Devlet Arazisi Satışı

Büromun kapısından içeri giren biri, ”Bir hazine arazisi var oraya kaçak yapı yapsam ne olur?” diye bir soru sorsa herhalde net bir cevap veremezdim. Bir hukukçu olarak elbette “Git hazine arazisini işgal et” diyemezdim. Belki de “Gelip yıkarlarsa zarar da edebilirsin; ama af çıkarsa emlak zengini de olabilirsin. Sen yine de kimsenin sağlıklı bir çevrede yaşama hakkını ihlal etme!” demek en doğrusu olurdu.

Hazine Taşınmazı Nedir?

Hazine taşınmazı, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdir. Bunlardan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler, ”kıyılar” gibi tescil harici yerlerdir, üstelik bunların büyük bir kısmı kamu malıdır; bu nedenle bunların satışı yasal olarak mümkün değildir.

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar hakkında tıpkı vatandaşın özel mülkiyetindekilerde olduğu gibi özel hukuk hükümleri uygulanır. Mesela Hazine mülkiyetindeki bir işletme binası kiraya verilecekken Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.

Ancak Hazine özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı gibi işlemlerde Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanır. Bu ihaleler kamu hukukuna tabidir.

Devlet İhale Kanunu kural olarak Hazinenin özel mülkiyetindeki malların ihalesiz satılamayacağını düzenlemiştir. Genel kural ihale ile satıştır; ihalesiz/doğrudan satış istisnadır. İhale kuralı yasayla getirildiğinden doğrudan satışı düzenleyen ihale istisnaları da yasalarla belirlenmiştir. Bu istisnalar aşağıda açıklanmıştır.

Hazine Taşınmazları İhalesiz Satılabilir mi?

Hazine taşınmazlarının veya hisselerinin herhangi bir ihale yapılmadan satışına izin veren yasal düzenlemeleri kendi içinde 3’e ayırabiliriz:

a) Bunlardan ilki 4706 sayılı Hazine Taşınmazlarının Değerlendirilmesi Hakkında Kanundur. Hazinenin ihaleli yapacağı satışlar Devlet İhale Kanununda, ihalesiz/doğrudan yapacağı satışlar da 4706 sayılı kanunda düzenlenmiştir. Bir af kanunu değildir. Hazine ile vatandaşın beraber hissedar oldukları taşınmazlardaki mülkiyet sorunlarının çözülmesi gibi konuları düzenler. Atıl vaziyetteki hazine taşınmazlarının ekonomiye kazandırılmasında büyük rolü vardır.

b) Bir de üzerine kaçak yapı yapılan hazine arazilerinin işgalcilerine satışını öngören af kanunları gibi özel kanunlar var. 775 sayılı Gecekondu Kanunu, 2981 sayılı kanunla düzenlenen 1984 tarihli İmar Affı ve yine 2018 tarihli İmar Barışı bunlara örnektir. 

c) Son olarak Devlet İhale Kanununun 72. ve 73. maddelerinde düzenlenen satış türünü de ayrı bir başlıkta inceleyebiliriz.

Kanun koyucu Hazinenin hangi taşınmazlarının, hangi bedelle, kimlere satılacağını düzenler. Satış yapacak idarelerin bu konuda takdir yetkisi yoktur. Hak sahibi talep etmesine rağmen kanunda öngörülen koşullarda satış gerçekleşmezse buna karşı dava açılıp mahkeme kararıyla satış gerçekleştirilebilir. 

Hak sahiplikleri genellikle hazine arazisini haksız olarak elinde bulunduran kişilere tanınmaktadır. Hatta yasada “fuzuli şagil” olarak anılırlar. Kişiler kendi kullandıkları arazilerin satış durumlarını, kendi hak sahipliklerini ve satışa çıkan hazine arazilerini emlak müdürlüklerinden sorgulayabilirler. Bu konudaki yeni yasal düzenlemelerden, kamuoyunu takip ederek ya da bu konudaki gelişmeleri derleyen www.gayrimenkulmevzuati.com gibi siteler aracılığıyla haberdar olunabilir.

İhalesiz satışlar, rayiç bedel üzerinden olmaktadır. Yönetmeliğe göre ihalesiz satışlarda bedel tespit ve takdirinde, taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedel esas alınır.

Buna karşılık Hazine taşınmazlarının ihalesiz satışının yapılması durumunda kanun koyucu genellikle iki bedel öngörmektedir. Bunlar rayiç bedel üzerinden ihalesiz satış ve emlak vergi değeri üzerinden ihalesiz satıştır.

Bunlardan rayiç bedel, izaha gerek olmayacak kadar açıktır. Rayiç bedel taşınmazın normal piyasadaki alım ve satım bedelidir. Emlak vergi değeri ise taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim bedelidir. Genellikle belediye rayici olarak adlandırılan bedel, emlak vergi değeridir.

Bu makalede Hazine tarafından ihalesiz olarak yapılabilecek satışlardan bir kısmını açıklayacağız. Başkaca doğrudan satış durumları mevcut olsa da bunlar kamunun genelini ilgilendirmediğinden yazımızda bu kadarıyla iktifa edeceğiz.

1) 4706 Sayılı Hazine Taşınmazlarının Değerlendirmesi Hakkında Kanundaki İhalesiz Satışlar

a) Hazine Taşınmazlarının Hissedarlarına Doğrudan Satışı

4706 sayılı Kanun’un 4. maddesinde; bir hazine taşınmazının hissedarlarına satılabilmesi için iki kriter getirilmiştir. Hazinenin payı %40'tan fazla ise satış yapılamaz. Hazinenin payına düşen kısım uygulama imar planı bulunan bir yerdeyse 400 metre² den büyükse ya da imar planı bulunmayan bir yerdeyse ve 4000 metre² den büyükse yine ihalesiz satılamaz. Bu hisse oranı ve yüzölçümü bakımından getirilen iki şarttan birinin sağlanması yeterli. Yani hazinenin hissesi %40'tan aşağıdaysa parsel 400 ve 4000 metre² şartlarını sağlamasa da her halükarda satış yapılabilir. Lakin hazinenin hissesi %40'tan fazla ise satış 400 metre² ve 4000 metre² limitlerinde yapılabiliyor. Buna göre 250 metre karelik bir parselde hazinenin payı %90 olursa metre² kriterini esas alarak ihalesiz satış yapılabilecektir. 

Hissedara ihalesiz satış yapmak için şartlar oluşmuş ancak hazine dışında birden fazla hissedar bulunuyorsa, hazinenin hissesi kenara ayrılır, taşınmaz, diğer hissedarlara hisseleri oranında paylaştırılarak satılır. Birden fazla hissedar varsa sadece birine satış yapılmaz ancak diğer hissedarların muvafakati varsa satış yapılabilir.  

“Hissedara ihalesiz satış” konusunun detaylarını merak edenler 4706 sayılı Kanunun 4/C maddesi ve 313 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğini inceleyebilirler.

b) Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Hissedarlarına İhalesiz Satışı

Burada önemli bir hususu da belirtmek gerekir. Hazine’nin de hissedar olduğu tarım arazilerindeki Hazine hisseleri, yukarda bahsedilen % 40 ve 400/4000 m2 şartları aranmaksızın diğer hissedarlara doğrudan satılabiliyor.

4706 sayılı Kanunun 4. maddesine göre, Hazineye ait tarım arazilerinin satışında 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunundaki kısıtlamalara tabi olan taşınmazlar bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendindeki kısıtlamalara tabi olmaksızın hissedarına doğrudan veya birden fazla hissedar olması halinde hissedarlar arasında pazarlık usulüyle satılabilir.

Yani,Hazinenin vatandaşla birlikte hissedar olduğu bir taşınmaz  “tarım arazisi olmak kaydıyla”  diğer şartlar da var ise  % 40 şartı aranmaksızın ihalesiz olarak doğrudan satılabiliyor.

c) İrtifak Hakkı Lehtarlarına Doğrudan Satış

Medeni kanunumuza göre irtifak hakkı bir taşınmaz sahibinin o taşınmazı hakkında başkası lehine kullanma ve yararlanma hakkı verirken malike de bu duruma katlanma ya da kaçınma ödevi yükler. Hazine arazilerine yapılan hotel, fabrika gibi yatırımların önemli bir kısmı hazine arazisinde ilgilisi lehine irtifak hakkı kurulmak suretiyle gerçekleştirilir. 49 yıllığına devlet arazisinin kiralanması meselesi bu kapsamdadır.

Lehine irtifak hakkı kurulan kişiye “lehtar” denir. Hazine arazilerinin lehine irtifak hakkı tesis edilen lehtarlarına satılması mümkün. Bu tür satışlar 4706 sayılı kanunun 4/B maddesinde düzenlendiğinden bu satışlara 4/B satışları da deniyor. 

En başta hazine taşınmazın üzerinde irtifak hakkı kuruluyor. Sonra bu tapuya tescil ediliyor. Tapuya tescil edildikten sonra lehtar yatırım konusu inşaatını yapmaya başlıyor. İnşaat en az %80 oranında tamamlandıktan sonra, lehtar Milli Emlak’a satın alma dilekçesi ile başvuruyor. Satışı engel bir durum yoksa bedeli belirleyip doğrudan satış gerçekleştirilebiliyor. Burada satış bedeli rayiç bedel ve rayiç bedelden de herhangi bir indirim yok. 

Medeni Kanuna göre (Madde 828) irtifak hakkı konusu yapı, irtifak hakkı süresinin sonunda arazi sahibinin mülkiyetine geçer. Üst hakkı bitince yapılar arazi malikinin olurlar ve taşınmazın bütünleyici parçası haline gelirler.  Milli Emlak’ın tesis ettiği irtifaklar da özel bazı birkaç durum hariç Medeni Kanun kapsamında ele alınıyor. 

Taşınmaz irtifak hakkı bitmeden satılırsa ne olacak? Diyelim ki 49 yıllık irtifak hakkı verildi. 20 yıl sonra satın alma talebinde bulundu şahıs. Bu durumda orantılı olarak Hazineye geçmesi gereken kısmı buluyoruz. 49 yıllık bir ittifakın yedinci yılında satın alma talebinde bulunursa toplam sürenin yedide biri bitmiş oluyor. Dolayısıyla şu şekilde bir yorum yapılıyor: üzerindeki yapının da yedide birinin hazineye geçmiş olması gerekiyor. Yapının bedeli belirleniyor bunun yedide biri arazinin satış bedeline ekleniyor. Toplam satış bedeli bu şekilde hesaplanıyor. 

ç) Lojmanların Satışı

4706 sayılı Kanunun 4. Maddesi lojmanların satışını düzenler. Lojmanların satışında diğer doğrudan satış yöntemlerinden değişik bir yöntem uygulanmış.  Burada aslında tam olarak bir doğrudan satış mevcut değil. Satılmasına karar verilen lojmanlar ihaleye çıkıyor, artırma sonucunda ihale için belirlenen bedel lojmanın içinde oturana da teklif ediliyor. Lojmanda oturan ihaleyi kazananın söylediği bedeli öderse ihaleyi kazanmış gibi  lojman dairesini satın alabiliyor. 

Lojmanda oturmak için bir tahsis kararı gerekli. Lojmanda oturan kişi bir tahsis kararı gereği satın alma hakkına sahip oluyor. 

d) Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımlara Doğrudan Satış: 4706 Sayılı Kanunun Ek 3. Maddesi:

Çok büyük yatırım yapmak isteyen yatırımcıya da hazine taşınmazı doğrudan satılabiliyor. 4706 sayılı Kanunun Ek 3. maddesine göre, Hazine taşınmazı üzerinde gerçekleştirilecek yatırımın toplam tutarının, talep edilen taşınmazların milli emlak tarafından takdir edilecek rayiç değerinin tarım, hayvancılık ve eğitim yatırımları için bir, turizm yatırımları için iki, diğer yatırımlar için üç katından az olmaması kaydıyla; Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine veya belediyelere ait arazi veya arsaların üzerinde 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli irtifak hakkı tesis edilebilir.

Aynı maddeye göre Hazineye ait taşınmazlar; tarım ve hayvancılık yatırımları hariç olmak üzere, en az ”50 Milyon ABD Doları” karşılığı Türk Lirası tutarında, en az 100 kişiye istihdam sağlayacak şekilde ve taşınmazın rayiç değerinin en az 3 katı tutarında yatırım yapacaklara, harca esas değer üzerinden doğrudan satılabilir. Hasılı bu türden bir satın alma için gerçek anlamda yatırım yapmak ve istihdam sağlamak gerekiyor.

e) Silivri-Çatalca Satışları

Silivri Çatalca bölgesi ile ilgili özel bir düzenleme var. Burada bir mülkiyet ve kullanım problemi vardı bunu çözmek için 4706 sayılı kanuna 2017 yılında Geçici 22. madde eklendi. 

Madde hükmüne göre İstanbul ili Silivri ilçesine bağlı Sayalar, Danamandıra ve Çayırdere köyleri ile Çatalca ilçesi Hallaçlı, Gümüşpınar, Aydınlar, Karamandere ve Yaylacık köylerinin eski köy yerleşim alanları ile Çatalca ilçesi Binkılıç Mahallesinin yerleşim alanında bulunan Hazineye ait taşınmazların yedi bin metrekareye kadar olan kısmı; 19/7/2003 tarihinden önce kullanılıyor olması ve kullanımın hâlen devam etmesi kaydıyla ve 31/12/2019 tarihine kadar idareye başvuruda bulunulması hâlinde, kullanıcılarına veya bunların kanuni haleflerine doğrudan satılabilir.

2) Özel Kanunlar Kapsamında İhalesiz Satışlar: Hazine Taşınmazlarının Hak Sahiplerine Doğrudan Satışını Düzenleyen Bazı Özel Kanunlar

Özel kanunlar ile getirilen ihale istisnaları için öngörülen satın alma başvuru süreleri geçmiş, ancak sürelerinin uzatılması sıklıkla karşılaştığımız bir durum. Bu özel düzenlemelerden önemli gördüklerimizi aşağıda açıkladık:

a) Tarım Arazilerinin Kullanıcılarına, Kiracılarına veya Paydaşlarına Satışı

4706 sayılı Kanunun 4. maddesinin 12 fıkrası, belediye ve mücavir alan sınırları içerisindeki tarım arazilerinin doğrudan satışını düzenler. 6292 sayılı kanunun 12. maddesi belediye ve mücavir alan sınırları dışındaki tarım arazilerinin satışını düzenler. Burada üç türlü hak sahibi belirlenmiştir: Hazine arazisini kiralayanlar, işgalci olarak kullananlar ve taşınmaza hazine ile birlikte hissedar olanlar.

