Malulen Emekli Maaşı Nasıl Hesaplanır

Malûllük aylığının hesaplanması, başlangıcı, kesilmesi ve yeniden bağlanması
MADDE
Malûllük aylığı; prim gün sayısı günden az olan sigortalılar için gün üzerinden, gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanır. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için prim gün sayısı gün olarak uygulanır.
Malûllük aylığı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar ile (c) bendi kapsamında sigortalı iken görevinden ayrılmış ve daha sonra başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların;
a) Malûl sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek tarihini,
b) Malûl sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor tarihini,
c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmakta olanların ise, malûliyetleri sebebiyle görevlerinden ayrıldıkları tarihi,
takip eden ay başından itibaren başlar.
Malûllük aylığı almakta iken bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların malûllük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir ve bu Kanuna tabi olarak çalıştıkları süre zarfında 80 inci maddeye göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden 81 inci madde gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait prim alınır. Bunlardan işten ayrılarak yeniden malûllük aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevkedilenlere; kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına esas malûllüğünün devam ettiği anlaşılmak kaydıyla, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi, diğerlerine ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden malûllük aylığı hesaplanarak bağlanır.
Bu durumdakilerden ilk bağlanan malûllük aylığına esas prim ödeme gün sayısı;
a) günün üzerinde olanların aylıkları 30 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendi hükümleri uygulanarak hesaplanır.
b) günden az olanların aylıkları ise, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılan artışlar uygulanmak suretiyle aylığın başlangıç tarihi itibariyle hesaplanan tutarının emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı toplamının emeklilik öncesi prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşur. Emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylık, emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı toplamı ve emeklilik sonrası çalışmaya ait prime esas kazançları üzerinden bu maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır. Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılan artışlar uygulanmak suretiyle bulunan tutarın altında olamaz.
Yukarıdaki (a) ve (b) bentlerinde belirtilen prim gün sayısı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için gün olarak uygulanır.

Yaşlılık aylığının hesaplanması
MADDE
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar ile aynı fıkranın (c) bendine göre bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığı, aşağıdaki hükümlere göre belirlenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır.
Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır.
Aylık bağlama oranı, sigortalının malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her günü için % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90'ı geçemez.
28 inci maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarına göre aylığa hak kazanan sigortalılar için hesaplanacak aylık bağlama oranı, prim ödeme gün sayısı günden az olanlar için çalışma gücü kayıp oranının gün prim ödeme gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan rakamın % 60'a bölünmesi suretiyle hesaplanan gün sayısına göre, % 50'yi geçmemek üzere üçüncü fıkra uyarınca tespit edilen orandır. Prim ödeme gün sayısı günden fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısına göre aylık bağlama oranı belirlenir. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için bu fıkrada geçen prim gün sayısı gün, % 50 oranı da % 40 olarak uygulanır.
Yukarıdaki şekilde hesaplanan aylığın başlangıç tarihinin yılın ilk altı aylık dönemine rastlaması halinde 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre Ocak ödeme dönemi için gelir ve aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak, yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde ise öncelikle Ocak ödeme dönemi, daha sonra Temmuz ödeme dönemi için gelir ve aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılarak, sigortalının aylık başlangıç tarihindeki aylığı hesaplanır.

Bu çalışmada SGK emekli maaşı, 4 A emekli maaşı, 4 B emekli maaşı, 4 C emekli maaşı, SSK emekli maaşı, memur emekli maaşı, EYT emekli maaşı, Ek göstergeli öğretmen maaşı, bağkur emekli maaşı, malulen emekli maaşının nasıl hesaplandığı ifade edilecektir. Emekli maaşı hesaplama yöntemi, sigortalının çalıştığı süreye ve prim ödeme gün sayısına göre belirlenir. Bu nedenle emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalının çalıştığı süre ve prim ödeme gün sayısı dikkate alınır. Emekli maaşı hesaplaması için, öncelikle sigortalının aylık brüt kazancı belirlenir. Sigortalının aylık brüt kazancı, SGK’ya bildirilen ücretlerin toplamına eşittir. Ardından, sigortalının prime esas kazancı belirlenir. Emekli maaşı hesaplaması yapılırken, sigortalının prim ödeme gün sayısı da dikkate alınır. Prim ödeme gün sayısı arttıkça, sigortalının emekli maaşı da artar. Emekli maaşı hesaplaması yapılırken, sigortalının prim ödeme gün sayısının yanı sıra, sigortalılık süresi de dikkate alınır. Sigortalılık süresi arttıkça, emekli maaşı da artar. 

