Pet Taraması Ne Kadar Sürer

PET/CT nedir?

PET/CT, PET (Positron Emission Tomography) ile CT (Computed Tomography) tekniklerini aynı cihazda birleştirirken, onların ayrı ayrı verdikleri bilgiden daha fazlasını sağlayan bir görüntüleme yöntemidir. Bugün dünyada kanser tanısı ve tedavisinin izlenmesinde kullanılan PET/CT, hem hekim hem de hasta için birçok kazanım sağlıyor.

PET-CT ile elde edilen görüntüler dijital olarak doğrudan bilgisayara aktarılıyor ve bu görüntüler sonucunda radyoterapi planlaması yapılıyor.

PET (Positron Emission Tomography) nedir?

Kanser hücreleri büyümek ve çoğalmak için ihtiyaç duydukları enerjiyi glukozdan karşılar. PET teknolojisinde glukoz radyoaktif bir madde ile işaretlenip hastaya enjekte edilir. Bunu takiben, radyoaktif glukozu tutmuş olan kanserli doku dışarıdan görüntülenir. PET, anormal görünen bir dokuda kanser olup olmadığını söylemede oldukça güvenilir olmasına rağmen, yeterli anatomik bilgi vermediğinden, tümörün yerleşim yeri hakkında ya da radyoaktif madde ile işaretlenmiş glukozun tutulduğu yerin normal bir dokuya ait olup olmadığı hakkında soru işaretleri kalabiliyor.

CT (Computed Tomography) nedir?

CT görüntüleme ya da halk arasındaki yaygın adıyla tomografi, vücudun anatomik yapısının ayrıntılı şekilde görüntülenmesine olanak tanıyan bir yöntemdir. CT ile, tümörlerin nerede bulunduğu ve boyutları hakkında bilgi edinilebiliyor. Ancak bunların kötü ya da iyi huylu lezyonlar olup olmadığı anlaşılamıyor.

PET ve CT kombinasyonu

PET/CT, hücre metabolizmasının görüntülerini çıkaran PET ve anatomik ayrıntıları sağlayan CT tekniklerinin aynı cihazda bir araya getirilmesi esasına dayanıyor. Böylece, hem hücrelerin metabolik fonksiyonu hem de anatomi, tek bir cihaz tarafından tek bir seansta kapsamlı bir şekilde görüntülenebiliyor. Böylece, hekimler hastanın anatomik ve metabolik durumu hakkında, üç boyutlu görüntüler ile ayrıntılı ve kesin bilgiler edinilebiliyor. PET/CT özellikle kanser ve kalp hastalıklarının hızlı ve doğru teşhisine olanak sağlıyor.

Kanser tedavisi sırasında, tedaviye cevabı izlemek amacıyla da kullanılan PET-CT sayesinde tümörün yapısal ve fonksiyonel özelliklerinin belirlenmesi ve tedavi alanını doğru olarak saptanması mümkün. Bu sırada, tümör çevresindeki sağlıklı dokunun mümkün olduğunca korunmasına da olanak sağlıyor. Diğer planlama yöntemleri ile karşılaştırıldığında, radyoterapiye bağlı yan etkileri önemli ölçüde azaltırken, radyasyonun tümöre yüksek dozlarda verilebilmesini sağlıyor.

PET/CT, ayrıca beyin ile ilgili hastalıklarda özellikle demans (bunama) ve epilepsinin tanısında oldukça değerli olup alzheimer hastalığında erken dönemde tanı konmasına olanak sağlıyor.

İşlem nasıl gerçekleşiyor?

PET/CT, cihazına girecek hastalara önce ilaç enjekte ediliyor ve bu ilacın, vücutta var olma ihtimali olan kanser hücreleri tarafından emilmesi için 45 - 60 dakika arasında bir süre beklemeleri gerekiyor. Ardından tarama başlıyor ve hasta sırt üstü yatar bir pozisyonda dakika arası kalıyor.

PET-CT'nin yararları nelerdir?

Diğer mevcut tanı araçlarına göre çok büyük avantaj sunmalarının yanı sıra PET/CT, fazlaca radyasyon içeren tanı testlerine olan gereksinimi de ortadan kaldırıyor. Bu son teknoloji ile elde edilen görüntüler, kanser tanısında kritik bir öneme sahip olmasının yanı sıra Tümör Konseyi'nde karar sürecinin önemli bir parçasını oluşturuyor.

PET Çekimi Nedir? PET Sonucu Ne Zaman Çıkar? başlıklı makalemizde, bu konuya dair bütün detayları paylaşmaya çalışacağız. Pozitron emisyon tomografisi (PET) taramaları kanser, kalp hastalığı ve beyin rahatsızlıklarının erken belirtilerini tespit eder. PET taraması, hastalıklı hücrelerin saptanmasına yardımcı olan güvenli bir radyoaktif izleyicinin enjeksiyonu ile gerçekleştirilir.

PET Taraması Nedir?

Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması, çalışır durumdaki organların ve dokuların görüntülerini üreten bir görüntüleme testidir. Test, radyo izleyici adı verilen güvenli, enjekte edilebilir bir radyoaktif kimyasal ve PET tarayıcı adı verilen bir cihaz kullanır.

