Besi Tavuğu Yetiştiriciliği

Etlik Piliç yetiştiriciliği nasıl yapılır? Etlik Piliç yetiştirirken nelere dikkat edilmeli gibi sorular, Etlik Piliç yetiştirmek isteyen kişilerce sorgulanıyor. İşte Etlik Piliç yetiştiriciliği ile ilgili bilinmesi gereken tüm bilgiler

Kanatlı hayvan yetiştiriciliği nasıl yapılır?

Kanatlı hayvan yetiştiriciliği denilince akıllara ilk gelen genelde tavuklar oluyor. Ancak kaz, ördek, hindi gibi hayvanlar da bu gruba girmektedir. Yine de bakım ve masraf açısından değerlendirildiğinde tavuk yetiştiriciliği daha makul görülmektedir. Ülkemizin bir çok yerinde kanatlı kümes hayvanı yetiştiriciliği yapıldığını görebiliriz. Yetiştiriciliğin genelde Marmara Bölgesi’nde daha yoğunlukta olduğunu söylemek mümkündür. Başta tavuk olmak üzere kanatlı hayvanları yetiştirmek için aşağıda belirtilen adımları takip edebilirsiniz:

Öncelikle hangi kanatlı hayvanı yetiştirmek arzu ettiğinize karar verin. Sonrasında bağlı bulunduğunuz İl Özel İdaresi’ne giderek tesisinizi kurmak arzu ettiğiniz alan için izin almanız önem arz ediyor. Kurum tesisinizin konumuna göre size onay veya ret veriyor.

Tesisiniz için onay satın aldıktan sonra tesis kurulum aşamasına geçebilirsiniz. Kuracağınız tesis için prefabrik, ev tipi konteyner ve çadır tesis türlerinden birisini seçebilirsiniz. Tabi bu noktada kararınızı verirken üretim yapacağınız kanatlı hayvan sayısı ve türü önem kazanmaktadır.

Tesis kurulum aşamasından sonra gerekli makineleri alarak işe koyulmalısınız. Örneğin bir tavuk çiftliği açacaksanız; tavuk besleme ekipmanları, kuluçka makineleri, tavuklarınız hastalandığında bu durumlara çözüm üretebilecek sistemler, tavuk atık sistemleri ve tavuk işleme sistemlerini tesisinizde bulundurmanız gerekmektedir.

Ekipmanları tamamladıktan sonra Kanatlı kümes hayvanı yetiştiriciliği üretimine geçebilirsiniz. Üretimden verim alabilmek için hayvanlarınızın veteriner kontrollerini, ilaçlarını ve yemlenmelerini aksatmamanız gerekmektedir.

Etlik Piliç yetiştiriciliği nasıl yapılır?

Kasaplık et tavukçuluğunda üretim süresinin çok kısa olması, birim alanda yoğun (entansif) üretim yapılabilmesi yemin ete dönüşme oranının yükskliği, iş gücünün diğer tarımsal işletmelere nazaran daha düşük olması, kırmızı etle kıyaslandığında tavuk etinin ucuz, kolesterol ve yağ oranının düşük , sindirimi kolay, besin değeri açısından iyi bir protein kaynağı olması sebebiyle etlik piliç eti üretimi hayvancılık piyasasında özel bir önem taşımaktadır.

Etlik piliç üretimi nasıl yapılır?

Etlik piliç üretimi yapmak isteyen üretici; ya kendisi bağımsız olaraks ya da piyasada çoğu zaman uygulanmakta olan çeşitli entegre firmalar ile protokol imzalayarak üretime başlar. Kendi başına üreticinin üretime başlaması durumunda; sağlık, altlık, civciv, yem, ilaç, nakliye, kesimhane, ambalajlama ve pazarlama işlemleri için bizzat kendisi değişik firmalar ile ilişki kurar. Bu sistem zor ve zahmet isteyen bir iştir. Diğer yöntem olan entegre firmalar ile protokol imzalayarak üretime başlarsa; yukarda sayılan tüm işlemleri entegre firma üstlenir. Üretici sadece civcivleri büyütüp kesimlik piliç oluncaya kadarki bakım ve idaresini yapar.