SGK Emeklisinin Maaşı Nasıl Hesaplanır?

SGK emeklilik türleri, 4 A emeklisi, 4 B emeklisi ve 4 C emeklisi olarak üçe ayrılmaktadır. Daha önceden SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı olarak anılan bu sigorta seçenekleri daha sonrasında 4 A emeklisi, 4 B emeklisi ve 4 C emeklisi olarak ifade edilmektedir. Bu başlık altında 4 A emeklisi, 4 B emeklisi ve 4 C emeklisi kişilerin maaşlarının nasıl hesaplanacağı gösterilecektir. Emekli maaşı hesaplamasında üç ayrı dönem esas alınmaktadır. Bu dönemlerden ilki öncesi dönemdir. Diğer dönemler ise – arası ve sonrası dönemlerdir. Bu dönemlerde yapılan mevzuat değişiklikleri sebebiyle hesaplama şekilleri farklılık göstermektedir.

4A EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

​ yılından önce 4 A SGK sigorta girişi olanların emekli maaşı hesaplaması kat sayı, aylık bağlama oranı ve gösterge rakamı kullanılarak yapılır. Emekli maaşı hesaplamasına şu şekilde örnek verilebilir: Mesela yılında emekli olacak bir kişi için esas alınacak değerler, yılına ait olacaktır. Yani, emekli olacağı yıldan bir yıl öncesine ait değerler baz alınır. Gösterge rakamının hesaplanması için kişinin yıllık ortalama kazancı hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken kişiye ait son 10 yıllık kazanç değerlendirilir. Daha sonra bu kişinin 10 yıllık 10’ a bölünür ve yıllık ortalama kazanç bulunur. Bu hesaplama sonrasında bulunan değer, gösterge tablosu ile karşılaştırılarak en yakın değer, gösterge rakamı olarak kabul edilir. Hesaplamada kullanılacak kat sayı için değer olarak belirlenmiştir. Aylık bağlanma oranı ise %60 olarak kabul edilmektedir. Buna göre yılından önce 4 A SGK kaydı olan bir kişinin emekli maaşının hesaplanması şu formül ile gerçekleştirilmektedir:

Gösterge Rakamı X Aylık Bağlama Oranı X Katsayı = 4 A emekli maaşı şeklindedir. 

​ – yılları arasında 4 A SGK sigorta girişi olan emeklilerin maaş hesaplaması ise daha farklıdır. Bu hesaplamalarda yıl öncesinde olduğu gibi gösterge rakamı kullanılmamaktadır. Gösterge rakamı yerine güncelleme katsayısı kullanılmaktadır. Buna göre – yılları arasında 4 A girişi olan kişilerin emekli maaşları şu formül ile hesaplanacaktır:

Güncelleme Kat Sayısı X Aylık Bağlanma Oranı = 4 A emekli maaşı şeklindedir.

​ yılından sonra yapılan hesaplamalarda ise formül tekrar değiştirilmiştir. Buna göre yılından sonra SGK kaydı bulunan kişilerin emekli maaşları şu şekilde:

Aylık Kazancın Ortalaması X Bağlanma Oranı = 4 A emekli maaşı şeklindedir. 