Tarayıcı, radyoaktif izleyiciyi büyük miktarlarda emen, potansiyel bir sağlık sorununa işaret eden hastalıklı hücreleri algılar.

Doktorlar, kanseri teşhis etmeye ve kanser tedavisini değerlendirmeye yardımcı olması için sıklıkla PET taramalarını kullanır. Tarama ile ayrıca belirli kalp ve beyin sorunları da değerlendirilebilir.

PET Taramasının Bilgisayarlı Tomografi ve MR İle Farkı Nedir?

Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları X ışınlarını kullanır. Manyetik rezonans görüntüleme (MR) taramaları mıknatısları ve radyo dalgalarını kullanır. Her ikisi de organların ve vücut yapılarının durağan görüntülerini üretir.

PET taramaları, bir organın gerçek zamanlı olarak nasıl çalıştığını göstermek için radyoaktif izleyici kullanır. PET tarama görüntüleri, BT ve MR taramalarından daha önce organ ve dokulardaki hücresel değişiklikleri tespit edebilir. Doktor aynı anda hem PET taraması hem de BT taraması isteyebilir (PET-CT). Bu kombinasyon testi, daha doğru bir teşhise imkan veren 3D görüntüler üretir.

Bazı hastanelerde hibrit PET/MR taraması da kullanılmaktadır. Bu yeni teknoloji, son derece yüksek kontrastlı görüntüler oluşturur. Doktorlar bu tür taramaları daha çok yumuşak doku (beyin, baş ve boyun, karaciğer ve pelvis) kanserlerini teşhis etmek ve izlemek için kullanırlar.

PET Taraması Neyi Kontrol Eder?

Hekim, aşağıdaki belirtileri kontrol etmek için bir PET taraması isteyebilir:

• Meme kanseri, akciğer kanseri ve tiroit kanseri dahil olmak üzere kanserler.
• Koroner arter hastalığı, kalp krizi veya diğer kalp problemleri.
• Beyin tümörleri, demans, bunama ve Alzheimer hastalığı gibi beyin bozuklukları.

PET Taramasına Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?

Genel olarak bir PET taraması; kan akışı, oksijen kullanımı ve kan şekeri (glikoz) metabolizması gibi hayati fonksiyonları ölçebilir. PET taraması ayrıca olması gerektiği gibi çalışmayan organları ve dokuları da belirleyebilir.

Doktor kanserden şüphelenirse, muhtemelen kanseri tespit edebilen veya teşhis koyabilen bir PET taraması önerecektir. Halihazırda bir kanser teşhisi konduysa, doktor tedavi boyunca aşağıdakiler başta olmak üzere birden fazla sebeple bir PET taraması önerebilir.

• Kanserin vücutta yayılıp yayılmadığını (metastaz) belirlemek için.
• Tedavinin etkinliğini değerlendirmek için.
• Kanserin tedaviden sonra geri dönüp dönmediğini belirlemek için.
• Kanserin prognozunu değerlendirmek için.

Kişinin kalp sorunları varsa, doktor aşağıdakiler için bir PET taraması önerebilir:

• Kalp krizinin kalbin bölgeleri üzerindeki etkilerini belirlemek için.
• Anjiyoplasti veya koroner arter baypas ameliyatından fayda sağlayacak kalp kası alanlarını belirlemek için.

Nörolojik semptomlar yaşayanlar için doktor; tümörler, nöbetler ve diğer merkezi sinir sistemi durumları gibi muhtemel beyin anormalliklerini değerlendirmek için de bir PET taraması önerebilir.

PET Taraması Nasıl Çalışır?

PET taraması, bir tür nükleer tıp görüntülemesidir. Nükleer tıp, damar yoluyla verilen ve radyoizleyici adı verilen küçük ve güvenli miktarlarda radyoaktif madde kullanır.

Diğer görüntüleme tekniklerinden farklı olarak PET taramaları, vücuttaki süreçlere ve moleküler aktiviteye odaklanır. Bu da PET taramasına, hastalığı en erken aşamalarında bulma potansiyeli sağlar.

Vücuttaki hastalıklı hücreler sağlıklı olanlardan daha fazla radyoaktif madde emer. Bunlara "sıcak noktalar" denir. PET tarayıcı bu radyasyonu algılar ve etkilenen dokunun görüntülerini üretir. PET/CT taraması, bilgisayarlı tomografi taramasından alınan X-ışını görüntülerini PET taraması görüntüleri ile birleştirir.

PET Taramasına Nasıl Hazırlanılır?