Bu kapsamda;

- Hak sahipliği için aranan şartlar varsa,

- Taşınmaz tarımsal amaçlı kullanılıyorsa,

- İmar planı kapsamında değilse ve 2/B vasfı yoksa hazineye ait tarım arazilerinin hak sahiplerine doğrudan satışı mümkündür.

Tarım arazilerinin satışında kanuni halefiyet kabul edilse de akdi halefiyet kabul edilmiyor. Yani burada 2/B’lerde olduğu gibi bir kişi tarım arazisindeki hak sahipliğini bir başkasına satıp devredemiyor ancak mülkiyet hakkının doğası gereği mirasçılarına bırakabiliyor. 

Bu iki kanunun nasıl uygulanacağı 355 ve 382 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğlerinde açıklanmıştır.

b) 2B Arazilerinin Satışı

2B arazilerini herkes duymuştur. Orman Kanununun 2. maddesinin B fıkrası gereği evveliyatı ormanken sonradan orman sınırının dışına çıkarılan yerler. Mevzuatın hak sahipliği için aradığı şartları taşıyanlar belirlenen sürede müracaat edip kullanımlarında olan 2B arazilerini satın alabildiler.  Satış bedeli rayiç bedelin yarısı olarak belirlendi. Orman niteliğini kaybetmiş yerleri tespit edip kadastro çalışmaları ile buralar orman sınırından çıkarıldı ve bu esnada kadastro çalışmaları yapılırken hak sahipliği tespit edilip satın alma hakkı doğanlara tebligat yoluyla satın alabilecekleri bildirildi.

Satın alma hakkı doğan kişi satın alacak parayı bulamadıysa ya da satın almaya ilişkin işlemler uzadıysa hak sahibi taşınmazın mülkiyetini tapuda devri almadan 2B’den kaynaklanan haklarını noter muvafakati ile devredebiliyor. Satın alan kişi de normalde hak sahibi değilken hak sahibi gibi oluyor.

2B devirli/Milli Emlak devirli diye adlandırılan satışları duyuyoruz. 6292 sayılı kanun madde 6/10’a göre hem kanuni hem de akdi halefiyet geçerlidir. Mirasçılar ve sözleşme gibi. Ancak şekil şartı olarak bunun noter tarafından düzenlenen bir muvafakatname ile gerçekleştirilmesi gerekir. 

c) Hazine Arazilerinin Yapı Kayıt Belgesi Sahiplerine Satışı - İmar Barışı Kapsamında Satış

Geçerli bir yapı kayıt belgesi alanlar süresi içerisinde satın alma talebinde bulunduklarında kaçak yapının bulunduğu Hazine ve belediye taşınmazlarının satışının yapılması kanunen zorunlu kılındı.

Kanunda satılabilecek alanla ilgili net bir sınırlama yok. Ancak 396 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nde satılabilecek miktarla ilgili kriterler getirilmiş. Bu da belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde 600, bu sınırlar dışında 2000 metrekare olarak belirlenmiştir. Eğer kişinin yapısı bu ölçülerden daha büyük ise yapısının büyüklüğünde arazi satılabilir. Bununla beraber yasa da bir netlik olmasa da sadece yapının izdüşümünü satmak doğru değil. Hiç kimse kapıdan dışarı adımını attığında komşu parsele basmak istemez, bu anlamlı değil, ayrıca çekme mesafeleri hayatın gerçekliğinde insanlara lazım bir şey, yapılar arasında bir çekme mesafesi bulunması gerekir. Belediyeler de genel olarak çekme mesafelerini yapıya uygulayarak yeni bir parsel oluşturmak suretiyle sattılar. 

Milli Emlak Genel Tebliği 600 metre² sınırı getirdiği için, Milli emlak bu kapsamdaki satışlarda çekme mesafelerini yapıya uygulayınca, örneğin 300 metre² tutuyorsa bunu 600 metre²ye tamamlayarak vatandaşa hakkını kullandırmak yönünde bir irade sergiledi. 600 metre² ve 2000 metre² sınırları sadece hazine arazileri için geçerlidir. Belediye arazileri için böyle bir sınırlama getirilmedi. Bu yüzden burada belediyeler için bir takdir hakkı doğuyor. Bu takdir haklarını makul gerekçelerle kullanmalarını engelleyecek bir durum yok. 

İmar barışında hak sahipliğinin devrine ilişkin bir hüküm yok. Mülkiyet hakkı kapsamında değerlendirilebileceği için kanuni haleflere her halükarda geçebilmesi gerekir. Kanunda açık bir şey bulunmasa da uygulamada  yapı kayıt belgesinin devri ile hak sahipliğinin devri yapılmaktadır.

2981 sayılı Kanunla düzenlenen 1984 tarihli bir önceki  imar affında yapı kayıt belgesine çok benzeyen  bir belge olan tapu tahsis belgesi verildi. 

Burada 2018 tarihli İmar Barışındaki beyan usulünden farklı olarak başvuruda bulunulması üzerine idari bir inceleme yapılıyordu. Tüm şartları taşıyanlara tahsis belgesi veriliyordu. Tapu tahsis belgesi sahiplerine 400 metreye kadar rayiç bedel üzerinden satış yapılıyordu. 

775 sayılı Gecekondu Kanunu da hazine arazilerinin işgalcilerine satılmasını öngörüyordu.

3) 2886 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Satışlar

Devlet ihale kanunu 71 ve 72. maddeler de ihalesiz doğrudan satış yapılabilecek halleri düzenler; biri kamu yararına kurulmuş dernekler vs. biri de kamu kurumları arasındaki satışlar.

Sonuç

İşgalcileri hazine arazilerinden çıkartmak için birçok yasal düzenleme yapılmış. Devlet İhale Kanununun 75. maddesi kaymakamlık eliyle tahliyeyi öngörüyor. Gecekondu Kanununun 18. maddesi hazine arazilerindeki izinsiz unsurların encümen kararı bile gerekmeden yıkılıp atılabileceğini düzenliyor. 3091 sayılı Kanun, 154 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği de bu kapsamda sayılabilir.  Hasılı hazine taşınmazlarının yasalarca şahıslara ait taşınmazlardan daha yoğun şekilde korunduğunu söyleyebiliriz Ancak, çoğu kez olduğu gibi sorun mevzuat sorunu değil, uygulama sorunu.

Uygulayıcıların işi gerçekten çok zor. Çünkü hazine arazilerini koruyan yasalardan daha çok hazine arazilerinin işgalcilerine satılmalarını düzenleyen af yasaları mevcut. Bunlardan bazıları taşınmazın rayiç bedelinin altında satılmasını öngörüyor. Mesela 2B arazileri, işgalcilerine rayiç bedelin %50 sine satıldı.  En son İmar Kanunun Geçici 11. maddesi ile kaçak yapılara elektrik ve su hizmetinin bağlanması düzenlendi.  Yani İmar Kanunu 32. maddeye göre yıkılması gereken bir yapıya aynı kanunun Geçici 11. maddesinde devletin altyapı hizmeti götürmesi zorunlu kılındı. 32. madde olmasa kaçak yapılar neredeyse yasal hale gelmiş olacaktı. Bu gibi durumlar uygulayıcıların şevkini kırıyor olsa gerek. Kanuna göre kaçak yapıyı yıkması gereken uygulayıcı, çok geçmeden devletin kaçak yapı yapan vatandaşıyla barışabileceğini düşündüğünde boşuna üzerine hışım çekmek istemeyebilir. Ya da ”yık” diye emreden kanunun, başka bir maddesi de ”hizmet götür” diye buyurursa uygulayıcı kaçınılmaz olarak bocalayacaktır. Aslında hazine arazilerini işgal edenlerin utanması gerekirken, neredeyse onları tahliye edenlerin utanacakları bir tablo Ortaya çıkıyor. Öngörülebilirliğin olmaması her zamanki gibi hepimizin işini çok zorlaştırıyor.

Amaç ve Kapsam

Amaç ve kapsam

Bu Kanunun amacı, Hazineye ait tarım arazilerinin satış esaslarını belirlemektir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Satış Esasları

Satılacak araziler

Hazineye ait tarım arazileri, bu bölümdeki hükümlere göre, peşin veya taksitle satılabilir.

İhalelere katılabilecekler

Tarım arazilerinin satışı ile ilgili ihalelere, taşınmaz malın bulunduğu köy veya belde nüfusuna kayıtlı, o köyde veya beldede oturmakta olan veya 31.12.2002 tarihinden fince o köyde bir taşınmaz malı malik veya zityed olarak tasarruf eden gerçek kişiler katılabilir.

Değişik fıkra: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.11

İlan

Tarım arazilerinin satışına ait ilan, köy ve belde muhtarlıklarına bildirilerek ve köyde alışılmış usullerle köylülere duyurularak yapılır. Gerekli görülen hallerde, belirlenecek başka yollarla da ilan yapılabilir.

Kiracılara satış

Topraksız veya yeterli toprağı olmaması nedeniyle 31.12.2002 tarihinden önce kendilerine Hazineye ait tarım arazisi kiraya verilen kiracılara, talep etmeleri halinde, takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satış yapılabilir.

Değişik fıkra: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.12

Hissedarlara satış

Hazineye ait tarım arazilerindeki Hazine hissesi, talepte bulunan hissedarlara takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satılabilir.

Değişik fıkra: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.13

Tapu fazlalıklarının Hazineye ait olduğuna ilişkin tapu kayıtlarında şerh bulunan taşınmaz mallardaki fazlalıklar, takdir edilecek bedel üzerinden tapu malikine veya mirasçılarına satılabilir. Kanunun öngördüğü müracaat süresi içerisinde satın alma müracaatında bulunulmaması halinde söz konusu tapu fazlalıkları müşterek mülkiyete dönüştürülür.

Ek fıkra: 29/06/2001 t. 4707 s. K. m.1

Tarımsal amaçla kullananlara arazi satışı

Hazineye ait tarım arazileri, 31.12.2002 tarihinden önce beş yıl süreyle fiilen tarımsal amaçla kullanılması ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, kullananlara doğrudan satılabilir.

Değişik fıkra: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.14

Bu Kanunun 5,6, 7 nci maddelerinden yararlanacak kişilere satış yapılabilmesi için birikmiş kira ve ecrimisil borçlarının asıllarının % 20 fazlasıyla ödenmesi şarttır. Bu şekilde ödeme yapıldığı takdirde ayrıca gecikme zammı ve faiz alınmaz.

Hazineye ait taşınmazlardan, mülga 28.6.1966 tarihli ve 766 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereğince üzerine şerh konulmuş ve 21.6.1987 tarihli ve 3402 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre ilgililerince talep ve dava edilmemiş olanlar ile davaları devam edenlerden davadan vazgeçenlere, birinci fıkradaki şartlar aranmaksızın tapuda adına şerh bulunanlara veya bunların yasal mirasçılarına doğrudan satılabilir.

Ek fıkra: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.14

Tarım arazilerini kullananların öncelikli alım hakkı

31.12.2002 tarihinden önce Hazineye ait tarım arazilerini kullananlardan, doğrudan satış hakkından yararlanamamış olanlar veya bunların kanunî mirasçıları; taşınmazı fiilen kullanmaları ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, satışa çıkarılacak bu arazileri öncelikli alım hakkına sahiptir.

Değişik fıkra: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.15

Alım hakkı olan ihaleye katılsın veya katılmasın ihale ita amirince onaylanmadan önce kendisine 7 gün içinde yapılacak tebligat üzerine 15 gün zarfında ihale bedelinin tamamını veya 1/4’ü ile vergi, resim ve harçları yatırır, kalan borcunu ödeyeceğini taahhüt eder ve istenecek belgeleri idareye verirse, ihale hak sahibine yapılır ve durum üzerinde ihale kalan müşteriye bildirilir. Hak sahibi, bu süre içinde üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmez ise, müşteriye tebligat yapılarak işlemler tamamlanır.

Değişik fıkra: 16/07/2004 t. 5228 s. K. m.59

İhalede istekli bulunmadığı takdirde ikinci ve müteakip ihalelerde öncelikli alım hakkı kullanılamaz ve taşınmaz mal genel hükümlere göre satılır.

Satışta hak düşürücü süre

Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre taşınmaz mal satın almak isteyenlerin Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde ilgili defterdarlık veya malmüdürlüğüne müracaat etmeleri gerekir. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olarak uzatabilir. Bu sürenin geçmesi ile her türlü talep hakkı düşer ve sözkonusu taşınmaz mallar genel hükümlere göre satılır.

Amaç dışı kullanım

Değişik kenar başlığı: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.16

Değişik madde: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.16

Bu Kanuna göre satılan tarım arazileri on yıl süre ile tarım dışı amaçlarla kullanılamaz, bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazılır. Bu süre sonunda tarım dışı amaçla kullanım Tarım ve Köyişleri Bakanlığından alınacak izne tâbidir.

