Romatizma Kaşıntı Yapar Mı

romatizma kaşıntı yapar mı

İltihaplı romatizma nedir, belirtileri nelerdir? İltihaplı romatizmaya ne iyi gelir?

İltihaplı romatizma, düzinelerce bozukluğu ifade etmek için kullanılan genel bir terimdir. Genellikle romatizma rahatsızlıkları olarak adlandırılırlar. Bunlar iltihaplı eklemler, kaslar ve dokularla ilgili durumlardır. Peki, iltihaplı romatizma nedir ve belirtileri nelerdir? Çoğu romatizmal rahatsızlıklar otoimmün rahatsızlıklardır. Bunlar; vücudun bağışıklık sistemi saldırıları ile karşı karşıya kalması, mikrop, bakteri ve virüs bulaşması gibi durumlardan ziyade vücudunuz sağlıklı olduğunda gelişen hastalıklardır. Diğer romatizma rahatsızlıklarına, guttaki ürik asit kristalleri gibi kristaller neden olur.

Bu konularla ilgilenen tıp alanına romatoloji denir. Romatologlar eklem, kas ve bağışıklık sistemi bozuklukları konusunda uzmanlaşmış doktorlardır. Hangi iltihaplı romatizmanın ne anlama geldiğini anlamak için hangi tür romatizmal hastalıkla karşı karşıya olduğunuzun anlaşılması önemlidir.

Romatoid artrit
En sık görülen romatizmal hastalık romatoid artrittir (RA). Bu kronik bir enflamatuar durumdur. RA'lı insanlar şişmiş ve iltihaplı eklemlere sahiptir. Bunun nedeni, bağışıklık sistemlerinin eklemlerinin astarına saldırmasıdır. RA çok acı verici olabilir.

İLTİHAPLI ROMATİZMA BELİRTİLERİ NELERDİR?

Eklem iltihaplanması romatizmasında ayaklarda ve el bölgelerde şişlik, sancı, hareketsizlik, tutukluluk gibi belirtiler meydana gelir. Eklemlerde oluşan ciddi ağrılar ve kişinin hareketini kaybetmesine sebep olan sızlamalar mevcuttur İlerleyen dönemlerde ise eklemlerde şekil bozuklukları meydana gelir. Ayrıca eklem iltihaplanması olan hastalarda gece boyunca uyku uyuyamama ve sabah kalktığında ise aşırı yorgunluk gibi bulgulara rastlanır. İltihaplı eklem romatizmasında midede yanma, şişkinlik hissi ile kişide yemek yememe gibi duygular görülür. Bu sebepten dolayı kişide aşırı iştah kaybı meydana gelir. Ayrıca eklem bölgelerinin deri altlarında nohut büyüklüğünde kitleler meydana gelir. Hastalık soğuk havalarda ve yağışlı havalarda daha fazla artar. Hastalık aynı zamanda; akciğer, böbrek, cilt, sindirim sistemi gibi birçok organ ile sistemi de tutabilir ve hasara neden olabilir.

Tanısı İçin Neler Yapılmalıdır?

İltihaplı eklem romatizmasına ait belirtiler yaşanıyorsa hasta zaman kaybetmeden bir doktora başvurmalıdır. İltihaplı eklem romatizmasında erken tanının önemi oldukça büyüktür. Doktor muayene, kan tahlilleri ve eklem bölgesinin görüntülemesi ile tanıyı koyabilir.

İLTİHAPLI ROMATİZMA TEDAVİSİ

İltihaplı eklem romatizması için kesin bir tedavi şekli bulunmamaktadır. Tanı ile beraber düzenli egzersiz programına başlanmalı ve sadık kalınmalıdır. Aksi halde hasta hareket kabiliyetini tamamen kaybedebilir.

İlaç tedavisinde iltihap kurutucu etkisi olan kortizon tarzı ilaçlar ve yeni geliştirilen ilaçlar. kullanılır. Ancak bu ilaçların yan etkileri nedeniyle doktor gözetiminde dozu ayarlanarak kullanılmalıdır. Kortizon içerikli ilaçlar hastada ciddi anlamda kiloya yol açabileceğinden ilaçların dozu çok dikkatli ayarlanmalıdır. Ağrıların şiddetlendiği dönemlerde ağrı kesici iğneler uygulanabilir ancak hastalığı tedavi etmek için yeterli bir yöntem değildir. İltihaplı eklem romatizmasında uygulanan tüm tedavi seçenekleri hastanın şikayetlerini azaltmak ve yaşam kalitesini arttırmak yönündedir. İltihaplı eklem romatizmasında son evrede cerrahi seçenekte kullanılabilir. Cerrahide kemik yapısı düzeltilerek hastaya protez takılabilmektedir. Cerrahi operasyon ile eklem hareketleri az da olsa düzeltilebilmektedir.

İLTİHAPLI ROMATİZMA BİTKİSEL TEDAVİ

20 tane kurutulmuş kiraz sapını (kiraz sapını bulamayan mısır püskülünü kullanabilir) 4 dakika bir buçuk bardak suda kaynatarak üzerine 6 gram ısırgan ilave edin. Yine 4 dakika kaynattıktan sonra kürü soğumaya bırakın ve kür ılıyınca içebilirsiniz. İlk bir haftada sabah akşam yemekten önce akşam yatmadan önce de karabaş çayını içebilirsiniz. Birinci haftadan sonra kiraz kürünü bire düşürülebilir..

Romatoid artrit, eklemlerinizin kalıcı olarak hasar görmesine ve deforme olmasına neden olabilir. Genellikle elinizdeki parmak eklemleri veya parmak uçlarınız gibi vücudun daha küçük eklemlerine izole edilir. RA'nın sistemik semptomları da olabilir.
Bu, aşağıdaki gibi diğer alanları da etkilediği anlamına gelir:

akciğer
gözleri
kan damarları
cilt

Bununla birlikte, RA'nın ilk göze çarpan semptomları genellikle ellerde veya ayaklarda ağrılı ve sert eklemlerdir.

ROMATOİD ARTRİT HASTALIK BİLGİSİ

Romatizma (Romatoid Artrit) nedir?

