Elektrik Faturası Kaç Gün Ödenmezse Elektrik Kesilir

ELEKTRİK SAYAÇLARININ GÜNÜNDEN GEÇ YA DA ERKEN OKUNMASI NEDEN MAĞDURİYET YARATMAZ?!

Birçok tüketici, sayaçların her zamanki gününden geç okunması halinde, tüketim miktarının yükselmiş olacağından, yüksek tarifeli üst dilimlere giren tüketim miktarının artacağını ve normalde ödemesi gerekenden daha yüksek faturalarla karşılaşacağını sanmaktadır. Bu durum genel bir kanaat olmakla birlikte doğru değildir.

Uzaktan erişimli elektronik sayaca geçilmeden önce, ülke genelindeki bin adet mekanik sayacın personel tarafından okunması, 22 iş gününe yayılmış belirli bir program çerçevesinde gerçekleştirilmekte idi. İlgili aydaki çalışma günü sayısı, izinli personel sayısı ve hava koşulları gibi nedenlerle programda sapmalar olabilmekteydi. Şimdilerde, her ne kadar da mekanik sayaçların, uzaktan erişimli sayaçlarla değiştirilmesi projesi büyük oranda gerçekleştirilmiş olsa da proje henüz tamamlanmamıştır. Faturalama halen merkezi sistemle değil okuma değerleri alındıktan sonra Bölge Amirliklerinde yapılmaktadır. Bu yüzden sayaç okuma işlemi, merkezi sistemle uzaktan gerçekleştirilse de eskiden olduğu gibi yerleşim yerleri bölgelere ayrılarak okuma işlemi devam etmektedir. Bu nedenle 30 günde bir okunması gereken sayaçlar, halen daha normal süresinden geç ya da erken okunabilmektedir.

Kıb-Tek’in uyguladığı tarifelerde dilimler ile maktu ücret, 30 günlük kullanım süresi içindir. Sokak aydınlatma ücretleri ise ülke genelindeki tüketim miktarına ve maliyete bağlı olarak her ay değişebilmektedir. Yine, okuma devresi iki farklı aydan gün alıyorsa, ilgili aylar için geçerli olan fiyatlar, fatura döneminin kapsadığı gün sayısına göre faturaya yansıtılmaktadır.

Gelin hep birlikte, 1 Şubat tarihinden itibaren yürürlükte bulunan mevcut tarifelere göre Konut Tarifesini kullanan bir tüketici için 30 gün süreli kullanıma örnek bir fatura hesabı yapalım;

ÖRNEK FATURA HESABI – 1

Önceki okuma ile son okuma arasında sayacımız kWs fark göstermiş olsun;

İlk kWs x 0,44 TL= TL

Sonraki kWs x 0,48 TL= 72 TL

Tüketim ederi= TL

Maktu ücret= 17,5 TL (faturasını SMS ve Mail yolu ile almayı tercih eden)

Sokak aydınlatma=10 TL (yukarıda açıklandığı gibi değişkenlik göstermektedir. Biz sabit bir rakam alıyoruz)

% 10 KDV=20,95 TL

Genel toplam= ,45 TL toplam fatura tutarı olacaktır.

Şimdi bir de 40 gün süreli kullanıma göre örnek bir fatura hesaplaması yapalım.

ÖRNEK FATURA HESABI – 2

Önceki okuma ile son okuma arasında sayacımız kWs fark göstermiş olsun;

Tarife ve dilimler ile maktu ücretin 30 günlük kullanım süresi için geçerli olduğunu söylemiştik. Geç okuma nedeniyle tüketicilerin daha çok kullanımının bir üst dilime girerek mağdur olmalarını engellemek için Kıb-Tek, kWs’lik dilimleri okuma süresine bağlı olarak genişletmektedir. Bunun için okumanın yapılıp kaydedildiği el bilgisayarlarında kayıtlı program devreye girmekte ve otomatik olarak oran orantı hesabı yapılmaktadır.