Satışı yapılamayacak taşınmaz mallar

Bu bölümdeki satışla ilgili hükümler;

a) Kadastrosu yapılmamış olan yerler,

b) Kamu hizmetine tahsis edilmiş veya fiilen bu amaçla kullanılan taşınmaz mallarda,

c) Belediye imar planları sınırları içinde kalan alanlar ile büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerin, bu belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan yerlerde,

d) Kamu kurum ve kuruluşlarının hazırladıkları planlarda tarım dışı kullanıma ayrılmış alanlarda,

e) Bir veya birbirine bitişik parsellerde yüzölçümü, asgarî sulu arazide 600, kuru arazide 2 000 dönüm olan ve ilgili kamu kuruluşlarınca ihtiyaç duyulan yerlerde,

f) Deniz kıyı kenar çizgisine 2 000 metre, tabiî ve sun'i göl kenar çizgisine 5 00 metreden az mesafede bulunan alanlarda,

g) 6831 sayılı Orman Kanununa göre orman sayılan alanlar ile 17.10.1983 tarih ve 2924 sayılı Kanun gereğince Orman Bakanlığı emrinde bulunan taşınmaz mallarda,

h) 2565 sayılı Askerî Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanununa göre 1 inci derecede akserî yasak bölge kapsamına giren yerlerde,

i) 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında olan alanlarda,

j) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup da Kültür Bakanlığınca satılmasına izin verilmeyenler,

Değişik bent: 29/06/2001 t. 4707 s. K. m.3

k) 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanununa göre uygulama alanı ilan edilen yerlerde,

Mülga bent: 16/07/2004 t. 5228 s. K. m.60

ı) 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanunu amaçlarında kullanılacak taşınmaz mallarda,

m) Maliye Bakanlığınca belirlenecek bölge, il ve ilçelerde,

n) 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesi uyarınca toplulaştırma yapılan yerlerde.

Ek bent: 29/06/2001 t. 4707 s. K. m.3

Uygulanmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Diğer Hükümler

İfraz işlemleri

İfraz işlemleri; Tescile Konu Olan Harita ve Planlar Yönetmeliğine uygun olarak yapılacak haritalara göre yapılır.

Bu Kanuna göre yapılacak İfrazlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu ve Uygulama Yönetmelikleri hükümleri uygulanmaz.

Devlet ihale kanununun uygulanması

Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanır.

Devlete ait taşınmaz malların satışında geçici teminat

Hazineye ait taşınmaz mal satış ihalelerinde, ita amirinin onayı ile tahmin edilen bedelin % 30’una kadar geçici teminat alınabilir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

a) 22.12.1934 tarih ve 2644 sayılı Kanunun 7 nci maddesi,

b) 21.10.1935 tarih ve 2834 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin son fıkrası,

c) Diğer Kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri.

Yürürlükten kaldırılmıştır.

Ek madde: 29/06/2001 t. 4707 s. K. m.4

Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre taşınmaz mal satın almak isteyenlere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıllık başvuru süresi tanınır. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olmak üzere bir yıla kadar uzatabilir. Bu sürenin geçmesi ile her türlü talep hakkı düşer ve söz konusu taşınmaz mallar genel hükümlere göre satılır.

Ek madde: 03/07/2003 t. 4916 s. K. m.17

Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre taşınmaz satın almak isteyenlere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıllık başvuru süresi tanınır. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olmak üzere bir yıla kadar uzatabilir. Bu sürenin geçmesi ile her türlü talep hakkı düşer ve söz konusu taşınmazlar genel hükümlere göre satılır.

Mülga 28.6.1966 tarihli ve 766 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereğince konulan şerhler, bu taşınmazların Kanunun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre satın alınmaması halinde, tapu idarelerince resen kaldırılır.

Yürürlük

Bu Kanun yayımı tarihinden bir ay sonra yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun hükümleri Bakanlar Kurulu yürütür.

MÄ°LLÄ° EMLAK GENEL TEBLİĞİ⁽²⁾

(SIRA NO: 313)

(1) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satılması görev ve yetkisi, 10/12/2003 tarihli, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 46 ncı maddesi ve (Değişik ibare:RG-28/4/2022-31823)1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre Bakanlığımıza ait olup bu işlemler, esas olarak 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 8/9/1983 tarihli, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve bu Kanunun 74 üncü maddesine istinaden çıkarılan ve 19/6/2007 tarihli, 26557 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yürütülmektedir.

(2) Buna göre, Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların satış işlemleri ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen esaslara göre yürütülecektir.

I. TANIMLAR

(1) Tebliğde geçen,

a) Bakanlık; (Değişik ibare:RG-28/4/2022-31823) Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını,

b) Hazineye ait taşınmaz; Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazları,

c) Yönetmelik; Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliği,

ç) (Ek:RG-28/4/2022-31823) İdare; İllerde çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğünü (milli emlak dairesi başkanlığı veya milli emlak müdürlüğü), ilçelerde milli emlak müdürlüğünü, yoksa milli emlak şefliklerini,

d) (Ek:RG-28/4/2022-31823) İl müdürlüğü; Çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğünü,

ifade eder.

II. SATILAMAYACAK TAŞINMAZLAR

(1) Satışı mümkün olmayan taşınmazlar aşağıda belirtilmiştir.

a) Kamu hizmetlerine tahsisli bulunan taşınmazlar,

b) Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup tescili mümkün olmayan taşınmazlar,

c) (Değişik:RG-1/2/2012-28191) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununa göre kıyıda kalan yerler,

ç) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup, Kültür ve Turizm Bakanlığınca satılması uygun görülmeyen taşınmazlar,

d) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu uyarınca milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanları içinde kalması nedeniyle Çevre ve Orman Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar,

e) 22/11/1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununa göre uygulama alanı ilan edilen bölgelerde kalan ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce satışı uygun görülmeyen taşınmazlar,

f) 18/12/1981 tarihli ve 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamında kalıp Genelkurmay Başkanlığınca satılması uygun görülmeyen taşınmazlar,

g) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında kalan taşınmazlar ile 17/10/1983 tarih ve 2924 sayılı Kanun gereğince Çevre ve Orman Bakanlığı emrine geçen taşınmazlar,

ğ) 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında kalması nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar (Hazineye ait olmayanlarla tevhit şartı olanlar ile Hazinenin hissedar olduğu taşınmazlar hariç),

h) 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna göre tapu tahsis belgesi verilen taşınmazlar,

ı) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında kalması nedeniyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlar,

i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında kalan taşınmazlar,

j) Teferruğ yoluyla edinilen ve edinme tarihinden itibaren bir yıl geçmemiş taşınmazlar,

k) Kamulaştırma yoluyla edinilip 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23 üncü maddesinde yazılı süresi dolmamış taşınmazlar,

l) Özel kanun hükümleri gereği kamu kurum ve kuruluşlarına tahsisi, devri, terki ve kullanım hakkı verilmesi gereken taşınmazlar,

m) Elbirliği halindeki mülkiyet durumu paylı mülkiyete dönüştürülmemiş taşınmazlar,

n) İmar planlarında bir kamu hizmeti için ayrılmış olan taşınmazlar (ilgili idare tarafından bu hizmette kullanılmayacağı belirtilen taşınmazlar hariç),

o) Kısmi satın alma talebi olan ancak, ifrazı Hazine lehine olmayan taşınmazlar,

III. SATIŞA ÇIKARMA YETKİSİ

(1) (Mülga:RG-24/3/2010-27531)

(2) (Değişik:RG-1/2/2012-28191) Aşağıdaki taşınmazlara ilişkin doğrudan satış işlemleri Bakanlıkça sonuçlandırılacaktır.

a) 16/2/1995 tarihli ve 4070 sayılı Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun 5, 6 ve 7 nci maddeleri uyarınca doğrudan satılacak taşınmazlardan,

b) 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c), (d), (e) ve (g) bentlerine göre doğrudan satılacak taşınmazlardan,

c) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunundaki kısıtlamalara tabi olan tarım arazilerindeki Hazine hisselerinin hissedarına doğrudan veya birden fazla hissedar olması halinde hissedarlar arasında pazarlık usulüyle satılacak taşınmazlardan,

satış bedeli Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No:327)’nin “F. Satış İşlemleri” başlıklı bölümünde (2) numaralı alt bölümünün birinci fıkrasıyla Valiliklere (İl müdürlüğü) devredilen yetkiyi aşan taşınmazlara ilişkin doğrudan satış işlemleri,

ç) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (f), (h) ve (i) bentleri ile ikinci ve diğer fıkralarına göre doğrudan satılacak taşınmazlara ilişkin işlemler.

IV. TAHMÄ°N EDÄ°LEN BEDELÄ°N TESPÄ°TÄ°

(1) Tahmin edilen bedel, Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde tespit edilir.

(2) Bu bedelin tespitinde ayrıca;

a) Taşınmaz üzerinde Hazineye ait bina bulunması durumunda bina değerinin, (Değişik ibare:RG-21/8/2019-30865) Bakanlıkça belirlenen yapı yaklaşık birim maliyetlerinden az olmamak üzere aşınma payı da dikkate alınarak tespit edilmesi,

b) 4706 sayılı Kanunun 19/7/2003 tarihinde yürürlüğe giren 5 inci maddesinin son fıkrasının "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra Hazineye ait taşınmazlar üzerinde yapılan her türlü yapı ve tesisler, başka bir işleme gerek kalmaksızın Hazineye intikal eder. (Mülga ibare:RG-28/4/2022-31823) " hükmü gereğince bu tarihten sonra Hazine taşınmazları üzerine yapılan her türlü yapı ve tesisin mülkiyeti Hazineye ait olacağından, bu yapı ve tesislerin bedelinin de değerlendirmeye dahil edilmesi,

c) Uygulama imar planı yapılmayan ancak nazım imar planı içinde bulunan taşınmazların; ilgili belediyelerin yerleşim alanının devamında yer alması, alt yapı hizmetlerinden henüz yararlanmıyor olsa dahi imara açılabilecek ve bunlardan yararlanabilecek konumda bulunması, belediyenin nüfus ve yapılaşma yoğunluğundaki artış itibariyle uygulama imar planının düzenlenebileceği aşamaya gelinmiş olması durumlarının değerleme sırasında dikkate alınması,

ç) Taşınmazın bulunduğu bölgede, Hazine ve diğer kamu kurum veya kuruluşları tarafından gerçekleştirilen satış, kamulaştırma, satın alma ve kiralama işlemlerinde oluşan bedellerin dikkate alınması ve bunların "Satış İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu"nun (Ek-3) "Taşınmazın Değerini Etkileyebilecek Diğer Hususlar" bölümünde gösterilmesi,

d) Taşınmazın imar durumu, bina ve inşaat sahası büyüklüğü, işyerlerine, meskun yerlere yakınlığı ve ulaştırma durumu, belediye hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı, bitki örtüsü, toprak cinsi ve yapısı vb. itibariyle en iyi kullanım alternatiflerinin göz önünde bulundurulması,

e) Belediye ve mücavir alan içinde her ölçekli imar planında; yerleşik alan (meskun alan) ile gelişme alanının tümünü kapsayan iskan sahasında kalan parsellenmemiş arazilerin yerleşik (meskun) halde olup olmadığına bakılmaksızın arsa,

Belediye ve mücavir alan içinde bulunup da her ölçekli imar planında iskan sahası olarak ayrılmamış olmakla beraber fiilen yerleşik (meskun) alanda bulunan ve belediye hizmetlerinden en az ikisinden faydalanmakta olan (yol-ulaşım, su-yol, su-ulaşım, ulaşım-temizlik, yol-temizlik vb.) parsellenmemiş araziler arsa,

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunup yukarıda belirtilen kapsamda kalmayan araziler ile bu sınırlar dışında bulunan arazi vasfındaki taşınmazların zirai faaliyete (Arazinin; hububat, sanayi ve yem bitkileri, baklagiller, sebze ve diğer tarla bitkileri ile bağ, bahçe, çay, meyve, kavak ve sair ağaç türlerinin yetiştirilmesinde kullanılması zirai faaliyet olarak nitelendirilecektir.) konu edilmeyerek başka bir amaçla (mesken, akaryakıt istasyonu, restaurant, sanayi tesisi v.b) kullanıldığının belirlenmesi durumunda arsa, mevcut durumunda vasfı arsa olarak belirtilmiş ise arsa,

olarak değerlendirilmesi gerektiğinden buna uygun asgari metrekare birim bedelinin belirlenmemiş olması durumunda,

4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 72 nci maddesine göre oluşturulacak takdir komisyonu vasıtasıyla asgari metrekare birim bedelinin belirlenmesinin istenilmesi,

f) Üzerinde bina bulunan Hazineye ait taşınmazın asgari metrekare birim bedelleri farklı olan iki veya daha fazla caddeye/sokağa cephesinin bulunması durumunda, inşaat ruhsatına esas inşaat istikamet rölevesindeki ön cephe durumu tespit edilerek ön cephenin bulunduğu cadde veya sokağa göre,

Üzerinde bina bulunmayan taşınmazların ise ilgili belediyesince imar planında aynı ada içerisindeki diğer parsellerin durumu dikkate alınarak belirlenecek ön cephenin bulunduğu cadde/sokağa göre,

asgari metrekare birim bedelinin belirlenmesi,

Taşınmazın bir tarafının cadde bir tarafının ise sokağa cephesinin bulunması durumunda ise cadde tarafı için belirlenen asgari metrekare birim bedelinin dikkate alınması,

gerekmektedir.

g) Tarım arazisi olarak kullanılan Hazine taşınmazlarına "Gelirlerin Kapitalizasyonu Kriteri" dikkate alınarak yapılacak değer tespiti "Satış İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu"nun "Taşınmazın Değerini Etkileyebilecek Diğer Hususlar" bölümünde gösterilecektir.

"Gelirlerin Kapitalizasyonu Kriteri"; bir mala bu yöntemle değer biçmede, malın saptanan ortalama gelirinin kapitalizasyonunun esas alınmasından ibarettir. Diğer bir ifadeyle, bu kritere göre bir malın değeri, o maldan ileride elde edilebileceği varsayılan bütün gelirlerin değer biçilen zamana biriktirilmesi olarak kabul edilmektedir. Bu durum genellikle taşınmazlara ait bir husus olduğu için kapitalleştirme kriteri özellikle tarım arazilerinin değerlerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Bu yönteme göre yapılacak değer tespitinde öncelikle arazinin rantı ve kapitalizasyon faiz oranının tespit edilmesi durumunda arazinin değeri;

K = R/f förmülü uygulanarak bulunacaktır.

Burada;

K = Arazinin deÄŸeri (YTL),

R =  Arazinin rantı (YTL),

f =    Kapitalizasyon faiz oranını (%) ifade etmektedir.

