Kadirilik Kısaca Nedir

Kadirilik ya da  diğer adıyla Kadiriyye İslam dünyasının ilk tarikatı ve dolayısıyla en köklüsü ve en yaygınıdır. Bu bakımdan da özel bir yere sahiptir. 

Kurucusu Abdülkadir Gıylanî’dir. Bazı kaynaklarda Geylanî diye de geçer. Abdülkadir Gıylani, Hazar denizinin güneyindeki Nıyf köyünde yılında dünyaya gelmiştir. Öğrenimi Bağdat şehrinde olmuş ve dönemin en önemli İslam bilginlerinden olan sufi Ebû Sa’d Mübarek-i Muharrimi’den mezun olmuştur. Ölüm tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte kaynakların bir kısmını ölüm tarihini kimisi de bu tarihten bir yıl sonrasını yani yılını verir. Mezarı, Bağdat’taki tekkesindedir.

Kadirilik, İslam dinin ilk tarikatıdır. Aslında Geylani’den önce de bazı şeyhlerin çevresinde toplanan müridler olmuş, ondan ders alan kişiler olmuştur ama bu dersler ve ikmal o şeyh ölene kadar var olmuştur. Şeyh öldükten sonra öğrenciler dağılmıştır. Kadirilik bu yüzden ilk İslam tarikatıdır çünkü Geylani öldükten sonra devam etmiş, günümüze kadar gelebilmiştir.

Abdülkadir-i Geylani Kimdir?

Yukarıda da giriş yaptığımız üzere Geylani, Anadolu topraklarının dışında doğan ve dini eğitimini Bağdat tarafında alan bir zattır. O, Ebû Sa’d Mübarek-i Muharrimi’den ders aldıktan sonra hocasının kendisine tahsis ettiği medresede yılında ders vermeye başlamıştır. Kayıtlara göre Geylani, Cuma günkü dini görevleri dışında medreseyi terk etmez , öğrencilerin ona sorduğu sorulara eksiksiz ve tatmin edici cevaplar verilmiş. Bu ünü de onun düşüncelerin medreseden taşmasına yardımcı olmuş.  Müderris ve vaiz olarak Bağdat ve civarında o kadar çok tanınmış ki oğlu onun hakkında anısını anlatırken Ebû Medyen el-Mağribî, Ebû Amr Osman b. Merzûk gibi zatların babasının elinden hırka giydiklerine değinmiştir. Daha sonra bu zatlar, onun tarikatında halife olarak görev almışlardır ki bu da gösteriyor ki Geylani’nin tarikat süreci kendisi hayattayken başlamıştır.

Geylani’nin çok fazla çocuğu vardır, çocukları da babalarının yolundan gitmiş ve onun ilmini onun tarikatını geliştirmeyi amaçlamışlardır. Bu bakımdan Kadirilik tarikatının yayılmasının bir nedeni de Geylani’nin evlatları ve evlatlarının babalarına olan bağlılıklarıdır. Özellikle Seyfeddin Abdülvehhâb babasından birebir ders almakla birlikte onun yerine öğrencileri de medresede okutmuştur. 

Geylani’nin çocuklarından Ebû Nasr, Bağdat’ın Moğollar tarafından işgali sırasında kādılkudâtlık görevindeydi ve Moğolların yıkımına maruz kalan yerlerden birisi de Kadirilik tarikatı idi. Bu istila sırasında Geylani çocukları ve torunları farklı yerlere dağılarak tarikatı daha geniş coğrafyalara yaymayı başarmışlardır. Geylani’nin yıkılan türbesi  ve medreseleri başka bir Türk imparatoru tarafından yani Kanuni tarafından Mimar Sinan’a yeniden işgal ettirilmiştir. ’teki bu imardan sonra Bağdat’a nakîbüleşraf olarak yine Geylani soyundan birisi Osmanlılar tarafından getirilmiştir. Bu görev uzun bir süre Geylani soyundan gelen tarafından idare edilmiştir.

Bizim tarihi yakinen takip ettiğimiz Behcetü’l-esrâr ve Ķalâidü’l-cevâhir gibi eserlerde Geylani’nin soyu baba tarafında Hz. Hasan’a anne tarafından Hz. Hüseyin’e dayandırılır. Kendisine inananların onun hakkında uydurduğu birçok rivayet ve destansı hikayeler mevcuttur.

Kadirilik Tarikatı Nedir, Nasıl Oluşmuştur?

Kadirilik, Tanrı adlarını anmayı benimseyen bir sistemdir. Esma yolundadırlar da diyebiliriz.  Seyr-i süluk, Tanrı’nın yedi isminin anılması ile başlar : Lâ ilâhe illallah, Allah, hû, hay, vâhid, azîz, vedûd isimlerine usul es-mâsı; hak, kahhâr, kayyûm, vehhâb, müheymin isimlerine fürû esmâsı denir. Salik her isimden sonra iki rekat namaz kılar. İsimler, nefsin yedi aşamasını temsil eder.  Bu isimler, nefsin her aşamasında belli sayıda / belli kere zikredilir.  Bu aşamalar, kollarda çok az da olsa değişikliğe uğrar. 

Tarikat sistemi Geylani tarafından belirlenmiştir, ayrıca tarikat faaliyetleri de Geylani hayattayken başlamıştır. Mevlevilik gibi babanın yolunu tarikat haline getiren bir tablo yoktur burada. Dönemin önemli zatları da Kadirilik tarikatının yayıcısı olmuştur. Bunların yanı sıra Geylani'nin ailesi, torunlar ve çocuklar bu tarikatı büyütmüşlerdir. İlk kurulduğunda Bağdat şehrinde hatırı sayılı bir üne sahip olmuştur.

Kadirilik tarikatında namaz kılınır; yalnız 5 vakit namaz ardından ayrı ayrı okunulan hizbü’l-ibtihâl, hizbü’s-Süryûniyye, fethu’l-beşâir, hizbü’l-fethiyye, hizbü’t-temcîd adlı hiziplerle vardır bunlar Geylani tarafından belirlenmiştir. 

Kādiriyye tarikatında Halvetiyye’deki gibi halvet, Nakşibendiyye’deki gibi râbıta uygulaması vardır. Tarikat  mensubu her gün adım atar ve her adımda Hz. Peygamber’i zikreder. Akşam namazından sonra da yine defa habir zikredilir.

Tarikat, kurucusu Geylani öldükten sonra ve Moğollar Bağdat’ı işgal ettikten sonra dünyanın dört bir yanına dağılmışlar. Bu dağılma sonucunda da tarikat kolları oluşmuştur. 

Abdülkadir Gölpınarlı, Mezhepler ve Tarikatlar  adı eserinde, Kadirilik tarikatının kollara ayrıldığını söyler  ve onları sayar: Esediye, İseviye, Ekberriye, Yafiyye, Eşrefiyye, Hilaliyye, İsmailiyye, Garibiyye ve Halisiyye.

1. Esediyye : Bu kol hakkında pek fazla bilgi yoktur.
   
2. İseviye : Gariptir ki bu kolun kurucusu bir papazdır. Rivayete göre bir papaz parasızlıktan ben Abdülkadir halifesiyim demiş ve çevresine de bir sürü insan toplanmış. Yalnız kendisi hala Hıristiyan dinine bağlı imiş. Bir gün müridleri ile bir su kıyısına gelmiş, tüm müridler, Allah adını anıp suya ayak basmışlar, hiçbir mürid ıslanmadan gölün kıyısına geçmiş.  Üstelik ayakları bile ıslanmamış. Bunu gören papaz, ben sizin dininize inandım diyerek Müslüman olmaya karar vermiş ve o da müridleri gibi gölün kıyısına geçebilmiş. Gölün kıyısına müridlerine durumu anlatmış ve müridlerine isterlerse onu bırakabileceğini söylemişler. Müridler ona “ Sen bizi Hıristiyan iken bu hale getirdin, şimdi bizi daha da iyi yaparsın” diyerek onu bırakmamışlar. Papaz ismini değiştirmiş ve “İsa” adını almış; tarikatın adı da İseviye olarak kalmış.
   
3. Ekberriye : İbn-i Arabî’ye bağlıdır. İbn-i Arabi, Abdülkadir Geylani’yi “Futuhât” adlı eserinde över.
   
4. Yafiyye :  Abdülkadir Yafi’ye tabii olan bir koldur. 
   
5. Garibiyye : Garibullah Muhammed adındaki bir Hintli tarafından kurulmuştur. Hindistan’da yaygındır.
   
6. Eşrefiyye : Haci Bayram Veli’nin damadı olan Eşrefzade Abdullah-ı Rumi tarafından kurulmuştur. Türkiye’de yaygındır. Eşrefzade Abdullah-ı Rumi Hüseyn Hameviye’den hilafet alarak bu tarikatı Kadirriye koluna mensup olarak kurmuştur.
   
