Sigorta Havuzu

Dünya Bankası&#;nın eski Türkiye temsilcisi Ajay Chibber, Kahramanmaraş depremi ile gündemde önemli yer tutan zorunlu deprem sigortası ve DASK’ın önemine dikkat çekti. depreminden sonra Dünya Bankası’nın desteğiyle oluşturulan ve bugün DASK (Doğal Afet Sigortaları Kurumu) sigortası olarak bilinen sigorta havuzunun zayıfladığını söyleyen Chhibber, zorunlu olmasına ragmen 11 ili etkileyen depremde sigortalılık oranının yüzde 55 olduğunu söyledi

Gölcük Depremi’nde Dünya Bankası&#;nın Türkiye temsilcisi olan ve o dönemki yeniden inşa çalışmalarında yer alan Ajay Chibber, merkezi Washington’da bulunan düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi’nin panelinde, ülkeyi 24 yıl sonra vuran yeni deprem felaketinde yapılması gerekenlerle ilgili konuştu.

depreminin ardından Dünya Bankası&#;nın yaklaşık 1,3 milyar dolar topladığını ancak daha sonra İslam Bankası, Avrupa Yatırım Bankası, Japonya ve diğer birçok ülkeden Türkiye için 4 milyar dolara yakın para topladıklarını kaydeden Chibber, “ depreminde gözlemlediğimiz şeylerden biri, rehinci dükkanlarının ortaya çıkmasıydı. İnsanların nakit paraya ihtiyacı vardı, aileler parçalanıyordu çünkü erkekler önce iş arıyordu. Bu yüzden çok hızlı bir nakit yardım programı düzenledik. Umarım bu burada da yapılır çünkü tuvalet, çadır ve tıbbi yardımın yanısıra ailelerin nakit paraya da ihtiyacı olacak’’ dedi.

“Güvenilir bir hasar tespiti yapılmadığı sürece uluslararası yardım organize etmek çok zor” diyen eski Türkiye temsilcisi, Dünya Bankası’nın Gölcük depreminde hızlı bir şekilde hasar tespiti yaptığını belirtti.

“Yeniden inşa aceleye getirilmemeli”

O dönemde dünyanın herhangi bir yerinde görülen en hızlı yeniden inşa sürecinin Türkiye’de iki buçuk-üç yıl içinde tamamlandığını hatırlatan Ajay Chibber , “Japonya’daki Kobe depremi sonrası yeniden inşa dört yıl sürmüştü. Türkiye, tüm deprem yeniden yapılandırma programlarından çok daha hızlı inşa etse de o zaman bile yaklaşık iki buçuk yıl sürmüştü. Çünkü uygun prosedürleri takip etmeniz, araziyi uygun hale getirmeniz gerekiyordu’’ diyerek aceleyle yapılacak her şeyin uzun vadede zarar verici olacağına dikkat çekti.

Dünya Bankası, afet risklerini azaltmak için ülkelere yardım sağlanması sorununa çözüm arayan en önemli uluslararası kurumlardan biri olarak kabul ediliyor. Dünya Bankası’nın eski Türkiye temsilcisi Ajay Chibber, bu yardımlar kapsamında Türkiye’de o dönemde yeni bir imar yönetmeliği ve sigorta programı başlattıklarını da söyledi.

“Düzgün bir imar yönetmeliği yazılmasına yardımcı olmuştuk, ancak ne yazık ki bu bina yönetmeliğine çeşitli nedenlerle uyulmadı, siyasi aflar çıkarıldı’’ diyen Chibber, sigorta programının da Doğal Afet Sigorta Kurumu (DASK) olarak hala sürdüğünü söyledi.

“Deprem bölgesinde bile sigortalılık oranı yüzde 55”

Afet modelleme şirketi Karen Clark & Company, Kahramanmaraş&#;ı art arda vuran iki depremden sonra deprem sigortası kapsamındaki kayıpların 2 milyar milyon dolar yani 45 milyar milyon Türk Lirası civarında olmasını bekliyor.

Anadolu Ajansı’nın yayınladığı Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Doğal Afet Sigortaları Kurumu&#;na yapılan hasar ihbar sayısı bini aştı; toplam ödenen hasar tazminat tutarı da 1,5 milyar liraya ulaştı.

Ajay Chibber’a göre DASK sigortası havuzunun yaklaşık üç trilyon dolarlık bir reasürans değeri var. Ancak sigortanın değeri enflasyonla doğru orantılı olarak yükseltilmemiş. Yani ortalama bir sigorta poliçesi sadece 7 bin dolar civarında.

“Deprem bölgesinde bile sigortalılık oranı yüzde Bu da orada yaşayanların yüzde 55&#;inin bir çeşit sigortaya sahip olduğu anlamına geliyor. Miktar küçük olsa bile, sigortaları var’’ diyen Chibber, sigorta havuzunun zayıflamış olsa da hala canlı olduğunu vurguladı.