Kapitalizasyon faiz oranı; tarım faaliyetinin yapıldığı bölge için ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenmesi mümkün olduğundan bu oranın tespiti için idaremizce herhangi bir hesaplama yapılmayacak, değeri tespit edilecek arazinin bulunduğu bölgenin kapitalizasyon faiz oranının Tarım İl Müdürlüğünden temin edilmesi yoluna gidilecektir.

Arazinin Rantı ise; arazinin üretim hedefi ile onun idare sistemine göre değişiklik gösterecektir. Diğer bir anlatımla, rantın hesap ediliş şekli, arazinin senelik gelir sağlayan (tarla ziraatı gibi) veya periyodik gelir temin eden (meyvelik gibi) üretim sahalarına tahsis edilmiş olmasına ve idaresinin kiracılık, ortakçılık, mal sahipliği gibi usullerle yapılmasına göre değişiklik gösterecektir. Hazine taşınmazlarının değer tespitinde mal sahipliği usulü dikkate alınarak arazi rantı hesaplanacaktır.

Mal sahipliği tarafından işletilen arazilerde arazi rantı aşağıdaki formül esas alınarak hesaplanabilecektir.

Arazinin Rantı (R) = Gayrisafi Hasıla (GH) – Yapılan Masraflar (YM) şeklindedir.

Söz konusu arazi rantının hesabında kullanılacak olan ve giderleri oluşturan hususlar arazi üzerinde alınacak ürün türüne göre değişiklik gösterebilecektir. Bu nedenle arazi üzerinden alınacak ürün türlerine göre geçerli olan giderlerin belli bir standartta olabileceği dikkate alındığında bu masrafların da her bir ürün çeşidi için hangi tutarda olduğu hususu ilgili Tarım İl Müdürlüklerinden sorularak tespit edilebilecektir.

Ancak, taşınmazların gerek kapitalizasyon oranının, gerekse arazi üzerinde bir dönemde alınabilen ürün çeşidine karşılık gelen masrafların temini parsel bazında her defasında ilgili kurumdan sorulmak yerine, köy ve mevkii için belirlenmiş olan kapitalizasyon oranı esas alınacak ve ürün türüne göre belirlenmiş olan masraflar taşınmazlardan elde edilebilen ürünlere uygulanarak gerekli hesaplamalar yapılacaktır.

İlgili kurumlardan, kapitalizasyon oranının, arazi üzerinde bir dönemde alınabilen ürün çeşidinin, bu ürünlerin satış fiyatının ve bu ürünlerin üretiminde yapılan masrafların temininden sonra arazinin aşağıda belirtilen formül yardımıyla değeri hesaplanacaktır.

Örnek: (A) İlinin, (X) ilçesinin, (Y) Köyünde Hazineye ait araziden bir hasat dönemi içerisinde elde edilen ürünler ile yan ürün çeşitlerine ilişkin veriler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

                Yukarıda yer alan veriler ışığında;

                                                      Net Gelir                 738,00

                Arazi DeÄŸeri = ---------------------- = -------------- = 14.760 YTL/Dönüm

                                                 ** Kap. Faizi               **0,05

** işaretli oran, (X) ilçesine münhasır olmak üzere ilgili kurumdan temin edilmiştir.

Arazi Metrekare DeÄŸeri= 14.760/1000 = 14,76 YTL/m² olarak hesaplanmış olacaktır.

İmar planında konut veya ticaret alanı olarak ayrılan Hazine taşınmazları için ise "Karşılaştırma Yöntemi" dikkate alınarak yapılacak değer tespiti "Satış İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu"nun "Taşınmazın Değerini Etkileyebilecek Diğer Hususlar" bölümünde gösterilecektir.

Karşılaştırma yönteminde; emsal olabilecek taşınmazlar ile değeri tespit edilecek taşınmazın, aynı bölgede, imar planı ile aynı kullanım amacını ihtiva etmesi ve emsal taşınmazların son bir yıl içinde satışa konu edilmesi koşullarını taşıyor olması gerekmektedir. Aksi durumda bu değerlendirme yöntemi kullanılmayacaktır.

Ayrıca, karşılaştırma yönteminde, taşınmazların bulunduğu alanın imar planı içerisinde yer alması ve her bir taşınmazın imar durumlarının açık ve net bir şekilde ilgili idare tarafından belirlenmiş olması gerekmektedir.

Taşınmazların değerleri, taşınmazlara ait TAKS, KAKS, ^Hmax veya "Emsal Oran (E)" dikkate alınarak hesaplanacaktır.

Örnek: (A) İlinin, (X) ilçesinde bulunan Hazineye ait ve imar planında konut ya da ticaret alanı olarak ayrılan taşınmazın değer tespitinin "Karşılaştırma Yöntemi" kullanılarak hesaplanmasındaki veriler aşağıdaki gibidir.

A) İmar Planı ile Ticaret veya Konut Alanı Olarak Kullanıma Ayrılan Taşınmazlara Ait TAKS, KAKS, ^Hmax Verileri Dikkate Alınarak Yapılan Hesaplama Yöntemi

Karşılaştırma Yöntemine göre kıymet takdiri yapılacak Hazine taşınmazının değerinin hesabında, emsal taşınmazlara ait veriler üzerinden hesaplanarak bulunacak değerlerden faydalanılacaktır.

Bu durumda, emsal taşınmazların satış bedellerinin; emsal taşınmazların yüzölçümünün KAKS oranı veya TAKS, KAKS/TAKS oranı ya da TAKS, Kat Adedi ile çarpılması sonucu bulunacak toplam inşaat alanına bölünmek suretiyle emsal taşınmazların metrekare birim bedelleri hesaplanacaktır.

Daha sonra, emsal taşınmazların metrekare birim bedellerinin aritmetik ortalaması, değeri hesaplanacak taşınmazın toplam inşaat alanı ile çarpılmak suretiyle Hazine taşınmazının tahmini bedeli bulunacaktır.

Bu durumda, yukarıdaki verilere göre belirtilen hususlar çerçevesinde yapılacak hesaplamalara göre Hazine taşınmazının değeri aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

1. Adım: Emsal taşınmazlara ait toplam inşaat alanı hesaplanacaktır:

Toplam inşaat alanının hesaplanması aşağıdaki formüllerden herhangi birinin kullanılmasıyla yapılacaktır.

1. Formül: A Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı=Yüzölçüm x KAKS

2. Formül: A Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı=Yüzölçüm x TAKS x (KAKS/TAKS)

3. Formül: A Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı=Yüzölçüm x TAKS x (Kat Adedi)

Bu durumda;

A Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 600 x 0,75=450 m2 olacaktır.

(A Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 600 x 0,25 x (0,75/0,25)=450 m2)

(A Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 600 x 0,25 x 3= 450 m2 )

Buna göre;

B Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 500 m2,

C Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 720 m2,

D Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı=560 m2 olarak bulunacaktır.

2. Adım: Emsal taşınmazların bilinen satış değerleri üzerinden toplam inşaat alanları dikkate alınarak metrekare birim bedelleri hesaplanacaktır.

Buna göre;

A Taşınmazının Metrekare Birim Değeri= 27.000/450=60 YTL/m2,

B Taşınmazının Metrekare Birim Değeri= 32.000/500=64 YTL/m2,

C Taşınmazının Metrekare Birim Değeri= 50.400/720=70 YTL/m2, olacaktır.

3. Adım: Emsal taşınmazların metrekare birim bedellerinin aritmetik ortalaması alınarak değeri hesaplanacak hazine taşınmazının tahmini satış bedeli hesaplanacaktır.

Buna göre;

Değeri Hesaplanacak Hazine Taşınmazının Tahmini Değeri= (60+64+70)/3x560=36.213 YTL,

Değeri Hesaplanacak Hazine Taşınmazının Metrekare Değeri=36.213/700=51,7 YTL/m2 olacaktır.

B) İmar Planı ile Ticaret veya Konut Alanı Olarak Kullanıma Ayrılan Taşınmazlara Ait "Emsal Oran" Dikkate Alınarak Yapılan Hesaplama Yöntemi

1. Adım: Emsal taşınmazlara ait toplam inşaat alanı hesaplanacaktır.

Buna göre;

X Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 300 x 0,50(Emsal)= 150 m2,

Aynı yöntemlerle yapılacak hesaplamalarda;

Y Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 200 m2,

Z Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı= 400 m2,

T Taşınmazının Toplam İnşaat Alanı=1050 m2 olarak bulunacaktır.

2. Adım: Emsal taşınmazların bilinen satış değerleri üzerinden toplam inşaat alanları dikkate alınarak metrekare birim bedelleri hesaplanacaktır.

Buna göre;

X Taşınmazının Metrekare Birim Değeri= 27.000/150= 180YTL/m2,

Y Taşınmazının Metrekare Birim Değeri= 32.000/200=160 YTL/m2,

Z Taşınmazının Metrekare Birim Değeri= 50.400/400=126 YTL/m2 olacaktır.

3. Adım: Emsal taşınmazların metrekare birim bedellerinin aritmetik ortalaması alınarak "değeri hesaplanacak hazine taşınmazının" tahmini değeri bulunacaktır.

Buna göre;

Değeri Hesaplanacak Hazine Taşınmazının Tahmini Değeri= (180+160+126)/3 x 1050=163.100 YTL,

Değeri Hesaplanacak Hazine Taşınmazının Metrekare Değeri=163.100/700=233 YTL/m2 olacaktır.

İmar planında sanayi alanı olarak ayrılan Hazine taşınmazları için ise "Karşılaştırma Yöntemi" dikkate alınarak yapılacak değer tespiti "Satış İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu"nun "Taşınmazın Değerini Etkileyebilecek Diğer Hususlar" bölümünde gösterilecektir.

Taşınmazların değerleri, taşınmazlara ait TAKS ve ^Hmax verileri dikkate alınarak hesaplanacaktır.

Örnek: (B) İlinde bulunan Hazineye ait ve imar planında sanayi alanı olarak ayrılan taşınmazın değer tespitinin "Karşılaştırma Yöntemi" kullanılarak hesaplanmasındaki veriler ise aşağıdaki gibidir.

İmar Planı ile Sanayi Alanı Olarak Kullanıma Ayrılan Taşınmazlara Ait TAKS ve ^Hmax Verileri Dikkate Alınarak Yapılan Hesaplama Yöntemi

Bu durumda, emsal taşınmazların toplam inşaat hacmi; yüzölçümünün, TAKS ve ^Hmax ile çarpılması sonucu metreküp cinsinden bulunacak ve taşınmazın değeri bu inşaat hacmine bölünmek suretiyle metreküp birim bedelleri hesaplanacaktır.

Bu bedellerin aritmetik ortalaması, değeri hesaplanacak taşınmazın toplam inşaat hacmi ile çarpılmak suretiyle Hazine taşınmazının tahmini bedeli bulunacaktır.

Bu durumda, yukarıdaki verilere göre ve belirtilen hususlar çerçevesinde Hazine taşınmazının değeri aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

1. Adım: Emsal taşınmazlara ait toplam inşaat hacmi hesaplanacaktır.

A Taşınmazının Toplam İnşaat Hacmi: (Yüzölçüm x TAKS) x ^Hmax

şeklinde hesaplanacaktır.

Bu durumda;

A Taşınmazının Toplam İnşaat Hacmi = (600 x 0,25) x 9,50=1.425 m3,

Aynı yöntemlerle yapılacak hesaplamalarda;

B Taşınmazının Toplam İnşaat Hacmi:= 1.562,5 m3,

C Taşınmazının Toplam İnşaat Hacmi:= 2.280 m3,

D Taşınmazının Toplam İnşaat Hacmi:=1.750 m3 olarak bulunacaktır.

2. Adım: Emsal taşınmazların bilinen satış değerleri üzerinden toplam inşaat hacimleri dikkate alınarak metreküp birim bedelleri hesaplanacaktır.

Buna göre;

A Taşınmazının Metreküp Birim Değeri= 27.000/1.425= 18,95 YTL/ m3,

B Taşınmazının Metreküp Birim Değeri= 32.000/1.562,5= 20,48 YTL/ m3,

C Taşınmazının Metreküp Birim Değeri= 50.400/2.280= 22,11 YTL/ m3 olacaktır.

3. Adım: Emsal taşınmazların metreküp birim bedellerinin aritmetik ortalaması alınarak değeri hesaplanacak Hazine taşınmazının tahmini değeri bulunacaktır.

Buna göre;

Değeri Hesaplanacak Hazine Taşınmazının Tahmini Değeri= (18,95+20,48+22,11)/3 x 1.750=35.898 YTL,

Değeri Hesaplanacak Hazine Taşınmazının Metrekare Değeri=35.898/700=51,30 YTL/m2 olacaktır.

V. TAŞINMAZ SATIŞ ŞARTNAMESİ

(1) Taşınmaz satış işlemlerinde bu genel tebliğin ekinde yer alan "Satış Şartnamesi" (Ek-1) düzenlenecek ve taşınmazın niteliği dikkate alınarak şartnameye ayrıca ilave edilmesi istenilen şartlar "özel şartlar" bölümünde gösterilecektir.

VI. GEÇİCİ TEMİNAT

(1) Taşınmaz satış ihalelerinde, tahmin edilen bedelin yüzde onundan az olmamak üzere yüzde otuzuna kadar, işin niteliğine göre ihale yetkilisince belirlenecek miktarda geçici teminat alınır ve Taşınmaz Satış Şartnamesinde belirtilir.

(2) Geçici teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir:

a) Tedavüldeki Türk Parası,

b) Mevduat ve katılım bankalarının verecekleri süresiz teminat mektupları,

c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),

(3) Taşınmaz satış ihalelerinde, dışarıda yerleşik kişiler ile geçimini yurt dışında temin eden Türk vatandaşlarından, teminat olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen konvertibl döviz alınabilir.

(4) Mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez. Üzerinde suç unsuru tespit edilen teminat mektupları, gerekli kovuşturma yapılması için Bakanlığa intikal ettirilir. Her teminat mektubunda daha önce ilgili banka şubesince verilen teminat mektupları toplamı ile aynı şubenin limitlerinin de gösterilmesi zorunludur. Yabancı bankaların ve benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanarak bankaların verecekleri teminat mektupları, yukarıdaki miktarlara dâhil değildir.