SSK EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

​SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı yılında yapılan değişiklikle SGK’nın çatısı altında toplanmıştır. SSK da bu değişiklikle beraber SGK çatısı altına girmiştir. SSK’nın bir diğer adı da 4 A olarak ifade edilmektedir. SSK maaş hesaplaması,  yılı öncesi, – yılları arası ve sonrası olarak 3 ayrı dönemde hesaplanmaktadır. 

yılı öncesi hesaplama şu şekilde yapılmaktadır:

Gösterge Rakamı X Aylık Bağlama Oranı X Katsayı = 4 A emekli maaşı 

– yılları arasında 4 A girişi olan kişilerin emekli maaşları şu formül ile hesaplanacaktır:

Güncelleme Kat Sayısı X Aylık Bağlanma Oranı = 4 A emekli maaşı 

yılından sonra SGK kaydı bulunan kişilerin emekli maaşları şu şekilde yapılmaktadır:

Aylık Kazancın Ortalaması X Bağlanma Oranı = 4 A emekli maaşı 

MEMUR EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR? 

Memur maaşlarının hesaplanması yılından önce göreve başlayanlar ile yılından sonra göreve başlayanlar bakımından farklı hesaplanmaktadır. Buna göre yılından önce göreve başlayanların maaş hesaplanması aşağıdaki hususlar dikkate alınarak yapılacaktır:

Memur emekli aylığı hesaplanırken; memurun sayılı Kanunun maddesindeki gösterge rakamı, aynı kanunun ekindeki I ve II sayılı cetveldeki ek gösterge rakamı, her yıl güncellenen memur maaş katsayısı, taban aylığı ve kıdem aylığı, memurun unvanına göre sayılı Kanunun ek maddesinde yer alan oran, özel hizmet tazminatı, varsa diğer tazminatları (makam, görev, temsil), ve memurun hizmet süresi dikkate alınır. 

yılından sonra göreve başlayan memurların emekli maaş hesabının yapılmasında şu formül uygulanmaktadır:

Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı = Emekli Aylığı

4 C EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

​SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı yılında yapılan değişiklikle SGK’nın çatısı altında toplanmıştır. Emekli Sandığı da bu değişiklikle beraber SGK çatısı altına girmiştir. Emekli Sandığı’nın bir diğer adı da 4 C olarak ifade edilmektedir. 4 C kapsamında çalışan kişilerin emeklilik maaşları iki ayrı dönem esas alınarak hesaplanmaktadır. Buna göre öncesinde göreve başlayan memur ile sonrasında göreve başlayan memurun, emekli maaş hesabı farklı yapılmaktadır. 

yılından önce göreve başlayanların maaş hesaplanması aşağıdaki hususlar dikkate alınarak yapılacaktır:

Memur emekli aylığı hesaplanırken; memurun sayılı Kanunun maddesindeki gösterge rakamı, aynı kanunun ekindeki I ve II sayılı cetveldeki ek gösterge rakamı, her yıl güncellenen memur maaş katsayısı, taban aylığı ve kıdem aylığı, memurun unvanına göre sayılı Kanunun ek maddesinde yer alan oran, özel hizmet tazminatı, varsa diğer tazminatları (makam, görev, temsil), ve memurun hizmet süresi dikkate alınır. 

yılından sonra göreve başlayan memurların emekli maaş hesabının yapılmasında şu formül uygulanmaktadır:

Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı = Emekli Aylığı

EYT EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR? 

EYT düzenlemesi kapsamında emekli olan SGK’lı çalışanların emekli maaş hesaplaması birbirinden farklılık göstermektedir. EYT ile beraber emekli olan 4 A emeklisi, 4 B emeklisi ve 4 C emeklilerinin maaş hesaplaması birbirinden farklılık göstermektedir. 4 A emeklilerinin( bir diğer adıyla SSK emeklileri ) maaşlarının hesaplaması 3 ayrı döneme ayrılmıştır. Buna göre yılı öncesi, – yılları arası ve yılı sonrası dönemi sigorta kaydı olan kişilerin emekli maaş hesaplaması farklı usullerde yapılacaktır. 

4 B kapsamında emekli olan BAĞ-KUR’lu kişilerin EYT düzenlemesi ile emekli olması da dönemler bakımından ayrı usullere tabi kılınmıştır. Buna göre yılı öncesi, – yılları arası ve yılı sonrası dönemi sigorta kaydı olan kişilerin emekli maaş hesaplaması farklı usullerde yapılacaktır. 

4 C kapsamında emekli olan Emekli Sandığı’na tabi kişilerin EYT düzenlemesi ile emekli olması da dönemlere ayrılmıştır. Buna göre öncesi ve sonrası olarak 2 ayı hesaplama usulü mevuttur. 

