Uber Maaşları

Uber şirket hakkında rakamlar, seferler veya şoförler konusunda susmayı genelde tercih eder. Ancak Taxi Times Münih Uber’in bir ortağı olan bir işletmeci bulmuştur. Söz konusu iş adamı ABD menşeili uygulama sağlayıcısıyla yaşadığı deneyimleri saklamasa da yine de anonim kalmak istiyor, bu da yasal sonuçlar nedeniyle. Yine de Uber hakkında sahip olduğu bulguların kamuoyuna duyrulmasını istiyor. Taxi Times Münih’in şef redaktörü Tom Buntrock kiralık araç işletmecisiyle buluştu.

TAXI TIMES: Siz bir Uber ortağısınız. Ancak kendinizi Uber’in ortağı gibi hissediyor musunuz?
X: Hem de hiç Ortaklık adı altında ben bir ortak olay anlarım. Uber’de bu başka. Burada bugünden yarına ortağı hiç dahil etmeden oyun kuralları değiştiriliverilir. Ye veya öl yöntemiyle çalışıyorlar.

Noel’den iki gün önce Uber’in noel kutlamaları yapıldı. Yani burada Noel’den iki gün önce bonusların daha da azaltılacağı ve başka kesintilerin de yapılacağı duyruldu. Bu durumda benim tüm Noel hevesim de gitmişti. İnsanlar buna katılıyor, bir ortaklığa dahil oluyor, yani hep söylendiği gibi. Sonra da sürekli olarak koşullar git gide kötüleştiriliyor. Sonuçta Uber ortakların onlara bir şekilde mecbur olduklarını biliyor ve bu nedenle de önlerine konulan her şeye razı olmaları gerektiğinin de bilincinde. Bizler resmen mahkumuz.

Uber ile sözlü anlaşmada seferlerini Münih’in eski ve köklü kiralık araç işletmelerine aktarmaları var.  Siz de öyle biri misiniz?
Kesinlikle değilim. Kamuoyuna bu şekilde göstermeyi seviyorlar. Ancak çoğu Uber ortağı yeni şirketlerdir. Bunlara görüşmeler esnasında güya bir ayda kazanabilecekleri paralardan bahsederler. Ancak çoğunun ne işletme ne de kiralık araç ticaretinde bilgileri yok. Bunlar da Uber için en iyi ortaklardır.

Kamuoyunun anlatacaklarımı bilmesi gerektiğini düşünüyorum!

Siz nasıl Uber ortağı oldunuz?
Ben kendim müşteri olarak merak ederek Uber kullanmıştım ve sonrasında internette bunun nasıl işlediğine dair bilgiler edindim – ben de öncesinde sadece taksiyi bilirdim. Uber’in web sitesinde ortaklık reklamı çıkmıştı. Teklif ilgi çekiciydi ve ben de böylece bir görüşme randevusu ayarladım. Arnulf Caddesinin bir yan sokağında gerçekleşen bir Uber görüşmesine çağrıldım. Orada beni kendisi de bir Uber şoförü ve Uber işletmecisi olan Samuel Glöggl karşıladı. Bana Uber’de her şeyin ne kadar harika olduğunu anlattı. Orada söylenen rakamları duyduğunuzda bunun kesinlikle işe yarayacağını düşünüyorsunuz. Şüpheyle kazanç rakamların gerçek olup olmadığını sorduğunuzda da hemen sizi sakinleştiriyorlar.