Şöyle ki; (40/30)x= kWs.

40 günlük bir okumada kullanım dilimleri kWs yerine, yukarıdaki hesaplama sonucu ortaya çıkan kWs olarak kullanılmaktadır. Şimdi faturamızı hesaplamaya geçelim. kWh kullanım gerçekleştiğini söylemiştik.

İlk kWs x 0,44 TL= ,52 TL

Sonraki kWs x 0,55 TL= 80,16 TL

Tüketim ederi= ,68 TL

Maktu ücret için de ayni formülle (40/30) x 17,5 TL= 23,33 TL

Sokak Aydınlatma bedeli (40/30) x 10 TL= 13,33 TL

%10 KDV= 26,33 TL

Genel Toplam= ,67 TL toplam fatura tutarı olacaktır.

ÖRNEK FATURA HESABI – 3

Şimdi ayni sayacı bu kez erken okuyalım ve faturasını hesaplayalım. Sayacımız 20 günde okunmuş ve tüketim miktarımız kWs olsun;

kWs’lik dilimlerin ve 17,5 TL’lik maktu ücretin 30 günlük dönem için olduğunu yukarıda söylemiştik. Bu durumda yine oran orantı hesabına başvurulacaktır.

(20/30) x = ,66 kWs

İlk ,66 kWs x 0,44 TL= 73,33 TL

Sonraki ,34 kWs x 0,48 TL= 64 TL

Tüketim ederi= ,33 TL

Maktu ücret için de ayni formülle (20/30) x 17,5 TL= 11,66 TL

Sokak aydınlatma bedeli (20/30) x 10= 6,67 TL

%10 KDV= 15,57 TL

Genel Toplam= ,23 TL toplam fatura tutarı olacaktır.

Şimdi bu son iki ve üçüncü örnekteki toplam tüketime bakalım; kWs ile kWs olduğunu yeniden hatırlayalım. Birisi 40 günde diğeri 20 günde okunmuş. Yani 60 günlük süre ediyor. Tüketim toplamı kWs ediyor. Bu iki faturanın toplam ederi ise ,90 TL. Şimdi yukarıdaki birinci fatura örneğine bakalım. Normal 30 günlük süresi içerisinde okunan kWs tüketimi olan fatura hesaplamasına bakalım. 30 günlük faturadaki tüketim miktarı ile ödenen fatura tutarı, gününde okunmayan diğer iki faturadaki tüketim ve fatura toplam miktarlarının yarısı değil mi?

Görüldüğü gibi sonuç itibarı ile sayacımız normal süresi içerisinde okunduğunda ödenecek miktar ne kadar ise, iki ayın sonunda ödenen miktar yine ayni olmaktadır. Geç okumadan dolayı tüketici mağdur edilmemektedir.

Son olarak yürürlükteki tarifelerin yeniden düzenlendiği durumlarda ise; iki farklı aydan gün alan kullanımlar söz konusu olduğunda, eski ve yeni tarifenin yürürlükte olduğu günler ayrı ayrı hesaplanarak faturalandırma yapılmakta, Tüketicinin tarife değişikliği nedeniyle haksızlığa uğraması engellenmektedir.

Güncellenmiş güvence bedeli, son ödeme tarihinden itibaren uygulanan gecikme zammını içeren toplam fatura tutarından düşük ise güncellenmiş güvence bedeli toplam fatura tutarına mahsup edilir ve tüketiciye aynı gün içerisinde yazılı ve kalıcı veri saklayıcılarından en az birini kullanarak bildirimde bulunulur. Bildirimde güncellenmiş güvence bedelinin toplam fatura tutarını karşılamadığı, fark tutarın bildirim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi, borcun ödenmemesi durumunda sözleşmenin fesih edilebileceği ve muaccel hale gelmiş borcun yasal yollarla tahsiline gidileceğine ilişkin hususlar belirtilir.

Tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına ilişkin olarak yasal yollara başvurabilmek için elektriğin fiilen kesilmesi ve güvence bedelinin muaccel borçlara mahsup edilmiş olması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yasal yollara başvurulması halinde, yapılan işlemler sonlandırılır. Oluşan masraf ve giderler tüketiciden talep ve tahsil edilemez. Tüketicilerin zamanında ödenmeyen borçlarına, görevli tedarik şirketi tarafından bu Yönetmelikte belirlenen oranı aşmamak üzere, gecikme zammı uygulanır. Gecikme zammı günlük olarak uygulanır. Borcun zamanında ödenmemesi nedeniyle elektrik enerjisi kesilmiş olan tüketicinin, birikmiş borçlarını gecikme zamları ile birlikte peşin ödeyerek veya görevli tedarik şirketi tarafından belirlenen takvim dahilinde ödemeyi taahhüt ederek görevli tedarik şirketine başvurması halinde tüketicinin elektrik enerjisi yeniden bağlanır.

Aynı kullanım yerine ait başka tüketicilerin önceki dönemlere ilişkin tüketimlerinden kaynaklanan borçları, yeni tüketicinin üstlenmesi talep edilemez.

Tüketicinin borcu nedeniyle, aynı tüketicinin başka bir perakende satış sözleşmesine konu kullanım yerinin elektriği kesilemez.

Fatura ödemeleri; şirket veznesi, hizmet alımı yapılan tahsilat merkezleri, telefon, posta, otomatik ödeme, elektronik fon transferi veya bankalardan biri aracılığıyla gerçekleştirilir.

Tüm bu hususlar değerlendirildiğinde hayati önem taşıyan elektriğin kesilebilmesi için mevzuatın benimsediği katı kuralların bulunduğunu belirtmek ve kurallara aykırı şekilde tesis edilen işlemlere karşı uygulanacak yasal yaptırımların bilinmesi gerekmektedir.

Elektrik faturası kaç gün ödenmezse kesilir? Elektik faturası ne zaman kesilir? Elektrik faturası son ödeme tarihinden kaç gün sonra kesilir? Elektrik faturası kaç ay ödenmezse kesilir? Tüketici bilincinin gelişmesiyle birlikte ödemelerimizde bir günün dahi hesaplanabilir menfaati korunabilir hale gelmiştir.

Yüksek Yargı kararları ve sair doktrinlere baktığımızda korunan temel hakların Anayasal ilkelere dayandığını söylemek mümkün. Her yıl elektrik tüketiminden kaynaklanan birçok dava açılmaktadır. Yargıtay kararları ve emsal nitelikteki birçok davada istikrarlı gerekçelere yer verilmiştir. Abonelik işleminin hukuki niteliği, müşterek ve müteselsil sorumluluğun esasları, sözleşme feshi, basiretli tacir kavramı, tüketicinin dikkat ve özen yükümlülüğü vs. konulardaki birçok ihtilaf, Yüksek Yargı kararları ışığında çözümlenmektedir.

Yargıtay Hukuk Dairesi kararlarında; “Kural olarak abonelik sözleşmesi iptal edilmediği sürece kim tarafından kullanılırsa kullanılsın tüketilen elektrik bedelinden İdareye karşı abonenin sorumluluğu devam edecektir. Ancak, ilgili Yönetmelik gereğince bedeli ödenmeyen elektriğin muayyen süre kesilmesi gerektiği dikkate alınarak elektriği kesmeyen İdarenin müterafik kusuruyla zararın artmasına yol açtığı gözetilmeli ve meydana gelen zarardan Borçlar Kanunu hükümlerine göre indirim yapılmalıdır.” İfadesine yer verilmiştir.