“Kaliteli inşaat bölgenin ekonomik canlanmasının da anahtarı”

Chibber, “Dünya Bankası başlangıçta milyon dolarlık bir teminat verdi ve bu da havuzun oluşmasını sağladı ancak daha sonra Dünya Bankası geri çekildi ve havuz kendi başına devam etti. Sigorta havuzu, yeniden büyük bir şekilde canlandırılabilir. Bunun için bir miktar kamu fonu aktarılması gerekecektir çünkü bu, halk için sigorta maliyetini düşük tutmaya yardımcı olur” dedi ve iyi bir sigorta programının imar yönetmeliğinin uygulanmasına da yardımcı olacağını belirtti. Chibber, “Çünkü hiçbir sigortacı uygun bina yönetmeliğine uymayan bir binayı sigortalamaz’’ diye ekledi.

İnşaat kalitesinin büyük fark yarattığını; dolayısıyla daha iyi bir şekilde yeniden inşaatın, bu bölgenin ekonomik canlanmasının da anahtarı olduğunu söyleyen Dünya Bankası’nın eski Türkiye temsilcisi, “En azından tüm kamu binaları depreme dayanıklı olmalı. Şu anda tüm okulların yıkılmadığını düşünün, sadece eğitim devam etmekle kalmaz, aynı zamanda bu binalar potansiyel olarak halk için barınma sağlayabilirdi. Kamu binaları insanların sığınabileceği yerler. Bu nedenle kamu binaları bu politikalara uyduklarından emin olmalıdır ve sigorta, bina yönetmeliğinin daha da iyi uygulanmasına yardımcı olur. Çünkü müteahhit en azından bina yönetmeliğinin asgari standartlarına uymak zorundadır’’ diye konuştu.

Trafik kazalarında kusurlu olduğu tespit edilmiş olan araç sahiplerinin karşı tarafa verdikleri maddi zarar ve karşı tarafta oluşan tedavi masraflarını karşılayan zorunlu trafik sigortası, trafiğe çıkan tüm araçların yaptırmak zorunda olduğu bir sigorta türüdür. Trafik sigortasının artan fiyatları sebebinden dolayı sigorta primlerinin araç sahipleri tarafından daha kolay ödenebilmesi için getirilmiş tavan fiyat uygulamasına ek olan havuz sistemi de kullanılmaktadır. Havuz sistemi sayesinde trafikteki riskli araçların zararları da sigorta şirketleri tarafından karşılanır. Zorunlu trafik sigortası için 12 Nisan tarihinde yürürlüğe giren yeni tavan fiyat uygulamasına ek olan havuz sistemi, 11 Temmuz tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sigorta şirketlerinin zorunlu olarak kayıtlı olabilmesi gereken havuz sistemi, trafikteki hasar riski yüksek olan araçların kazalardaki olası hasarlarının sigorta şirketlerine pay edileceği bir uygulamadır.

Neden Havuz Sistemi Kullanılıyor?

Zorunlu trafik sigortasının primlerinin düşmesi için teklifli indirim gibi sigorta primlerini düşürebilecek yasal düzenlemeler gelmiş olsa bile; primlerde gözle görülür ciddi bir düşüş yaşanmamıştır. Tavan fiyat uygulaması ise bu sorunlardan sonra devreye girmiştir. Sürücülerin basamak sisteminde hasarsızlık durumlarına göre belirlenen bu tavan fiyatları üzerinden prim ödememesini öngören tavan fiyat uygulaması, hasar riski yüksek araçların kazalardaki hasarının sigorta şirketlerine pay edileceği havuz sistemine de entegre edilmiştir.

Havuz Sistemi Nasıl İşliyor?

Trafikteki hasar riski yüksek araçlar için yürürlüğe getirilen havuz sistemi içerisinde sigorta şirketleri, trafik sigortası poliçesindeki tavan fiyatı üzerinden satılır, primleri havuzda toplanır ve hasarı şirketler öder. Mevcut hasarın %50’si ise trafik sigortasını temin eden şirketler arasında pay edilir. Kalan %50’lik kısım ise şirketlerin trafik sigortasındaki pazar paylarına göre paylaştırılır. Bütün prim ve hasar işlemleri ise Motorlu Taşıtlar Bürosu tarafından yönetilen havuz tarafından hesaplanır. Riskli Sigortalılar Havuzu adı verilen bu sistem sürücüleri hasar geçmişlerine göre basamaklara ayrılır. 1, 2 ve 3. basamakta olanlar hasar riski ve primleri diğer araçlara göre daha yüksek olan araçları kapsar. 4, 5, 6 ve 7. basamaklarda yer alan düşük hasarlı sürücüler ile birlikte taksiler, minibüsler, küçük otobüsler, büyük otobüsler, kamyonlar ve çekiciler ise kapsama alanına alınmaktadır. 5, 6 ve 7. basamakta olan otomobiller, kamyonetler, traktörler, iş makineleri ve motosikletler ise havuz kapsamında yer almazlar.

