaları gerektiğinin altını çizen Göktürk, soğuk algınlığı, grip, bronşit, bronşiloit, orta kulak iltihabı gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının genellikle mikroplardan, virüslerden ve bakterilerden kaynaklandığını söyledi.
Virüslerden kaynaklı üst solunum yolu enfeksiyonlarının bazılarında antibiyotik kullanmak gerekmediğini belirten Göktürk, 'Tedavide ağrı kesici ve ateş düşürücülerden, balgam söktürücü ve gıcık giderici şuruplardan kullanılabiliyor. Ayrıca bol sıvı tüketimi önemli olduğu için taze meyve suları ve bitki çayları yardım alınabilir. Mümkün olduğunca bulunulan ortamın havalandırılması, serin tutulması ve çocuğun açık havaya çıkartılması da iyileşme sürecini hızlandırıyor. Viral enfeksiyonlar gün içinde iyileşmeye başlıyor. İyileşme görülmezse mutlaka bir hekime başvurmak gerekiyor.' dedi.
- 'Ekran karşısında geçirilen süre 1 saati geçmemeli'
Medicana International Istanbul Uzm. Psikolog/pedagog Reyhan Ateş Yücel de, çocukları teknolojik aletler ve TV ile mümkün olduğu kadar geç tanıştırılması gerektiğini belirterek, 'Özellikle yaş arası dönem beyin gelişimi açısından son derece önemli olduğu için teknolojik aletler bu yaş çocuğuna gelişimsel olarak destek vermeden ziyade konuşma, sosyalleşme ve iletişim kurma becer-ilerini olumsuz etkileyebilmektedir. Tüm çocuklar çok erken yaşlarda TV ya da tabletlere ilgi gösterebilirler, ancak bu ilgi, çocuğun bunlardan fayda gördüğü anlamına gelmez. Aksine okul öncesi dönemde çocuklar ekranlardan gelen uyaranları henüz işleyebilecek bir anatomik yapıya sahip olmadıkları için uykuya geçiş, uyku ve huzursuzluk atakları yaşayabilmektedir.' diye konuştu.
Kimi zaman anne babalar molalar vermek, bir parça dinlenebilmek için yaş arası çocuklarına TV seçeneği sunmak durumunda kalabildiğini ifade eden Yücel, şöyle devam etti:
'Dikkat edilmesi gereken; ekran karşısında geçirilen sürenin gün içerisinde toplamda 1 saati geçmemesi ve çocuğun ekran karşısında yalnız kalmamasıdır. Birlikte seçici olarak çocuk programları gözden geçirilmeli ve TV çocukla birlikte izlenmelidir. Ne izlediği, programın içeriği mutlaka önceden bilinmelidir.'
Normal bir uyku süreci esas olarak REM ve REM dışı olarak ikiye ayrılır. REM dönemi adını (Rapid Eye Movement) sözcüklerinin baş harflerinden alır. Bu dönemin karakteristik özelliği çok hızlı kaotik göz hareketleridir. Bu dönemde göz dışında vücut tümüyle hareketsizdir, solunum ve kalp atışları düzensiz ve genellikle çok hızlıdır. Bu dönem ayrıca rüyaların görüldüğü dönemdir. REM normal bir uyku sürecinde kez ortaya çıkar. REM dışı uyku da kendi içinde yüzeyel ve derin olarak ikiye ayrılır. Derin REM dışı uyku zor uyanılan, solunum ve kalp hızının düşük ve düzenli olduğu, göz hareketlerinin olmadığı dönemdir. Yüzeyel REM dışı uyku kolay uyanılan ve uykunun başlangıç dönemlerinde daha sık olan dönemdir. Normal bir uyku periyodunda hafif uyku ardından derin uyku sonrasında REM uyku dönemi gelir.
Uykuyla ilgili yakınmalar 3 şekilde karşımıza çıkar:
Semptomlar ya uykuda ya da gece içi uyanıklıklar sırasında olur. Uyku sırasındaki olayların çoğu, hasta tarafından fark edilmediği için, eşi veya yakınları tarafından hekime aktarılır. Horlama, uykuda solunum durması, bacak veya kol hareketleri, çiğneme hareketleri, uykuda yürüme, uykuda konuşma ve uykuda bağırma gibi olaylar sıklıkla karşılaşılan örneklerdir.