ÖĞRETMEN EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

Memurlar görev sürelerine göre kademe ve derece ilerlemesine tabidir. Memurlar, görev yaptıkları süreler arttıkça kademeleri ve buna bağlı olarak dereceleri artmaktadır. Memuriyet bakımından 1. Derece en yüksek derecedir. 1. Derece kıdeme yükselmiş öğretmenler için öngörülen ek gösterge ’dür. Derece ve dereceye karşılık gelen ek gösterge arttıkça kişinin emekliliğinde alacağı maaş da artmaktadır. yılından önce göreve başlayan öğretmenlerin maaş hesaplanması aşağıdaki hususlar dikkate alınarak yapılacaktır:

Memur emekli aylığı hesaplanırken; memurun sayılı Kanunun maddesindeki gösterge rakamı, aynı kanunun ekindeki I ve II sayılı cetveldeki ek gösterge rakamı, her yıl güncellenen memur maaş katsayısı, taban aylığı ve kıdem aylığı, memurun unvanına göre sayılı Kanunun ek maddesinde yer alan oran, özel hizmet tazminatı, varsa diğer tazminatları (makam, görev, temsil), ve memurun hizmet süresi dikkate alınır. 

yılından sonra göreve başlayan öğretmenlerin emekli maaş hesabının yapılmasında şu formül uygulanmaktadır:

Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı = Emekli Aylığı

BAĞ-KUR EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

​Bağ-Kur şimdiki ismiyle 4 B emekli maaşı hesaplaması 4 A’da olduğu gibi 3 ayrı döneme göre hesaplanmaktadır. Buna göre 4 B’li kişilerin emekli maaşları, yılı öncesi, – yılları arası ve sonrası dönemlere göre farklı usullerde hesaplanacaktır. 

​ yılından önce 4 B sigorta kaydı bulunan kişilerin emekli maaşı, 1 tam yıl prim ödemesi gerçekleşmiş ise primin %70’i maaş olarak bağlanmaktadır. 

​ yılları arası için 4B emeklilik maaşı hesaplama formülü;

Ağırlıklı ortalama X Aylık bağlanma oranı = 4B emekli maaşı

yılları arası toplam prim gün sayısı / Toplam prim gün sayısı = Ağırlıklı ortalama şeklindedir.

yıllı sonrasındaki dönemde 4B emekli maaş hesaplama formülü;

Ağırlıklı ortalama x Aylık bağlama oranı= 4B emekli maaşı

Büyüme hızı ve TÜFE rakamları ortalaması =Ağırlıklı ortalama

yılı sonrası yatan toplam prim gün sayısı / Toplam prim gün sayısı=Dönem ağırlığı

MALULEN EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

Emekli maaşları konusundaki en önemli unsur ödenmiş prim günleridir. Bir kişinin ödenmiş prim günlerinin sayısı arttıkça malulen emekli maaşı da artış gösterecektir. Ödenmiş prim gün sayısının yanı sıra malulen emekli maaşı kişinin esas kazancına, emekli olacağı sigortaya, sigortalılık süresine ve malullük oranına da bağlıdır. Malulen emekli bir kişi, malulen emekli maaşı hesaplama işlemleri için prim gün sayısının ’den az olup olmadığına dikkat etmelidir.

Gün sayısının ’den az olması durumunda ortalama hesap yapabilmek adına gün baz alınırken gün sayısının bu sayıdan fazla olması durumunda ise esas toplam gün sayısı değerlendirilerek malulen emekli maaşı hesaplama yapılır. Bunun yanı sıra kişinin malullük oranı düşükse maaşının da buna göre az olacağı, malullük oranı yüksekse maaşının da doğru orantılı bir şekilde artacağı unutulmamalıdır. Malulen emekli maaşı hesaplaması için malul kişinin çalışma gücündeki kayıp oranı, ödenen toplam prim günü sayısıyla çarpılır. Çıkan sonuç da ile çarpılarak çıkan sonuç 60&#;a bölünür ve bu şekilde ortalama malul emekli maaşı hesaplaması yapılır.