Romatoid artrit, dünyada çok sık rastlanan, eklemlerin iltihabına neden olan bir hastalıktır. Zaman içinde hastalık eğer iyi denetim altına alınamazsa eklemlerde şekil bozukluklarına yol açar. Bazen akciğerler ve gözlerde bulgulara neden olabilir. Romatoid artritin seyri, zaman zaman alevlenmesi zaman zaman sönmesi şeklindedir. Ne kadar az sıklıkta alevlenir ve ne kadar uzun süre sessiz dönemde kalırsa bu hastalığın olumsuz kalıcı etkileri o kadar az olur. Bu nedenle tedavisinin planlanması, hastanın yakın takibi gerekmektedir.

Neden Romatoid Artrit oldum?

Romatoid artritin bir kişide ortaya çıkması için genetik yatkınlık olması gerekir. Onun üzerine eklenen sigara içme, bazı viral enfeksiyonlar, stresler, bazı beslenme tipleri hastalık belirti ve bulgularının görülmesine neden olur. "Bende romatoid artrit çıktı çocuklarımda da olur mu?' sorusu için kesin bir şey söylemek mümkün değildir. Annesi romatoid artrit olmayan bir kişiye göre romatoid artritli bir annenin çocuğunda bu ihtimal biraz artmıştır ancak çocuğunuzda mutlaka hastalık çıkacaktır anlamına gelmez.

Komşumun ağır romatizması varmış, ben yeni tanı aldım, Romatoid Artrit evreleri nelerdir?

Romatoid artrit, öncelikle eklemleri etkileyen zaman zaman iç organ tutulumu yapan toplumda %1 oranında görülen en sık iltihaplı eklem romatizmasıdır. Hastalık tek atakla seyreden, atak ve düzelmelerle seyreden, ilerleyici formları olan bir hastalıktır. Bu formlardan hangisine sahip olduğunuz ya da olacağınız ancak zamanla belli olacaktır. Hangi hastalık formunda olacağınız ancak zamanla, ugulanan tedaviye cevabınız ile belli olacaktır. Bu hastalık formları konusunda endişeye kapılmanıza gerek yoktur. Zira günümüzde her hastalık formu için etkili tedaviler bulunmaktadır.

Eklemlerimde deformite olacak mı? Kamburlaşma olacak mı?

Eklemlerde deformite oluşumu ve kamburluk oluşumu hastalıkların ancak ilerleyici formlarında, geç tanı konulmuş ve tedavisiz kalmış hastalarda olmaktadır. Zira günümüzde her hastalık formu için etkili tedaviler bulunmaktadır. Bu ilaçların zamanında uygulanması ile deformite ve kamburlaşma gibi komplikasyonlara daha az rastlamaktayız.

Romatizma diğer hastalıklarımı etkiler mi?

Romatizmal hastalıklar sadece çoğunlukla eklemlerinizi etkilemekle birlikte akciğer, böbrek gibi iç organ etkilenmesine yol açabilmektedir. Romatizmal hastalıkların tedavisinide kullanılan bazı ilaçlar tansiyon yükselmesine, kan glukoz seviyelerinin yükselmesine, kan üretiminde bozukluklara yol açabilmektedir. Kullanılan ilaçlar mide barsak sistemine yan etkisi olabilmektedir.

Romatizma benden çocuklarıma geçer mi?

Romatizma tek bir hastalık değildir. Çok sayıda farklı romatizmal hastalık vardır. Genetik faktörler, birçok hastalıkta olduğu gibi, romatizmal hastalıklarda da önemlidir. Ancak, bu hastalıkların çoğu, birden fazla genin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabildiği için, istisnai durumlar, yani tek bir genin etkili olduğu (monogenik) hastalıklar dışında, romatizmanın anneden veya babadan doğrudan çocuğa geçmesi söz konusu değildir. Diğer yandan, romatizmaya yatkınlık yapabilen genler çocuğa geçerek genetik bir yatkınlık yaratabilir. Bu genlerin sayısı ne kadar fazla ise, risk o kadar yüksek olur. Ama genetik altyapı tek başına hastalığın ortaya çıkması için yeterli değildir. Yaşam sırasında karşılaşılan çeşitli çevresel faktörlerin etkisiyle hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu çevresel faktörler; enfeksiyonlar, sigara içilmesi, güneşin ultraviyole ışınları, hormonlar, bazı ilaçlar, fiziksel ve ruhsal travmalar olarak özetlenebilir. Benzetme yapmak gerekirse, genetik altyapı bir kilittir; çevresel faktörler ise anahtardır. Kilidi açacak uygun anahtar varsa, kapı açılır ve benzer veya farklı bir romatizma ortaya çıkabilir. Çok sayıda ve farklı romatizmal hastalık olduğu için, her bir romatizmanın çocuklara geçme riski farklıdır. İltihaplı omurga romatizmaları grubunda biraz daha fazla olmakla birlikte, genelde bu riskin düşük olduğu söylenebilir.

Romatizma kansere neden olur mu?

Romatizma kansere neden olmaz. Ama romatizmal hastalığa yatkınlık yaratan bazı genler ve bağışıklık sistemindeki bazı bozukluklar, kansere de yatkınlık yaratabilir. Diğer yandan bazen altta yatabilen bir kanser, romatizmal hastalığı tetikleyebilir veya taklit edebilir. Yani, nadir de olsa, kanser kendisini başlangıçta romatizma gibi gösterebilir. Diğer bir sorun da, romatizma hastasının aynı zamanda aileden gelen bir kanser yatkınlığı olma olasılığıdır. Halk arasında iltihaplı eklem romatizmaları olarak bilinen ve bağışıklık sistemindeki bozukluklar ve bu bozuklukların kendi vücudumuza zarar vermesi sonucunda ortaya çıkan romatoid artrit, Sjögren sendromu, dermatomiyozit ve skleroderma gibi hastalıklarda, bazı kanserlerin görülme olasılığı sağlıklı topluma göre daha fazladır. Ancak bu hastaların yakından izlenmesi, gerekli tahlillerin yapılması ve uygun tedavi ile hastalığın kontrol altında tutulması koşuluyla, bu riskin en düşük düzeye indirilmesi mümkündür. Bu arada kanser riskini azaltmak için, kesinlikle sigara içilmemelidir. İltihaplı romatizma hastalarında, aynı zamanda kanser tedavisinde de kullanılan bazı ilaçların kullanılmasının, kanser ile hiçbir ilişkisi yoktur. Burada hedeflenen şey, bazı kanser ilaçlarını düşük dozda kullanarak, romatizmaya neden olan bağışıklık sistemindeki uygunsuz yanıtın ve sonuçta gelişen iltihabın baskılanmasıdır.