İşlerin kötü gitmesine karşı Uber’in bir garantisi var. Saatte 19,50 Euro’nun altına inilmez, zira Uber bonus sistemiyle kazancı yukarıda tutmaya devam eder, bu böyle söylenir. Bir işletmeci örneğin saatte sadece 10 Euro kazanmışsa yine de saatlik asgari 19,50 Euroluk bir garanti ödemeden bahsedilir. Bunun için ön koşul ise saatte ortalama 0,8 sefer sayısıdır. Ancak buna her zaman ulaşılabileceği de bu Uber görüşmelerinde söylenenler arasındadır. Bu bonus sistemi kademeliydi: 0,9 seferde saatte 20 Euro ödenir, saatte 1,0 seferde 20,50 Euro ve bu böyle devam eder. Sonunda bu serbest ticarete karar kıldım ve gerekli işletmeci sınavını IHK’da geçerek bir araç sipariş edip kaydettirdim. İşletmem işe başlayana kadar yaklaşık üç ay çok uğraştım. Sonradan hemen şoförleri işe aldım ve vardiyalarını planladım. Adaylar Uber tarafından doğrudan bana yönlendiriliyordu. Böylece hızlıca ilk aracım seferden sefere gidebilmesi için yeterince sürücüye sahip oldum. Ancak böyle para kazanılıyordu.

Yani başlangıç başarılıydı?
Sadece işlerin tekerini döndürmeye odaklandım. Aracım tam dolu çalışırsa “kolay ulaşılabilir” 28 Euro’luk ortalama kazançta endişelenmem gerekmediğini düşünüyordum. Sonra birkaç hafta içinde ilk kısıtlamalar geldi: Bonus sistemi düzenlendi. Artık saatte 21 Euro’luk bir dengeleme bonusu için saatte en az 1,0 sefer yapılması şart koşuldu. Avantajı sürüş başına şimdi ortalama 21 Euro verilecekti. Dezavantajı ise şimdi en az 1,0 sefere ulaşmak gerektiğiydi.

Ben de artık bu sırada Uber ilk görüşmesinde söylenmiş olan “kolay ulaşılabilir” rakamları gerçek kazanç rakamlarımla karşılaştırabildiğim için ve bunların ne kadar büyük bir farka sahip olduğunu gördüğüm için bu bonusa ulaşmak o kadar önemli olmaya başlamıştı. Ki bu da git gide zorlaşmaya başlamıştı, sıkça bonusu kıyısından kaçırıyordum. Bu durumda iki kez etkileniyor insan, çünkü gerçekleşen gerçek seferin tutarı üzerinden Uber’in tam komisyonunu ödemek zorundasınız ve aynı zamanda da birkaç sefer eksiği nedeniyle 21 Euro’ya dengeleyen bonusu kaçırmış oluyorsunuz.

Böyle bakıldığında bonus sistemi yeni işletmecilere başlarda kol kanat germek için iyi bir fikirdi. Bu sistem Uber’i aynı zamanda sempatik bir hale de sokuyordu. Bonusa ulaşmak ve Uber ile ilk görüşmeler esnasında söylenmiş 28 Euro ortalama kazanca ulaşmak şimdi iyice zorlaştığında bir anda hesap uymamaya başladı. Yani: Dar boğaza girildi.

Birkaç hafta sonra ilk defa net rakamlarla hesap yapabildim: Gerçek kazançlar neydi, gerçek giderler neydi? Ve elbette: İşletmeci olarak bana ne kalıyordu? İşte o zaman ilk kuşkularım oluşmaya başladı. O zaman ilk defa hesabın kıt kanat uyduğunu görebildim. Ancak bana hiçbir şey kalmıyordu. Sonrasında bir yeni sürpriz daha geldi. Koşullar aydan aya kötüleştirilmeye başlandı. UberBLACK’de mesela Uber’in kestiği provizyon yüzde 20’den yüzde 25’e çıkartıldı.