Bir üretici bu işe nasıl başlar?

Kümesi olmalıdır. Bu kümes kendinin ya da kiralık olabilir. Bu kümes ilk önce basınçlı su ile güzel bir şekilde yıkanır. Ardından dezenfektanlı suyla yıkanır. Kümes kuruması beklenir. Civcivler kümese alınmadan 1 hafta önce kümeslerin hazırlanması, bakım ve temizliği yapılıp, kontrollerinin tamamlanmış olması gerekir. Kuşların ve farelerin kümese girmeleri önlenmelidir. Kümesler kapalı tutulmalıdır. Radyanların çalışıp çalışmadığı kontrol yapılmalıdır. Civcivler kümese gelmeden 24 saat önce kümes sıcaklığı ayarlanmalıdır.

Kümesin girişine; toplam civciv adedini, ölen civciv adedini, yem tüketimini, aşılamaları, kullanılacak olan ilaçları yazmak için kümes kontrol kartı konmalıdır.

Kümes zeminine daha önce toz kireç serpilir. Daha sonra kümese, altlık olarak cm kalınlığında talaş ya da saman serilir. Altlığa konulacak talaşın iri planya talaşı olması ve reçinesiz olması istenir. Talaşın içinde yabancı maddeler (naylon kırpıntısı, tel parçası, taş vs.) olmamasına özen gösterilmelidir.. Altlık hafif olmalı ve rutubet oranı % 20 dolayında olmalıdır.

Yemlik ve suluklar temizlenir ve dezenfektanlı suyla güzel bir şekilde yıkanır. Civciv suluklarının akıtmazlık kontrolleri yapılır. Sulukların her biri sökülmeli, parçaları teker teker elden geçirilmeli, pas tutmuş metal parçalar gaz ile temizlenip hafifçe yağlanmalıdır. Bilhassa yağlar kontrol yapılmalıdır. Kümesin su deposu da temizlenmelidir.

Civcivlerin sıhhatli ve zayiatsız büyümeleri için onlara sıcaklık temin eden gereçlerin olması lazımdır. Bunlarda radyanlardır. Radyanlar yere çok yaklaştırılmamalıdır. Radyanların yerden yükseklikleri genel olarak bir insan boyunda olmalıdır. Radyan dolayındaki ahşap kısımlar korunmalıdıfunduszeue.infoık ve çevredeki eşyaların ateş alıp yangın çıkarabileceği unutulmamalıdır.

İlk günlük civcivleri ısı merkezlerinde yemlik ve suluk dolayında tutabilmek için her civcive ,5 m çapında ve cm yüksekliğinde karton ve duralitten daireler hazırlanır. Daireler içerisine isabet eden alanlarda altlıkların üzerinin kağıtla kaplanması belli bir süre için yararlıdır. Civciv büyütme daireleri 15 günden sonra kaldırılabilir.

Isı civciv sırt düzeyinde 0C arasında olmalıdır. Isı her hafta 3 0C düşürülerek kesime yakın 18 – 20 0C’lik sıcaklığa getirilmelidir.

Civcivlerin ve yemin güvenilir kaynaklardan temin edilmesi önemlidir.

Civciv

Civcivler Tarım Bakanlığı’nca ruhsatlandırılmış ve sertifikalandırılmış damızlık işletmelerinin kuluçkahanelerinden temin edilmelidir.

Yem

Yem Tarım Bakanlığı’nca ruhsatlandırılmış yem fabrikalarından temin edilmelidir.

Ayrıca yemler et tavukçuluğu için gerekli protein ve enerjiyi ihtiva etmelidir.

Civcivlerin ilk kabulü ve bakımı

Başarılı bir yetiştiricilik için civciv ve piliç döneminde bakım, besleme ve büyütme teknikleri önem taşır. Kuluçkadan yeni çıkan civcivler, çevre koşullarına oldukça duyarlıdır.

Bu nedenle ve özellikle ilk haftalarda özel bakım isterler.

Civcivleri getiren aracın çiftliğe girerken mutlaka dezenfekte edilmiş olması gerekir. Civcivlerin taşındığı kutular yıkanabilir maddelerden değilse derhal imha edilmeli, civcivler ısıtıcıların yanına yavaş yavaş bırakılmalıdır.