Uyku terörü, parasomni grubunda bir uyku bozukluğudur. Derin REM dışı uyku döneminde oluşur. Uykunun ilk saatlerinde genellikle ağlama ya da yüksek sesli bir çığlıkla başlar. Kişi genellikle yatakta oturur pozisyonda ve dış uyaranlara karşı yanıtsızdır. Yüzde aşırı korku ifadesi, göz bebeklerinde büyüme, kalp hızında artış ( atım /dakika), derin hızlı soluma ve terleme gibi yoğun otonomik belirtilerle birlikte kas tonusu artar. Bilinç bulanıklığı ile karakterize bu atağın ardından, kişi tekrar yatıp uykuya devam eder ve ertesi sabah atağa dair hiçbir şey hatırlamaz. Gece terörü olan çocuklar sıklıkla uykuda yürürler ve her iki atak aynı anda görülebilir. Erişkinlerde yataktan fırlama ve koşma bazen de şiddet içeren davranışlar görülebilir. Toplam atak sadece dakika sürer. Uyku sonrası kişi hiçbir şey hatırlamaz veya sadece korkulu bir rüya gördüğünü anımsayabilir. Atakların çoğu uykunun ilk 90 dakikası içinde ortaya çıkar.
Çocuğunun çığlık sesi ile uyanan aile, çocuğun ağlama ve korkusunu gideremediği için çocuğunda ciddi bir hastalık endişesi ile doktora başvurur. Anne babalar çocuklarının sara krizi geçirdiğini düşünebilirler. Uyku terörü, çocukluk çağında ileri yaşa göre daha sık görülmektedir ve aralığında zirve yapar. Tipik olarak ergenlik döneminden önce düzelir. yaş arasında %3, erişkinlerde %1’ den az görülür.
Birinci dereceden akrabalar arasında görülme riski 10 kat daha fazladır. Merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasıyla ilgili faktörlerin, hastalığın temelinde yatan mekanizma olduğu ve bunun sonucunda derin uykudan uyanma reaksiyonunun bozulmuş olduğu düşünülmektedir.
Aşırı yorgunluk, stres, ateş, ilaç kullanımı, yatağından farklı bir yerde uyuma gibi faktörler uyku korkusu yaşanma olasılığını artırır.
Gece terörü ve uyurgezerliği olan çocuklarda, diğer psikolojik hastalıkların görülme sıklığında bir artış bulunmamaktadır. Buna karşın, gece terörü ve uykuda yürümenin erişkin yaşta devam etmesinin belirgin psikopatoloji ile birliktelik gösterdiği düşünülmektedir. Şizofreni, sınırda kişilik bozukluğu, bağımlı kişilik bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu ve yaygın kaygı bozukluğu olan bireylerde uyku terörü daha sık görülmektedir.
Gece terörü aileyi paniğe sokan korkutucu bir durumdur. Hastalar sıklıkla endişe içinde doktora başvurur. Çocuk kontrolsüz çığlık atmakta, elini kolunu savurmakta ve her türlü telkine kapalı bir durumda, cevap vermemektedir. Aileye düşen çocuğun kontrolsüz hareketler nedeni ile kendine zarar vermesini engellemek ve sabırla beklemektir çünkü ataklar birkaç dakika içinde kendiliğinden sonlanır. Bu süreç geçtikten sonra çocuk zaten uykuya yeniden dalacaktır, bu nedenle çocuğu uyandırma gayreti içinde olunmamalıdır. Zaten uyandırılmak istense bile çocuk uyanmayacaktır, uyandırılabilse bile sersem ve kendinde olmayacaktır.
Uyku terörü nadiren ortaya çıkıyorsa doktora gidilmeyi ve tedaviyi gerektiren bir durum değildir. Ancak uyku korkusunu artıran faktörlerin giderilmesi yararlı olur. Bunlar, çocuğun okul stresi, doğacak olan kardeşe ait tedirginliklerinin giderilmesi, aşırı okul veya sportif yorgunluktan kaçınılması gibi basit önlemlerdir.
