Sarkoidoz Akciğer
Sarkoidoz
Sarkoidoz (Sarcoidosis ya da Besnier-Boeck hastalığı), bağışıklık sisteminin anormal çalışmasından dolayı ortaya çıkan, akciğerlerin yanı sıra çok sayıda organı da etkileyen sistemik bir hastalıktır.[1][2][3][4][5] Hastalık çoğunlukla 20 ile 40 yaş arasında ortaya çıkmaktadır, Afrika kökenlilerde daha sıktır. Kesin nedeni henüz bulunamamıştır.[1][2]
Nedenler[değiştir Sarkoidoz Nedir? - Prof. Dr. Benan &#;ağlayan
Sarkoidoz nedeni tam olarak bilinmeyen en sık akciğer ve göğüs içerisindeki lenf bezleri olmak üzere tüm doku ve organları tutabilen sistemik bir hastalıktır. Hastalık bağışıklık sisteminin bugün için tam aydınlatılamamış bir mekanizma ile harekete geçmesiyle ortaya çıkar. En sık görüldüğü yaş aralığı yaş arasıdır ve kadınlarda biraz daha sık rastlanılır.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Hastaların çoğu asemptomatiktir yani herhangi bir rahatsızlık yoktur. Bu hastalarda teşhis genellikle başka nedenlerde çekilen akciğer grafisi veya tomografide büyümüş lenf bezlerinin görülmesi ile konulur. Hastalık lenf bezlerinin dışında akciğer dokusunda da bulunduğu zaman öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi semptomlara neden olur. Solunum sistemi ile ilgili bu belirtilerin yanı sıra bazı hastalarda halsizlik, çabuk yorulma, eklem ağrıları, ateş, bacakların ön yüzünde kırmızı sert ve kabarık nodüllerin ortaya çıkması gibi belirtiler olabilir. Ayrıca sarkoidozun etkilediği organa ait belirtiler görülebilir.
Hastalığın teşhisi nasıl konulur?
Hastalığın tanısı için ilk adım akciğer grafisi çekilmesidir. Akciğer grafisinde sarkoidoz ile ilgili bulguların görülmesi durumunda bilgisayarlı tomografi çekilmeli ve lezyonlar detaylı olarak incelenmelidir. Sarkoidoz hastalarında genellikle lenf bezleri tutulduğundan tomografide büyümüş lenf bezleri kolaylıkla görülebilir. Ancak hastalığın kesin tanısının konulabilmesi için bu lenf bezlerinin bronkoskopik bir teknik olan EBUS yöntemi ile örneklenmesi gerekir. EBUS ayaktan hastaneye yatış gerekmeden yapılan endoskopik bir biyopsi yöntemidir ve alınan biyopsi sayesinde lenfoma, tüberküloz ve diğer sistemlerin kanserleri ile ayırıcı tanı yapma mümkün olur.
Sarkoidoz hastalığı akciğerler veya göğüs içi lenf bezleri değil de bir başka organı tutuyorsa ilgili organdan biyopsi yapılarak tanıya ulaşılması mümkündür.
Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?
Sadece lenf bezlerinin tutulduğu evre I olgularda, hastanın yaşam kalitesin etkileyecek semptom yoksa tedavi gerekmez. Bunlar genellikle genç hastalardır ve tanı rastlantısal olarak çekilen akciğer grafisinde lezyonların görülmesi ile konulur. Bu hastalarda % oranında birkaç yıl içerisinde hastalığın kendiliğinden gerilediği görülür. Hastanın yaşam kalitesini bozan semptomların varlığında veya tutulan organın fonksiyonlarında bozulma ortaya çıktığında ise tedavi gerekir. Tedavi uzun sürelidir ( ay) ve nüksler olabilir.
Sarkoidoz
Tıp bilimindeki gelişmeler sayesinde, günümüzde çok farklı semptomlara neden olan hastalıklar kolaylıkla teşhis edilebilir hâle gelmiştir. Özellikle bağışıklık sistemindeki çeşitli bozukluklardan ileri gelen yeni romatolojik rahatsızlıklar tanımlanmış ve tedavileri konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Bu hastalıklardan biri sarkoidozdur.