7. İsmailiyye : Buna Rumiyye diyen de vardır. İsmail-i Rumi tarafından kurulmuştur. Anadolu’da aktiftir. İsmail Rumi, Tosya’da doğmuş,  Bağdat’a gitmiş Kadirilik tarikatına mensup olmuştur. Daha sonra Anadolu topraklarına dönmüş, Rumeli’de 40 kadar tekke açmıştır. Ayrıca İstanbul  Tophane tarafında Kadirilik tekkesini de o yapmıştır. Sultan Ahmet’in camisinin açılışında da Kaadirini zikrini idare etmiştir. 
   
8. Halisiyye : Abdürrahman Halis-i Talebani tarafından kurulmuştur. Kerkük’te doğan bu zat, yılında vefat etmiştir.

Kadirilik Anadolu’ya Ne  Zaman Gelmiştir?

Kadirilik, Anadolu’ya XV. yy’da gelmiştir. Hacı Bayram Veli’nin müridi iken damadı olan daha sonra da Eşrefiyye’nin kurucu olacak olan Eşrefoğlu, Anadolu’da Kadirilik çalışmalarını başlatan ilk kişidir. Kadiriyye tarikatının Eşrefiyye kolunun kurucusu ve piri ola Eşrefoğlu, tarikatı geniş bir alana yayamamıştır. Eşrefiyye, İznik ve Bursa çevresinde sınırlı kalmıştır. 

XVII. yy’da Rumiyye kolu Anadolu’da yayılmaya başlamıştır. Kadirilik tarikatının Anadolu kolunda en çok çalışma yapan kişi, Rumiyye kolunun kurucusu ve piri İsmail Rumi’dir. Rumiyye kolu önce Rumeli ve İstanbul daha sonra da Anadolu’da geniş kitlere hitap etmeye başlamıştır. İstanbul Tophane’de kurulan ilk Kadirilik tekkesi, yine İsmail Rumi tarafından kurulmuştur ve diğer Rumiyye tekkelerinin de merkezi olmuştur.

Kadirilik Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu’da da yayılmıştır. Bu bölgede daha çok Suriyeli aileler tarafından yayılan bu tarikatın en tanınmış şeyhleri  Berzencî ve Sâdât-ı Nehrî’dir.

Kadirilik tarikatının Halisiyye kolunu kuran Ziyâeddin Abdurrahman Hâlis et-Tâlibânî, Kadirlik tarikatının Halissiye kolunu başta Sivas olmak üzere Anadolu’ya yaymıştır. Yalnız Rumiyye kadar başarılı olamamıştır. Sadece Sivas ile sınırlı kalmıştır.

Kadiriyye tarikatı kol olarak Eşrefiyye ve Rumiyye kolu ile Anadolu’da ses getirmiştir. Rumiyye, Anadolu – Rumeli – İstanbul olmak üzere Kadirilik tarikatını en iyi yayan koldur. Anadolu için Kadirilik denilince akla gelen iki isim de Eşrefzade ve İsmail Rumi’dir.

Kadirilik özellikle Rumeli’de Alevi bir hale bürünmüştür. Bugün de genelde Alevi kitlelerine atfedilir. Bunda, Kadirilik silsilesinin işleyişi de etkili olabilir çünkü silsilede Hz. Ali önemli bir yere sahiptir. Elbette ilk amaç Allah’a ulaşmaktır ama silsile içinde Hz. Muhammed ve Hz. Ali önemlidir.

Abdülbaki Gölpınarlı, Türkiye’de Mezhepler ve Tarikatlar adındaki eserinde Kadirilik için Rıfailer kadar olmamakla birlikte Kadirî mensuplarının da “acayip şeylerinin” (uygulamaların / tapınmalarının) olduğunu söyler. Bu acayip şeyleri de “kızgın fırına girmek, şiş saplamak, ateşle oynamak” gibi diyerek örneklendirir.

Kadirilik tarikatı Anadolu’dan başka,

• Hama-Suriye, 
  
• Afganistan, 
  
• Hindistan, 
  
• Irak, 
  
• Balkanlar, 
  
• Arnavutluk, 
  
• Batı Afrika, 
  
• Kuzey Kafkasya, 
  
• Orta Asya
  
• Doğu Türkistan, 
  
• Pakistan, 
  
• Endonezya 
  
• Çin’de de yayılmıştır.  

Bu konuda yani Kadirilik üzerine halk bilim ve dinî ilimlerle ilgili olarak Türkiye’de Mustafa Kara çalışmıştır. Abdülbaki Gölpınarlı da yazıda adı geçen eserinde bu konuya değinmiştir.

Kadirilik tarikatı geniş bir coğrafyaya yayılmış olsa da maalesef onlarla ilgili onlara özel bir çalışma yapılmamıştır. Elde bilgi vardır ama bunların büyük kısmı rivayet ile karışıktır, ayıklanması gerekir. Özellikle kurucu Geylani hakkında akıl almaz hikayeler anlatılmaktadır.

Tarikat, günümüzde de faaliyetlerine devam etmektedir ama Tekke ve Zaviyelerin kapatılması ile Osmanlı dönemindeki kadar güçlü ve etkili değillerdir. Genelde  bu tarikatlar, evde yapılan sohbetlere dönmüştür.

Kaynaklar

Gölpınarlı, Abdülbaki, Türkiye’de Mezhepler ve Tarikatlar, İnkılap Kitapevi
Azamat, Nihat, İslam Ansiklopedisi, madde: Kadiriyye, c. 24, s
Özkırımlı , Atilla, Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, c.3, s.

KADİRİLİK NEDİR

Abdulkadir Geylanî olarak ünlenmiş Muhyiddin Ebû Muhammed b. Ebû Salih b. Zengi-Dost (d. Geylan-ö. Bağdat)'u öncü kabul eden tarikat. Bağlılarınca Gavsu'l-Azam, Kutub, Bâzullah, Sultanu'l-Evliya, Ayetullah gibi lakablarla anıları Abdulkadir Geylânî, öğrenimini tamamladıktan sonra başladığı ders ve vaazlarını kesip yirmi beş yıl kadar süren uzlet hayatı sürdüğü bilinen bir husustur. Tasavvuf alanındaki mürşidi Ebu Saîd el-Mübarek b. Ali el-Mahzûmî idi. Tarikat silsilesi el-Mahzûmî, Ebu'l Hasan Ali İbn Muhammed funduszeue.info el-Kureşi, Ebu'l-Ferec Yusuf el-Tarsusî, Abdu'l-Aziz et-Temimî, Ebubekr Şiblî, Cüneyd Bağdâdî, Sırriyü's-Sakatî ve Maruf el-Kerhî aracılığı ile Ehl-i Beyt imamlarından Ali el-Rıza'ya, ondan da Musa el-Kâzım, Cafer es-Sâdık, Muhammed el-Bâkır, Zeyne'l-Abidin ve Hüseyin b. Ali aracılığı ile Hz. Ali'ye dayanır.

Kadirilik’te zühd ve takvaya dayalı ameller de mevcuttur. Kadirilik'e göre tasavvuf seha, rıza, sabır, işaret, gurbet, seyahat, fakr ve suf (yün elbise) giyinmek üzerine kuruludur. Geylani'ye göre bir mürid önce bir çile dönemi yaşayarak zâhitliğe tamamiyle alışmalı, sonra uzaklaştığı dünyaya yeniden dönerek haz ve nasibini ala ala başkalarını irşad etmeli, aydınlatmalıdır. Ancak dünya ve ahiret nimetlerinin insan ile Allah arasında bir perde olduğu unutulmamalı, mutasavvıf bu nimetleri değil, Allah'ın zatını kendine amaç edinmelidir. Bunun için üç konuya özen gösterilmelidir: Allah'ın emirlerini yapmalı, yasaklarından kaçınmalı ve kadere boyun eğmelidir. Mürid öncelikle farz görevlerini yerine getirmeli, bunları bitirdikten sonra vacib ve sünnetleri yapmalı, daha sonra da nafile ibadetlerle uğraşmalıdır. Nafile ibadetlerin en önemlisi ise zikirdir.