Yatak odasının güvenliğinin sağlanması tedavide ilk basamaktır. Atakları ergenlik dönemine kadar devam ederse psikolojik sebepler mutlaka araştırılmalı ve gerek görülürse psikoterapi planlanmalıdır. Atağın genel olarak görüldüğü saatlerden hemen önce huzursuzluğun ve otonomik uyanıklığın ilk bulguları esnasında çocuğun ailesi tarafından uyandırılması da diğer bir tedavi seçeneğidir. Adölesan dönemin sonlarında ve yetişkinlerde tedavide bazı ilaçlar kullanılabilir.
Aileler tarafından sık karıştırılan bir diğer durum; korkulu rüyalar ve kabuslardır. Çocuk kolayca uykudan uyanır ve kendini güvende hisseder. Kabuslar, gece teröründen daha sık görülmektedir ve çocuklar ile erişkinleri benzer şekilde etkiler. Otonomik değişiklikler uyku terörüne göre hafiftir ya da yoktur ve rüyaların içeriği genellikle tüm ayrıntıları ile hatırlanır.
Uyku terörünün teşhisi ve epilepsiden kesin ayrımının yapılabilmesi için polisomnografi denilen uyku incelemesi gereklidir. Epilepsi denilen sara nöbetleri mutlaka akla gelmeli ve ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Hastalığın kesin tanısı için mutlaka bir nöroloji uzmanına başvurulmalıdır.
Bebek büyüme ve geliimindeki en önemli konulardan biri uyku.
yi bir uyku düzeni, bebein hem fiziksel hem de ruhsal salnn anahtar gibi.
Bu nedenle çok emek istiyor.
Bebein hayatnda bir uyku düzeni oturtmak, bebee salkl uyku alkanlklar kazandrmaktan söz ediyoruz.
Bu öyle bir yol ki çou zaman ebeveynlerin hayat tarzlarnda ve ev düzeninde pek çok deiiklik yapmas gerekiyor. Yetikinler belki zorlanyor ancak bir bebein salkl büyümesi ve gelimesi her eye deiyor.
Bu yazda ay arasndaki bebeklerin uyku düzenlerini aratrdk. Bu dönemdeki bebeklerin ihtiyaçlar ve eilimleri neler onlar örenelim ki ebeveynlikteki yol haritalarmz oluturalm istedik.
Umarz ebeveynliin en banda yaamnza küçük de olsa bir katkmz olur.
Bu arada Bebek Uyku Klavuzu’na göz atmay unutmayn. Çok kapsaml bir içerik sizi bekliyor.
Uyku ile ilgili dier yazlarmz ise
Bebeklerde Uyku Döngüsü
Bebeklerde REM Uykusu
Aç Bebek Uyur mu?
Yenidoanlar genellikle günde ortalama 16 saat uyur.
Ancak u da unutulmamaldr ki her bebein uyku süresi farkldr.
Yenidoan bebekler saatlik ksa dilimler eklinde uyur. Baz bebeklerde ise bu süre tek seferde 4 saate kadar çkabilir.
Yenidoanlar ksa sürelerle uyur çünkü sk sk ackrlar. Acklamalarnn nedeni küçücük mideleri ve beslenirken hemen yorulmalardr.
Karnlar hemen doyduu ya da karnlarn doyurmadan yorulup uykuya daldklar için ksa sürede uyanp yine beslenmek isterler.
Baz yenidoanlar yaklak ½ saat uyank kaldnda yorulur.
Baz bebeklerde bu süre biraz daha uzundur.
Yenidoanlar hem gündüz hem de gece saatlerinde uyur. Beyinlerinin gün-gece uyku döngüsünü kontrol eden bölümü henüz gelimemitir.
Yenidoanlarda aktif uyku ve pasif uyku bir uyku döngüsünü oluturur.
Bir uyku döngüsünün süresi yaklak dakikadr.
Yenidoanlar uyurken bir uyku evresinden dierine geçerler. Ve bir uyku döngüsünü tamamladnda bebek, ksa süreliine uyanr.
Bu srada bebek inleyebilir ya da alayabilir. Böyle durumlarda bebeinizin bir sonraki uyku döngüsüne geçmesine yardmc olmanz gerekebilir.