Bir işletmeci arkadaşımın uyarısı üzerine de katma değer vergisi hesabında da bir yanlışlık olduğunu fark ettim. Mesela diyelim ki bir sürücü saatte 30 Euro kazanıyor. UberBLACK bunun brüt tutarından yüzde 25 komisyonunu çekiyor, bu durumda işletmeci olarak bana gönderilmesi gereken 22,50 Euro kalıyor. Şimdi ise işletmeci olarak katma değer vergisini de brüt değer olan 30 Euro’dan hesaplamam gerektiği ortaya çıktı, halbuki Uber bana sadece 22,50 Euro ödemektedir.  Yani Uber komisyonunu net üzerinden almış oluyor.  Komisyonun gelir vergisini de kalan 22,50 Euro’dan finanse etmem gerekiyor.  Yani bu durumda komisyon yüzde 25 değil, neredeyse yüzde 30 oluyor ve 30 Euro’luk bir kazançtan ise sadece 21 Euro kalıyor.  Ancak bu da vergiler, sürücü maaşı, işletim ve araç masrafları çıkartılmadan önce.  Burada artık bir kazançtan söz edilemez.  Bu bize ne işletmeci olarak söylendi, ne de başka bir biçimde bilgisi verilmedi.  Uber işin kolayına gidiyor.  Şöyle diyorlar:  Bizim yerimiz Hollanda’da.  Almanya’daki katma değer vergisiyle nasıl baş edeceğini sen düşün.

Ruhsatlı aracım için başlangıç bonusu olan 500 Euro ödenmedi, her ne kadar bununla reklam yapmış olsalar da.  Bildiğim kadarıyla Uber bu başlangıç bonusunu hala reklamlarına konu etmeye de devam ediyor.  Reklamında araç başına ayda 10.000 Euro’ya kadar kazançtan bahsediliyor.  Bense aracımla 10.000 Euro ciro bile yapamıyorum, kazançtan bahsetmek ne mümkün.

Şimdi bonus istemi yeniden kısıtlandı ve artık tüm gün geçerli değil, sadece Uber’in istediği saatler arasında geçerli olacak.  Bununla işletmecileri kontrolleri altına almak ve Uber istediği zaman araçların hazır olmalarını sağlamak istiyorlar.  Diğer 15 saat için bonus verilmeyecek.  Ben aracımı artık sadece bonus saatlerinde işletmeye çalışıyorum, aksi takdirde sadece maaş olarak bile üzerine ödeme yapmam gerekir.  Ayrıca Uber bonus vermekten kaçınabilmesi için başka engeller de oluşturuldu, böyle görünüyor.  Sürücü şimdi en az 4,5 yıldızlı bir müşteri değerlendirmesine sahip olmalıdır ve uygulama üzerinden sefer kabul etme oranı da en az yüzde 90 olmalıdır.  Ayrıca bundan sonra saatte en az 1,2 sefer yapılmalıdır.

Buna ek olarak UberXOption da getirildi.  Yani UberX’in sefer tarifesi bir kez daha yüzde 20 ucuzluyor.  Burada bize bu farkı kapatacaklarının sözünü vermişlerdi, bu sayede ortaklar bu fiyat indiriminden etkilenmeyeceklerdi.  Şimdi ise yaklaşık 2 ay sonra bu fark kapatma düzenlemesi de kalktı.  Bu şu anlama geliyor, fiyat indirimleri şimdi sadece işletmeci taşımak zorunda kalıyor.  Bundan önce Münih şehir içinden havaalanına kadar olan sabit fiyatlar kaldırılmıştı, UberX’de 50 Euro ve UberBlack’de 85 Euro.  Yeni fiyatları Uber tüketici dostu olarak nitelendiriyor.  Bense bunu ortaklara karşı adaletsizlik olarak adlandırıyorum.  Ancak bu kadarıyla da bitmiyor.  En son 21 Mart 2016’da Uber haber bülteni üzerinden bir kesinti daha ulaştı.  Görünen o ki, bonus sistemi Uber’e hala çok pahalı geliyor.  Uber’in bu bonus ödemelerinden kaçınabilmesi için daha yüksek engeller yaratıldı.  28 Mart 2016’dan itibaren saatte en az 1,4 sefer, en az 4,7 yıldızlık değerlendirme ve daha önce de olduğu gibi yüzde 90’lık bir sefer kabul oranına ulaşılmak zorundaduır, ancak o zaman bonus hakkı talep edilebiliyor  Aksi takdirde bonus kaçar ve Uber komisyonunun tamamı ödenmek zorundadır.  Daha bir veya iki yolcu değerlendirmeleriyle 4,7 puanın altına düşürebilir.  Bundan bağımsız olarak bu değerlendirmelerin gerçekliği zaten kontrol edilemez ki.