(5) Mevduat ve katılım bankalarınca verilen teminat mektupları dışındaki teminatların istekliler tarafından ilgili muhasebe birimine yatırılması zorunlu olup, bunlar ihale komisyonlarınca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale yapılanların teminat mektupları ihaleden sonra, ilgili muhasebe birimine teslim edilir ve üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir.

(6) 2886 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi gereğince her ne suretle olursa olsun idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.

(7) Alınan geçici teminatın, peşin satışlarda satış bedelinin, taksitli satışlarda ise peşinat tutarının ödenmesinden sonra iade edilmesi gerekmektedir. Ancak, peşinatın geçici teminat tutarından az olması durumunda sadece peşinat tutarı kadar olan kısım iade edilecektir. Alıcısı tarafından yeni bir taksit ödenmesi veya taşınmazın ferağının verilmesi halinde geçici teminat olarak kalan kısım da iade edilecektir.

VII. SATIŞ İZİN TALEPLERİNDE BAKANLIĞA VEYA VALİLİĞE GÖNDERİLECEK BİLGİ VE BELGELER

(1) Bakanlığa veya Valiliğe gönderilecek satış talep yazılarına tebliğin ekinde yer alan "Hazineye Ait Taşınmaz Satış İşlemi Bilgi Formu" (Ek-2) ile aşağıda yer alan belgeler eklenecektir.

a) Tapu kayıt örneği,

b) İmar planı içinde ise; belediyesince onaylı imar durum belgesi veya üzerinde kadastro yahut imar parseli işaretlenerek yeri belirlenmiş onaylı imar plan örneği,

c) Taşınmazın mahallinde düzenlenmiş krokisi, işgal ve kullanım durumu ile muhdesat ve benzeri fiili durumları konusunda bilgiler ihtiva eden tespit tutanağı,

ç) "Satış İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu" (Ek-3 ),

d) Satışı istenilen taşınmazın kadastro görmemiş yerlerde bulunması durumunda; yüzölçümünde hata olup olmadığına ilişkin teknik rapor.

VIII. Ä°HALE ONAYINA YETKÄ°LÄ° MERCÄ°LER

(1) Tahmin edilen bedeli, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 76 ncı maddesi gereğince yılı bütçe kanununun (İ) cetvelinde belirtilen parasal sınırların dört katına kadar olan satış ihaleleri, Yönetmeliğin 41 inci maddesinde belirtilen ihale yetkilileri tarafından onaylanacaktır.

(2) Bu yetki çerçevesinde satılan taşınmazların ihalelerinin onaylanması, mahalli ihale yetkilisinin parasal yetki sınırı üzerinde ise onay için Bakanlığa gönderilmesi gerekmektedir. Bakanlığa gönderilecek ihale onay formlarına (Ek-4) taşınmazın satışı hususunda Valilikçe (İl müdürlüğü) talimat verilmiş ise "Hazineye Ait Taşınmaz Satış İşlemi Bilgi Formu", "Satış İşlemine Esas Kıymet Takdir Karar Formu" ile ihale tutanağı eklenecektir. Satış talimatı Bakanlık tarafından verilmiş ise sadece ihale tutanağı eklenecektir.

(3) Bakanlığa gönderilmesi gereken ihale onay yazıları, Valilik araya girmeksizin doğrudan kaymakamlıklarca öncelikle telefaks ve bilahare yazı ile bildirilecektir.

IX. ÖZEL ÖDEME ARAÇLARI VE SATIŞ BEDELİNİN TAHSİLİ

(1) Satış bedellerinin tedavüldeki Türk Parası ile ödenmesi esastır. Ancak;

a) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler nominal değeri üzerinden (Bu senet ve belgelerin nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş olması hâlinde, bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),

b) Kesin inşaat yasağı getirilen sit alanlarında taşınmazı bulunan gerçek veya tüzel kişilere taşınmazların değerini göstermek üzere verilen belgeler, kıymet takdir tarihinden işleme tabi tutulacağı tarihe kadar hesaplanacak kanunî faizi ile birlikte,

ödeme aracı olarak kabul edilir.

(2) Taşınmazların satış bedeli, ihale kararının veya satışın uygun görüldüğünün bildirilmesini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde peşin veya taksitle ödenebilir. (Ek cümle:RG-28/4/2022-31823) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında yapılan satışlar hariç olmak üzere 2886 sayılı Kanun ve 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanuna göre yapılan satışlarda, satış bedelinin peşin olarak ödenmesi halinde satış bedeline yüzde yirmi indirim uygulanır. Satış bedelinin taksitle ödenmesi halinde, bedelin en az dörtte biri peşin, kalanı en fazla iki yılda, eşit taksitlerle ve üçer aylık dilimler halinde kanunî faizi ile birlikte tahsil edilir. Bedelin taksitle ödenmesi halinde idare ile alıcı arasında örneği (Ek-5) de yer alan "Taksitli Satış Sözleşmesi" düzenlenir, sözleşmenin bir örneği alıcıya verilir.

(3) Taşınmazın satış bedeli tamamen ödenmedikçe tapuda ferağ verilmeyecek ancak, kalan taksit tutarı ile kanunî faizleri karşılayacak miktarda kesin ve süresiz banka teminat mektubu verilmesi veya ipotek tesis edilmesi durumunda idarenin örneği (Ek-6/A-B) de yer alan yazılı istemi ile tescil işleminin yapılması sağlanacaktır.

(4) Bilindiği üzere, 22/11/2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 888 inci maddesine göre, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ipotekli taşınmazın devrinin borçlunun sorumluluğunda ve güvencede bir değişiklik meydana getirmeyeceği, yeni malik borcu yüklendiği takdirde alacaklının, kendisine başvurma hakkını saklı tuttuğunu bir yıl içinde yazılı olarak önceki borçluya bildirmezse, borçlunun borcundan kurtulacağı, hüküm altına alınmıştır.

(5) Buna göre; ipotekli taşınmazların başkasına devredilmesi halinde, sözleşme hükümleri gereğince borçludan taksit ve faizlerin tahsiline devam edilmesi, yeni malik noter tasdikli taahhütname ile borcu yüklendiği takdirde, idarece, önceki borçluya borcu yüklenen yeni malikin borcu ödememesi halinde kendisine başvurma hakkının saklı tutulacağının yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.

(6) 4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yapılan düzenleme ile taksitli satışlarda, taksitlendirme dışında bırakılacak bedel ile taksit süresi ve sayısını köy sınırları veya belediye ve mücavir alan sınırları itibariyle belirlemeye Bakanlık yetkili kılınmıştır. Buna göre bedelin taksitle ödenmek istenilmesi halinde, satış tutarı belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde 5.000,00 YTL, bu sınırlar dışında ise 1.000,00 YTL’ sını geçtiği takdirde, alıcının belirteceği tarihler de dikkate alınarak taksitlendirme yapılabilecektir. Taksitlerin vadesinden önce ödenmesi durumunda, tahsil tarihi itibariyle faiz hesaplanacaktır.

(7) Satış bedelinin taksitle ödenmesinin talep edilmesi ve üst üste iki taksitin vadesinde ödenmemesi halinde, idarece, alıcıya borcunu onbeş gün içerisinde ödemesi, borcunu bu süre içinde de hesaplanacak faizi ile birlikte ödememesi durumunda, sözleşmenin feshedileceği bildirilecektir. Tebligata rağmen borcun ödenmemesi halinde, taşınmaz Hazine mülkiyetinde ise sözleşme feshedilerek, ihale ile yapılan satışlarda geçici teminat olarak belirlenmiş tutar, doğrudan satışlarda ise satış bedelinin yüzde onu, bütçeye irat kaydedilecek ve satış bedeli olarak tahsil edilen tutarlardan mahsup edilerek kalanı faizsiz olarak alıcıya iade edilecektir. Taşınmaz, banka teminat mektubu veya ipotek tesis edilerek alıcı adına tescil edilmiş ise teminat mektubu veya ipotek paraya çevrilerek, kalan borç faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

(8) Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla yüzde onu, ilgili belediyelerin 20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılacak ve kalan kısmından ise ilgili belediyeye yüzde otuz, varsa büyükşehir belediyesine yüzde on oranında pay verilecektir. Belediye mücavir alan sınırları dışındaki köylerde bulunan Hazine taşınmazlarının satış bedellerinin tahsil edilen kısmından, yüzde yirmibeş oranında; dörtte biri ilgili köy tüzel kişiliğine ödenmek ve kalanı diğer köylere götürülecek hizmetlerde kullanılmak üzere, il özel idarelerine pay verilecektir. Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılacaktır. Belediyelere veya köy tüzel kişiliklerine yapılan satış ve devirlerden elde edilen gelirler ile kamu kurum ve kuruluşları adına özel ödenek kaydedilmesi gereken satış gelirlerinden pay verilmeyecektir. Herhangi bir sebeple sözleşmenin feshedilmesi durumunda aktarılan payların iadesi talep edilecek, payların iade edilmemesi halinde daha sonra aktarılacak paylardan mahsubu yoluna gidilecektir.

(9) (Ek:RG-21/8/2019-30865) Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmiş Hazineye ait taşınmazların satışında satış bedelinin en az yüzde otuzu peşin, kalanı beş yılda, on taksitle ve kanunî faizi ile birlikte ödenir. Taşınmazın satış tarihi itibarıyla cari yıl irtifak hakkı bedelinin tamamının tahsil edilmiş olması halinde, satış tarihinden sonraki aylara ait irtifak hakkı bedelleri satış bedelinden mahsup edilir.

(10) (Ek:RG-28/4/2022-31823) Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmiş Hazineye ait taşınmazların hak lehdarına, Hazinenin hissedar olduğu taşınmazların diğer hissedar veya hissedarlara ve tapu fazlalıklarının tapu malikine veya mirasçılarına doğrudan rayiç bedel üzerinden satışında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde satış bedeline yüzde yirmi indirim uygulanır.

X. Ä°HALEDEN YASAKLAMA

(1) 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 83 üncü maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunanlar ile;

a) Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayanlar,

b) Sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçenler,

c) Mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyenler,

hakkında bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilecektir.

XI. SATIŞ USULLERİ

A) 2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE SATIŞ

(1) Tahmin edilen satış bedeli yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun (İ) cetvelinde 2886 sayılı Kanunun 45 inci maddesi için belirlenen parasal sınıra kadar olan taşınmazların satış işlemleri açık teklif usulüyle, tahmin edilen satış bedeli bu sınırı aşan taşınmazların satış işlemleri kapalı teklif usulüyle yapılacaktır.

B) DOĞRUDAN SATIŞ

1) Rayiç Bedel Üzerinden Doğrudan Satış

(1) Aşağıda belirtilen taşınmazlar 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrasına göre, bu Tebliğin IV üncü bölümünde belirtilen şekilde tespit edilecek rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilecektir.

(2) Rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilecek Hazineye ait taşınmazlar ve satışa ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir.

a) Yabancı Devletlere Taşınmaz Satışı

(1) Hazineye ait taşınmazlar, karşılıklı olmak ve Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle, diplomatik amaçla kullanılmak üzere yabancı devletlere doğrudan satılabilecektir.

b) Üzerlerinde Sınırlı Ayni Hak Tesis Edilen Taşınmazların Hak Lehtarlarına Satışı

(1) Üzerlerinde sınırlı ayni hak tesis edilmiş Hazineye ait taşınmazların, (orman vasıflı olup; 6831 sayılı Orman Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu uyarınca kesin izin verilmiş veya kesin tahsis yapılmış ya da sınırlı ayni hak tesis edilmiş yerler hariç) zemini ile üzerindeki bina ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kısmı, talep edilmesi halinde doğrudan satılabilecektir.

(2) (DeÄŸiÅŸik:RG-21/8/2019-30865) Bedel tespiti; zemin için bu Genel TebliÄŸin IV üncü bölümünde belirtilen esaslara göre tespit edilen bedele, üzerindeki yapı ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kısımları için takdir edilen bedel ilave edilmek suretiyle yapılır. Bu bedele; makine, teçhizat ve demirbaÅŸ bedelleri dahil edilmez. Yapı ve tesislerin rayiç bedelleri; Bakanlıkça belirlenen yapı yaklaşık birim maliyetlerinden az olmamak üzere aşınma payı da dikkate alınarak belirlenir. Ancak, taşınmazın üzerinde turizm tesisi bulunuyor ise veya üzerinde turizm tesisi bulunan taşınmazlara ek alan olarak kullanılmak üzere sınırlı ayni hak tesis edilmiÅŸ ise Kültür ve Turizm Bakanlığınca turizm tesisleri için belirlenen birim maliyetler ile aşınma payı da rayiç bedel tespitinde dikkate alınır. Yapı ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kısmının hesabında ay kesirleri dikkate alınmaz.

(3) Örnek: 10 yıl 4 ay 9 gün önce üzerinde 49 yıl süreyle sınırlı ayni hak tesis edilmiş bir taşınmazın satış bedeli;

Sınırlı ayni hakkın toplam süresi: 49 yıl x 12 ay = 588 ay

Hakkın başlangıcından itibaren geçen süre: (10 yıl x 12 ay) + 4 ay = 124 ay

Bina ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kısmı = {(Bina ve tesislerin toplam bedeli)-(Yıpranma payı)}x124/588

Taşınmazın Satış Bedeli = Bina ve Tesislerin Hazineye Geçmesi Gereken Kısmı + Zemin Bedeli

olacaktır.

(4) Bina ve tesislerin bir kısmı Hazineye bir kısmı hak lehtarına ait ise Hazineye ait bina ve tesislerin tamamına, hak lehtarına ait bina ve tesislerin ise yukarıda örnekte olduğu gibi Hazineye geçmesi gereken kısım için değer takdiri yapılacaktır.

(5) 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa göre Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan kesin tahsise dayalı olarak Bakanlıkça tesis ve tapuya tescil edilen sınırlı ayni hakkın tapuya tescil tarihinin tahsis tarihinden sonra olması halinde, irtifak hakkının başlangıç tarihi (kesin tahsis tarihi) esas alınacaktır.

