Ellerin Sararması Neden Olur

Ellerdeki sarımsı renk değişimi her yaştan insanda görülebilen ancak çoğu zaman acil risk taşımayan geçici bir durumdur. Olası nedenler arasında, karotenemi, sarılık, nasır ve anemi bulunur. Ayrıca, aşırı zerdeçal tüketimi, tütün dumanı ve kostik gibi kimyasallarla temas gibi etkenler nedeniyle de ellerde sararma görülebilir.

Eller dış dünyayla en çok temas halinde olan organlardır. Gün içinde yapılan sayısız görev, elleri kaplayan cildin tahriş olmasına ve kızarıklık veya sararma gibi renk değişikliğine neden olabilir. Bununla birlikte, sararmaya neden olan şey bazen dış etkenler değil, sarılık hastalığı veya yüksek karotenoid içeriğine sahip yiyecekleri bol tüketmeniz olabilir. Aşağıda, tüm bu olası senaryoları tartışıyor ve bu konuda neler yapabileceğinize değiniyoruz…

Nasır Oluşumu

Nasır, sertleşmiş cilt ve sarımsı renkle karakterize bir durumdur. Ellerde ve ayaklarda daha sık görülmesinin nedeni basınç veya sürtünmeye daha fazla maruz kalmaya müsait yerler olmasıdır. Ellerdeki nasır, ayaklardakine nazaran genellikle daha yumuşaktır ve hafif bir sertleşmeyle birlikte sarımsı cilt tonu dışında rahatsız edici başka sorunlara yol açmaz.

Özellikle kazma, kürek ve balta gibi aletlerle çalıştığınız bir mesleğiniz varsa ellerinizde nasır oluşması neredeyse kaçınılmazdır. Bu olduğunda avuç içlerinizin veya ellerinizin bazı noktalarında sertleşmiş sarı yamalarla karşılaşabilirsiniz. Bunun için endişelenmeniz gerekmez. Badem yağı sürmek, nemlendirici krem kullanmak veya nasır çok şiddetliyle ponza taşı uygulamak iyi gelen birkaç kolay ev çözümüdür.

Karotenemi

Avuç içi dahil olmak üzere ellerde ve ayak tabanlarında meydana gelen sararmanın yaygın nedenlerinden biri karoten bakımından zengin besinleri tüketmenin bir sonucu olan karotenemidir. Karotenemi, ciltte sarı pigmentasyon ve kanda artan beta-karoten seviyeleri ile karakterize bir durumdur. Son zamanlarda havuç, bal kabağı veya tatlı patates gibi karoten zengini turuncu renkli yiyecekleri yüksek miktarda tükettiyseniz ellerinizdeki sararmanın nedeni bu olabilir.

Karotenoidler birçok meyve ve sebze türünde bulunan pigmentlerdir ve genellikle sarı renkten sorumludurlar. Bu pigmenti içeren gıdalar normal miktarda tüketildiğinde vücuttan idrar, ter veya dışkı yoluyla atılırlar ancak yüksek dozlarda eller gibi bazı bölgelerde sararmaya neden olabilir. Bu durum genellikle zararsızdır ve ek bir tedaviye gerek yoktur. Karotenemiye neden olabilecek besinlerin daha az tüketilmesiyle söz konusu el veya ayak sarılığı kendiliğinden geçer.

Sarılık

Sarılık genellikle yeni doğan bebeklerde görülmesine rağmen yetişkinler de bu durumu yaşayabilir. Yeni kırmızı kan hücreleri geliştikçe eskileri ölür ve karaciğer ölü kırmızı kan hücrelerini kan dolaşımından filtrelemeye yardımcı olur. Ancak, karaciğer düzgün çalışmıyorsa bilirubin birikebilir ve cildin sararmasına neden olabilir. En basit anlatımıyla, bilirubin adı verilen sarı bir maddenin vücutta birikmesi sarılığın nedenidir.

El sararmasının nedeni olarak sarılığın değerlendirilebilmesi için söz konusu sararmanın yanızca ellerde veya avuç içlerinde değil vücudun diğer kısımlarında da sarı cilt olması gerektiğini bilmek önemlidir. Buna gözlerin beyaz kısmı da dahil olabilir. Yani, sararma yalnızca ellerinizle sınırlıysa sarılıktan şüphelenmenize gerek yoktur.