Etlik civciv ve piliç yetiştirilmesi için temiz ve uygun bir ortam gerekir. Bu ortam; sıcaklık, aydınlatma, havalandırma, rutubet, sıklık gibi faktörlerden oluşur.

Etlik piliçlerin enerji ihtiyacı fazladır. Civciv kümese alınır alınmaz ilk 3 saatte % 8,5 - 10’ luk şekerli su verilir. İçme sularına uygun vitaminler katılır.

Yer İhtiyacı

İyi bir yetiştirici, kümesine koyacağı civcivlerin sayısını, vereceği zayiatı da düşünerek yer ihtiyacını iyi hesaplamak zorundadır. Pek çok yetiştirici sıkışık yetiştirme sonucunda bir örnek olmayan bir sürü elde etmektedir.

Piliçler sıkışık olarak bulundurulmamalıdır. Kalabalık kümeslerde gelişme yavaşlar, ölümler artar. En uygunu kesim çağında m2’ye adet piliç çıkışı olacak şekilde kapasite belirlenmesidir. Başlangıçta kümes ısıtmayı kolaylaştıracak şekilde perdelerle bölünmelidir.

Yem ve Su İhtiyacı

Civcivler kuluçkadan çıktıktan en geç saat sonra yem yemeye ve su içmeye başlamış olmalıdır. Bu süre ne kadar kısa olursa civciv zaiyatı o kadar az olur. Civcivlere ilk günlerde el sulukları ile su, el yemlikleri ile yem verilir. Suluklara günde iki kez taze su konulur. Daha sonra günde bir defa yeterlidir. Civcivlerin ilk haftasında civciv başına 2 cm, 15 günden sonra 2,5 cm suluk kenar uzunluğu hesap edilir.

Yedi günlüğe kadar her 20 civciv için bir civciv suluğuda bulundurulmalıdır.

Su sıcaklığının derece olması tavsiye edilir. Civciv yemlikleri plastik ise hayvana bir yemlik yeterlidir. Otomatik yemlikler ve uzun yemlikler kullanılıyorsa civciv başına 4 cm yemlik mesafesi ayarlanmalıdır. Sonra bu aralık 10 cm’ ye çıkarılmalıdır. Tüp yemliklerde bir yemlikten piliç yem yiyebilir.

Sıcaklık

Tavuklar sabit vücut ısısına sahip hayvanlar olup, ter bezleri olmadığından vücut ısılarını çevre ısısına uyduramazlar. Bunun için kümes ısısının fazla farklılık göstermemesi gerekir. Kümesin ısısı perde sistemi ile alan daraltılarak soba veya radyanlar kullanılarak sağlanmalıdır.

Civciv koyacağımız kümesin, kümes ve civciv seviye sıcaklıkları aşağıdaki gibi olmalıdır. (Tablo 1)

Havalandırma İhtiyacı :

Tavukların ter bezi yoktur. Vücüttaki su; idrar ve solunum yoluyla atılır. Onun için kümesin nemi artar, havası bozulur. Kümeste amonyak kokusu oluşur. (Bu koku genizde yanma, gözlerde yaşarma yapar.)

Civcivlerin kümese geldiği ilk iki gün hava bacaları ve pencereler kapalı bulunmalıdır. 3 günden sonra, koku hissedilince havalandırma yapılır. Havalandırma, kümes sıcaklığını bozmayacak şekilde dikkatlice yapılmalıdır. Havalandırma sırasında civciv ve piliçler üzerinde hava ceryanı olmamasına dikkat edilmelidir.

Tamamen kapalı kümeslerde, termostatlı vantilatörler havalandırmayı sağlar. Açık kümeslerde perde ve kepenkler günde birkaç kez açılıp kapatılır. Civcivler haftalık olunca perdeler kaldırılır.

Kümese vantilatör konacaksa, 12 metreden dar kümeslerde sadece soğuk tarafa bakan duvara konur. Hava giriş delikleri öbür duvara açılır. 12 metreden geniş kümeslerde her iki duvarada vantilatör konur.