Bir bebek ilk aylarda geceleri birkaç kez beslenmek için uyanr.
Genellikle ay arasnda ise geceleri daha az uyanmaya ve daha uzun süre uyumaya balayabilir.
Üçüncü aydan itibaren uyku süresi genellikle artar ve yaklak saate kadar çkabilir. Yine de bebeinizin her gece en az bir kez uyanmas olasdr.
Bebeiniz prematüre veya düük doum arlkl ise çocuk doktorunuz gece uykusu srasnda belli aralklarla bebeinizi uyandrp beslemenizi tavsiye edebilir.
10 günlük bebek günde toplamda 14 ila 17 saat uyuyabilir.
Bebein her bir uykusunun süresi ise genellikle saattir.
Mideleri küçük olduu için sk ve az beslenen yenidoanlar, karnlar acknca uyanr. Beslendikten sonra da yeniden uykuya dalabilirler.
Yenidoanlar gündüz-gece döngüsüne almaya balaynca gece uyku süreleri saate kadar uzayabilir.
Ayn ekilde gündüz uykularndan sonra uyank kalma süreleri de zamanla uzamaya balar.
Yenidoanlar günün büyük bölümünü uyuyarak geçirir.
Bebein geliiminde en önemli etkenlerden biri uykudur.
ay aras bebeklerde
günlük uyku süresi
17 saate kadar çkabilir.
Yenidoanlarn günlük rutini saatlik uyku ve yaklak 1 saatlik uyank kalma eklindedir. Baz bebeklerde uyank kalma süresi biraz daha uzayabilir.
Günde saat uykuya ihtiyaç duyabilen yenidoan bebeklerde kimi zaman uyku sorunlar görülebilir.
Bunun en yaygn nedenlerini aada bulabilirsiniz.
Bu durumda bebek gündüzleri iyi uyur, geceleri ise ksa aralklarla sk sk uyanr. Yorucu ve ypratc bu durumun geçici olduunu söyleyip neler yapabileceinize bakalm.
Yenidoan bebek tek seferde karnn doyuracak kadar beslenemez. Ayrca anne sütüyle beslenen bir bebek daha çabuk ackr çünkü anne sütü kolay sindirilir. Bu da bebein sk sk açlkla uyanmas anlamna gelebilir.
Açlk bebeklerin gece uyanmasnn ortak sebebidir. Bir yenidoann sk sk beslenmeye ihtiyac vardr ve bu ihtiyac ertelemek salkl bir durum yaratmaz.
Bu nedenle gece uyanan bebeinizin aç olup olmadn mutlaka kontrol edin. Bebeklerde Ackma yazs bu konuda iyi bir kaynak.
Ayrca susuzluk da bebei uyandrr. Ksa bir emzirme ya da mama seans ile bebei rahatlatp tekrar uyumasn salayabilirsiniz.
Bir bebein bedeninde devaml yeni bireyler olur. Ve bunlarn pek çou bebei rahatsz edebilecek gelimelerdir. Örnein,
Bu ve benzeri durumlar bebein sk sk uykudan uyanmasna yol açabilir. Çocuk doktorunuzla üphelendiiniz durumlar mutlaka paylan.
Baz bebekler ebeveynleriyle ak yaar ve uykuyla zaman kaybetmek istemez. Bebein ebeveyniyle temas içinde olmaya ihtiyac vardr.
Örnein,
Baz ailelerde bebek ebeveynleriyle ayn oday paylar. Böylece bebekle yakn olmak ebeveynlerin biraz olsun dinlenmesini salar. (Amerikan Pediyatristler Akademisi ebeveynlerin bebekleriyle ayn oday paylamasn tavsiye ederken ayn yata paylamalarn önermez.)
Bebekler hassastr. Çok fazla uyaran bir bebein uykuya dalmas güçletirebilir.
Böyle bir durumda bebek uykuya dalmakta zorluk yaayabilir. Uykuya dalsa dahi sk sk uyanma sorunu ortaya çkabilir.
Yenidoanlarn mideleri çok küçük olduu için sk sk beslenmeye ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle karnlar acktnda uyanrlar. Ancak uyanmalarnn baka sebepleri de olabilir.