Tüm bunlara rağmen hala değiyor mu?
Böyle değmesi nasıl mümkün olabilir.  Daha Münih dışında olan işletme konumunun da masrafları var.  Kişilere şu şekilde söyleniyordu:  “İşletmenin yerini Münih’in dışında aç, bu durumda sürücülerin için Münih’li yerel müşterilere ihtiyaç duymazsın.” Ve:  “Bizde böyle yapılıyor.” Ancak bunlar da bedava değil.  Ayrıca park yerine de ihtiyaç var, her ne kadar orası bir posta kutusundan ibaret bir adres olsa da, ne de olsa orada hiç bunulmuyor  Bunlar da aylık 400 ila 500 Euro arasında masraf demek.

Yani araçlar işletmenin yerine aslında hiç gelmiyor?
Size çok dürüstçe cevap veriyorum: Bu böyle.

Bu size tuhaf gelmemiş miydi?
Bu daha ilk işe alım görüşmesinde tamamen normal olarak tanıtılmıştı.  O zamanlar Uber bu konuda bu kadar açık davranıyorsa bu iyidir heralde diye düşünmüştüm.  Ancak medyalarda ilk eleştirisel haberler yayınlandıkça ve ben de konuyla daha yakından ilgilenince şüphelenmeye başladım.  Şimdi ise Uber’in sürekli yasaları çiğnediğinden eminim.

Bu bilgilerden bir sonuç çıkartacak mısınız?
Gelecek iki üç ay içerisinde bu işten çıkmaya çalışacağım.  Bu bugünden yarına olmuyor.  Tüm masraflar işlemeye devam ediyor.  Kiralar, araç masrafları, maaşlar vs.  Bu nedenle gelecek aylarda her şeyi rölantide bırakmaya ve araçlarımı satmaya çalışacağım.

Kayıpla.
Elbette kayıpla, ancak şimdi altı aydan uzun bir süredir şirketime yatırım yaptım ve bir Euro dahi özel olarak kazanmadım.  Şimdi hemen çıkarsam ayda 3000 ila 4000 Euro arası masraflarım devam eder.  Uber de bunu biliyor ve bu nedenle de bizimle istediklerini yapıyorlar.  Onların eline kaldık.

Meslektaşlarınız devam edecek ama.
Sanırım birçoğu henüz neler olup bittiğinin farkında değil.  Ay sonunda bir şekilde para olduğunu görüyorlar ve bunu kullanıyorlar.  Ancak tekerlekler, onarım ve birçok masraflar için arkada para tutmaları gerektiğini henüz anlayamamışlar.  Uber’den kimse onlara bu bilgileri de vermiyor.  En geç vergilerini vermek zorunda oldukları zaman işten çıkacaklardır.  Bazıları şimdiden savaşıyor.  Ayrıca ilk çeyrekte cirolar düştü.  Taleplerin sezonsal iniş çıkışlı olduğunu Uber ortakları olarak bize söyleyen olmadı.  Biz bunun hep böyle devam edeceğini düşünüyorduk.