PET taramaları bir ayakta tedavi prosedürüdür, yani PET çekildiği gün kişi evine dönebilir. Doktor, taramaya nasıl hazırlanacağı konusunda hastaya ayrıntılı talimatlar verecektir. Genel olarak aşağıdakilerin uygulanması gerekir:

• Kişi doktoruna iletmek üzere, aldığı tüm ilaçların, vitaminlerin ve takviyelerin yanı sıra sahip olduğu alerjilerin güncel bir listesine sahip olmalıdır.
• Hamile olabileceğini düşünen ya da emziren kişiler bu konuda doktorunu uyarmalıdır.
• Testten altı saat önceden başlayarak hiçbir şey yenmemelidir. Diyabeti olanlar için doktor bu talimat konusunda değişiklik yapabilir.
• Sıvı olarak sadece su tüketilmelidir.
• Kişi bir kalp sorunu için test ediliyorsa, testten 24 saat önceden başlayarak kafeinden kaçınmalıdır.
• Kişi rahat kıyafetler giymeli ve takı, gözlük, protez ve saç tokası gibi metal aksesuarları evde bırakmalıdır.
• Kapalı bir alanda olmak kişiyi endişelendiriyorsa bu durumu doktoruyla paylaşmalıdır. Bu gibi durumlarda işlem sırasında rahatlamasına yardımcı olması için hastaya hafif bir sakinleştirici verilebilir.

PET Taraması Sırasında Neler Olur?

PET taraması sırasında aşağıdakiler beklenebilir:

• Güvenli miktarda radyoaktif ilaç içeren bir radyo izleyicinin damar yoluyla enjeksiyonu alınacaktır. En sık kullanılan radyoaktif madde florodeoksiglukozdur (FDG).
• Radyo izleyici kan dolaşımı boyunca hareket edip organlar ve dokular tarafından emilirken yaklaşık bir saat bir koltukta oturulur. Çok fazla aktivite, radyo izleyiciyi vücudun doktor tarafından test edilemeyen bölgelerine gönderebilir. Kişi işlem sırasında radyo izleyiciyi hissetmeyecektir.
• PET/CT taraması yaptırılıyorsa, damar yolundan kontrast boya enjeksiyonunu da alınabilir. Bu boya, daha keskin BT görüntülerinin üretilmesine yardımcı olur.
• PET/CT tarayıcının içine ve dışına doğru kayabilen bir muayene masasına uzanılır. Bu tarayıcı simit şeklindedir. Halka veya tünel açıklığının çapı yaklaşık 75 cm’dir.
• Genellikle yaklaşık 30 dakika süren tarama sırasında hareketsiz kalınmalıdır. Hareket etmek görüntülerin bulanıklaşmasına sebep olabilir.
• Tarayıcı görüntüleri çekerken uğultu ve tıklama sesleri duyulabilir.
• Bir uzman, kişi ayrılmadan önce görüntülerin doğru odaklanmış olduğundan emin olmak için taramaları inceleyecektir.

PET Taraması Ne Kadar Sürer?

Tüm PET tarama işlemi yaklaşık iki saat sürer. Vücudun enjekte edilen radyoaktif izleyiciyi emmesi 60 dakika kadar sürebilir. Bu süre zarfında kişinin sessizce oturması ve hareketlerinizi sınırlaması gerekir. Gerçek PET taraması ise yaklaşık 30 dakika sürer. Testten sonra görüntülerin net olduğundan emin olmak için teknisyenin taramaları gözden geçirmesinin beklenmesi gerekir.

PET Taramasının Riskleri Ve Yan Etkileri Nelerdir?

Genel olarak PET taramaları güvenlidir ve nadiren sorunlara neden olur. Radyoaktif izleyicideki radyasyon miktarı çok düşüktür ve vücutta uzun süre kalmaz. Radyoaktif ilacın vücuttan atılmasına yardımcı olması için PET taramasından sonra bol su içilmelidir.

PET taramaları genellikle yalnızca aşağıdaki durumlarda risk oluşturur:

• Hamile veya emziren kişiler PET taraması yaptırmamalıdır. Radyasyon fetüs için zararlı olabilir ve anne sütü ile bebeğe geçebilir.
• Bazı insanlar PET tarama radyoaktif izleyicilere veya BT tarama kontrast boyalarına karşı alerjik reaksiyon gösterebilir. Bu alerjik reaksiyonlar son derece nadirdir ve genellikle hafiftir. Taramaya eşlik eden tıbbi ekip, meydana gelmesi durumunda bu yanıtı hızlı bir şekilde yavaşlatmak ve durdurmak için kişiye ilaç verebilir.
• Diyabetli kişiler radyoaktif izleyicideki şekeri ememeyebilir ve bu da tarama sonuçlarını etkileyebilir. Doktor, testten önce kişinin beslenme düzenini ve ilaçlarını değiştirmek için önerilerde bulunacaktır.

PET Sonuçları Ne Zaman Çıkar?

PET taramaları konusunda özel eğitim almış bir radyolog, görüntüleri inceleyecek, bir rapor yazacak ve kişinin doktoruna gönderecektir. Bu işlem genellikle 24 saat sürer.

Bir pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması, doktorların kanseri, kalp sorunlarını ve beyin ile ilgili bazı hastalıkları değerlendirmek için kullandıkları çok yararlı ve genellikle oldukça güvenli bir görüntüleme testidir. PET taramasına ihtiyacı olanlar ve test hakkında endişeleri ya da soruları olanlar bunları doktoruyla paylaşmaktan çekinmemelidir.