Belirli bir düzende beslenen bebekler normalden ksa sürede uyandnda öncelikle baka ihtiyaçlar olup olmadna bakmak gerekebilir.
Bebeinizi sakinletirerek tekrar uykuya dalmasn salayabilirsiniz. Bebeiniz uykuya dalarsa henüz ackmam demektir. Ancak uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa karn ackm olabilir.
Bebeiniz karn acktnda bunu beden diliyle de size anlatmaya çalr. Yenidoanlarda bunu anlamak zor olsa da zamanla bebeinizin sinyallerini daha rahat okumaya balayacaksnz. Bebeklerde Ackma belirtilerini buradan okuyabilirsiniz.
Geceleri saatten uzun bir süre kesintisiz uyuyan yenidoanlar beslemek için uyandrmak gerekir.
Bebein kilo alm iyi bir seviyeye gelene dek onu her saatte bir uyandrp besleyebilirsiniz.
Genellikle ilk haftalarda bebeiniz salkl ekilde kilo almaya balar ve sonrasnda geceleri daha uzun süre uyumasna izin verebilirsiniz.
Ancak prematüre veya düük doum arlkl bebekler daha uzun süre gece beslenmesine ihtiyaç duyabilir.
Bebeinizi ne zamana kadar gece beslemesi için uyandrmanz gerektii konusunu mutlaka doktorunuza danmalsnz.
Yenidoan bebeklerin beyinlerinin gün-gece uyku döngüsünü kontrol eden bölümü henüz gelimemitir. Bu nedenle geceleri daha uzun süre uyumalar gerektiini bilmezler.
Bebeinizi gece gündüz döngüsüne altrmak aada birkaç öneri bulacaksnz:
Yenidoan bebeinizin gece boyunca uyumaya almas biraz zaman alabilir. Ancak çou bebek yaklak 3 aylk olduunda;
gece gündüz ayrm yapabilmeye ve
geceleri daha uzun süre uyuyabilmeye balayabilir.
Tabii ki bu süreler bebee göre deiir. O yüzden lütfen endie etmeyin.
Bebeinizin,
Bebeinizin gece gündüz döngüsüne ve uyku düzenine alabilmesi için ilk haftalarda bile gündüz ve gece rutinlerini uygulamaya balayabilirsiniz.
Yenidoan bebein uykusunun geldiini, yorulduun verdii sinyalleri okuyarak anlayabilirsiniz. Balangçta bu konuda bocalamanz olasdr. Ve bu çok normaldir. Zamanla siz bebee, bebek size alacak ve ister istemez bir düzen oturtmu olacaksnz.
imdi uyku sinyallerine bir göz atalm.
Uykusu gelen bebek;
Uyku sinyallerini gözlemlediinizde vakit kaybetmeyin. Bebei uygun uyku ortamna götürün ve uyutmay deneyin.
Bebekler uykularnda inleyebilir, mzrdanabilir, hrldayabilir ya da homurdanabilir.
Bu gibi sesler veya daha fazlas (baz bebekler uykuda alayabilir) belli bir aamaya kadar normal karlanr. Yani geceleri bebeinizin bu tür sesler çkardn duyarsanz endie etmeyin.
Bebeklerin uyurken bu kadar sesli olmalar ksmen
Bu nedenle bazen yutkunurken veya nefes alrken biraz daha fazla çaba harcamalar gerekebilir.
Ayrca arlkl olarak azlarndan deil burunlarndan nefes aldklar için en ufak bir tkanklk olduunda bunu anlayabilirsiniz.
Bebeklerin uykuda en yaygn olarak çkard sesler neler onlara bakalm:
Peki hangi durumlarda endie etmelisiniz? Tabii ki ciddi solunum güçlüü durumunda…
Solunum güçlüü yaayan bir bebei hemen en yakn salk kuruluuna götürmeniz gerekir. Aada bu duruma dair baz belirtileri bulacaksnz:
Bebeklerde uyku sorunlar çou ebeveynde stres yaratr. Bebeiniz genel olarak mutlu ve dinlenmi görünüyorsa özellikle ilk 3 aylk dönemde bebeinizin uyku düzeni ve uyku alkanlklar konusunda endie etmeyin.