Kadirilik'e giriş "Mübayaa" denilen bir törenle gerçekleşir. Bu tören aynı zaman da ahidleşfunduszeue.infober efendimize hudeybiye de Rıdvan ağacının altında yapılan biatı simgeler . Bu tören sırasında şeyh önce üç kere Fatiha'yı, arkasından mübayaa âyetini okur ve üç kere "Estağfirullah el-azim ve etubü ileyh" der. Sağ eliyle derviş adayının sağ elini tutar ve "Ben Allah'a, meleklerine, peygamberine şehadet ederim. Şüphesiz ben Allah ve Rasûlüne bütün günahlarımdan dolayı tevbe ve Rasûlünün emirlerine imtisal, yasaklarından ictinabla Hakk'a ibadete gayret ediciyim. Takatım nisbetinde fakir ve düşkünlerin hizmetine koşmanın en büyük vazife olduğuna inancım tamdır. Abdulkadir Geylanî Hazretleri dünya ve ahirette bizim şeyhimiz olsun. Bu ikrarımıza Cenab-ı Hak şahittir" diyerek telkinde bulunur. Telkinin son bölümü bir ahitleşmedir: "El şeyhimizin elidir. Sizin örnek tutacağınız zat Seyyid Şeyh Muhyiddin Abdulkadir Geylanî'dir. Ahid Allah ve Rasûlü iledir." Bu sırada mürid dizleri üzerine çöker diz dize alın alına şeyhi ile bir müddet zikir yaparak gözlerini kapar. Şeyh üç kere kelime-i tevhidi tekrar eder, mürid de onu takip funduszeue.info sonra hep birlikte kıbleye yönelerek üç kere tekbir getirirler. Tören şeyhin duası, Hz. Peygambere salat ve selam, Hz. Peygamber'in, bütün peygamberlerin, ashabın, geçmiş velilerin, Abdulkadir Geylanî'nin ve tarikat büyüklerinin ruhlarına okunan Fatiha ile sona erer.

Kadirilere göre Mübayaa'nın her harfinin özel bir anlamı vardır. Bu anlamlar, bir bakıma Kadirilik'in esaslarını belirtir. Buna göre: Mim, Allah'ın bâkî, nefsin fânî ve mürşidin kemal sahibi olduğunu bilmektir. Be, Kalbin Allah ile, cesedin ibadet ile, zatın mürşide hizmetle, ayağın İslam'a uymakla beka kazanmasıdır. Elif, mirac ile ruhun saflaşması, her zaman verilen sözü yerine getirme, mürşidin söz ve davranışlarına içten inanmadır. Ye, sebat, bütün hallerde ihlâsın kaynağı bulunduğu intibaını uyandırmaktır. Ayn, himmet yüceliği, başkalarına uymama ve sağlam bir kalbe sahip olmadır. Te, doğruluk, tevekkül, tahakkuk ve tahkik ehli olmaktır. Kadirilik'te zikir açık olarak ve çok defa topluca yapılır. Zikir sırasında oturulabileceği gibi ayakta da durulabilir. Zikir ayakta yapılacaksa halka biçiminde dizilen müridler ellerini birbirlerinin omuzları üzerine koyarak hep bir ağızdan zikre başlarlar. Genellikle "Allah,hay ,Hu esmalarını "zikrederler, zikir sırasında gözler kapatılır; baş, kelime-i tevhidi temsil edecek biçimde sağa-sola intizam ile sallanır. Kadirilerin ayrıca her sabah namazından sonra ya da günün uygun bir vaktinde okumak zorunda oldukları virdleri vardır. Allah'a hamd, Hz. Peygamber'e salat ve selam ile dualardan oluşan bu virdler Arapça olarak okunur. Kadiriye tarikatı İslam dünyasında en yaygın tarikattır. Kadiriliği Anadolu'ya ilk getiren kişi Eşrefoğlu Rûmî'dir k.s (ö. ). Eşrefoğlu Rûmî'nin k.s kurduğu Eşrefiye kolu, Kadirilik'in tanınmasında önemli bir rol oynamıştır. Eşrefiye'nin daha çok Bursa ve çevresinde yayılmasına karşılık, Kadirilik'i İstanbul'da tanıtan İsmailiye ya da Rûmiye denilen kol olmuştur. Bu kolun kurucusu İsmail Rûmî k.s dur. (ö. ) Anadolu ve Rumeli'de kırk kadar Kadiri tekkesi açmıştır. Anadolu Kadiriliğinin merkezi de İsmail Rûmî'nin İstanbul Tophane'de yaptırdığı Kadirihane'dir. Fas'tan Endonezya'ya kadar çok sayıda üyesi bulunan Kadirilik, kendisinden sonra zok sayıdaki kollar aracılığı ile güç ve etkinliğini arttırmıştır. Bu kolların başlıcaları Esediye, İseviye, Yafiiye, Hilaliye, Garibiye, Halisiye, Eşrefiye ve Rûmiye'dir. Kadiriler, mühr-i Kadiri denilen bir külah (sikke), çok süslü bir tac, değerli kumaşlardan yapılan kolları geniş ve belden bir kuşakla bağlanan haydariye ya da cübbe ve şalvardan oluşan özel giysileriyle diğer insanlardan ve tarikat üyelerinden ayrılırlardı. Türkiye de Kadirilik hala çok yaygın bir tarikat olma özelliğini taşımaktadır…

-Kadiri Tarikatının Temel İlkeleri-

Pir Abdülkadir Geylani funduszeue.info tesis buyurduğu tarikin ilkelerini şöyle beyan buyurmuştur:
Oğlu Abdurrezzâk\'a şöyle vasiyet eyledi:

Ey oğlum! Allahü tealâ bize ve sana ve bütün müslümanlara tevfîk, başarı ve muvaffakiyet ihsân eylesin! Sana Allah\'tan korkmanı ve O\'na tâat üzere olmanı, dînimizin emir ve yasaklarına riâyet etmeni ve hudûdunu gözetmeni vasiyet ederim.

Ey oğlum! Allahü teâlâ bize, sana ve müslümanlara tevfîk versin! Bizim bu yolumuz, Kitap ve Sünnet üzere bina edilmiştir. Kalbin selâmeti, el açıklığı, cömertlik, cefâ ve ezâya katlanmak ve din kardeşlerinin kusurlarını affetmek üzere kurulmuştur.

Ey oğlum! Sana vasiyet ederim! Derviş yâni Allah adamlarıyla berâber ol. Meşâyıha, tasavvuf büyüklerine hürmeti gözet! Din kardeşlerinle iyi geçin! Küçük ve büyüklere nasîhat üzere ol. Dinden başka şey için kimseye düşmanlık etme!

Ey oğlum! Allahü teâlâ bize ve sana tevfîk versin! Fakirliğin hakîkati, senin gibi olana muhtaç olmaman, zenginliğin hakîkati ise, senin gibi olandan bir şey istememendir. Tasavvuf hâldir, söz değildir, söz ile de ele geçmez. Dervişlerden, Allah\'tan başkasına ihtiyaç duymayan birisini görürsen, ona ilim ile değil, rıfk, yumuşaklık, güler yüz ve tatlı söz ile muâmele eyle! Zîrâ ilim onu ürkütür, rıfk, yumuşaklık ise çeker ve yaklaştırır.

Ey oğlum! Zenginlerle sohbetin, görüşmen izzet ile, onlara değer vermeyerek, fakirlerle görüşmen ise, kendine değer vermiyerek olsun.

İhlâs üzere ol! İhlâs, insanların görmesini hâtıra getirmeyip, yaradanın dâimâ gördüğünü unutmamaktır. Sebeplerde Allahü teâlâya dil uzatma. Her hâlde Allahü teâlâdan gelene râzı ve sükûn üzere ol. Allah adamlarının huzûrunda şu üç sıfat üzere bulun: Alcak gönüllülük, iyi geçinmek ve kötülüklerden arınmış bir kalb. Hakîkî yaşamak, nefsini öldürmenle, nefsinin arzularını, haram ve zararlı isteklerini yerine getirmemenle olur.
-Kadiri Tarikatında Zikir-

Kadirilikte zikir cehri olarak, yani açıktan, sesli olarak, dil ile kalbin bir arada çalıştırılmasıyla yapılır. Dilden kalbe, kalbden sırr, sırr-us sırr, hafa, ahfaya ve sonunda tüm vücuda yayılan zikrin sonunda mürid devamlı Hakk’ı zikreder duruma gelir. Toplu olarak yapıldığı gibi, ayrıca her müride tarif edilen münferid yapılan yevmi zikir ile funduszeue.info (c.c.) anılır. Zikir; İstiğfar, salavat-ı şerife, tevhid , lafza-i celal (Allah) ve tarikin usulünce belirlenmiş ve Mürşid-i Kamil tarafından tarif edilen esma-i hüsna’dan oluşur. Günlük zikirleri yerine getiren mürid, belirlenmiş günlerde yapılan cemaat halinde zikirlere de iştirak eder.

Bunun yanında Rabıta denilen ve Mürşid-i Kamil’e kalben bağlantı kurularak yapılan feyz alma metodu da tarikatın özelliklerinden ve vazgeçilmez unsurlarındandır.