Romatizma eklemlerim dışında bir yerimi etkiler mi?

Kireçlenme gibi iltihapsız romatizmaların, eklemler dışındaki diğer organlarımızı etkilemesi beklenmez. Oysa, iltihaplı romatizmalar, vücudumuzdaki diğer sistem ve organlarımızı tutabilir. İltihaplı romatizmanın tipine göre değişmekle birlikte; deri, akciğerler, böbrekler, kalp, damarlar, gözler, beyin ve diğer organlarımız tutulabilir. Kalbimizi ve akciğerlerimizi çevreleyen "perikard" ve "plevra" isimli zarlar da tutulabilir. Tutulan organın tipine ve tutuluşun ciddiyetine göre değişmekle birlikte, çok sayıda farklı belirti ve bulgu ortaya çıkabilir. Bu nedenle, romatizma hastaları, doktorlarına tüm yakınmalarını söylemek zorundadır. Romatizma ile ilgisiz gibi görünen bir yakınma, aslında romatizmaya bağlı olabilir. Bunları araştırmak ve gerekli tedaviyi düzenlemek, hastayı izleyen hekimin sorumluluğundadır.

Romatizma (Romatoid Artrit) ve kireçlenme (Osteoartrit) aynı hastalık mı?

Hayır aynı değildir. Romatoid artrit, iltihaplı eklem romatizmalarının en sık görülenlerinden birisidir. Bağışıklık sisteminin normal görevi vücudu çeşitli enfeksiyonlardan ve dış dünyadaki zararlı etkenlerden korumaktır. İltihaplı romatizmalar, bağışıklık sisteminin bozulması sonucunda ortaya çıkar. Normalden sapan bağışıklık sistemi, kendi doku ve organlarımıza zarar verecek proteinler (sitokinler, otoantikorlar, enzimler) üretmeye başlar. Bağışıklık sisteminin yanlış çalışarak sistemik iltihaba neden olması ve kendi doku ve organlarımıza zarar vermesi sürecine "otoimmünite"; bunun sonucunda ortaya çıkan hastalıklara da "otoimmün hastalıklar" denir. Yani, romatoid artrit otoimmün bir hastalıktır. Tıpta bilinen çok sayıda farklı otoimmün hastalıklar da vardır. Kireçlenme olarak bilinen osteoartrit ise, mekanik ağırlıklı kıkırdak hasarının ön planda olduğu, ancak vücutta sistemik iltihabın beklenmediği bir hastalıktır.

Başka hastalıklar ve/veya enfeksiyonlar romatizmamı etkiler mi?

Enfeksiyonlar sessiz dönemdeki bir romatoid artritin alevlenmesine yol açarlar. Herhangi bir sistemde gelişen enfeksiyon romatoid artriti alevlendirebilir. Solunum yolları, idrar yolları ve mide barsak sistemi enfeksiyonları kontrol altındaki romatoid artriti alevlendirir. Bu nedenle hastaların enfeksiyonlardan korunmaları gereklidir. Örneğin kış aylarında mümkün olduğunca kalabalık ortamlara girmemek, grip aşısını yaptırmak yararlıdır. Bu arada bağışıklık sisteminizi tetikleyecek gıda desteklerine çok rağbet etmemek uygun olur. Romatoid artrit zaten bağışıklık sisteminin yanlış çalışması (yetersiz değil) nedeniyle ortaya çıkar. Bağışıklık sistemini kamçılayan gıda destek ürünlerinin, bağışıklık sisteminin dengesini olumsuz etkilemeye katkısı olabilir. Bu nedenle doğal ve katkısız gıdalarla, dengeli, beslenmelisiniz.

Ellerimde kalıcı şekil bozukluğu kesin olacak mı? Bu engellenebilir mi?

Romatoid artritte en sık ellerin daha az sıklıkta da ayakların küçük eklemlerinde şekil bozukluğu ortaya çıkar. Şekil bozuklukları çoğunlukla el ve ayakların küçük eklemlerinde görülür. Şekil bozukluğu romatoid artritli hastaların %10'unda ilk 2 yıl içinde, %33'ünde de daha uzun sürede gelişir. Görüldüğü gibi her romatoid artritli hastada ileri derecede şekil bozukluğu gelişmemektedir. Hastalığın alevlenmesinin engellenmesi ve sessiz dönemlerin uzun sürmesinin sağlanması şekil bozukluğu gelişmesini yavaşlatacak ve azaltacaktır. Bu nedenle tedavinizi planlayan ve takip eden doktorunuzla yakın iletişim halinde olmanız gerekir. Asla kendi kendinize tedavinizi değiştirmeyin. Doktorunuz, hastalığınızın alevli ya da sessiz olduğu dönemleri, sizin ilaçlara yanıtınızı, ilaçların etkinliği ve istenmeyen yan etkilerini yakından izleyerek size en uygun tedaviyi planlayacaktır. Sizinle aynı hastalığı bulunan bir tanıdığınızın önerileri yerine size izleyen doktorunuzun önerilerini dinlemeli ve uygulamalısınız.

Romatizma geçer (tamamen iyileşir) mi?

Halk arasında her eklem hastalığı "Romatizma" olarak isimlenir. Ancak eklem yakınmalarına neden olan pek çok hastalık vardır. Bunlardan bazıları bir kere ortaya çıkar ve tekrarlamaz. Romatoid artrit ; eklem yakınmaları uzun süren, zaman zaman daha şiddetli olan sonra eklem yakınmaları hafifleyebilen ama sonra tekrar alevlenen bir hastalıktır. Bir kez orataya çıktıktan sonra tümüyle yok olması beklenmez, ancak bazı kişilere daha hafif seyreder sık olmasa da bazı kişilerde iç organ tutulumları da gelişebilir.

ROMATOİD ARTRİT TANISI

Romatizmam olduğundan şüpheleniyorum, romatizmam var mı diye nasıl emin olabilirim?

İltihaplı ve iltihapsız romatizmaların belirti ve bulguları farklıdır. Özellikle iltihaplı romatizmalarda, eklemlerdeki ve çeşitli vücut bölgelerindeki ağrının ve hareket tutukluluğunun hareketsizlik ve istirahat sonrasında artması ve hareket edildikçe yavaş yavaş açılması tipiktir. Genelde insan vücudunun en uzun hareketsiz kaldığı dönem gece uykusu olduğu için, iltihaplı romatizmada sabah yataktan kalktığımızda tutukluk yaşanması tipiktir. Romatizmanın tipine göre, uzamış sabah tutukluğu el parmaklarında, omurgada veya omuz ve kalçalarda olabilir. Bu durumda mutlaka romatizmal hastalıklar ile ilgilenen bir doktora başvurulması önerilir. Aslında, travmaya bağlı olmayan, istirahatle ve zaman içinde düzelmeyen ağrı ve tutukluk varlığında, romatizma olasılığı akla gelmelidir. Romatizmanın kesin olup olmadığı ise, doktorunuzun ayrıntılı öykünüzü alması, sizi muayene etmesi, uygun kan ve idrar tahlillerinin yapılması ve gerekiyorsa röntgenlerin çekilmesi ile kesinleşebilir.

Romatizma tanısı testlerle konabiliyor mu, hangi testleri yaptırmam lazım?

Romatizmal hastalıklar tıpkı diğer hastalıklar gibi öncelikle belirti ve bulgularla başlar. Hekiminiz size belirtilerinize göre fizik muayene yapar, laboratuar ve radyoloji testleri uygular. Romatizmal hastalık tanısı ancak tüm bu enstrumanların kombinasyonu ile konuur. Dolayısıyla, romatizmal hastalık tanısı tek bir testle konulamaz ya da dışlanamaz.

Romatoid artrit tanım var, yeni bir eklemimde romatizma olduğunu anlamak için nelere dikkat etmeli, ne zaman tekrar tekrar romatoloğuma başvurmalıyım?

Romatoid artrit süreklilik gösteren, yatışma ve alevlenmelerle seyreden bir hastalıktır. Bu hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçların, olumlu etkileri dışında yan etkileri de olabilir ve belli aralıklarla dozlarının ayarlanması gerekir. Sonuç olarak, belli aralıklar ile kontrole gidilmesi gereklidir. Diğer bir anlatımla, sadece yeni bir yakınması olduğunda değil, hiç yakınması olmasa bile, tahlillerinin yapılması ve hastalık iyi gidiyorsa tedavisinin azaltılabilmesi için, en geç altı ayda bir kontrole gidilmesi önerilir. Daha önceden yakınması olmayan bir eklemde ağrı, şişlik ve sabah tutukluğu gelişiyorsa, hastalık yeni bir ekleme geçmiş olabilir. Bu tabloya genelde, diğer eklem yakınmalarında artış eşlik edebilir. Bu durumda, hastanın romatoloğuna başvurması gerekir. Bunun dışında, bazen sistemik alevlenmeler de olabilir. Halsizlik, ateş, gece terlemesi, yaygın vücut ağrısı olursa veya sadece mevcut eklem yakınmalarında artış olursa, bu durumlarda da muayene randevusu öne çekilmelidir.

Romatizma için hangi doktora gidebilirim?

Öncelikle romatoloji uzmanına, yani romatoloğa gidebilirsiniz. Romatoloji uzmanının bulunmadığı yerlerde, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına veya iç hastalıkları uzmanına başvurabilirsiniz. Mevcut yakınmalarınız düşme, çarpma gibi bir travmaya veya aşırı zorlamaya bağlı olmadıkça, kırık veya çıkık kuşkusu olmadıkça, ağrılarınız için ortopedi uzmanına ilk planda başvurulmamasını öneriyoruz.

ROMATOİD ARTRİT TEDAVİSİ

Romatoid Artritin ilaç tedavisi var mı?

Romatoid artrit tedavisi 3 basamak tedaviden oluşmaktadır. Hem oral (ağızdan) hem de enjeksiyon formları olan ilaçlarla medical tedavi yapılabilmektedir. Hastaların yaklaşık % 75 'i tedavi hedefi olan düşük hastalık aktivitesi ya da ilaçla beraber hastalığın uykuya girmesine ulaşabilmektedir. Tedavi hedeflerimizi etkileyen en önemli etken hastaya erken tanı koyabilmemizdir.

İlaç dışında evde yapabileceğim tedevi seçeneklerim var mı?

Ilaç dışında hekiminizin size tavsiye edeceği tedavi edici egzersizleri yapabilirsiniz. Bu egzersizleri yaparken egzersizlerinizin ağrınız' arttırmamasına dikkat etmelisiniz. Bunun dışında şiş ekleminiz varsa soğuk uygulama, istirahat ve atel uygulaması gibi hekimizin tavsiye edeceği uygulamaları yapmanızda fayda olacaktır.

Tedavi almama rağmen bazen ağrım oluyor, ağrı kesici kullanabilir miyim?

Romatizmal hastalık tedavi hedefleri arasında düşük hastalık aktivitesi bulunmaktadır. Bu hedefin içerisinde zaman zaman eklem ağrıları hissetmeniz normaldir. Ağrı kesici kullanımı bu gibi durumlarda başvurulabilecek seçeneklerdendir. Yalnız ağrı kesicilerin karacğer , ve böbrek fonskiyonları üzerine yan etkisi , kullandığınız antiromatizmal ilaçlarla etkileşimleri bulunabilmektedir. Ağrı kesici kullanma ihtiyacınız oluyorsa bunu hekim kontrolünde yapmalı ve hekim izni dışında ağrı kesici kullanımında ise kontrolde hekiminizi bilgilendirmelisiniz.

Romatoid nodül tanısı aldım, cerrahi olarak çıkarttırabilir miyim?

Romatoid artritli hastaların % kadarında romatoid nodül gelişebilir. Bu hastaların sıklıkla RF ve Anti-CCP düzeyleri çok yüksektir.
Bu nodüllerin cerrahi olarak çıkarılmaları ancak şu durumlarda uygulanır:

Nodülün üzerindeki deride yara ve enfeksiyon varsa,
Nodül ağrılıysa,
Sinirlere bası yapıp nörolojik bulguya yol açıyorsa,
Bulunduğu yere bağlı olarak hareketleri kısıtlıyorsa.

Bu endikasyonlarla romatoid nodül cerrahi olarak çıkartıldığında nodülün tekrar gelişme olasılığı yüksektir.

ROMATOİD ARTRİT VE YAŞAMA ŞEKLİ

Sigara içmem romatizmamı etkiler mi?

Sigara içilmesi romatoid artritin gelişiminde ve ilerlemesinde ispatlanmış risk faktörleri arasındadır. Ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıklar göğüs kafesi genişlemesini azaltmakta ve nefes alma sıklığını arttırmaktadır. Hastalığın bu etkisi sigara içilmesi ile birlikte tıkayıcı akciğer hastalığının eklenmesi yol açmaktadır. Dolayısıyla sigara içilmesi Ankilozan spondilit gibi hastalıklarda da sakıncalı olmaktadır. İlaçlarınız hekiminiz tarafından fayda/ zarar dengesi göz önünde bulundurularak verilmektedir.

Yediklerim romatizmamı etkiler mi?

Evet etkileyebilir. Romatizma hastalarının sağlıklı beslenmesi ve fazla kilolarından kurtulması önemlidir. Özellikle buğday proteini olarak bilinen gluten'den uzak durulması önerilmektedir. Bunun nedeni, genetiğiyle oynanmış gluten'in bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etki göstererek, bağışıklık sistemindeki bozukluğu ve iltihaplı romatizmayı alevlendirebilmesidir. Bu bağlamda beyaz ekmek, bulgur, makarna, unlu mamuller ve bazı tatlıların daha az tüketilmesi önerilebilir. Bu yaklaşımdan yarar gördüğünü söyleyen çok sayıda hasta vardır. Ayrıca, bu şekilde fazla kilolardan da kurtulmak mümkündür. Gluten gibi, inek sütünün de sakıncalı olabileceğini iddia eden görüşler de vardır. Diğer yandan Akdeniz diyetinde önemli olan, zeytinyağı, sebzeler, salatalar, balık ve balık yağı olumlu etkileri olan ve tüketilmesi tavsiye edilen gıdalar arasındadır. Uzamış açlığın bağışıklık sistemi üzerine ve dolayısıyla iltihaplı romatizmalar üzerine olumlu etkileri olduğu da düşünülmektedir. Acıkmadan yemek yenilmemesi, sofradan doymadan kalkılması, gün içinde atıştırmalıkların kesilmesi, yavaş yemek yenilmesi ve diyette tohum yağlarından uzak durulması da önerilmektedir.

Romatizmamın kötüleşmemesi için benim yapabileceğim ne var?

Romatoid artrit alevlenmeler ve sönmelerle seyreder. Alevli bir romatoid artritin sessiz döneme girmesinde ilaçlardan faydalanırız. Bu ilaçlar değişik gruplar içinde yer alır. Kortizon içermeyen iltihabı baskılayanlar, kortizon içerenler, hastalığı baskılayan ve baskı altında tutan ilaçlar vardır. Doktorunuzun sizin için planlamış olduğu ilaç tedavisini kendiniz asla değiştirmeyin ve en önemlisi asla kendiniz bu ilaçları kesmeyin. Aksi halde romatoid artrit kısa sürede alevlenecektir. Bunun yanı sıra geçirdiğiniz herhangi bir enfeksiyon; bu idrar yollarını, mide barsak sistemini ya da solunum yollarını etkileyen bir enfeksiyon olsa da romatoid artrit alevlenir. Sonbahar ve kış mevsimlerinde romatoid artritin daha alevli olmasının nedenlerinden birisi gripal enfeksiyonlara yakalanma sıklığının artmış olmasıdır. Bu nedenle, doktorunuzun da önerisi ile grip aşısı, zatüre aşısı olmanızda yarar vardır. Ayrıca sigara içiyor olmak, romatoid artritin sessiz döneme sokulması için uygulanan ilaç tedavilerine karşı zorluğa yol açar. Hem romatoid artritin ortaya çıkmasında yardımcı olması hem de ilaç tedavisine yanıt almada zorluk geliştirmesi nedeniyle hastaların sigara içmemeleri gereklidir. Çeşitli psikolojik stresler de romatoid artritin alevlenmesinde katkı sağlar. Mümkün olduğunca streslerden çok etkilenmemeye çalışmak gerekir. Ancak ben hastayım hep istirahat halinde kalayım demek de doğru değildir. Vücudunuzu çok yormamak kaydı ile spor yapmak, yürümek, hareket etmek, eklemlerde oluşabilecek şekil bozukluklarını geciktirecek ve hafifletecektir. Sıcak uygulaması, alevli dönemdeki romatoid artritte, iltihabı artırabilir bu nedenle aktif dönemde kaplıca ve benzeri sıcak uygulamalarından kaçınmak gereklidir.

Gebelik istiyorum, romatizma ile mümkün mü?

Romatoid artrit, hastanın gebe kalmasına engel değildir. Romatoid artritli bir hastanın doğurganlık kapasitesi azalmamıştır. Gebelik süresinde de hastalık çoğunlukla alevlenmez. Romatoid artritli hastanın gebe kalmadan önce hastalığının sessiz dönemde olmasında gebeliğin rahat geçmesi açısından fayda vardır. Hastayı takip eden romatologla yakın iletişim halinde olup almakta olduğu bazı ilaçları gebe kalmadan 3 ay önce kesmesi, bazı ilaçları da gebeliği boyunca alması gerekecektir. Erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme gibi riskler yok denecek kadar azdır. Romatoid artritin, doğum sonrasında alevlenme olasılığı yüksektir. Bir de bu dönemde bebek emzirildiği için, doğum sonrasında en kısa sürede sizi izleyen romatoloji doktoruna müracaat etmelisiniz ve size uygun tedavinin planlanması gerekir. Tabii bu sırada planlanan ilaç tedavisinde ilaçların sütle geçip bebeği olumsuz etkilememesine doktorunuz dikkat edecektir.

Bu bölümün içeriği Romatoloji Uzmanları Dr. Gökhan Keser, Dr. Gülay Kınıklı ve Dr. Halil Harman tarafından hazırlanmıştır.

İltihaplı romatizma için öneriler ve tedavi yöntemleri

İltihaplı romatizma belirtileri

Eklemlerde kızarıklık ve şişme, sıcaklık hissi, yanma
Eklemlerde şiddetli ağrı
Sabahları uykudan uyanında ayak, bacak, el ve kollarda yaşanan tutulmalar, bu organları hareket ettirmede zorlanmalar, eklem bölgelerinde şekil bozuklukları
Yüksek ateş
Halsizlik, bitkinlik
Nedensiz kilo kaybı, uzun süren karın ağrıları, kronik ishal
Eklem bölgelerinde ve cilt altında romatoid nodülü olarak tanımlanan şişlikler ve yumrular
Tek ya da çift taraflı kalça ağrıları, gözlerde kızarıklık ve ağrı

İltihaplı romatizma nedenleri

İltihaplı eklem romatizması genetik yatkınlığı olan bir hastalıktır. Kişimin birinci derece yakınlarında hastalığın varlığı kişide iltihaplı romatizma görülme oranını artırır.
Yaşın ilerlemesine bağlı olarak gelişen kemik erimesi
Sigara içme alışkanlığı iltihaplı romatizma riskini arttıran önemli bir etkendir.
Aşırı et tüketimi, kaymak, krema, tereyağı ve peynir gibi yağlı gıdaların yüksek oranda tüketilmesi gibi yanlış beslenme alışkanlıkları iltihaplı romatizma hastalığına yakalanma riskini artırır. Öğünlerin düzensiz olması, fiziksel aktivite yetersizliği ve obezite de hastalığın gelişiminde önemli bir faktördür.
Kadınlarda iltihaplı romatizma görülme oranı daha yüksektir. Hamilelik, emziklilik, menopoz gibi dönemlerde hormonların salınımındaki düzensizlikler iltihaplı eklem romatizması hastalığını tetikler.
Parazit, maya, bakteri ve virüs gibi zararlı mikroorganizmaların meydana getirdiği vücut iltihaplanmaları da iltihaplı romatizma hastalığına neden olabilir.

İltihaplı romatizma tedavisi

İltihaplı romatizma tedavisinin amacı iltihabı ortadan kaldırmak, kontrol altına almak ve hastalığın belirtilerini gidermeye çalışmaktır. Hastalığın kesin tanısı konduktan sonra doktor tarafından hastalığın ilerlemesini durdurmak için nonsteroid antiinflamatuar ve antiromatizmal ilaçlar reçete edilir. Bu ilaçlar hastanın ağrılarının dindirmeyi sağlar ve düzenli kullanıldığında dokularda oluşabilecek hasarlar önlenebilir. İlaç tedavisini desteklemek için hasta uzman bir fizyoterapiste yönlendirilir ve hastaya uygun egzersizler ile eklemlerin hareket kabiliyetlerini kaybetmemeleri sağlanır. Yapılan ilaç tedavisine ve fizyoterapi uygulamalarına yanıt vermeyen hastalarda kortizon tedavisine başlanır. Maksimum 3 kez uygulanan kortizon, iğne ile hastanın eklemlerine enjekte edilir ve iltihaplı eklem bölgesinde oluşan ağrı ve şişliklerin azalması sağlanır. İltihaplı romatizma hastalığı eklemlerde ciddi hasarlara yol açacak şekilde ilerlemiş ise hastalığın tedavisinde cerrahi yöntemlere başvurulur. Cerrahi uygulama ile eklemlerin hareket kabiliyeti yeniden kazandırılır ve ağrılar ortadan kaldırılır.

İltihaplı romatizma için öneriler

İdeal Kilonuza Ulaşın: Fazla kilolar bacak ve bel bölgesine aşırı yük binmesine neden olarak eklemlerde hasar oluşturur. Bu durum iltihaplı romatizma riskini artırır.
Sağlıklı Beslenin: Yeterli ve dengeli bir beslenme programı romatizma hastalığı ile mücadele etmeyi kolaylaştırır. Şeker ve şekerli yiyeceklerin dikkatli tüketilmesi ve diyet programına omega3 içeriği yüksek balık, ceviz, keten tohumu, yumurta ve semizotu gibi besinler eklenmelidir. Bu besinlere ek olarak omega6 içeren zeytinyağı ve yüksek c vitamini içeren sebze ve meyveler de eklenmelidir.
Su Tüketimini Arttırın: İltihaplı romatizma hastalarının bağırsak florasında bozukluklar yaşanabilir. Bağırsakların hareketlerini güçlendirmek için günde en az 2 litre su tüketimi önemlidir.
Dişlerinizin Sağlıklı Olmasına Dikkat Edin: Diş çürükleri, diş eti kanamaları gibi diş problemleri bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek romatizma hastalığını tetikler. Bu nedenle 6 ayda bir dişlerin kontrol ettirilmesi önemlidir
D Vitamini Takviyesi Alın: D vitamini yetersizliği kemik gelişimini önler ve kuvvetsizliğe neden olarak romatizma oluşmasına zemin hazırlar. Kemik ölçümlerinin zamanında yapılarak doktor kontrolünde D vitamini alınması iltihaplı romatizma hastalığı oluşumunu engeller.
Sigara Kullanmayın: Toksin etkiye sahip olan sigara, eklem ve kas dolaşımını engelleyerek iltihaplı romatizmaya neden olabilir.
Soğuk ve nemli ortamlardan uzak durun

Romatizma nedir?