Bebeiniz büyürken siz de deneyim kazanacaksnz. nann zamanla her ey rayna oturacak.
Bebeiniz uykusunda bazen inleme benzeri sesler çkarabilir.
Yenidoanlarn sindirim ve solunum sistemleri tam anlamyla gelimi olmad için yutkunurken ya da nefes alrken zorlanrlar.
nleme bu nedenle ortaya çkabilir.
Kimi zaman bu zorlanmann nedeni, bebein burnundaki hafif bir tkanklk ya da bebein boazn temizlemeye ihtiyaç duymas olabilir.
Bebek nlemesi Neden Olur?
Bebeinizin uykusunda inlediini duyarsanz endieye kaplmayn.
ay aras bebeklerin solunum ve sindirim sistemleri henüz tam gelimedii için bu tür sesler duymanz doaldr. Yine de bebeinizin çkard sesleri dikkatle dinleyip gözlem yaparak normalin dnda bir durum olup olmadn anlamaya çaln.
Bebeinizin burnu tkalysa daha sk nefes alp vermeye balayabilir.
Burun kanallarnda tkanklk olmas durumunda nefes alp verirken sürekli bir homurtu sesi çkarabilir.
Burun tkanklnn bir baka belirtisi de burun kanatlarnn daha fazla açlp kapanmasdr. Bu, bebeinizin nefes almak için normalden fazla çaba harcadn gösterir.
Böyle durumlarda öncelikle burun aspiratörü yardmyla bebeinizin burun tkankln gidermeye yardmc olabilirsiniz.
Yenidoan bebein rahat ve güzel bir uyku uyumas için ortamn 3 art vardr:
imdi bunlara bakalm.
Uygun oda scakl uyku kalitesi açsndan önemli bir faktör.
Bebek için en oda ss derece aras.
Odann çok scak ya da souk olmas bebein uykuya dalmasn ve uyumaya devam etmesini zorlatrabilir.
Ancak baz durumlarda bebein uyuduu odann scakln deitiremeyebilirsiniz. Bunu uygun giysi ve örtülerle dengelemeye çalabillirsiniz.
aylk bebeklerde pike veya battaniye yerine uyku tulumlar daha kullanldr.
Ayrca bebek uyurken elinizle vücut scakln kontrol edin.
Bebein karn ve srt çok scaksa, bebek terliyse üzerindekileri azaltmanz, oday havalandrmanz gerekebilir.
Öncelikle bebek odasnn gün içinde bolca k ve temiz hava almasna özen gösterin.
Uyku öncesinde bebein dikkatini databilecek oyuncak ve aksesuarlar yatann yaknndan uzaklatrn.
Gece uykusu öncesi uyku kalitesini artrmak için oday karartn.
Genellikle lo k yeterli olur.
Tamamen karanlk bir ortam yaratmanza gerek olmayabilir. Bebei görebileceiniz kadar ortam bebein dikkatini datmamak açsndan yeterli olur.
Ses, ciddi bir uyaran. Özellikle bebek gece uykusuna geçerken ortam seslerini mümkün olduunca azaltmak gerekir. Çünkü sessizlik artk gece uykusu için saatin geldiinin ve uzun bir uykuya geçileceinin önemli bir göstergesi.
Gündüz uykularnda tamamen sessiz bir ortam salamak mümkün deil.
Ne var ki ar uyaran sesleri (televizyon sesi gibi) ortamdan uzaklatrabilirsiniz. Tabii bu her zaman mümkün olmayabilir.
Dardaki sesleri kontrol edemediiniz durumlarda yamur sesi, su sesi ya da beyaz gürültü gibi monoton bir ses dinleterek bebeinizin daha kolay uykuya dalmasn salayabilirsiniz.
Bunun için ses seviyesinin çok yüksek olmamasna, ses kaynan bebek yatann uzana koymaya ve sesi sürekli devam edecek ekilde ayarlamaya özen gösterin.
Umarm size fayda salayan bir içerik okuduunuzu düünüyorsunuzdur ve yorumlarnzla katkda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi gelitirmemizi salayacaktr. Teekkürler.
Kaynaklar: funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası