Otoriter Olmak Ne Demek
kaynağı değiştir]
| Faşizm eğilimi ile bağdaştırılabilen otoriter kişilik tutuculuk, otoriteye koşulsuz itaat, farklı görüşlere karşı tahammülsüzlük ve önyargı, toplumsal ve bireysel değişimlere direnç ve saldırganlık gibi eğilimleri içermektedir. |
Otorite sözcüğü genel kullanımda bir şeyleri diğerlerine yaptırma, yasaklama, emir verme ve itaat ettirme gücü, yetke; siyasi veya idari güç, çalışmalarıyla kendisini diğerlerine kabul ettirmiş başarılı kişi gibi anlamları[1] barındırmaktadır. Sözlük tanımına bağlı olarak, otoriter kelimesi ile kendi kişisel özgürlüklerinden vazgeçme pahasına otoriteye katı bir itaati tercih etme tutumu ve diğerlerinin görüşlerini dikkate almayan bir kişi[2] işaret edilmektedir.
Otoriter kavramı, psikolojide hem bireysel bir eğilimi hem de grup düzeyinde sosyal etkileşimlerin niteliğini tanımlayacak biçimde kullanılmaktadır. Bireysel bir eğilime karşılık geldiğinde otoriter ifadesi, diğerleriyle etkileşimleri sırasında kısıtlayıcı ve otokratik bir tutum sergileyen ve genellikle yetki sahibi bir konumda olan kişiyi [3] tanımlamaktadır. Grup düzeyinde otoriterlik ise, kararların alınmasında hiyerarşiyi ve merkezi bir yapılanmayı içeren, bireysel özerklikleri sınırlandıran sosyal süreçlere [4] karşılık gelmektedir.
Yetkeci kişilik olarak da adlandırılabilen bu eğilim, diğerlerinin kendisine koşulsuz şartsız boyun eğmelerini ve bağımlı hissetmelerini isteyen bir kişiyi[5] tanımlar. Bu tür bir eğilim kişiye, farklı fikirlere karşı hoşgörüsüzlük, resmi otoritelere ve toplumda yerleşmiş geleneklere katı bir biçimde bağlı olma, dahil olduğu sosyal grupları hak etmediği koşullarda bile kayırırken diğer gruplara karşı önyargılı olma, kendi üstlerine sorgulamaksızın boyun eğerken astlarına ise aşırı bir tahakküm kurma çabası sergileme, belirsizliklere tahammül edememe, genel bir güvensizlik ve insanları kalıplaşmış çerçeveler üzerinden yargılama gibi özellikler[6] getirmektedir.