Romatizma; eklem, bağ dokusu, kemik veya kasları etkileyen ağrı, şişlik, şekil bozukluğu ve hareket kısıtlığına neden olan sağlık sorunlarında kullanılan bir terimdir. Aslında romatizma, geleneksel anlamda eklem, bağ dokusu ve kasların dışında, birçok organ ve sistemi tutabilen hastalıkları da bünyesinde taşır. Bu nedenle, kapsamı (yaklaşık kadar hastalığı içerir) oldukça geniştir. Osteoartrit (kireçlenme) gibi bazı romatizmal hastalıklar, eklemin aşınmasıyla oluşur. Romatoid artrit gibi bazı romatizmal hastalıklar ise, bağışıklık sistemindeki bozukluğa bağlı, eklemde ve diğer organlarda hasara neden olabilir. İşte romatizma ile ilgili merak edilen bazı sorular ve cevapları…

1. Aşırı kilo romatizmaya neden olur mu?

Romatizmanın çok çeşidi vardır. Kolay anlaşılır olması açısından iltihabi olan ve olmayan olarak ayrılır. İltihabi olmayan romatizmal hastalıklardan olan osteoartritin nedeni genetik yatkınlıkla birlikte aşınma ve yıpranma yani o eklemin hor kullanılmasıdır. Ekleme binen yükün arttığı aşırı kilo, spor yaralanmaları, doğumsal bazı sakatlıklar; ikincil olarak fazla kullanma gibi birçok nedene bağlı gelişebilir. Septik artrit denilen eklemin mikrobik iltihabı hariç, diğer iltihabi romatizmal hastalıkların genellikle sebebi bilinmez. Bunların hepsi kişinin bağışıklık sistemindeki bazı anormal davranışlar nedeniyle gelişir. Buna da kişinin genetik yapısının yanı sıra, bazı çevresel faktörler neden olur. Bu çevresel faktörlerden en fazla suçlanan ise enfeksiyonlar, sigara ve strestir.

2. Stres romatizmada nasıl bir etkendir?

Stres, birçok romatizmal hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştıran bir faktördür. Örneğin fibromiyalji hastalığı, iltihabi olmayan ve halk arasında yumuşak doku romatizması adı verilen bir hastalıktır. Bu hastalıkta kişide yoğun stres ve buna bağlı anksiyete ve depresyon gibi bozukluklar vardır. Otoimmun romatizmal hastalıklarda ise genetik olarak yatkın kişide, stres bağışıklık sistemini etkiler ve hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran bir faktördür. Romatizmal hastalıkların çoğunluğu (kronik) yani müzmin hastalıklar olduğundan; hastalığın kendisi de kişide stres yaratır ve tedavi uyumunu etkiler. Bu nedenle hastalara çoğunlukla psikolojik destek de gerekir.

3. Vitaminin eksikliği romatizmaya neden olur mu?

D vitamini eksikliği ve buna bağlı osteoporoz (kemik erimesi) gelişmesi dışında; vitamin eksikliği romatizmaya neden olmaz. Ancak hasta kişilerde steroid kullanımına bağlı osteoporozdan korunmak amacıyla mutlaka kalsiyum ve D vitamini takviyesi yapılması gerekir. Metotreksat kullanan kişilerde, folik asit eksikliği gelişeceğinden, mutlaka folik asit takviyesi yapılmalıdır. Bazı hastalarda pernisyöz anemi denilen B12 vitamin eksikliği eşlik edebilir. Araştırılarak tedavisi verilmelidir. Balık yağı; omega 3 yağ asitlerinden zengin beslenmek, lupus hastalarında faydalı olduğu bilinir. Bu bağlamda bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla satılan bitkisel bazı ürünler, otoimmün hastalıkların alevlenmesine neden olduğundan kullanılmamalı.

4. Kaslarda ve eklemlerde sertlik romatizma belirtisi mi?

Romatizma, eklem ya da kas ağrısı, şişlik, ateş ve eklem hareket açıklığının kısıtlanması gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bu tablonun yanı sıra zaman zaman halsizlik, kilo kaybı, kaslarda ve eklemlerde sertlik gibi aklınıza romatizmayı getirmeyecek belirtiler de yaşanabilir.

5. İltihaplı romatizma belirtileri nelerdir?

İltihaplı romatizmal hastalıklarda, özellikle istirahatte gelişen boyun, bel, sırt veya eklem ağrısı ve şişliği, kas ağrılarının yanı sıra; ciltte döküntü, akciğer, beyin, böbrek, sinir sistemi gibi birçok organ ve sisteme ait belirtiler görülebilir.

6. Romatoid artrit ne zaman alevlenir?

Kronik bir hastalık olan romatoid artritin şiddeti ise kişiden kişiye değişebilir. Uzun yıllar sürebilir, bazen bir ömür boyu devam edebilir. Hastalık alevlenmeler ve sakinlikle seyreder. Alevlenmenin çoğunlukla bir nedeni veya tetikleyicisi olmaz, ancak bazen mevsim dönümleri, stres veya enfeksiyon gibi nedenler tetikleyebilir.

7. Romatizma için hangi bölüme gidilir?

Her hastalığın tanısında anamnez adı verilen hastadan alınan hastalık bilgisi romatizma hastalıklarında ayrı bir önem taşır. Kişinin ve ailesinin, yani birinci derece bazen ikinci derece akrabalarındaki tıbbi özgeçmiş bilgileri edinilir. Ayrıntılı bir muayeneyle birlikte, bazı kan, idrar testleri ve görüntüleme testleri kullanılır. Hastalıkların çoğu, birçok organ ve sistemi de tuttuğundan, farklı hastalıklarla karışabilir. Erken dönemde tanı konulması zor olabilir. İşte bu bağlamda aynı zamanda iç hastalıkları ve romatoloji bölümleri, bu hastalıkları daha kolay teşhis ve tedavi edebilir.