Rutubet

Kuru havada tozuşma olur. Kümesin havası tozlanır. O zaman duvarlara su püskürtülebilir. Böylece nem oranı artar. Kümeste rutubetin % 60 olması iyidir. Fazla nemli olması ise zararlıdır. Özellikle altlığın rutubeti çok önemlidir. Hayvanların altının ıslak olması tavsiye edilmez. Bir çok hastalık altlıkla bulaşır.

Aydınlatma

Etlik civciv ve piliçlerin daha kısa bir zaman içerisinde büyümelerini sağlamak için aydınlatma gereklidir. Işık şiddeti ilk 10 gün m2’ye wat, daha sonra m2’ye ,5 wattan fazla olmamalı ve kümesin her yerinde eşit bir aydınlatma yapacak kadar olmalıdır. Ampullerin yerden yüksekliği 2 metre civarında olmalı ve düşük watlı çok ampulle aydınlatma tercih edilmelidir.

Elektrik kesilmelerinde yığılmaların önlenmesi için alıştırma amacıyla; geceleri 1 saatlik karartma dışında tam aydınlatma uygulanmalıdır. Bu karartma esnasında gaz feneri ve gaz lambası veya düşük watlı mavi boyalı tek bir ampul yakılmalıdır.

Etlik Piliçlerin Beslenmesi

Etlik piliçler çabuk ve fazla yem tüketirler. O yüzden çabucak da gelişirler. Hayvan büyüdükçe kazanacağı canlı ağırlığa göre yem tüketimi de artar. En kısa sürede, en hızlı büyümeyi sağlamak için serbest yemleme uygulanır.

Neler verilmeli?

Her dönemde farklı yem yedirilir. Yem fabrikaları bu yemleri civciv ve piliç dönemlerine göre ihtiyaç duyulan protein ve enerji ihtiyaçları gözönüne alarak hazırlarlar. Her pilicin yem tüketimi aynı olmaz. Pilicin ırkına göre, hasta olup-olmamasına göre ve cinsiyetine göre yem tüketimi farklı olur. Erkek piliçler daha çok yem tüketir ve daha hızlı gelişirler.

Suda, beslenmede önemli bir yer tutar. Su içilebilir kalitede olmalıdır.

Çevrenin ısısı yem ve su tüketimini etkiler. Kümeste ısı düşerse, yem tüketimi artar, su tüketimi azalır. Isı artarsa yem tüketimi azalır, su tüketimi fazlalaşır. En uygun kümes ısısı, yaşa göre Tablo 1’de verilmiştir.

Kesim

Üretim dönemi uzunluğu; kesim ağırlığına, pazar şartlarına, tüketicilerin karkas piliç ağırlığı taleplerine, yem fiyatlarına, broiler satış fiyatına ve işletme şartlarına bağlı olarak değişebilmekte olup hafta arasıdır.

-Bu sürede 1,,2 kg. canlı ağırlığa ulaşan piliçler, gram temizlenmiş ağırlığa (karkas) ulaşırlar.

-Kesimden saat öncesi yem verilmez. 2 saat önce de su verilmez.

-Kesim için tavuklar toplanırken kümeste panik yaratılmamalıdır. Bunun için;

-Kümes ortamının ışığı azaltılarak hayvanların panik yapması engellenmelidir.

-İşçiler tecrübeli olmalı,

-Piliç grupları ’ lük sürüler halinde paravanalarla çevrilmeli,

-Bir işçi piliçten fazlasını taşımamalı,

-Yakalanan piliçler taşıma kafeslerine dikkatlice konmalı,

-Kafesten alırken de titiz ve dikkatli olmalıdır.

Pazarlama

Etlik piliçler haftalık olunca, kesimhanelerde kesilip, temizlenip, ambalajlanarak pazarlanırlar.

Kârını artırmak İçin üreticinin; yem zayiatı olmamalı, ölüm oranı % 5’i geçmemeli, hayvanları zamanında pazarlayabilmeli ve etlik piliç fiyatlarını iyi takip etmelidir.

Kârını artırmak İçin üreticinin; yem zayiatı olmamalı, ölüm oranı % 5’i geçmemeli, hayvanları zamanında pazarlayabilmeli ve etlik piliç fiyatlarını iyi takip etmelidir.