(6) (Değişik:RG-21/8/2019-30865) Satın alma taleplerinin değerlendirilebilmesi için, irtifak hakkı sözleşmesinde yer alan mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve uygulama projesindeki yapı ve tesislerin en az yüzde seksen oranında tamamlanmış olması gerekir. Yapı ve tesislere ait uygulama projesi bulunmaması halinde ise satın alma talepleri; irtifak hakkının veriliş amacı ve konusu, irtifak hakkı sözleşmesi, hak lehtarının yapı ve tesislere ilişkin taahhütleri, taşınmazın kullanım şekli ile hâlihazır durumu da dikkate alınarak değerlendirilir.

(7) Turizm yatırımı yapılmak üzere irtifak hakkı tesis edilmiş yerlerde 3/7/2003 tarih ve 4916 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi dikkate alınacaktır.

(8) Üzerinde münhasıran eğitim veya sağlık amaçlı sınırlı aynî hak tesis edilmiş taşınmazların hak lehtarının vakıf üniversitesi veya Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıf olması ve hak lehtarına satışının yapılması halinde tapu kütüğüne taşınmazların satış amacı dışında kullanılamayacağına dair örneği (Ek-7/A-B) de yer alan yazılar ile şerh konulacak ve örneği (Ek-8) de yer alan "Taşınmaz Satış Sözleşmesi" düzenlenecektir.

(9) (Ek:RG-21/8/2019-30865) Turizm yatırımı yapılmak üzere irtifak hakkı tesis edilen taşınmazların 4706 sayılı Kanunun geçici 23 üncü maddesi kapsamında satışının talep edilmesi halinde satış iÅŸlemi, 4/5/2018 tarihli ve 30411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Taşınmazları Ãœzerindeki Turizm Yatırımlarının Sürelerinin Uzatılması ile Satışına Ä°liÅŸkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.

c) Hazinenin Hissedar Olduğu Taşınmazların Diğer Hissedar veya Hissedarlara Satışı

(1) (Değişik:RG-1/2/2012-28191) Çeşitli nedenlerle hisseli hale gelmiş taşınmazlardaki Hazine hisseleri, oranı yüzde kırkı veya hisse miktarı uygulama imar planı sınırları içinde dörtyüz, dışında ise dörtbin metrekareyi aşmamak kaydıyla talepte bulunan hissedar veya hissedarlarına doğrudan satılabilecektir.

(2) Birden fazla hissedar olması ve Hazine hissesini satın almak istemeleri durumunda, bu hissedarlara hisseleri oranında satış yapılacaktır.

(3) Birden fazla hissedarın bulunması ve hissedarlardan birinin talep etmesi halinde, idarece diğer hissedarlara Hazine hissesinin hisseleri oranında kendilerine doğrudan satılabileceğine ilişkin (Ek-9) da yer alan yazı tebliğ edilecektir. Adlarına tebligat yapıldığı halde, en geç otuz gün içinde satın alma talebinde bulunmayan hissedarın hissesi oranına düşen Hazineye ait miktar diğer hissedarlara satılabilecektir. Diğer hissedar veya hissedarların adreslerinin tespit edilememesi ve tebligat yapılamaması halinde 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilanen tebligat yapılacak ve süresi içerisinde satın alma talebinde bulunulmadığı takdirde, hissedarın hissesine düşen miktar diğer hissedarlara satılabilecektir.

(4) Tebligat yapıldığı halde süresi içinde satın alınamayan Hazine hissesinin, hissedarı tarafından yeniden talep edilmesi ve geçerli bir mazereti bulunması halinde satış talebi bir defaya mahsus olmak üzere değerlendirilebilecektir.

(5) (Mülga:RG-28/4/2022-31823)  

(6) (Ek:RG-1/2/2012-28191) 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 8 inci maddesinde belirtilen bölünemez büyüklük kısıtlamalarına tabi olan ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili taşra teşkilatınca tarım arazisi niteliğinde olduğu bildirilen taşınmazlardaki Hazine hisseleri, birinci fıkrada belirtilen sınırlamalar dikkate alınmaksızın hissedarına doğrudan veya birden fazla hissedar olması halinde hissedarlar arasında pazarlık usulüyle satılabilecektir. Tahmin edilen satış bedeli, Bakanlık tarafından belirlenecek parasal sınırları aşan satın alma taleplerine ilişkin bilgi ve belgeler, konu hakkındaki Valilik (İl müdürlüğü) görüşü ile birlikte Bakanlığa gönderilecektir.

ç) Köy ve Mezra Yerleşme Alanlarında Kalan Taşınmazların Satışı

(1) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, köy ve mezraların yerleşme alanı içinde bulunan ve yüzölçümü beşbin metrekareye kadar (bu miktar dahil) olan Hazineye ait taşınmazlar kullanıcılarına, bunların kanuni veya akdi haleflerine doğrudan satılabilecektir.

(2) Köy ve mezra yerleşme alanlarında kalan Hazineye ait taşınmazların doğrudan satışı için;

1) Köy ve mezra yerleşme alanının, 30/6/2001 tarihli ve 24448 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değiştirilen Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 4 üncü maddesine göre tespit edilmiş olması,

2) Satın alma talebinde bulunanların taşınmazın kullanıcısı veya bunların kanuni veya akdi halefleri olması,

3) Satın alma talebinde bulunanların 4706 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 18/7/2001 tarihinde, o köy nüfusuna kayıtlı veya 31/12/2000 tarihinden beri o köyde ikamet ediyor olması,

4) Taşınmazların köy ve mezra yerleşme alanı sınırları içinde bulunması,

5) Her bir kullanıcıya veya bunların kanuni veya akdi haleflerine beşbin metrekareye kadar (bu miktar dahil) doğrudan satış yapılması, bu miktarı aşan kısmın ise ifrazı yapılarak genel hükümlere göre değerlendirilmesi,

gerekmektedir.

d) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa Göre Kurulan Vakıflara Taşınmaz Satışı

(1) Hazineye ait taşınmazlar, 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa göre kurulan vakıflara doğrudan satılabilecektir. Satılan taşınmazın, vakfın amacı dışında kullanılamayacağına dair tapu kütüğüne, ilgilisine göre (Ek-7/A-B) de yer alan yazı ile şerh konulacak ve (Ek-8) de yer alan sözleşme düzenlenecektir.

e) Kanunla Kurulmuş Kurum ve Kuruluşlar ile Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarına Taşınmaz Satışı

(1) Hazineye ait taşınmazlar, kuruluş amaçlarında kullanılmak, ticari faaliyete konu edilmemek ve imar planında talep edilen amaca ayrılmış olmak kaydıyla; kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilecektir. Bu satış talepleri Bakanlık tarafından değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır.

(2) Satılan taşınmazın, amacı dışında kullanılamayacağına ve ticari faaliyete konu edilemeyeceğine ilişkin olarak tapu kütüğüne ilgisine göre örneği (Ek-7/A-B) de yer alan yazı ile şerh konulacak ve örneği (Ek-8) de yer alan satış sözleşmesi düzenlenecektir. (Ek cümle:RG-1/2/2012-28191) Bu nedenle, taşınmazın hangi amaçla kullanılmak üzere satışının talep edildiği hususunda netlik bulunmaması halinde, konu hakkında ayrıntılı bilgi temin edildikten sonra, taşınmaza ait bilgi ve belgeler ile birlikte satış talebi Bakanlığa iletilecektir.

f) Tapu Fazlalıklarının Satışı

(1) Tapuda Hazine dışındaki kişiler adına tescilli olup, "...metrekareden fazlası Hazineye aittir" şerhi bulunan taşınmazlardaki fazlalıklar tapu malikine veya mirasçılarına doğrudan rayiç bedel üzerinden satılabilecektir. Bu satışlarda başvuru süresi ve miktar sınırlaması aranmayacaktır.

(2) Taşınmazın birden fazla hissedarının bulunması durumunda, Hazinenin sahip olduğu hisse miktarına ilişkin bu Tebliğin XI-B/B.1-c bölümünde belirtilen sınırlamalar dikkate alınmaksızın hissedarlara hisseleri oranında satılacaktır.

(3) Taşınmazların imar uygulamasına konu edilmesi halinde, Hazine fazlalığının satış bedelinin hesabında, düzenleme ortaklık payı düşülerek kıymet takdir edilecektir.

(4) Yapılan işlem taşınmaz satışı olmayıp şerhin kaldırılması işlemi olduğundan, elde edilen bedelden 4706 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 5 inci fıkrasına göre pay verilmeyecektir.

g) Serbest Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda Kalan Taşınmazlarının Satışı

(1) 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca serbest bölge olarak belirlenen alanlarda bulunan Hazine taşınmazları, serbest bölge olarak kullanılmak kaydıyla (4916 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 19/7/2003 tarihinden önce bu amaçla tahsis edilmiş olanlar da dahil olmak üzere), gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabilecektir. Yapılacak satış talepleri Bakanlık tarafından değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır.

ğ) Konut Yapılmak Amacıyla Rayiç Bedel Üzerinden Konut Yapı Kooperatiflerine, Kooperatif Birliklerine veya Bu Birliklerin Oluşturduğu Üst Birliklere, Bunlar Arasında Yapılacak İhale ile Taşınmaz Satışı

(1) Hazineye ait taşınmazlar konut yapılmak amacıyla rayiç bedel üzerinden konut yapı kooperatiflerine, kooperatif birliklerine veya bu birliklerin oluşturduğu üst birliklere, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre, sadece bunlar arasında yapılacak ihale ile satılabilecektir.

(2) Plansız alanda kalan taşınmazlar ile imar planlarında konut dışı amaçlara ayrılmış veya imar planı davalı olan yerlerde konut alanı olarak bölge planındaki emsaller de dikkate alınmak suretiyle değer tespiti yapılacaktır.

(3) Konut yapı kooperatiflerinin, kooperatif birliklerinin veya bunların oluşturduğu üst birliklerin ihaleye katılabilmeleri için, ihale konusu taşınmazın tahmini bedelinin dörtte birini bir bankada adlarına açılan hesapta bloke etmeleri gerekmektedir.

(4) Örneği (Ek-10) da yer alan "4706 sayılı Kanunun 7/B Maddesine Göre Konut Yapı Kooperatiflerine, Kooperatif Birliklerine Veya Kooperatif Üst Birliklerine Taşınmaz Satış Şartnamesini" imzalayarak idareye vermeleri gerekmektedir.

(5) İhale üzerine kalan alıcıdan örneği (Ek-11) de yer alan "4706 sayılı Kanunun 7/B Maddesine Göre Konut Yapı Kooperatiflerine, Kooperatif Birliklerine Veya Kooperatif Üst Birliklerine Taşınmaz Satış Taahhütnamesi" alınacaktır.

(6) 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 32 nci maddesine göre ihale kararının alıcıya tebliğini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde, örneği (Ek-12) de yer alan "4706 sayılı Kanunun 7/B Maddesine Göre Konut Yapı Kooperatiflerine, Kooperatif Birliklerine Veya Kooperatif Üst Birliklerine Taşınmaz Satış Sözleşmesi" düzenlenecektir.

(7) Bu taşınmazların satış amacı dışında kullanılamayacağına, amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde, satılan taşınmazın satış bedelinin faizsiz iade edilerek Hazinece geri alınacağına, bu maddeye göre satılan taşınmazlarla ilgili olarak yapılacak imar uygulaması sonucunda kamu hizmet alanlarına ayrılan yerlerin bedelsiz ve müstakil parsel olarak Hazine adına resen tescil edileceğine ilişkin hususlar, ilgisine göre örneği (Ek-7/C-D) de yer alan yazı ile tapu kütüğünün beyanlar hanesine belirtme yapılması istenilecektir.

(8) 4706 sayılı Kanunun 7/B maddesine göre satın alma talepleri Bakanlığımız tarafından değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır.

2) Harca Esas Değer Üzerinden Doğrudan Satış

(1) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası gereğince Hazineye ait taşınmazlar;

a) Küçük sanayi sitesi yapılmak üzere bu amaçla kurulmuş kooperatifler ile kamu kurum ve kuruluşlarına,

b) Borsa yapılmak üzere ticaret borsalarına,

c) Serbest bölge olarak kullanılmak üzere, bu amaçla tahsis edilmiş taşınmazlar da dahil, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, teknoloji geliştirme bölgelerinde yönetici şirkete,

ç) (2/4/2011 tarihli ve 27893 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No: 334) ile bu bent yürürlükten kaldırılmıştır.)

d) Toplu konut üretmek amacıyla, Toplu Konut İdaresi Başkanlığına,

e) (Ek:RG-1/2/2012-28191) 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 5998 sayılı Kanunla değişik 73 üncü maddesinin altıncı fıkrası gereğince; kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan Hazine taşınmazlarının (eğitim ve sağlık alanları hariç) büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri için talep edilmesi halinde; büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyesinin talebinin bulunmaması durumunda ilgili belediyelere,

2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesinde yer alan harca esas değer üzerinden doğrudan satılabilecektir.

2.1 - Satışta Uygulanacak Esas ve Usuller

a) Küçük Sanayi Sitesi İçin Yapılacak Satışlar

(1) İmar planlarında (1/5000 veya 1/1000 ölçekli) bu amaca ayrılmış Hazineye ait taşınmazların; küçük sanayi sitesi kurulmak üzere bu amaçla kurulmuş kooperatifler ile kamu kurum ve kuruluşlarına satışı yapılabilecektir.