Sarkoidoz Nedir?
Sarkoidoz; bağışıklık sisteminin vücuttaki çeşitli dokulara karşı reaksiyon göstermesiyle ortaya çıkan, her bir hasta için farklı klinik tablolara neden olan bir romatolojik hastalıktır. Diğer bağışıklık sorunlarından farklı olarak sarkoidoz hastalığı, dokularda granülom adı verilen iltihaplı dokulara neden olur. Sarkoidoz, tüberkülozda (verem) görülen cilt bozukluklarına benzer granülomlar oluştursa da enfeksiyon kaynaklı bir rahatsızlık değildir.
Sarkoidoz vücutta hemen her dokuyu tutabildiğinden, diğer romatolojik hastalıkların aksine tutulan organ veya sisteme göre çok çeşitli klinik belirtilere yol açabilir. Bununla birlikte sarkoidoz en sık lenf bezlerinde, akciğerlerde, gözlerde ve ciltte semptomlara sebep olur.
Sarkoidoz Neden Olur?
Mevcut klinik yaklaşımda sarkoidozun temel nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, yapılan araştırmalar sarkoidozun belirli yaş grupları, cinsiyet ve ırk özelliklerinde daha sık ortaya çıktığını göstermiştir. Buna göre, sarkoidozun aşağıdaki özelliklere sahip kişilerde görülme riski daha yüksektir:
• Kadınlarda erkeklere oranla daha sık gözlenir.
• Afrika kökenli bireylerde sarkoidoz gelişme ihtimali daha yüksektir.
• Ailesinde sarkoidoz hastalığı olan kişilerde, toplumun geri kalanına kıyasla daha sık görülür.
• Sarkoidoz, çocuklarda nadiren izlenirken; 20 ila 40 yaş arasındaki kişiler risk grubu içinde kabul edilir.
Bunlarla beraber, sarkoidoza yol açan bağışıklık sistemi reaksiyonunun henüz tanımlanmamış bir virüs, bakteri, toz ve kimyasallar nedeniyle tetiklendiği; ancak bağışıklık sistemine ait reaksiyonun kontrolsüz hâle gelerek vücut dokularında yaygınlaştığı düşünülmektedir.
Sarkoidoz Belirtileri Nelerdir?
Sarkoidozun klinik semptomları hastalara göre değişkenlik gösterir. Bu doğrultuda, bazı hastalarda herhangi bir belirti izlenmezken, bazı kişilerde çok farklı vücut dokularını ilgilendiren klinik tablo ortaya çıkabilir. Buna göre aşağıdaki belirtiler sarkoidoz seyrinde tespit edilebilir:
• Hâlsizlik, yorgunluk
• Eklem ağrısı
• Ateş
• Kilo kaybı
• Akciğer tutulumunda; kuru öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi belirtiler
• Sindirim sistemi tutulumunda; ağız kuruluğu, karında şişlik, hazımsızlık, ishal gibi belirtiler
• Gözlerdeki tutulumda; gözde kuruluk, göz ağrısı, kaşıntı, görme kaybı, yaşarma gibi problemler
• Ciltteki tutulumda; ciltte kızarıklık, döküntü, saç dökülmesi gibi dermatolojik belirtiler
• Sinir sistemi tutulumunda; epileptik nöbetler, işitme kaybı, baş ağrısı gibi nörolojik belirtiler
Sarkoidoz Tanısı Nasıl Konur?
Sarkoidoz; vücutta birçok farklı dokuyu etkileyerek iltihaplanmaya yol açabildiğinden, diğer bazı hastalıklarla benzer klinik tablolara neden olabilir. Bu nedenle sarkoidozun klinik tanısını koymak bazı hastalarda oldukça güçtür. Uzman bir hekim tarafından hastanın öykü sorgulamasının ayrıntılı olarak yapılması ve detaylı fizik muayene ile değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
Fizik muayene esnasında büyümüş lenf bezleri, cilt lezyonları, akciğer ve kalp problemleri ile karaciğer ve dalak büyüklükleri tespit edilebilir. Akciğerde oluşan granülomların tespit edilmesi adına akciğer röntgeni, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans (MR) görüntüleme sıklıkla başvurulan yöntemlerdendir. Akciğerde gelişen granülomlardan bronkoskopi yötemi ile biyopsi alınarak tanı koyulabilir. Akciğerdeki hastalığın yaygınlığının değerlendirmesi ve solunum kapasitesi ölçümü solunum fonksiyon testleri ile yapılabilir.