Anemi

Soluk veya sarımsı cilt rengi, demir eksikliği anemisinin yaygın bir belirtisidir. Vücutta yeterli miktarda kırmızı kan hücresi (eritrosit, RBC veya alyuvar) olmadığında oluşur. Elleriniz dahil olmak üzere cildinizin genelinde sarımsı bir görünüm oluşmanın yanı sıra yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı veya nefes darlığı gibi durumları deneyimleyebilirsiniz.

Beslenme yetersizlikleri ve yoğun geçen ağır adet dönemleri demir eksikliği anemisine neden olabilir. Anemi olup olmadığınızı basit bir kan testiyle öğrenebilirsiniz. Doktorunuz bu teşhisi koyarsa, demir takviyeleri başta olmak üzere bazı takviyeleri kullanmanız gerektiğini söyleyebilir veya kan yapan yiyecekleri tüketmeniz gerektiği konusunda önerilerde bulunabilir.

El Sararmasının Diğer Olası Nedenleri

Ellerdeki sararmayı birkaç durumla daha ilişkilendirmek mümkündür. Bunlardan biri karotenemiye benzer şekilde ellerde sararmaya yol açabilecek aşırı zerdeçal tüketimidir. Bir diğeri ise Raynaud hastalığıdır. Genellikle soğuk havalarda kendini gösteren bu hastalıkta cilt rengi önce sarımsı bir hale ardından maviye ve kırmızıya döner. Ayrıca ellerde karıncalanma ve uyuşma hissedilebilir.

Bunların dışında ellerinizdeki sarı renge çevresel koşullar neden oluyor olabilir. Örneğin, sigara kullanan biriyseniz tütün dumanı el parmaklarınızda sararmaya neden olabilir. Ek olarak, kostik gibi kimyasallarla uğraşmanızı gerektirecek bir işiniz varsa ellerinizde sarılık ortaya çıkabilir.

Raynaud hastalığında kalın eldiven giymek, soğuk ortamlardan kaçınmak ve stresten uzak durmak işe yarayabilir ancak ciddi vakalarda ilaç veya sinir cerrahisi gerekebilir. Raynaud dışındaki sayılan diğer durumlarda ise sararmaya neden olan maddelerden kaçınmak yeterli olacaktır.

Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?

Ellerdeki sararma genel olarak çoğu insanda zaman zaman görülür ve bunların büyük kısmı endişe nedeni değildir. Ancak, aşağıdaki durumları kendinizde gözlemliyorsanız bir uzmandan yardım almanız gerekebilir.

• Anemi (kansızlık) belirtilerim var (baş ağrısı, halsizlik, sürekli yorgun hissetme ve nefes darlığı gibi)
• Ellerimle birlikte vücudumun geneli veya gözlerimin beyaz kısmı sarardı
• Dışkımda kan gördüm
• Açıklayamadığım nedenlerden dolayı cildim morarıyor veya kanıyor
• Göğüs ağrım var
• Nefes darlığı yaşıyorum
• Zihin karmaşası gibi bilişsel bozukluklar yaşamaya başladım
• Baş dönmesi, yüksek ateş veya şiddetli karın ağrım var

Karaciğer hastalıkları ciltte etkiler bırakır. Birçok kişi ciltte meydana gelen sivilcelerin karaciğerde gelişen herhangi bir problemden oluşup oluşmadığını merak etmektedir. Uzmanlara göre deride meydana gelen bazı farklılıkların karaciğer rahatsızlığının ilk ipuçlarındandır. Bu semptomları bilmek, karaciğer hastalıklarının erken tanısı için oldukça önemlidir.

‘’Ciltte meydana gelen sivilceler, karaciğerde gelişen bir problemin belirtisi olabilir mi?’’ sorusu hemen herkesin aklına gelmektedir. Sivilce ve karaciğer rahatsızlıkları arasında herhangi bir bağlantı bulunmamaktadır, fakat karaciğer rahatsızlıkları ciltte birtakım benzer problemler ile beraber olabilir.
Karaciğer, vücudun en büyük ikinci önemli organıdır. Burada gelişen problemler deride zedelenmelere sebep olmaktadır. Karaciğerde bir problem yaşanırsa deride sararma, kaşınma, nokta şeklinde kızarıklık, saçların dökülmesi ve tırnak yapısının bozulması gibi faktörler görülebilir.

Karaciğer Hastalığı Ciltte Hangi Belirtileri Gösterir?