-Kadirilik Hakkında Diğer Büyüklerin Sözleri-

Abdülkadir-i Geylani (k.s.a.) funduszeue.infon tarikatı, seyr-u süluk eğitimi hakkında kendi zamanında ve sonraki zamanlarda pek çok tasavvuf büyüğü görüş belirtmiştir Bunlardan birkaçını sunuyoruz.

a) Beka funduszeue.info (k.s.) (v) :

Abdülkadir Geylani funduszeue.info’nin tarikati, söz ile fiili, nefis ile kalbi birleştirmek, samimiyet ve teslimiyeti kucaklamak, Kitab ve sünneti her yerde, her an, her saniye ve her nefes hakim kılmak, Allah-ü Teala ile sabit olmaktır.

b) Adiyy b.Müsafir el-Hakkari (k.s.) (v) :

Geylani funduszeue.info’nin tarikati, kalbin ve ruhun muvakatiyle birlikte kaderin hükümleri altında nefsi kurutmak yani onu ilahi hükümlere uyar hale getirmek, Batın ile zahiri birleştirmek ve nefsin kötü sıfatlarından sıyırarak gaybda ve huzurda, faydada ve zararda, yakınlıkta ve uzaklıkta Hakk’ın rızasını gözetir dereceye ulaşmaktır.

c) Ebu Said Ali el-Kaylevi (k.s.) (v) :

Abdülkadir-i Geylani funduszeue.infon kuvveti Allah’tan, Allah için ve Allah iledir. Karşıtlarının gücü O’nun gücü karşısında çok zayıf kalır. O’na sarılmak suretiyle, kopması mümkün olmayan tarikat ipine bağlananlar pek çoktur. Allah-ü Teala O’nu hakikatteki tetkiki sebebiyle çok kıymetli bir makama yükseltmiştir.

ç) Ebu’l Hasan Ali funduszeue.info Heyti (k.s.) (v) :

O’nun tarikati tefviz (her şeyi, Allah’a havale etme), muvafakat (kadere rıza gösterme ve uyma), teberra (Hakk’ın sevmediklerinden uzaklaşma) idi. Ubudiyyet makamında kaim olan bir sır ile ubudiyet durağında hazır bulunarak kalbi masivadan arındırma, Hakk’ı şanına yakışmayan vasıflardan tenzih etme, Abdülkadir-i Geylani funduszeue.infon tarikatinin özelliklerindendi. O; Rububiyyetin istediği istikamette bir kulluğa sahipti O; tefrikadan uzak bir kuldu.

d) Ebu Amr Osman funduszeue.info el-Kureşi (k.s.) (v) :

O (k.s.a.) Şeyhimiz, imamımız ve efendimizdir. O ilimde, makamda ve halde herkesin önderidir.

e) Ahmed Er-Rufai (k.s.) (v) :

O’nun (k.s.a.) vasıflarını kim anlatabilir ki? O’nun derecesine kim ulaşabilir ki? O, şeriat denizi sağında, hakikat denizi solunda olandır. İsteyen istediği denizden kabını doldursun.

f) Muhyiddin-i Arabi (k.s) (v) :

Seyr-ü süluktaki tahkim derecesine müridlerini ulaştırabilen ender insanlardan biri, tasavvufun girift meselelerini ince izahlarla halleden, şanı yüce zat Efendimiz;

Abdülkadir-i Geylani’dir

g) Ahmed Kuddusi (k.s) (v) :

Ahir zamanda cehalet, gaflet, tembellik, bid’at, zinet ve dünyevi meşguliyetler çok olduğundan Kadiri tarikati bu ümmete funduszeue.info Abdülkadir-i Geylani funduszeue.infon tariki avam ve havassa şamildir.Çok geniştir ve müridlerine karşı da çok şefkatlidir.

-Kadiriliğin Coğrafi Yayılışı-

En yaygın tarikat olma özelliğini haiz olan Kadiriyye, daha Kurucusu Pir Abdülkadir Geylani funduszeue.info zamanında şarka ve garba yayılmıştıOğullarından Şeyh İsa (k.s.) Şam ve Mısır’da, Şeyh Musa (k.s.) Şamda, Şeyh Abdülaziz (k.s.)Sincar, İbrahim isminde bir diğer oğlu Vasıt’a yerleşmişlerdi. Bulundukları bölgeleri Kadirilik feyziyle dolduran bu zatlardan başka diğer çocuklarıda dünyanın çeşitli yerlerine seyahat etmiş ve tarikatı yaymışlardır Yemen, Suriye, Irak, Kuzey Afrika, Hindistan kısaca tüm orta ve doğu kıtalarında, doğu batı kuzey ve güneyde en yaygın tarikat olarak kaynaklara geçmiştir. Kadiriliğin Anadoluya gelişi Eşrefoğlu Rumi (v) vasıtasıyla olmuştur Daha sonraları Şeyh İsmail Rumi (k.s) (v) tarihinde İstanbul’a gelmiştir Oradanda tüm Anadolu’ya ve batıya, Avrupa’ya yayılan Tarikat-ı Kadiriyye’nin dünya üzerinde sayılamayacak kadar çok müntesibi olmuşturYüzyıllardır Ümmet-i Muhammed’e, feyz ve bereket kaynağı olmuş, milyonlarca mü’minin kalbine Allah (c.c.) ve Rasulü’nün (s.a.s.) aşkını yerleştirmiş, binlerce Veliyyullah, Allah Dostu mezun etmiş olan bu irfan mektebi seyr-ü sülukta en kısa, en sür’atli bir yol olarak her zaman en ön safta yer almıştır.

-Kadiriliğin Kolları-

Kısaca, Kadiri tarikatının şubeleri (kolları) hakkında bilgi vermek isteriz

1-Halisiyye: Kurucusu, Ziyaüddin Abdurrahman Halis Talebani Kerküki (k.s) (v) Halisiye Kerkük’te kurulmuştur. Zamanımızda Kadiri tarikinin en faal koludur. Anadolu’ya giriş yeri Urfa’dır Oradan tüm Türkiye’ye ve Avrupa’ya yayılmıştır

2-Eşrefiyye: Kurucusu, Eşrefoğlu Rumi (k.s) İznikte kurulmuştur.
3-Rumiyye: Kurucusu, İsmail Rumi (k.s) İstanbul
4-Garibiye
5-Hammadiye
6-Makdisiyye
7-İseviyye
8-Farıziyye
9-Cebertiyye
Gavsiyye
Bunlardan başka, Müştakiyye, Davudiye, Urabiyye, Kemaliye, Enveriyye ve daha pek çok şubesi bulunmaktadır Türkiye’de yaygın olan kol Halisiye’dir.
Menba-ı Feyz-i Ve’l Kemal olan Kadiri tarikatı hakkında cildler dolusu kitaplar yazılsa sonu gelmez Biz kısaca bilgiler sunmaya çalıştık. Kadiriyye; İnsan-ı Kamiller, evliyalar yetiştirmiş ve yetiştiren en üst seviyede bir İslam Okulu, İrfan mektebidir Tasavvufun yozlaştırılmaya çalışıldığı, müteşeyyihlerin cirit attığı, silsilesi belirsiz yolkesicilerin tasavvuf ehli gibi ortada dolaştığı zamanımızda; Kadiri Tarikatı en kuvvetli, silsilesi sapasağlam, Mürşid-i Kamilleri zahir ve batında olgun olması ve kurulduğu zamanki haliyle devam etmesi hasebiyle bu zamanda Hakk’a vardıran en sağlam bir kulp ve kopmaz bir iptir
Allah-ü Teala (c.c.) tüm Ümmet-i Muhammed’e (s.a.s.) bu yüce tarikatın feyzinden hissedar olmayı nasib etsin
Kaynaklar :
İslam Ansiklopedisi
Kalaid-ül Cevahir
Behcet-ül Esrar
Tomar-ı Turuk-u Aliyeden Kadiriyye Silsilenamesi (Sadık vicdani)
Sefine-i Evliya (Hüseyin Vassaf)
Şamil İslam Ansiklopedisi
Evliyalar Ansiklopedisi
Miftah-ul İrşad
Halisa Seçkinleri

NEFS-İ EMMARE: Esması: La ilahe illallah
 Rengi funduszeue.info göğüs(kalp).Alem-i Şfunduszeue.info-i Şeriyattır.

 Dairesi daire-i funduszeue.info kötülük dairesi, burda küfür ve inatın niteliği mevcuttur.Örnek rüyada domuz, köpek, fil, akrep, yılan, fare, pire, bit veya eşşekgillerden biri yada içki, tütün, afyon, meyhane, bulanık durgunsu, bulanık akarsu vs. nefs-i emmarenin özelliğfunduszeue.info bundan kurtulması için riyazet ve zikirle meşgul olması lazımdır.

 "La ilahe illallah" ile meşgul funduszeue.info esmanın firusu La mabude illallah-La mahbube illallah-La maksude illallah-La matlube illallah-La murada illallah

 Domuz; haram sıfatıdır.-Köpek; gazap sıfatıdır.-Fil; kendini beğenmiş.-Yılan; fitne, fesat dilin sıfatıdır.-Maymun; iki yüzlülük, kovuculuk.-Akrep; azap.-Fare: halka kapalı nefsi arzuların peşine gitme sıfatıdır.-Bit, pire benzeri haşereler; dinen mekruhlara işarettir.-Eşşek vs; faydası olmayan bir işe işarettir.-Çöplük; dünyaya meyil etmeye.-İçki içmek; harama işaret.-Meyhane; kalbi fesat fikirlere bağlamak.

 Bu makam müslüman için çok tehlikeli olup, bu makamdan kurtulmak için çok gayret sarf funduszeue.info ilacı ise kelime-i tevhid'i çok çekmelidir.

 

 NEFS-İ LEVVAME: Esması: Allah(c.c) 
 Nurun rengi sarıdıfunduszeue.info-i Berzah'tıfunduszeue.info kalptir.Varidi Tarikattır.

 Bu ismin füruusu:Ya Nur-Ya Basıt-Ya Allah-Ya Nur-Ya Hadi

 Mana alemindeki ahvali:Koyun, sığır, deve, balık, güvercin, tavuk, bal arısı, pişmiş yemek veya meyve vs. dikişli elbise, çıplak at, fırın, dükkan, binalar, saraylar, evler, şeker, bal vs. levvame'ye işaret eder.

 -Koyun; helal nesnenin sıfatı.-Sığır; insan menfaatinin işareti.-Deve; eziyet ve cefayı yüklenmektir.-Balık; helal kazanmaya.-Tavuk, güvercin vb.; helal kazanca işarettir.-Pişmiş yemek; kişinin karakterine.-Meyve; nefsi ıslah edip, onu ihlasa delalet eder.-Ev ve dükkanlar; nefsin sukûnet bulduğuna delalet eder.

 Bu makam bir önceki makama göre daha iyi olup yine de nefsin tehlikeleri çfunduszeue.info makamdan kurtulmak için Allah(c.c) ismini çok zikretmek lazımdır.

NEFS-İ MÜLHEME: Esması: Hu

Nuru:kırmızı Yeri:ruhtur Alemi:Hiyac'tır.(Heyecan ve hayrettir.)

Füru:Ya hüve ente hüve-Ya hüve ente hüve-Ya hüve ente hüve, Ya Allah

Mana alemindeki işaretleri:Kadın, dinsiz, çıplak, Hakk'ı inkar eden, rafizi, kızıl baş, sakalı tıraşlı topal, dazlak, köse, bıyık ve saçı metruş, dilsiz köle, sarhoş, eşkıya, şaklavan, güreşçi, tellak, kasap, şaşı, ama, def çalan, maymun oynatan, noksan kimse.

Füru:Ya Hu Ente Hu-Ya Hu Ya Men La İlahe İlla Hu-Ahadün Hüve-Hüve Ahad'ün Mevcudun

Manadaki izahı:Kadın görmek; kişinin aklının noksanlığına, Allah'ı inkar eden birini görmek; kişinin dininin noksanlığına, Sapık kızılbaş görmek; kişinin mezhebinin noksanlığına, Sakalı kesik; kişinin dininin noksanlığına, Topal görmek; Hakk'a davet edildiği halde ona uymamaya, Kasap görmek; kalp katılığına işarettir.

Bu makam dervişin büyük günahlardan elinin eteğinin çekildiği imkan ve ortam olsa dahi bu kebair günahları işleyemez hale geldiği bir makamdıfunduszeue.info(c.c) tarafından anlasın ki funduszeue.info durmayıp daha ilerlemesi lazımdır.

MUTMAİNNE: Esması:Hayy

Nuru:Beyaz Alemi:Hakikat-ı Muhammediye Yeri:Sır(gönüldeki gizlilik) Varid-i hakikattır.

Mana alemindeki işareti:Kur'anı sünnete uygun okuyan insan görmek, peygamber görmek, hükümdar görmek, bilgin görmek, şeyh görmek, hakim, kabe, medine, kudüs, cami, medrese, salih kişilerin toplandığı yer, ok, yay, kılıç, hançer, bıçak, silah, kitap vs. görmek mutmainne nefse funduszeue.info kurtulmak için HAKK ismine devam etmek HAKK ismi funduszeue.info dokuz ismin önünde gelir.

Füru:”Ey yardım ve imdada yetişen Hakk, Ey tek olan sen Hakk sın, Ey Hakk, Sen Hakk sın, Sen Hakk'ın Hakk'ı sıfunduszeue.info kullarının dua ve çağrısına cevap veren sen Hakk sın.”

Bunları ancak sadık ve kamil olan müridbu rumuzları görüfunduszeue.info aleminde mürid; nushaf veya Kur'an dan bazı parçalar görecek olursa bu onun kalbinin temizliğine delalet funduszeue.info'an da gördüğü sure o kimsenin durumunu yansıtıfunduszeue.infoberleri görmek, islam gücüne onlara doğru iman etmeye delalet eder.Hükümdar görmek; varlığını Allah(c.c) için riyazete çevirip tezkiyeyi nefis etmeye işarettir.Müftü görmek; doğru olmaya işarettir.Şeyh görmek; nefsi irşad etmeye işfunduszeue.infoeri görmek; Allah(c.c) ın emirlerine boyun eğmeye işfunduszeue.info, medine, kudüs'ü görmek; kalp temizliği ve gönlü kirden arındırmaya işfunduszeue.info, bayrak, silah, ok, yay görmek; şeytani vesveseye delalettir.

Bu makam aşıldıktan sonra velayet dediğimiz evliyalık makamı başlar.

RAZİYE: Esması:VAHİD

Nuru:Yeşil Alemi:Lahut Varidi:Marifet Yeri:sırrın sırrıdır.

Mana alemindeki işaretleri:Vildan ya da hurileri veya burak ve cenneti. Ya da cennet elbisesi görmek, bu sıfatlarla süslenmeye delalet funduszeue.info konuda mürşid ona HAYY ismini telkin funduszeue.info doksan dokuz isimden ikinci isimdir.

Füruu:”Ey hep diri olan, senden başka hakiki diri olan funduszeue.info hep diri olan, sen hep funduszeue.info yüceler yücesi, ey güzelliğin kemalinde olan, sen hep funduszeue.info lutufları son derece büyük funduszeue.info hep diri, beni kendi varlığında yok eyle, kendinle ebedi kıl.”

İşaretleri:Huri, cennet, melek ve benzerti şeyleri görmek aklın olgunluğuna delalet funduszeue.info'a (c.c) yakınlığı da göfunduszeue.info ve güneş görmek çoğu zaman bundan ilahi marifet hasıl olur, ozamanda mürid kendini irşad eden şeyhine müracad etmeli ve HAYY ismine devam etmelidir.

Bu makam evliyalık makamıdıfunduszeue.info makamda kişi keşvi kubur dediğimiz kabirdeki mevta ile konuşur ve kabirin içini görüfunduszeue.info makam evliyalığında ilk makamıdır.

MARZİYYE: Esması:AZİZ

Rengi:Siyah Alemi:Şahadettir Yeri:Hafa dır.(Gizlilik) Varidi:Yoktur.

Bu dairenin sıfatları:Yedi gök, güneş, ay, yıldızlar, yıldırım, şimşek, ışık saçan mum, meşale, kandil vb. şeylerdir.Mürid bu dairede KAYYUM ismine gerekli funduszeue.info isimler doksan dokuz ismin üçüncüsüdür.

Füruu:”Ey her şeye yeterli olan, Ey hiçbir şeye muhtaç olmayan, Ey her şeye kudreti yeten”

İnsan mana aleminde yedi kat gökleri görünce onun varlık alemine bakışı hep Allah(c.c) ile olur.Yıldız görmek manevi yapının nuruna, ateş görmek nefsin fena bulmasına, yıldırım görmek gafletten uyarıya, güneş ruhun nurlarına, ay gönül nuruna delalet eder.

Müride KAYYUM ismi telkin funduszeue.info isim doksan dokuz ismin üçüncüsüdür.

Bu makam evliyalık makamının yüksekleri olup kerametler bol bol görülüfunduszeue.info durmayıp daha yükseklere dervişin istidat gösterip gitmesi lazımdır.

NEFSİ KAMİLE(Nefsi Safiye): Esması:VEDUD

Nuru:yoktur Alemi:Hayrettir. Yeri:Hafadır.(gizlilik) Varidi:Benim anlattıklarımın funduszeue.info(c.c) daha iyisini bilir.

Sıfatları:Yağmur, kar, dolu, ırmak, pınar, kuyu, deniz,bütün bunlar ikmal-i sulûk'un keşfine delildir.Mürid şeyhine müracat etsin, şeyhi ona KAHHAR ismini telkin funduszeue.info doksan dokuz ismin dördüncüsüdür.

Füruu:”Kayyum, Kahhar, Cabbar, Kahhar, Azim Kahhar, Kadir Kahhar” dıfunduszeue.infoıca “EL-HÜKMÜ LİLLAHİL VAHİDİL KAHHAR” buna eklenecek hayret uyandıran Ali'yi çağır onu dert ve nusubetlerin geldiğinde yardımcı olarak bulursun..

“Bütün dert ve üzüntüler, Ey Muhammed(s.a.v), senin nübüvvetinle açılır ve Ali senin velayetinle aydınlığa dönüşüfunduszeue.info Ali Ya Ali Ya Ali çağrısını yap.”

Yağmur;rahmetin delili, Kar;fazladan bir rahmet, Irmak, deniz, pınarlar; Allah'ı bilmek konusunda ihlas ve tasdike delalet eder.Müride KAHHAR ismi funduszeue.info dokuz ismin beşincisi VEHHAB ismidir.

“ Ey rahmeti, Ey ihsanı varlık alemine yayıfunduszeue.info karşılıksız çokca funduszeue.info bütün kapıları açan, kalbimin gözünü bana aç.Sen yaratıkların anahtarısın.”

Doksan dokuz ismin altıncısı: funduszeue.info füruu”Ey bütün kapıları açan kalbimin gözünü bana aç.Ey el kaldırıp yalvaranlara cevap veren, Ey bütün kapıları ve müşkülleri açansen yaratıkların anahtarısın.”

Doksan dokuz ismin yedincisi: funduszeue.info füruu” Ey bir olan benim insanlık tarafımı kendi AHAD isminle tertemiz kılıp pakla.”

Doksan dokuz ismin sekizincisi:funduszeue.info ismi izleyen diğer isimler ise FERD-EBED-EMED'dir.Böylece füruu ve usulun toplamı on iki etmiştir.

NOT: Cenabı Allah ikmali sulûk yolunun yolcularına bu makamlara kadar gelmeyi nasip funduszeue.info makamlara gelmek için gece gündüz çalışıp gayret etmek lazımdıfunduszeue.info şeyhi Ahmet Canip Bursevi(k.s) bir sohbetinde; Kendisini geceleri yatak dolabına hapseder, koltukaltlarından asarak sabahlara kadar diz üstü Allah'ı zikrettiğini anlatıfunduszeue.info abdest siz basmadığını yirmi dört saat rabıtaya devam ettiğini ve de riyazet yaptığını anlatırdı.Kimse yağlı ballı yiyerek gece sabaha kadar uyuyarak bu makamlara gelemez, hem mideye hem de dile oruç funduszeue.info;(c.c) yar ve yardımcımız olsun.

İNSANIN MANEVİ YAPISI (Ruh, Kalb, Akıl ve Nefs) İLE İLGİLİ MESELELER

    - Tasavvufta ruhdan çok bahsedilir. "Sana ruhdan sorarlar. De ki: Ruh Rabbimin emrindedir. Size ilimden pek az şey verilmiştir" (el-İsra, 17/85) ayetine rağmen bu bilgiler nereden çıkmıştır?
    - Tasavvufta ruhtan çok bahsedilmesinin sebebi, tasavvufun insanın ruhî boyutu ve manevî tarafı ile ilgilenmesidir. İnsan ruhu, Kur'an'ın beyanına göre ilahî menşe'lidir. "Ben Adem'in yaratılışını tamamladığımda ona rûhumdan üfürdüm." (el-Hicr, 15/29 ; Sâd, 38/72) buyrulmuştur. Bedeni toprak ve sudan olan insanın ruhu, ilahî kaynaklı olduğundan insanlar tarafından merak edilmiş, soru ve araştırma konusu yapılmıştır. Asr-ı saadetteki yahudîlerin Hz. Peygamber'e "ruhun ne olduğunu" sormaları üzerine inen ayette: "Sana ruhdan sorarlar. De ki: Ruh Rabbimin emrindedir. Size ilimden pek az şey verilmiştir'' (el-İsra. 17/85) buyurulmuştur. Bu ayette ruhun "Rabbın emrinden" oluşunun beyan edilmesi, aslında ruhun özelliği hakkında bir ip ucudur. O da insanın halîfe oluşuyla izah edilebilir. Halîfe, kendisini istihlaf edenin özelliklerine sahip olur. Çünkü O'nun adına bir takım görevler üstlenecektir. İşte insan, "imaret" (yönetim ve idare) özelliği taşıyan ruhuyla yeryüzünde Allah adına bir takım sorumluluklar üstlenmiş bulunmaktadır. Ruh hakkında "çok az bilgi verilmesinin" beyan edilmesi, ruh konusunun önemi ve büyüklüğüne göre bilginin çok az oluşunu belirtmek içindir. Tasavvufta ruh ile ilgili verilen bilgiler ise genellikle ruhun tezahürleri ve özellikleri ile ilgilidir. Doğrudan ruhun kendisiyle ilgili değildir.
    - Nefsin mertebeleri ve özellikleri nelerdir?
    - Nefsin manevî yükselişteki mertebeleri değişik şekillerde tasnif edilmiştir. Bazıları üçlü, bazıları beşli, bazıları yedili tasnifler yapmıştır. Emmare, levvame, mülheme, mutmeinne, râziye, marziyye ve kamile gibi.
    Nefs-i emmâre: Münker ve günah olan şeyleri işlemeyi teşvik ve emreden nefstir. Kur'an'daki: "Çünkü nefs, kötülüğü şiddetle emreder." (Yusuf, 12/53) ayet-i kerimesi nefsin bu makamına işaret eder.
    Nefs-i emmare mertebesinde bulunan salik iyilik işlemez, kötülüklerden kaçmaz; ancak kötülüğün zuhurundan pişmanlık duyar. Fakat bu nedamet, onun davranışlarını etkilemez. Bu sıfatla muttasıf olan nefs, hevasına fazlaca düşkündür. Bu mertebedeki salikin zikri "Lâ ilahe illallah", seyri "seyr ilallah"dır.
    Nefs-i levvâme: Yaptığı kötülüklerin akabinde zaman zaman pişmanlık duyan, sahibini münkere mülazemetten dolayı ayıplayan ve tevbeye temayül gösteren nefstir. Adını Kur'an'daki: "Levvâme (pişmankar) nefse andolsun." (el-Kıyame, 75/2) ayetinden alır. Zikri, Allah lafza-i celali, seyri "seyr lillah"dır. Bu makamda muhabbetullah hasıl olur.
    Nefs-i mülheme: İlham ve keşfe mazhar olmaya başlayan, neyin hayır, neyin şerr olduğunu idrak edebilme melekesine sahip, şehvet isteklerine karşı kısmen direnme gücü bulunan nefstir. Adını "Andolsun nefse isyanını ve itaatını ilham edene." (eş-Şems,91/8) ayetinden alır. Bu mertebede zikir "Hû", seyr "seyr alellah"dır.
    Nefs-i mutmeinne: Kötü ve çirkin sıfatlardan kurtulup güzel ahlak ile hemhâl olan nefstir. Bu nefs, Cenab-ı Hakk'ın tevfîk ve inayetiyle sekînet ve yakîne mazhar olarak ıztıraplardan kurtulur. Bu makamda beşeriyet fena bulup "Nûr-i Muhammedi" zuhur ettiğinden nefs, hitab-ı ilahîye mazhar olur: "Ey itmi'nâna ermiş itâatkâr nefs!" (el-Fecr, 89/27) Bu makamın zikri "Hakk" ismidir. Seyri "seyr maallah"dır.
    Nefs-i râziye: Kendisi hakkında tecellî eden kaza hükümlerine tereddüdsüz teslim olup rıza gösteren nefsin makamıdır. Bu makam, salikin esrar-ı ilahiyyeye muttali olduğu makamdır. Zikir "Hay" ismidir. Seyr "seyr fillah"dır. Kur'an'daki: "Dön Rabbına, sen O' ndan râzî olarak" (es-Şems. 89/28) ayeti bu makama işarettir.
    Nefs-i merziyye: Allah ile kul arasında rızanın müşterek bir vasıf olduğu, kulun Allah'dan, Allah'ın kuldan râzî olduğu makamdır. Yukarda geçen ayetin devamı olan: "Rabbın da senden râzî olarak" ifadesi bunu göstermektedir. Bu makamda zikir "Kayyûm" ismi, seyr "seyr anillâh"dır.
    Nefs-i kâmile: Bu makamda salik, bütün marifet makamlarını kazanarak irşad mevkiine yükselir. Bu makam vehbîdir. Zikri "yâ Kahhâr!" ismi, seyri "seyr billâh"dır.
    - İnsan kendi başına nefsin mertebelerini aşabilir mi?
    - Sûfiler tarafından değişik şekillerde yapılan nefs makamlarına aid tasnifler genellikle itibarîdir. Bu bakımdan bunları insanın kendi başına aşması mümkün değildir. Mutlaka başında bir mürşid bulunmalıdır. Ayrıca yapılan bu tasnif çok kesin hatlarıyla birbirinden ayrılmış, matematiksel bir tasnif değildir. Zaman zaman tedahüller olabilir. Ayrıca "mülheme" makamı nefsin ilhama mazhar olduğu makamdır. Bu makam ancak ehliyetli ve liyakatli mürşidler marifetiyle aşılabilir. İlham almaya başlayan nefsin sahibi ucüb ve benliğe kapılabilir. Kendini "erdim" sanabilir. Böyle durumlar da "mezlaka-i akdâm" denilen ayak kaymalarına sebebiyet verebilir.
    - Nefs-i emmâre nedir? Nefs-i emmâreden kurtulmak için ne yapmalıyız?
    - Nefs-i emmare daima kötülük sayılan şeylere ilgi duyan ve sahibini o tür şeylere sevkeden nefstir. Yaptığı kötülüklerden de pek pişmanlık duymaz. Emmare konumunda bulunan bir nefsi şerîata riayet ve mu'tedil bir riyazatla terbiye etmeye çalışmak lazımdır. Bu bir irade eğitimidir. Nefsin hoşlandıklarını geri bırakarak onun her istediğini yapmak yerine, ona aklın ve şeriatın emirlerini yaptırmaya çalışmak gerekir. Nefs, genellikle çocuğa benzetilir. Çocuğunu sütten kesmek isteyen anne nasıl çocuğuna direnir ve bu direnmede iradesini ortaya koyar ve böylece muvaffak olursa, nefs-i emmare ile başa çıkmak için de sağlam bir irade ortaya koymak ve şeriat ölçüleri içinde mücahede etmek lazımdır.
    - Kalb hakkında bilgi verir misiniz?
    - Kalb birşeyin merkezi ve özü demektir. Birşeyi tersyüz etmek, değiştirmek veya değişkenlik anlamınada gelir. Kur'an'da genelde idrak ve anlama merkezi, düşünme ve kavrama gücü anlamına yaklaşık yerde geçmektedir. Kalb îman yeridir. Fıkıh ve kelam alimleri kavramak ve idrak anlamına "akıl" kelimesini tercih ederlerken, sûfiler "kalb" kelimesini tercih etmişlerdir.
    Sûfilerin başlangıçta anlama ve idrak manasında kullandığı bu kavram, sonraları daha bir derinlik kazanarak "gönül" anlamında kullanılır olmuştur. Sûfilere göre kalb aynı zamanda keşf ve ilham merkezidir. Çünkü kalb Hakk'ın tecellîgahıdır. Kalb, sevgi ve ilgi merkezi olduğundan sevgide birlik esastır. Kalb iki anlama gelir. Birincisi insanın sol memesinin altında çam kozalağını andıran et parçası, ikincisi ise insan bedenine tevdî edilen ruhanî ve rabbanî bir latifedir. Bunun cismanî kalb ile de bir ilişkisi vardır. Nitekim: "Gerçek şudur ki, kör olan gözler değil, gögüslerdeki kalblerdir." (el-Hacc, 22/46) ayeti buna delildir.

Kâdirilik

"Bizden önceki güneşler battı ve gitti Bizim güneşimiz ise batmayacak ebedi" Pir Abdulkadir-i Geylani (k.s.)

Allah’a (c.c.) sonsuz hamd olsun Rasul-i Zi-şan (s.a.s.) Efendimize ve pak, temiz al ve ashabına salat ve selam olsun

Allah aşkıyla yanan kalblerin buluştuğu , avam ve havassa manevi kirlerden gönüllerini arındırma yollarını öğreten Kadiriyye tarikatının kurucusu Gavs-ül Azam Seyyid Abdülkadir Geylani (k.s.a.) funduszeue.infor. Tarikat; O’nun ismine izafe edilerek Kadirilik olarak bilinmiştir.

Tarikatların intişar tarihi olarak h.2nci yüzyıl gösterilse de sistematik ve metodları belirlenmiş olarak, Kur’an ve sünnetten alınmış erkanıyla zuhur eden ilk tasavvufi mekteb Kadiriyye’dir.

Tarikat-ı Aliye-i Kadiriyye bu itibarla kurulmuş ilk ve en eski tarikattır Bu sebepten ona “Tarikatler ocağı” da denilebilir. Tarikat Piri Abdülkadir Geylani funduszeue.info’nin görüşleri tasavvuf aleminde her zaman müracaat edilen yegane merci olmuşturÇünkü O’nun tarikatı en sağlam temellere yani Kur’an ve sünnete sarsılmaz bir şekilde tutunmuştur Tarikate asla ve kat’a bid’at girmemiştir. Berrak, tertemiz, pırıl pırıl bir feyiz okyanusudur. Temel ilkesi daimi olarak Allah-ü Teala’yı anmak ve kalbi O’ndan başkasından kurtarmak, himmeti yüce olmak, hizmeti güzel yapmak, din kardeşlerinin eziyetlerine sabretmek olan tarikat; Kurucusu tarafından şu şekilde izah edilmiştir.

-Kadiri Tarikatının Temel İlkeleri-

Pir Abdülkadir Geylani funduszeue.info tesis buyurduğu tarikin ilkelerini şöyle beyan buyurmuştur:

Oğlu Abdurrezzâk'a şöyle vasiyet eyledi:

Ey oğlum! Allahü tealâ bize ve sana ve bütün müslümanlara tevfîk, başarı ve muvaffakiyet ihsân eylesin! Sana Allah'tan korkmanı ve O'na tâat üzere olmanı, dînimizin emir ve yasaklarına riâyet etmeni ve hudûdunu gözetmeni vasiyet ederim.

Ey oğlum! Allahü teâlâ bize, sana ve müslümanlara tevfîk versin! Bizim bu yolumuz, Kitap ve Sünnet üzere bina edilmiştir. Kalbin selâmeti, el açıklığı, cömertlik, cefâ ve ezâya katlanmak ve din kardeşlerinin kusurlarını affetmek üzere kurulmuştur.

Ey oğlum! Sana vasiyet ederim! Derviş yâni Allah adamlarıyla berâber ol. Meşâyıha, tasavvuf büyüklerine hürmeti gözet! Din kardeşlerinle iyi geçin! Küçük ve büyüklere nasîhat üzere ol. Dinden başka şey için kimseye düşmanlık etme!

Ey oğlum! Allahü teâlâ bize ve sana tevfîk versin! Fakirliğin hakîkati, senin gibi olana muhtaç olmaman, zenginliğin hakîkati ise, senin gibi olandan bir şey istememendir. Tasavvuf hâldir, söz değildir, söz ile de ele geçmez. Dervişlerden, Allah'tan başkasına ihtiyaç duymayan birisini görürsen, ona ilim ile değil, rıfk, yumuşaklık, güler yüz ve tatlı söz ile muâmele eyle! Zîrâ ilim onu ürkütür, rıfk, yumuşaklık ise çeker ve yaklaştırır.

Ey oğlum! Zenginlerle sohbetin, görüşmen izzet ile, onlara değer vermeyerek, fakirlerle görüşmen ise, kendine değer vermiyerek olsun.

İhlâs üzere ol! İhlâs, insanların görmesini hâtıra getirmeyip, yaradanın dâimâ gördüğünü unutmamaktır. Sebeplerde Allahü teâlâya dil uzatma. Her hâlde Allahü teâlâdan gelene râzı ve sükûn üzere ol. Allah adamlarının huzûrunda şu üç sıfat üzere bulun: Alcak gönüllülük, iyi geçinmek ve kötülüklerden arınmış bir kalb. Hakîkî yaşamak, nefsini öldürmenle, nefsinin arzularını, haram ve zararlı isteklerini yerine getirmemenle olur.

-Kadiri Tarikatında Zikir-

Kadirilikte zikir cehri olarak, yani açıktan, sesli olarak, dil ile kalbin bir arada çalıştırılmasıyla yapılır. Dilden kalbe, kalbden sırr, sırr-us sırr, hafa, ahfaya ve sonunda tüm vücuda yayılan zikrin sonunda mürid devamlı Hakk’ı zikreder duruma gelir. Toplu olarak yapıldığı gibi, ayrıca her müride tarif edilen münferid yapılan yevmi zikir ile funduszeue.info (c.c.) anılır. Zikir; İstiğfar, salavat-ı şerife, tevhid , lafza-i celal (Allah) ve tarikin usulünce belirlenmiş ve Mürşid-i Kamil tarafından tarif edilen esma-i hüsna’dan oluşur. Günlük zikirleri yerine getiren mürid, belirlenmiş günlerde yapılan cemaat halinde zikirlere de iştirak eder.