Bu da beklenilen ek cirolarla dengelenmesi gerekmez miydi?
Bu mümkün değil.  Ek olarak gelen seferler ne ki?  Dört-beş Euro’luk gece seferleri.  A diskosundan B diskosuna kısa mesafeler. Bu nasıl işe yarasın ki? Ben Audi A8’imle, Mercedes E Sınıf’ımla veya BMW 5’imle 45 Euro için havaalanına gittiğimde ve duruma göre boş geri dönmem gerekiyorsa?  Bundan Uber komisyonları da daha kesiliyor.  Bunlar benim için sıfır rakamlarıyla oyunlardan ibaret.  Sürücülerin maaşları ve leasing oranlarından bahsetmiyorum bile.

Sürücülerinize ne ödüyorsunuz?
Bendeki sürücüler saatte 8,50 Euro kazanırlar.  Bunu çok açıkca söyleyebiliyorum.  Onlarla bu şekilde anlaştık.  Bu işin toplamda nasıl gelişeceğini bilmediğim için başlangıçta daha fazla ödemem mümkün değil.  Şimdi baktığımda bu konuda bu kadar sert kalmış olmam iyi, zira aksi takdirde kaybım çok daha fazla olacaktı.  Sonuçta herkes bundan para kazanıyor – hepsinin önünde Uber, sonra sürücüler, oto galericiler, atölyeler.  Bense bundan bir şey kazanmıyorum.  Hatta üzerine koyuyorum.  Araçların değer kaybından bahsetmiyorum bile.

Siz neyle geçiniyorsunuz?
Uber’den değil!  Ben başka işlerle geçimimi sağlıyorum, kiralık araç işletmecisi olmadan önce yaptığım işlerimle.  Çok şükür bir tamponum var ve bu sayede tüm bunlardan sıyrılmak için de hala bir şansım da.  Diğer Uber ortaklarında bu şans yok.  Onlar ancak bankaları onlara banka borçlanma detaylarını gönderdiklerinde uyanacaklar.  Ancak o zaman çok geç olacak.  Ayrıca Uber’den bilgiler çok seyrek geliyor.  Bu nedenle doğru düzgün kontrol imkanı da olmuyor.

Bu olmamalı. Ortak olarak Uber bana tüm ihtiyacım olan verileri bir iki fare tıklamasıyla ulaşabileceğim şekilde sağlamalıdır.  Hangi sürücünün ayda hangi ciroyu yaptığını, veya günde veya saatte gibi.  Ancak bu böyle değil.  Uber’in bunu yapmak istemediğini düşünüyorum.  Oradan kimseye yardım edilmiyor.  Bu konudaki hissim şudur:  ABD’den bir milyarder iş adamı geliyor ve her sürücüyü ve her ortağı sonuna kadar kullanıyor.

Genel bir itham da Uber’in geri dönüş sorumluluğunu tutmamasıdır: Haklı bir itham.  Kısa bir süre önce tüm Uber ortaklarına bir e-posta gönderildi, içerisinde geri dönüş seferlerinin yasal kalabilmek için nasıl ele alınacağı yazılıydı.  Buna neden ise “Süddeutsche” ve “Abendzeitung” gazetelerinin bu konuyu ele almış olmalarıydı.  Sürücü eğitimi esnasında ise bize tamamen başka şeyler anlatılıyor.  Örneğin şehir içinde en iyisi merkezi alanlarda seferler beklemek gibi.  Ayrıca uygulamanın sefer iletimlerinin yasalara uygun olduğundan şüphem var, zira Uber bilgi e-postası içerisinde bir sefer görevinin sürücüye telefonda iletilmesi gerektiğini söylüyor.  Bu durumda uygulamanın sefer iletiminden bahsedilemez.  Bu ancak Münih dışındaki ofisimde sürücülerime telefonla Uber seferlerini ileten bir asistanım olması durumunda mümkün olur.  Ancak bu böyle değil.  Kimsede böyle değil.