(2) Küçük sanayi sitesi kurmak amacıyla talepte bulunan kooperatiflerin kuruluş ana sözleşmelerinin değerlendirilmesi sonucunda;

1) Küçük sanayi sitesi kurmaya yönelik amaç ve faaliyet konularını kapsaması,

2) Kurulması planlanan küçük sanayinin tek bir faaliyet alanına yönelik olması durumunda, (Demirciler, Ayakkabıcılar, Dericiler v.b.) bu durumun ilgili kooperatifin mevcut ortaklık/üye yapısı dikkate alınarak üyelerinin küçük sanayinin ilgili faaliyet alanları ile iştigal ettiğinin ilgili oda ve diğer kurumlar (vergi dairesi, ticaret sicili kaydı vb.) nezdinde de belgelendirmesi,

3) İmar planı ile küçük sanayi amacına ayrılmış bir taşınmazın, imar planı notlarında sadece tek bir faaliyet alanına yönelik olarak kullanılması zorunluluğu getirilmiş ise bu durumda plan notlarına uygun faaliyeti gerçekleştirecek ihtisas kooperatifi niteliği taşıyan kooperatiflerin taleplerinin değerlendirilmesi,

4) (Ek:RG-1/2/2012-28191) Talep edilen Hazine taşınmazının kooperatiflerin ortak sayısı, kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç ve projeleri dikkate alınarak gerçekleştirilecek faaliyet için yeterli kısmının belirlenmesi,

gerekmektedir.

(3) Küçük sanayi sitesi yapımı için aynı taşınmaza birden fazla talepte bulunulması halinde; öncelikle, kamu kurum ve kuruluşlarının talepleri değerlendirilecek, bu amaçla kurulmuş kooperatiflerin taleplerinin değerlendirilmesinde ise imar planı notlarına bakılacak, faaliyet alanının aynı olması durumunda ise müracaat tarihleri dikkate alınacaktır.

b) Borsa Yerleri İçin Yapılacak Satışlar

(1) Emtiaların alınıp satılması ve serbest rekabet ortamında emtianın piyasa fiyatlarının oluşturulmasını sağlamaya yönelik faaliyetlerin gerçekleştirileceği imar planlarında (1/5000 veya 1/1000 ölçekli) bu amaca ayrılmış alanların (tahıl borsası, canlı hayvan borsası vs.), bu faaliyeti gerçekleştirecek ticaret borsalarına satışı yapılacaktır.

(2) Ticaret borsaları tarafından hizmet binası ve borsa yeri olarak birlikte kullanılmak üzere satışı talep edilen taşınmazların, esaslı unsurun borsa yeri olması durumunda, satış talepleri bu kapsamda değerlendirilebilecektir.

c) Serbest Bölge ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İçin Yapılacak Satışlar

(1) Hazine taşınmazları; 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununa göre, bölgenin işleticisi olarak belirlenen kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, 6/7/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre, bölgenin işleticisi olarak belirlenen yönetici şirkete, harca esas değer üzerinden satılabilecektir.

(2) Bu kapsamda, Hazineye ait taşınmazlardan Bakanlar Kurulu Kararı ile serbest bölge veya teknoloji geliştirme bölgesi ilan edilmiş veya edilecek alanların satışı yapılabilecektir. Teknoloji geliştirme bölgesi kurulacak yerlerde yönetici şirketin önceden ilgili kanun hükümlerine göre tüzelkişilik kazanması gerekmektedir.

(3) Satışı yapılan taşınmazlardan henüz Bakanlar Kurulu Kararı ile serbest bölge veya teknoloji geliştirme bölgesi ilan edilmemiş yerlerde kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından veya yönetici şirketten, Kanunların öngördüğü şartların yerine getirilmemesi ya da bu şartları taşımadığının sonradan anlaşılması durumunda, taşınmazın satış bedelinin faizsiz olarak Hazine tarafından aynen iade edileceğine ve herhangi bir hak, tazminat, faiz v.s. talebinde bulunulmayacağına dair, örneği (Ek-13) de yer alan taahhütname alınacaktır.

(4) Taahhütname alınmadan taşınmazın satış bedeli tahsil edilmeyecek, taahhütname alındıktan sonra satış bedeli tahsil edilecektir.

(5) Alınacak taahhütname çerçevesinde; bu Kanunlarda öngörülen şartların yerine getirildiğinin, ilgilileri tarafından belgelendirilmesi ve bu durumun idarece belirlenmesinden sonra tapuda ferağ işlemi gerçekleştirilecektir.

ç) (2/4/2011 tarihli ve 27893 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No: 334) ile bu bent yürürlükten kaldırılmıştır.)

d) Toplu Konut Üretmek Amacıyla Toplu Konut İdaresi Başkanlığına Yapılacak Satışlar

(1) Toplu Konut İdaresi Başkanlığına, ilgili Kanunları uyarınca toplu konut yapmak göreviyle ilgili olarak ihtiyaç duyulan Hazine taşınmazlarının 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesine göre harca esas değer üzerinden satışı yapılabilecektir.

(2) Satışı yapılacak taşınmazların imar planlarında toplu konut alanlarına ayrılmış olması şartı aranmayacaktır.

(3) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası hükmü uyarınca tapu kaydına işlenecek şerhin "taşınmaz toplu konut üretmek amacıyla Toplu Konut İdaresi Başkanlığına satılmış olup satış amacı dışında kullanılmayacaktır." şeklinde işlenmesi, ferağ işlemi için ilgili tapu sicil müdürlüklerine yazılacak (Ek-7/A-B)’deki yazılarda belirtilecektir.

(4) Bu kapsamda yapılacak satışlarda, 2.2 bölümünde ifade edildiği üzere; tapu kaydının beyanlar hanesine ayrıca işlenmesi öngörülen belirtme yapılmayacaktır.

2.2 - Tapu Kaydına Şerhler ve Beyanlar Hanesine İşlenecek Hususlar

(1) 4706 sayılı Kanunun 4 ücü maddesinin son fıkrasında belirtilen ve bu kapsamda satışı yapılan Hazine taşınmazlarının ferağ işlemleri sırasında tapu kütüğüne, bu yerlerin amacı dışında kullanılamayacağına dair örneği (Ek-7/A-B) de yer alan yazı ile şerh konulması sağlanacaktır.

(2)  (DeÄŸiÅŸik:RG-17/6/2017- 30099) 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca yapılacak satış (Serbest Bölge ve Teknoloji GeliÅŸtirme Bölgeleri kurulmak üzere yapılacak satışlar ile Toplu Konut Ä°daresi BaÅŸkanlığına yapılacak satışlar hariç) iÅŸlemine konu taşınmaz ile ilgili olarak, "Bu taşınmaz, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca projesine uygun olarak ………….. faaliyeti yapılmak ve bu amaçta kullanılmak üzere satılmıştır. Öngörülen yatırım için belirlenen sürelerde yatırımın faaliyete geçirilmesi zorunludur. Projeye süresi içinde baÅŸlanmaması veya tamamlanmaması ya da satış amacı dışında kullanılması durumunda, taşınmaz Hazinece geri alınacak ve tahsil edilen satış bedelinin yüzde beÅŸi mahrum kalınan gelire karşılık olarak bütçeye irat kaydedilecektir. Geriye kalan satış bedeli faizsiz olarak iade edilecektir. Taşınmaz üzerine ilgili tüzelkiÅŸilik tarafından yapılmış olan muhdesatlar için Hazineden herhangi bir hak veya tazminat talebinde bulunulmayacak ve taşınmaz genel hükümlere göre tahliye edilecektir. Projede öngörülen yatırım faaliyete geçmeden önce 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı Ä°cra ve Ä°flas Kanunu uyarınca yapılabilecek satışlar haricinde üçüncü kiÅŸilere hiç bir ÅŸekilde devredilemeyecektir." ÅŸeklinde ilgililerinden noter tasdikli taahhütname alınması ve bu taahhütname hükümlerinin tapu kütüğünün beyanlar hanesine de iÅŸlenmesi, feraÄŸ iÅŸlemi için ilgili tapu sicil müdürlüklerine yazılan yazılarda belirtilecektir.

2.3 - Yatırım Projelerinin Faaliyete Geçmesi ve Denetlenmesi

(1) Küçük sanayi sitesi, borsa yerleri (Mülga ibare:RG-1/2/2012-28191) (…) kapsamında gerçekleştirilecek projelerde aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.

(2) İlgili tüzel kişilikler tarafından, projeye başlandığı tarih idareye bildirilecektir. İdarece bildirimi takiben onbeş gün içinde mahallinde yapılacak tespit ile projeye başlandığı, bir tutanak ile yatırımcı veya temsilcisi ile müştereken imza altına alınacaktır. Tutanak iki örnek olarak düzenlenecek bir örneği ilgilisine imza karşılığı verilecek bir örneği de dosyasında muhafaza edilecektir.

(3) Yapılacak yatırımlara ilişkin projeler, satışın yapıldığı yatırımcısı tarafından bizatihi gerçekleştirilecek ve Bakanlık satış yazısı tarihinden itibaren en geç bir yılın sonunda projeye başlanılacak ve dördüncü yılın sonunda tamamlanarak faaliyete geçirilecektir.

(4) Belirlenen süreler içerisinde yatırıma başlanıp da mücbir sebepler nedeniyle tamamlanamaması ve bu durumun belgelendirilmesi ile taşınmazların imar planında satış amacına ayrılması taahhüdüyle yapılan satış işlemlerinde, projeye başlanılmadan önce imar planı çalışmalarına başlanılmış ancak ilgilisinin iradesi dışında sonuçlandırılamayan plan çalışmalarının tamamlanması amacıyla ilgilisinin talebini müteakip bir yılı geçmemek üzere ek süre verilebilecektir.

(5) Projenin tamamlanmasından sonra ilgilileri tarafından idareye projenin tamamlandığı ve faaliyete geçeceği tarih bildirilecek ve idarece de bu bildirimi takip eden onbeş gün içinde mahallinde yapılacak tespit ile projenin satın alma amacına uygun olarak tamamlandığının tespit edilmesi durumunda tapu kütüğünün beyanlar hanesinde yer alan belirtme terkin edilecektir.

(6) Taşınmazın satış işlemlerini müteakip tapuda ferağ aşaması sırasında tapu kaydına amacı dışında kullanılamayacağına ilişkin olarak işlenen şerhe istinaden projenin tamamlanmasından sonra taşınmazın satış amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı, yılda bir kez gerektiğinde ilgili kuruluşlardan da teknik eleman alınmak suretiyle idare tarafından denetlenecektir.

2.4 - Amacında Kullanılmayan Taşınmazların Geri Alınmasına Yönelik İşlemler

(1) İdarece 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi (Ek ibare:RG-1/2/2012-28191) ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 54 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında harca esas değer üzerinden yapılan satış işlemleri nedeniyle satışa konu taşınmazların satış amacı dışında kullanıldığı, yapılan tespitler sonucunda belirlenirse, bu taşınmazların herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın tapu kaydının şerhler hanesine istinaden öncelikle idari yoldan Hazine adına tescili ilgililerinden talep edilecek, talebi müteakip bir ay içerisinde Hazine adına tesciline muvafakat verilmez ise ihtiyati tedbir talepli olarak tapu iptal ve tescil davası açılacaktır.

C) ÖZEL KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SATIŞ

1 - 4070 sayılı Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun Hükümlerine Göre Satış

(31/5/2013 tarihli ve 28663 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Emlak Genel Tebliği (Sıra No: 355)’in 17 nci maddesi ile bu bölüm yürürlükten kaldırılmıştır.)

…………….

2 - 4071 sayılı Kanuna Göre 3 Mart 1340 (1924) Tarihli 431 Sayılı Kanunla Hazineye Kalan Taşınmazlardan Bazılarının Zilyetlerine Devri

(1) 16/2/1995 tarihli ve 4071 sayılı "3 Mart 1340 (1924) Tarihli 431 Sayılı Kanunla Hazineye Kalan Taşınmazlardan Bazılarının Zilyedlerine Devri Hakkında Kanun" 19 Şubat 1995 tarih ve 22207 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

(2) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller aşağıda açıklanmıştır.

a) Kanunun Amaç ve Kapsamı

(1) 3 Mart 1340 (1924) tarihli ve 431 sayılı Hilafetin İlgasına ve Henadanı Osmanî'nin Türkiye Cumhuriyeti Memalîki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun gereğince Osmanlı İmparatorluğu'nda padişahlık yapmış kişilerin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde kalan tapuya kayıtlı tüm taşınmazları Devlete intikal etmiştir.

(2) 4071 sayılı Kanunun amacı, Hazineye intikal eden söz konusu yerlerin Hazine adına tapuda intikal işlemleri yapılmış veya yapılmamış olsun bu tapu kayıtları sınırları içinde kalan taşınmazların zilyedlerine devrine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

(3) Kanunun uygulanması süreklilik arz etmektedir. Çünkü hem Hazine adına tapu sicilinde intikal işlemleri tamamlanmış taşınmazlara uygulanırken, diğer yandan bugün için bilinmeyen fakat ileride ortaya çıkacak 431 sayılı Kanun kapsamına girip de Hazineye intikali gereken taşınmazlara uygulanacaktır.

(4) 4071 sayılı Kanun özel nitelikte Kanun olup, bu Kanun kapsamında kalan yerler 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre satışa çıkarılmayacaktır. Ayrıca, Kanun kapsamındaki yerler 4071 sayılı Kanunda belirtilen başvuru süresi içinde tahsis, devir, terk, irtifak hakkı ve benzeri bir işleme de konu edilmeyecektir.

b) Kanunun Uygulama Alanı Dışında Kalan Taşınmazlar ve Yerler

(1) Aşağıda belirtilen taşınmazlar devre konu edilmeyecektir.

1) Herhangi bir nedenle Hazine mülkiyetinden çıkmış olanlar,

2) Bir kamu hizmetine tahsisli olan veya tahsisli olmamakla beraber fiilen kamu hizmetinde kullanılanlar,

3) İmar planları ile kamu hizmetine ayrılanlar,

4) 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16 ncı maddesinin (B) ve (C) bendlerinde belirtilen yerler,

5) Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasında kalan yerler,

6) 6831 sayılı Orman Kanununa göre orman sayılan yerler,

7) Hazinece, on yıldan uzun süreli kiraya verilen yerler ile üzerinde irtifak hakkı tesis edilen yerler,

8) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup, Kültür ve Turizm Bakanlığınca satılmasına izin verilmeyen yerler,

9) 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamına giren yerler,

10) İçme suyu amaçlı barajların mutlak koruma alanları içerisinde bulunan yerler.

c) 4071 sayılı Kanundan Yararlanacak Kişiler

1) Kadastro Gören Yerlerde Kanundan Yararlanacak Kişiler

(1) Kadastro gören yerlerde, kadastro veya tapulama tutanaklarına göre adlarına tespit veya tescil edilen, ancak 431 sayılı Kanuna dayanarak, Hazinenin yaptığı itiraz nedeniyle kadastro veya tapulama komisyonu kararları yahut mahkeme ilamları sonucu Hazine adına tescil edilen taşınmazların tutanaklarında gösterilen tespit veya tescil malîki veya bunların akdî veya kanunî halefleri 4071 sayılı Kanundan yararlanacaktır.