Karaciğer fonksiyonunda görülen hasarlar ciltte bazı belirtiler ile kendini gösterir. Bu belirtileri şöyle sıralayabiliriz;
Cildin sararması: Bilirubinin en önemli semptomu olarak bilinen sarılık, genel olarak serum bilirubin oranları 2.5 ya da 3.0 mg/dL'yi geçtiği zaman fark edilmektedir. Hiperbilirubinemi safra kesesine sarı-yeşil rengi veren madde olarak açıklanabilir. Safrada oluşan bozulmalar deri ve gözde sarılık ile kendini belli eder.
Kaşınma: Karaciğer hasar görür ise karaciğer aracılığı ile salgılanmayan safra tuzu ve toksik cisimler kaşınmaya sebep olur.
Noktasal kızarıklık: Ufak kılcal damarların genişlemesine karakterize olan nokta şeklinde kızarıklıklar görülebilir. Bu kızarıklıklar genel olarak yüzde ve gövde kısmında gelişmektedir. Bu damarlara baskı yapılırsa soluklaşır, baskı kalktığı zaman yeniden kendisini gösterir. Buna sebep olarak bedende östrojen artışı sorumlu olmaktadır. Karaciğer rahatsızlıklarında östrojenin karaciğerde yıkımın eksilmesine bağlı olmaktadır. Bunun haricinde karaciğer rahatsızlıklarında dalakta büyümeye bağlı trombosit yıkımı yaşanır. Buda ciltte lezyonların hasar görmesine sebep olur.
Avuç içinin kızarması: Bu gözlem palmar eritem olarak adlandırılır. Fazla prostasiklinden kaynaklıdır, karaciğer sirozu bulunan kişilerin yüzde 24’ünde görülür.
Deride kaşıntılı nodüllerin gelişmesi: Genel olarak kol kısmında omuz kısmında ve bacaklarda gelişmektedir. Birkaç mm’den 1cm’ye kadar değişmekte olan kalınlıktadır genellikle hepatit C sirozuna sahip kişilerde saptanmaktadır. Nodülün bulunduğu kısım çizildiği zaman ya da hasar gördüğünde oluşum gösterme durumu daha faladır. Bundan dolayı de ciltte kaşınma yaşayan insanlarda nodüller daha fazladır.
Ciltte morarma: Karaciğer rahatsızlığı bulunan kişilerde pıhtılaşma hasar gördüğünden dolayı en küçük darbede ciltte morarma yaşanır.
Karaciğerde proteinlerin birikmesinden dolayı gelişen cilt farklılıkları: Bunların haricinde dışında porphyria cutanea tarda adlı oldukça ender rastlanan kalıtımsal bir metabolizma rahatsızlığında karaciğer bağlantılı; ağrı yapan kabarcıklar, yara izleri, ten renginde farklılıklar görülür. Güneşte kalındığı zaman genel olarak; el kısımları, kollar, kulaklar, boyun kısmı ve yüz bölgesi gibi açıkta olan bölgeler de kaşıntı ve döküntü yaşanmaktadır.

Karaciğere Ne İyi Gelir?

Karaciğer bedenimizin en önemli ikinci organıdır. Bu yüzden karaciğeri korumak için sağlıksız beslenilmemesi gerekir. Egzersiz yapmak ve az kalorili besinleri tüketmek oldukça önemlidir. Bunun haricinde karaciğer yağlanması yaşayan kişiler normal kilo oranlarına kavuşmalıdır. Karaciğer sağlığını korumak ve yağlanma sorularına karşı yaşamınıza aşağıdaki sağlıklı gıdaları ilave edebilirsiniz;
Elma sirkesi: Yağlanma problemine karşı etkisi çoktur. Bundan dolayı karaciğer yağlanması problemi yaşayanlar elma sirkesi kullanabilir. Elma sirkesini ılık su veya salatalarıda kullanabilir ve karaciğer yağlanması sorununu çözebilirsiniz.
C vitamini: Karaciğerin sağlıklı olması için C vitamini çok önemlidir. Limonda bu vitamin açısından oldukça zengindir, antioksidan görevi görmektedir.
Papatya meyvesi: Bu meyve ve tohumları karaciğer de oluşan yağlanmaya faydalı çözümler sunmaktadır. 
Kuru yemiş tüketimi: Gün içinde ara öğünlerde bir avuç kuruyemiş tüketmek karaciğer yağlanması sorununa katkı sağlar.
Bunlar ile birlikte sağlık bakımından birçok katkı sunan sebze ve meyvenin tüketimi çoğaltılmalı ve tam tahıl içeriği olan gıdalar tercih edilmelidir, yağ ve şeker seviyesi azaltılmalıdır.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.