Hasarsızlık İndirimi ve Komisyon Oranları Nelerdir?

Havuz kapsamında yer alan taksi, minibüs, otobüs, kamyon ve çekici türüne girebilen araç gruplarındaki hasarsızlık prim indirimleri söz konusudur. Bu prim indirimlerine göre kaza yapmayan taksi, minibüs, otobüs ve kamyon sürücülerindeki indirim oranları %30’dur. Hasar riski düşük olarak tanımlanmış 6. basamakta yer alanlar için ise prim indirim oranları %20’dir. 5. basamakta yer alanlar için ise uygulanan prim indirim oranı %10’dur. Havuz ile ilgili bütün iş ve işlemler Hazine Müsteşarlığı denetimine tabi tutulmaktadır. Havuz sistemi kapsamında yer almayan otomobil, kamyonet, iş makineleri, traktör, römork, motosiklet, tanker ve tarım makineleri için ise eski kanunlarda yer alan prim indirimi oranları geçerlidir. Havuz kapsamında yer alan trafik sigortasının poliçelerine ait prim ve hasarlar Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu tarafından belirlenen esaslar baz alınarak sigorta şirketleri arasında paylaştırılır. Hasar riski yüksek olarak belirlenen araçlar (1, 2 ve 3. basamak) ile diğer basamaklarda yer alan (sürücü dahil koltuk) otobüs, minibüs, kamyon ve çekici türündeki araçlar da trafik sigortasındaki havuz sistemi kapsamında yer alıyor.

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), yasalaşan Nükleer Düzenleme Kanunu ile nükleer enerjiye sigorta güvencesinde uluslararası standartlara geçildiğini açıkladı. SEDDK, açıklamasında yılı içinde faaliyete geçmesi planlanan Nükleer Sigorta Havuzu’nun Özel Riskler Yönetim Merkezi (ORYM) bünyesinde konumlandırılacağını ve faaliyet gösterecek nükleer santraller için teminat sağlayacağına da dikkat çekti.

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), Nükleer Düzenleme Kanunu’nun Resmî Gazete&#;de yayımlanmasıyla, ülkemizin taraf olduğu “Nükleer Enerji Alanında Üçüncü Kişilere Karşı Hukuki Sorumluluğa İlişkin Paris Sözleşmesi” (Paris Sözleşmesi) ve ek protokolleri ile uyumlu yasal altyapıya kavuştuğunu ve işletenin sorumluluğunun çerçevesinin netleştirildiğini açıkladı.

ZARARLAR SİGORTA İLE TAZMİN EDİLECEK

Kanunla işletene sigorta yaptırma veya başka teminatlar gösterme zorunluluğu getirilerek bu alanda sigortacılık sektörünün amiral gemisi olacağına dikkat çekilen açıklamada, “Nükleer hadiselerden kaynaklı oluşabilecek zararların sigorta mekanizması yoluyla tazmin edilmesi öncelikli amacımız” ifadelerine yer verildi.

Söz konusu alandaki sigorta kapsamının uluslararası standartlara uyumlu olarak belirlendiği belirtilen açıklamada, nükleer hadiselerden kaynaklanan zarara ilişkin teminatın kapsamının Paris Antlaşması ile uluslararası uygulamalara uygun olacağına vurgu yapıldı.

NÜKLEER SİGORTA HAVUZU KURULUYOR

Düzenleme ile işleten için kurulacak ve yılı içinde faaliyete geçmesi planlanan Nükleer Sigorta Havuzu’ndan teminat alabilme imkanı getirileceğinin altı çizildi.

SEDDK açıklamasında, başta Amerika, Almanya olmak üzere dünya genelinde nükleer enerji santrallerinden kaynaklanan risklerin tek bir sigorta şirketi yerine sigorta havuzu veya enerji şirketlerinden oluşan mütüel şirketlerce sigortalanmakta olduğuna işaret edilerek, &#;Bu havuzlar kendi aralarında finansal destek sağlamak, nükleer risklere ilişkin tecrübe paylaşımında bulunmak, risklerin tespitinde ve önlenmesinde standartlar oluşturmak ve gerektiğinde teknik yardımda bulunmak gibi konularda birbirlerini destekleyici anlaşmalar yapmakta, kurulacak Türk Nükleer Sigorta Havuzu’nun da bu sisteme dahil olması öngörülmektedir&#; denildi.

Açıklamada söz konusu havuzun yılında kurulan Özel Riskler Yönetim Merkezi (ORYM) bünyesinde konumlandırılacağı ve ülkemizde faaliyet gösterecek nükleer santraller için teminat sağlayacağına da dikkat çekildi.