(2) Ayrıca, zilyedi belirtilerek 431 sayılı Kanun uyarınca doğrudan Hazine adına tespit ve tescil edilen taşınmazların tutanakta belirtilen zilyetleri veya bunların akdî veya kanunî halefleri de bu Kanundan faydalanacaklardır.

(3) Malikin, zilyedin, kanunî veya akdi halefin birden fazla olması durumunda, Kanundan yararlanmak için başvuru zorunluluğu getirildiğinden, başvuranın kendisi dışında diğerleri adına da hareket etmesi halinde, temsil yetkisi olup olmadığı hususu noter onaylı vekâletnameye bakılarak kontrol edilecektir. Temsil etmiyor ise, sadece başvuran kişinin hissesine ilişkin işlemler yapılacaktır. Başvurmayanların hisseleri Hazine mülkiyetinde bırakılacaktır.

(4) Mirasçı birden fazla ise yukarıda açıklandığı şekilde ve veraset belgesindeki miras hisseleri oranında işlem yapılacak, başvurmayan veya vekâleten temsil edilmeyen mirasçı hakkında işlem yapılmayacaktır. Terekeye mümessil atandığı durumlar saklı kalacaktır.

(5) İdare, başvuranların malik, zilyed, akdi veya kanunî halef olup olmadıklarını araştıracaktır.

2) Kadastro Görecek Yerlerde Kanundan Yararlanacak Kişiler

(1) 4071 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra, yapılacak kadastro çalışmaları sırasında 431 sayılı Kanuna göre Hazineye intikal etmesi gereken bir taşınmaz ortaya çıktığı takdirde, bu taşınmazın zilyedlerinden 3402 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen zilyedlik şartlarını taşıyanların isimleri kadastro tutanağında belirtilerek taşınmaz öncelikle Hazine adına tespit ve tescil edilecektir.

(2) Ancak, kadastro tutanağında isimleri belirtilmiş olan zilyedler, tutanakların kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde başvurdukları takdirde, bu Kanundan yararlanacaklardır.

(3) Tutanakta ismi geçen zilyed, tutanağın kesinleşmesinden önce veya sonra ölmesi veya taşınmazı satması durumunda başvuru hakkı mirasçılara ya da akdi halefe geçecektir. Maddede öngörülen süre içinde mirasçılar veya akdi halefler yukarıda açıklandığı şekilde başvurabileceklerdir.

ç) Geçerli Sayılan Tapu Kayıtları

(1) 3 Mart 1340 (1924) tarih ve 431 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra, bu Kanun kapsamına girdiği bilinmeyen birçok yer çeşitli Kanunlara göre Devletçe satılmış, iskanen veya toprak dağıtımı yoluyla verilmiş yahut açılan tescil davaları sonucunda kişiler adına tescil edilmiştir. Daha sonra bu taşınmazların büyük bir kısmı el değiştirmiştir.

(2) Bu Kanunun 5 inci maddesinin (a) bendindeki amaç, söz konusu tapu senetlerinin geçerliliğini korumaktır.

(3) Buna göre; padişah adına tapu kaydı oluşturulmadan önce veya oluşturulduktan sonra, herhangi bir yolla edinilmiş tapu senedine dayanılarak tasarruf edilen taşınmazlar, 3402 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre ilgilileri adına tespit ve tescil edilecektir.

(4) Bu hüküm her ne kadar "Kadastro Görecek Yerlerde Yapılacak İşlem"leri gösteren 5 inci maddede yer almış ise de genel niteliktedir. Çünkü kadastro görecek yerlerde geçerli sayılacak bir kaydın kadastro görmüş veya halen gören yerlerde geçerli sayılmaması eşitlik ilkesine ve hukuk devleti anlayışına aykırı olacaktır. Bakanlığın bu güne kadarki uygulaması da söz konusu tapu kayıtlarının geçerli sayılması yönündedir. Dolayısıyla, anılan madde ile, kadastro görmüş, halen gören ve görecek yerlerde kişiler adına daha önceden herhangi bir yolla oluşturulmuş tapu kayıtlarından doğan haklar müktesep hak olarak kabul edilmiş ve geçerli sayılmıştır. Bu kişilerin mülkiyet hakları korunmuştur.

(5) 431 sayılı Kanun kapsamına giren bir taşınmaza ilişkin mükerrer kayda rastlandığı takdirde kişi adına olan tescil geçerli sayılacak ve 4071 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (a) bendine göre bu tür taşınmazlar için idarece bir işlem yapılmayacaktır.

(6) Ancak, kadastro görmemiş yerlerde sadece zilyedliğe dayanılarak alınan tapuların kadastro tutanaklarının kesinleşme tarihînden itibaren on yıl geçmemiş olanların iptali için dava açılması gerektiğinden, 4071 sayılı Kanundan yararlanmak isteniyorsa taşınmazın bedelinin peşin ya da taksitle ödenmesi, ödemeler için idareye yazının tebliği tarihinden itibaren onbeş gün (Zaman aşımı dikkate alınarak daha az süre belirlenebilir.) içinde başvurulması hususları ilgilisine bildirilecektir. Verilen süre içinde bir başvuru olmadığı takdirde dava açılacaktır.

(7) Dava açıldıktan sonra yapılacak başvurularda bu Kanunun geçici 2 nci maddesine göre işlem yapılacaktır.

d) Başvuruların Değerlendirilmesi

1) Başvurunun Şartı, Şekli ve Yeri

(1) Kadastro görmüş yerlerdeki hak sahiplerinin bu Kanundan yararlanabilmeleri için başvuru süresi olan 19/2/1995 ve 19/2/1996 tarihleri ile 4707 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile getirilen düzenleme çerçevesinde 13/7/2001 ve 13/7/2003 tarihleri arasında başvuruda bulunmuş olmaları gerekir. Ancak davası devam eden taşınmazlar için başvuru süresi devam etmekte olup, bu Kanundan yararlanmak isteyenler bir dilekçe ile başvurmak zorundadırlar (Ek-20). Dilekçeler posta ile de gönderilebilecektir. Dilekçeye devri istenilen taşınmazın tapu kayıtlarına ilişkin bilgiler ve başvuranın tebligat adresi yazılacaktır. Başvuru olmadan idare kendiliğinden işlem yapmayacaktır.

(2) Başvuru dilekçesine tapulama veya kadastro tutanağı, varsa komisyon kararı, mahkeme ilamı, başvuran mirasçı ise veraset belgesi, akdî veya kanunî halef ise bunu kanıtlayan belgelerle vekil ise vekâletnamesi ve gerekli olabilecek diğer belgelerin noterce onaylı örnekleri eklenecek ve idare bu belgelerin geçerliliğini araştıracaktır.

(3) Bu Kanundan yararlanmak isteyenler, (Değişik ibare:RG-28/4/2022-31823)İdareye başvuracaklardır.

1.1 - Davası Devam Eden Yerlerde Başvuru Zamanı

1.1.1 - Tapu İptal Davalarında

(1) 4071 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (a) bendi gereğince, devam eden tapu iptal davalarında ödemeye, teminata ve ipoteğe ilişkin belgeler idarece mahkemeye sunulacaktır.

1.1.2 - Tespite İtiraz Davalarında

(1) 4071 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (b) bendi gereğince, Kadastro mahkemelerinde devam eden tespite itiraz davalarında bedelin tümünün peşin ödendiğine dair belgenin, taksitle ödemelerde ise, idare ile hak sahipleri arasında (Ek-21) de yer alan "4071 Sayılı Kanuna Göre Düzenlenecek Taahhütname" düzenlenerek idarece mahkemeye sunulacak ve hak sahipleri adına tescil kararı beklenecektir.

(2) Ayrıca, mahkeme, kalan borç için tescille birlikte Hazine lehine ipotek tesisine de kararında yer verecektir.

(3) Davalar devam ederken, bu Kanundan yararlanmak için kişilerce yapılacak başvurularda her türlü mahkeme masrafları, avukatlık ücretleri ve harçlar mahkeme kararı üzerine kişilerden tahsil edilecektir. İdarece herhangi bir bedel ödenmeyecektir.

(4) Eğer kişiler davaya devam etmek isterler ise; dava süresince başvuru süresi işlemeyecektir. Mahkeme kararı kesinleştikten sonra başvuru süresi işlemeye başlayacaktır. Bu durumda, mahkeme kararı kesinleştikten sonra başvuru süresi, kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl olacaktır.

1.2 - Kadastro Görecek Yerlerde

(1) Kadastro görecek yerlerde başvuru süresi Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendinin son cümlesinde hükme bağlanmıştır. Buna göre, kadastro tutanağında belirtilmiş olan zilyedler, tutanakların kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde başvurmaları halinde bu Kanundan yararlanabileceklerdir.

e) Başvuru Tarihinin Saptanması

(1) Kanunun 7 nci maddesinin 2 nci bendi gereğince posta ile yapılan başvurularda, dilekçenin (Değişik ibare:RG-28/4/2022-31823)İdarede kayda geçtiği tarih başvuru tarihi olarak kabul edilecektir.

f) Bedelin Hesaplanması, Ödenmesi ve Tescil

1) Bedelin Hesaplanması

(1) Kanunun 8 inci maddesi uyarınca, devre konu taşınmazın bedeli, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesine göre hesaplanacak harca esas değerdir.

(2) Bu maddede belirtilen "...492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesine göre hesaplanacak değer..." taşınmaz devir (satış) bedelidir. Bu bedel, peşin ödemelerde tahsilatın yapıldığı, taksitli ödemelerde ise bedelin dörtte birinin tahsil edildiği yıldaki değerler dikkate alınarak hesaplanacaktır.

(3) Genel beyan yılından sonraki yıllarda taşınmazın bedeli Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılmak suretiyle tespit edilecektir.

(4) Ancak, 31/12/1992 tarihli ve 21452 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 19/12/1992 tarih, 92/3899 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının ve 23/12/1994 tarihli ve 22150 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "26 Seri No'lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği"nin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Söz konusu Bakanlar Kurulu kararına göre, kalkınmada öncelikli yörelerde ve arazilerde (tarım arazilerinde) yeniden değerleme oranı:

- Kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde yüzde yirmibeşi,

- Kalkınmada ikinci derecede öncelikli yörelerde yüzde ellisi;

- Emlâk Vergisi Kanununa göre arazi olarak vergilendirilen;

.Kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerdeki tarım arazilerinde yüzde sıfır,

.Kalkınmada ikinci derecede öncelikli yörelerdeki tarım arazilerinde yüzde onu,

.Kalkınmada öncelikli yöreler dışındaki tarım arazilerinde yüzde yirmibeşi,

nispetinde uygulanacaktır.

(5) 29/6/2001 tarihli ve 4707 sayılı Kanunun 6 ve 8 inci maddeleri ile 4071 sayılı Kanunun 8 inci, 4072 sayılı Kanunun 1 inci maddeleri değiştirilmiş ve devir bedelinin hesaplanmasında harca esas değere, yılı içerisinde her ay için Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca belirlenen Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kadar bedel farkı ilave edileceği hüküm altına alınmıştır.

(6) Bu nedenle; harca esas değer Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca her ay için belirlenen Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranında arttırılacaktır. Ancak, satışın yapıldığı aya ait oran dikkate alınmayacaktır.

2) Bedelin Ödenmesi

(1) Satış bedeli peşin veya taksitle ödenebilir.

(2) Başvuru sahibinden, kendisine hak sahibi olduğunu bildiren yazının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bedelin tamamı veya en az dörtte birini peşin olarak yatırması istenecektir.

(3) Taksitler, peşin ödemeyi izleyen en çok yirmidört ayda ve hasat mevsimi dikkate alınmak suretiyle dört eşit taksitte ve kanunî faizi ile birlikte ödenecektir. Bedelin dörtten az taksitle ödenmesi de mümkündür.

(4) Taksitlerin vadeleri peşinat yatırılırken birlikte tutanakla belirlenecek ve tutanağın bir örneği başvuru sahibine verilecektir.

3) Tescil Ä°ÅŸlemleri

(1) Kanunun 9 uncu maddesinin 2 nci bendi gereğince bedelin tamamı ödenmedikçe, mahkeme kararıyla tescil hariç olmak üzere kişi adına tapuda devir işlemi yapılmayacaktır.

(2) 4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin 4 üncü bendi gereğince, Hazineye ait taşınmazların devir işlemleri ve bu işlemler sırasında düzenlenen belgeler vergi, resim ve harca tabi değildir.

g) Ecrimisil

1) Peşin Ödemelerde

(1) Kanunun 10 uncu maddesinde, "Bu Kanundan yararlanmak amacıyla başvuruda bulunanlardan, taşınmazın bedelini ödemeleri şartıyla, ayrıca ecrimisil alınmaz; alınmış ecrimisiller iade edilmez ve henüz tahsilatı gerçekleşmemiş olanlar tahsil edilmez." hükmü yer almaktadır.

(2) Maddede geçen "...taşınmazın bedelini ödemeleri şartıyla..." ifadesi, taşınmazın bedelinin tamamının peşin ödenmesi durumunu anlatmaktadır. Bedelin tamamı peşin ödendiği takdirde, anılan madde uyarınca ecrimisil alınmayacak, alınmış olanlar iade edilmeyecektir.

2) Taksitle Ödemelerde

• Bu hizmet Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliği ile e-Devlet Kapısı altyapısı üzerinden sunulmaktadır.

Bu hizmeti kullanarak, Türkiye genelindeki hazine taşınmazlarının satış ihale ilanlarını görüntüleyebilirsiniz. "İlan Filtreleme" düğmesini kullanarak bu sayfada görüntülenen kayıtlar arasından istediğiniz ilanları sorgulayabilirsiniz.