8. Romatizma nasıl tedavi edilir?

Çok az romatizmal hastalık tedaviyle tamamen ortadan kalkar. Hastalıklar genellikle uzun seyirli olup alevlenme ve remisyon denilen yatışmış durumda ilerler. Tedavide başlangıçta kısa sürede hastalığı kontrol altına almak için kortikosteroid ve bazı steroid olmayan ağrı kesiciler kullanılsa da, genellikle uzun süreli, hastalığın seyrini değiştiren ve kontrol altında tutan ilaçlar kullanılır. Tedavide amaç hastalığı kontrol altına almak, kişinin ağrısını ve rahat olmasını sağlayarak yaşam kalitesini yükseltmektir. Aynı hastalık her bireyde farklı seyrettiğinden veya kişinin yandaş başka hastalığı var ise veya gebelik beklentisi gibi birçok kişiye özel durumlarda; tedavi de kişiye özel düzenlenir.

9. Romatizma sakatlığa neden olur mu?

Romatizmaya neyin yol açtığı tam olarak bilinememekle birlikte kişinin genetik yapısı, sigara ve geçirilen bazı enfeksiyonlar gibi çeşitli çevresel faktörler bunda etkili olabilir. Çeşitli nedenlerden dolayı eklem ve çevresinde gelişen iltihap zamanla eklemde (kıkırdak, kemik ve bağlarda) hasara yol açabilir. Eklem aralığı kapanır, bağlarda kopmalar olabilir. Buna bağlı olarak özellikle el eklemlerinde tutma ve kavrama gibi hareketler gerçekleştirilemez. Hastalık el parmaklarında gelişen şekil bozuklukları (kuğu boynu ve düğme iliği görünümleri) ve ayakta şekil bozukluğu gibi tuttuğu her eklemde sakatlık bırakabilir. Erken dönemde tanınıp etkili tedavisinin verilmesiyle, hastalığa bağlı gelişebilecek sakatlık ve ölümlerin önüne geçmek mümkündür. Bunu hastalıklar üzerinden örneklendirecek olursak; iltihabi olan romatoid artritte, eklemde sakatlık gelişimi genellikle ilk 2 yıl içinde çok hızlı olur. Özellikle ilk 6 ay içinde tanınıp, uygun tedavi alanlarda hastalığa bağlı sakatlık gelişmediği görülmüştür. Ciddi böbrek tutulumu olan Lupus’lu bir hastada, tedavi edilmezse üremi ve buna bağlı can kaybı kaçınılmaz olur.

Romatizma hangi organlara zarar verebilir?

Romatizma eklemlere göre daha az oranda da olsa böbrekleri, kalbi, akciğeri veya gözleri de olumsuz etkileyebilir.

Kalp ve damar: Romatoid artrit hastalarında erken yaşta aterosklerotik kalp hastalığı gelişimine bağlı erken yaşta kalp krizi ve felç gibi bulgular ortaya çıkabilir. Damarlarda iltihaplanma (vaskülit) görülebilir.
Akciğerler: Kuru öksürük ve eforla gelen nefes darlığı oluşturabilir. İlerlediğinde bu sorun solunum yetmezliğine kadar gidebilir.
Böbrekler: Amiloid birikimine bağlı olarak bacaklarda yumuşak ödem ve idrarda protein kaçağı-daha da ileri evrelerde böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Gözler: Kuruluk veya ağrılı ve kızarık gözle birlikte gözün bir tabakasında gelişen iltihap, bazen ilerleyici olup ciddi görme kaybına neden olabilir.

Romatizmada aşı ne işe yarar?

Ağrı ve inflamasyonu azaltmak için uygulanan ilaç tedavisinden sonuç elde edilebilir. Çok ileri deformitelerde bunları düzeltmeye yönelik kalça ve diz protezleri gibi ameliyatlar uygulanabilir. Romatoid artrit hastalarının enfeksiyonlara yakalanma riski daha yüksektir. Bu nedenle hastaların, korunabilir hastalıklar için mutlaka hepatit B, A, mevsimsel grip ve pnömokok (zatürre) aşılarını da yaptırmaları gerekir.

Romatizmaya ne iyi gelir?

Mümkün olduğunca aktif olmaya özen gösterin. Hem eklem açıklığını hem kas gücünüzü korumak için her gün en az 30 dakika (en azından haftada 3 kez) düzenli egzersiz (yoga ve pilates gibi germe ve kas güçlendirici egzersizler) yapın. Yüzme iyi bir egzersizdir. Fırsat buldukça açık havada yürüyüşler yapın. Osteoartrit için; fazla kilo almamak, bacak, boyun, sırt ve bel kaslarımızı güçlendirmek ve eklemin hareket açıklığını korumak için bisiklete binme, yoga, pilates benzeri germe egzersizleri, yüzme ve düz yürüyüşler yapabilir.
Ayrıca bir fizyoterapist eşliğinde, kendi kendinize yapabileceğiniz egzersizler öğrenin ve bunları düzenli olarak yapın.
Düzenli ve yeterli uyuyun, stresten kaçının.
Özel bir diyet olmamakla birlikte kalsiyumdan zengin beslenin. Doktorunuza sorarak (öncesinde kan düzeyine bakılabilir) D vitamini desteğinizi alın. Omega-3 yağ asitlerinden zengin beslenin (haftada 3 gün balık; yiyemiyorsanız destekleyici amaçla günlük omega 3 yağ asitlerini mg/gün alın).
Kortizon kullandığınız dönemlerde mutlaka steroid diyetine (tuzsuz, potasyumdan ve kalsiyumdan zengin, proteinden zengin, yağ ve karbonhidrattan fakir diyet) uyun.
Sigara, bazı hastalıkların gelişmesini kolaylaştırdığından içilmemeli.
Gut hastalığı için uygun diyet, fazla kiloların verilmesi, tansiyon ve kan şekerinin düzenlenmesi önemlidir.

*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.

RANDEVU AL

nest...

127114 127115 127116 127117 127118