Bunun yanında Rabıta denilen ve Mürşid-i Kamil’e kalben bağlantı kurularak yapılan feyz alma metodu da tarikatın özelliklerinden ve vazgeçilmez unsurlarındandır.

-Kadirilik Hakkında Diğer Büyüklerin Sözleri-

Abdülkadir-i Geylani (k.s.a.) funduszeue.infon tarikatı, seyr-u süluk eğitimi hakkında kendi zamanında ve sonraki zamanlarda pek çok tasavvuf büyüğü görüş belirtmiştir Bunlardan birkaçını sunuyoruz.

a) Beka funduszeue.info (k.s.) (v) :

Abdülkadir Geylani funduszeue.info’nin tarikati, söz ile fiili, nefis ile kalbi birleştirmek, samimiyet ve teslimiyeti kucaklamak, Kitab ve sünneti her yerde, her an, her saniye ve her nefes hakim kılmak, Allah-ü Teala ile sabit olmaktır.

b) Adiyy b.Müsafir el-Hakkari (k.s.) (v) :

Geylani funduszeue.info’nin tarikati, kalbin ve ruhun muvakatiyle birlikte kaderin hükümleri altında nefsi kurutmak yani onu ilahi hükümlere uyar hale getirmek, Batın ile zahiri birleştirmek ve nefsin kötü sıfatlarından sıyırarak gaybda ve huzurda, faydada ve zararda, yakınlıkta ve uzaklıkta Hakk’ın rızasını gözetir dereceye ulaşmaktır.

c) Ebu Said Ali el-Kaylevi (k.s.) (v) :

Abdülkadir-i Geylani funduszeue.infon kuvveti Allah’tan, Allah için ve Allah iledir. Karşıtlarının gücü O’nun gücü karşısında çok zayıf kalır. O’na sarılmak suretiyle, kopması mümkün olmayan tarikat ipine bağlananlar pek çoktur. Allah-ü Teala O’nu hakikatteki tetkiki sebebiyle çok kıymetli bir makama yükseltmiştir.

ç) Ebu’l Hasan Ali funduszeue.info Heyti (k.s.) (v) :

O’nun tarikati tefviz (her şeyi, Allah’a havale etme), muvafakat (kadere rıza gösterme ve uyma), teberra (Hakk’ın sevmediklerinden uzaklaşma) idi. Ubudiyyet makamında kaim olan bir sır ile ubudiyet durağında hazır bulunarak kalbi masivadan arındırma, Hakk’ı şanına yakışmayan vasıflardan tenzih etme, Abdülkadir-i Geylani funduszeue.infon tarikatinin özelliklerindendi. O; Rububiyyetin istediği istikamette bir kulluğa sahipti O; tefrikadan uzak bir kuldu.

d) Ebu Amr Osman funduszeue.info el-Kureşi (k.s.) (v) :

O (k.s.a.) Şeyhimiz, imamımız ve efendimizdir. O ilimde, makamda ve halde herkesin önderidir.

e) Ahmed Er-Rufai (k.s.) (v) :

O’nun (k.s.a.) vasıflarını kim anlatabilir ki? O’nun derecesine kim ulaşabilir ki? O, şeriat denizi sağında, hakikat denizi solunda olandır. İsteyen istediği denizden kabını doldursun.

f) Muhyiddin-i Arabi (k.s) (v) :

Seyr-ü süluktaki tahkim derecesine müridlerini ulaştırabilen ender insanlardan biri, tasavvufun girift meselelerini ince izahlarla halleden, şanı yüce zat Efendimiz;

Abdülkadir-i Geylani’dir

g) Ahmed Kuddusi (k.s) (v) :

Ahir zamanda cehalet, gaflet, tembellik, bid’at, zinet ve dünyevi meşguliyetler çok olduğundan Kadiri tarikati bu ümmete funduszeue.info Abdülkadir-i Geylani funduszeue.infon tariki avam ve havassa şamildir.Çok geniştir ve müridlerine karşı da çok şefkatlidir.

-Kadiriliğin Coğrafi Yayılışı-

En yaygın tarikat olma özelliğini haiz olan Kadiriyye, daha Kurucusu Pir Abdülkadir Geylani funduszeue.info zamanında şarka ve garba yayılmıştıOğullarından Şeyh İsa (k.s.) Şam ve Mısır’da, Şeyh Musa (k.s.) Şamda, Şeyh Abdülaziz (k.s.)Sincar, İbrahim isminde bir diğer oğlu Vasıt’a yerleşmişlerdi. Bulundukları bölgeleri Kadirilik feyziyle dolduran bu zatlardan başka diğer çocuklarıda dünyanın çeşitli yerlerine seyahat etmiş ve tarikatı yaymışlardır Yemen, Suriye, Irak, Kuzey Afrika, Hindistan kısaca tüm orta ve doğu kıtalarında, doğu batı kuzey ve güneyde en yaygın tarikat olarak kaynaklara geçmiştir. Kadiriliğin Anadoluya gelişi Eşrefoğlu Rumi (v) vasıtasıyla olmuştur Daha sonraları Şeyh İsmail Rumi (k.s) (v) tarihinde İstanbul’a gelmiştir Oradanda tüm Anadolu’ya ve batıya, Avrupa’ya yayılan Tarikat-ı Kadiriyye’nin dünya üzerinde sayılamayacak kadar çok müntesibi olmuşturYüzyıllardır Ümmet-i Muhammed’e, feyz ve bereket kaynağı olmuş, milyonlarca mü’minin kalbine Allah (c.c.) ve Rasulü’nün (s.a.s.) aşkını yerleştirmiş, binlerce Veliyyullah, Allah Dostu mezun etmiş olan bu irfan mektebi seyr-ü sülukta en kısa, en sür’atli bir yol olarak her zaman en ön safta yer almıştır.

-Kadiriliğin Kolları-

Kısaca, Kadiri tarikatının şubeleri (kolları) hakkında bilgi vermek isteriz

1-Halisiyye: Kurucusu, Ziyaüddin Abdurrahman Halis Talebani Kerküki (k.s) (v) Halisiye Kerkük’te kurulmuştur. Zamanımızda Kadiri tarikinin en faal koludur. Anadolu’ya giriş yeri Urfa’dır Oradan tüm Türkiye’ye ve Avrupa’ya yayılmıştır

2-Eşrefiyye: Kurucusu, Eşrefoğlu Rumi (k.s) İznikte kurulmuştur.

3-Rumiyye: Kurucusu, İsmail Rumi (k.s) İstanbul

4-Garibiye

5-Hammadiye

6-Makdisiyye

7-İseviyye

8-Farıziyye

9-Cebertiyye

Gavsiyye

Bunlardan başka, Müştakiyye, Davudiye, Urabiyye, Kemaliye, Enveriyye ve daha pek çok şubesi bulunmaktadır Türkiye’de yaygın olan kol Halisiye’dir.

Menba-ı Feyz-i Ve’l Kemal olan Kadiri tarikatı hakkında cildler dolusu kitaplar yazılsa sonu gelmez Biz kısaca bilgiler sunmaya çalıştık. Kadiriyye; İnsan-ı Kamiller, evliyalar yetiştirmiş ve yetiştiren en üst seviyede bir İslam Okulu, İrfan mektebidir Tasavvufun yozlaştırılmaya çalışıldığı, müteşeyyihlerin cirit attığı, silsilesi belirsiz yolkesicilerin tasavvuf ehli gibi ortada dolaştığı zamanımızda; Kadiri Tarikatı en kuvvetli, silsilesi sapasağlam, Mürşid-i Kamilleri zahir ve batında olgun olması ve kurulduğu zamanki haliyle devam etmesi hasebiyle bu zamanda Hakk’a vardıran en sağlam bir kulp ve kopmaz bir iptir

Allah-ü Teala (c.c.) tüm Ümmet-i Muhammed’e (s.a.s.) bu yüce tarikatın feyzinden hissedar olmayı nasib etsin

Kaynaklar :

İslam Ansiklopedisi

Kalaid-ül Cevahir

Behcet-ül Esrar

Tomar-ı Turuk-u Aliyeden Kadiriyye Silsilenamesi (Sadık vicdani)

Sefine-i Evliya (Hüseyin Vassaf)

Evliyalar Ansiklopedisi

Miftah-ul İrşad

Halisa Seçkinleri