Siz kendiniz de Uber için sürücülük yapıyor musunuz?
Evet.  Size çok dürüstçe cevap veriyorum: Tüm bu rakamlarla uğraşıp canınız sıkıldığında ve gitgide canınız daha da sıkkın hale geldiğinde bundan artık zevk almazsınız, bu ancak motivasyonunuzu daha da bozar.  Bunun gibi reklam mesajlarıyla Uber yeni ortaklar arıyor.  Ancak burada bahsedildiği gibi güzel değil işte her şey. Düzenli olarak para kaybetmekte olduğumu ve boşuna çalıştığımı bile bile müşterileri nasıl mutlu ve nazik biçimde şehirde dolaştırabilirim ki?  Ancak beni bir başka şey daha endişelendiriyor.  Bir meslektaşımda işletme ofisi denetimi yapıldı.  Bu benim de başıma gelebilir.  O zaman yanarım.  Birçok diğer Uber ortağı gibi.

Şimdi neden sesinizi duyurmak istediniz?
Kamuoyunun anlatacaklarımı bilmesi gerektiğini düşünüyorum.  Belki de daha fazla kişinin bu şirkete kanmasını böylece engelleyebilirim.  Ayrıca kurumların da nihayet bir şeyler yapmalarını umuyorum.  Şimdi artık bağlantıları gördüğüm zaman Uber’in yasaklanması gerektiğini düşünüyorum.  Bana hep tüm bunların temiz işler olduğu söylenmişti, ancak davranış şekillerine bakılırsa buna artık kanmam mümkün değil.  Daha ziyade sistemin şu anda olduğu haliyle yasa dışı olduğuna inanıyorum.  Her ne kadar kendileri hala bunun yasal olduğunu iddia etseler bile beni yasa dışı bir işe soktuklarını düşünüyorum.  Uber ancak Uber’e yarar.  Ve Uber geri kalan herkesi ancak kullanır.

Das Gespräch führte Tom Buntrock

Uber, 70 bin İngiliz sürücüsüne asgari ücret, tatil ücreti ve emekli maaşı ödeyeceğini belirtiyor.

Türkiye’de yasaklanan araç çağırma uygulaması Uber, İngiltere’deki 25 yaş üzeri sürücülerinin en azından Ulusal Yaşam Ücreti olan asgari ücreti bu sistemde çalışarak kazanabileceklerini açıkladı. Bu durum, Amerika merkezli firmanın 2016 yılında bir sürücünün İngiltere’de başlattığı yasal süreci kaybetmesinden bir ay sonra geldi.

Uber, BBC’ye, sürücülerin koşullarındaki değişikliğin daha yüksek ücretler anlamına gelmesini beklemediğini de söyledi.

Sendika liderleri ve istihdam uzmanları, UbeSENDİKA: “ÖNEMLİ ADIM”r’in hamlesinin iş ekonomisi için geniş kapsamlı sonuçları olacağını söyledi. İşçi hakları için savaşan Uber sürücülerini temsil eden Bates Wells’in avukatı Rachel Mathieson, bunu “çok önemli bir kilometre taşı” olarak nitelendirdi.

Geçen ay Yüksek Mahkeme duruşmasında Uber, üçüncü taraf bir rezervasyon acentesi olduğunu ve şoförlerinin serbest meslek sahibi olduğunu iddia etmişti. Ancak mahkeme, sürücülerinin asgari yasal, tatil ve emeklilik haklarına sahip oldukları anlamına gelen bir kategori olan işçi olduğuna karar verdi.

Şirket, birçok ülkedeki sürücüleri tarafından işçi olarak mı yoksa serbest meslek sahibi olarak mı sınıflandırılmaları gerektiği konusunda sorgulanıyor.

AmerikaemekliemeklilikHaberİngilteremahkemetatilTeknolojiTürkiye

Maaşı nedir - Uber şoförü Almanya?
Nasıl iş bulabilirim - Uber şoförü Almanya?
Bu meslek için tipik iş gereksinimleri nelerdir?
Uber şoförü Almanya - İş ilanlarındaki tipik gereksinimler veya nitelikler nelerdir?