Bu kural, hem tüketiciye hem de elektriği tedarik eden şirketlere yasal sorumluluk yüklemektedir. Fiili kullanıcı olmamasına rağmen elektrik aboneliği bulunan kişilerin abonelik sözleşmesini feshetmesi, aksi halde borçtan müşterek ve müteselsil sorumlu olacağı sonucunu doğurmaktadır. Elektriği tedarik eden şirketlerin alacağını zamanında tahsil etmemesi, güvence bedeli mahsubu ile abonelik sözleşmesinin iptali gibi önleyici işlemleri yapmaması da fiili kullanıcı olmayan abone adına doğan borç için alacaklı şirketin kusuru oranında indirim, taksitlendirme vs. kolaylık sağlamasını gerektirmektedir.

Dağıtım şirketi tarafından, kullanım yerinin tahliye edilmesi nedeniyle ikili anlaşma veya perakende satış sözleşmesi sona erdirilerek elektrik tüketilmeyen, ikili anlaşması ve perakende satış sözleşmesi bulunmayan, Kaçak elektrik tespiti ile kaçak elektrik ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımı sonucunda yükümlülükleri yerine getirilmemiş, 35 inci madde kapsamında ödeme yükümlülüğü yerine getirilmeyen kullanım yerlerinin elektriği kesilir. Tüketicilerin ikili anlaşmalarından kaynaklı borçları nedeniyle elektriği kesilemez. Ancak tedarikçi değişikliği gerçekleşmiş olsa bile, düzenlemeye tabi tarifeler yoluyla görevli tedarik şirketinden elektrik enerjisi ve/veya kapasite alan gerçek veya tüzel kişilerin bu kapsamdaki borçları nedeniyle elektriği kesilebilir.

Elektrik enerjisinin bağlanması için, tüketici tarafından ödenecek kesme-bağlama bedeli, kesme-bağlamanın dağıtım şirketi tarafından tedarik şirketine bildirimini takip eden bir sonraki döneme ait ödeme bildirimine yansıtılır. Bu kapsamda; Fiilen elektriği kesilmeyen kullanım yerinde tüketiciden kesme-bağlama bedeli talep edilmez. Görevli tedarik şirketinin dağıtım şirketine elektriğin kesilmesi bildiriminde bulunmasından sonra, tüketicinin yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen bu durumun söz konusu görevli tedarik şirketi tarafından ilgili dağıtım şirketine bildirilmemesi ve dağıtım şirketinin yükümlülüklerin yerine getirildiğini kesme-bağlama işleminin uygulanması için varmış olduğu kullanım yerinde öğrenmesi halinde, söz konusu kesme-bağlama bedeli oranında bir bedelin, ilgili görevli tedarik şirketi tarafından ilgili dağıtım şirketine ödenmesi zorunludur. Ödenen bu bedel tüketicinin ödeme bildirimine yansıtılamaz.

Yukarıda izah olunan Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin amir hükümleri; Elektrik faturası kaç gün ödenmezse kesilir? Elektik faturası ne zaman kesilir? Elektrik faturası son ödeme tarihinden kaç gün sonra kesilir? Elektrik faturası kaç ay ödenmezse kesilir? sorularını yanıtlayan ve tüketici farkındalığını oluşturan kurallardır.

Satın alınan elektriğin karmaşık piyasa yapısı, teknik fatura kalemleri, kamusal yaptırımlar ve ekonomik koşullar karşısında tüketici, korunması gereken zayıf tarafı oluşturmaktadır. Duyarlı, bilgili, kendisinden beklenen dikkat ve özeni gösteren her tüketici, kaliteli ve verimli hizmeti geleceğe taşıyan kahramanlardır. Nesilden nesile güçlenen ve büyüyen ülke ekonomilerinde ön koşul bu bilincin gelişmesidir. Tüketicilerin hak ve ödevlerinin farkında olması elektrik dağıtım ve perakende sektöründeki oyuncuların şeffaf, dürüst ve basiretli tacir prensiplerine uygun işlem tesis etmelerine zemin hazırlayacaktır.