Sarkoidoz Tedavisinde Neler Yapılır?
Mevcut klinik yaklaşımda sarkoidozun kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Sarkoidozun yol açtığı klinik belirtilerin kontrol altına alınarak hastanın hayat kalitesinin arttırılması, tedavinin asıl hedefini oluşturur. Sarkoidozun klinik belirtileri ve semptomların şiddeti hastalara göre değişkenlik arz ettiğinden, tedavi hastanın klinik durumuna göre planlanır.
Tedavide sıklıkla iltihabi reaksiyonu baskılayan kortikosteroid ilaçları veya bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Hastanın durumuna göre tedavi birkaç yıl süreyle devam edebilir. Özellikle göz, akciğer, kalp veya sinir sisteminin etkilendiği vakalarda yoğun ilaç tedavisinin yapılması gerekebilir.
Sarkoidozun Komplikasyonları Nelerdir?
Sarkoidoz, uygun zamanda tedavi verilmediği takdirde, dokularda çeşitli düzeylerde hasara yol açabilir. Sarkoidoz kronik ve uzun dönem seyirli bir hastalık olduğundan, hastalık süresince ve uzun süren tedaviye bağlı olarak çeşitli rahatsızlıkların gelişme riski mevcuttur. Bu anlamda, aşağıdaki sağlık sorunları sarkoidozun seyri esnasında görülebilmektedir:
• Akciğer enfeksiyonları
• Katarakt
• Glokom (göz tansiyonu)
• Böbrek yetmezliği
• Kalp atım ritminde bozulma (aritmi)
• Yüz felci
• Kısırlık
nest...
Sarkoidoz Nedir? - Prof. Dr. Benan &#;ağlayan
Sarkoidoz nedeni tam olarak bilinmeyen en sık akciğer ve göğüs içerisindeki lenf bezleri olmak üzere tüm doku ve organları tutabilen sistemik bir hastalıktır. Hastalık bağışıklık sisteminin bugün için tam aydınlatılamamış bir mekanizma ile harekete geçmesiyle ortaya çıkar. En sık görüldüğü yaş aralığı yaş arasıdır ve kadınlarda biraz daha sık rastlanılır.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Hastaların çoğu asemptomatiktir yani herhangi bir rahatsızlık yoktur. Bu hastalarda teşhis genellikle başka nedenlerde çekilen akciğer grafisi veya tomografide büyümüş lenf bezlerinin görülmesi ile konulur. Hastalık lenf bezlerinin dışında akciğer dokusunda da bulunduğu zaman öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi semptomlara neden olur. Solunum sistemi ile ilgili bu belirtilerin yanı sıra bazı hastalarda halsizlik, çabuk yorulma, eklem ağrıları, ateş, bacakların ön yüzünde kırmızı sert ve kabarık nodüllerin ortaya çıkması gibi belirtiler olabilir. Ayrıca sarkoidozun etkilediği organa ait belirtiler görülebilir.
Hastalığın teşhisi nasıl konulur?
Hastalığın tanısı için ilk adım akciğer grafisi çekilmesidir. Akciğer grafisinde sarkoidoz ile ilgili bulguların görülmesi durumunda bilgisayarlı tomografi çekilmeli ve lezyonlar detaylı olarak incelenmelidir. Sarkoidoz hastalarında genellikle lenf bezleri tutulduğundan tomografide büyümüş lenf bezleri kolaylıkla görülebilir. Ancak hastalığın kesin tanısının konulabilmesi için bu lenf bezlerinin bronkoskopik bir teknik olan EBUS yöntemi ile örneklenmesi gerekir. EBUS ayaktan hastaneye yatış gerekmeden yapılan endoskopik bir biyopsi yöntemidir ve alınan biyopsi sayesinde lenfoma, tüberküloz ve diğer sistemlerin kanserleri ile ayırıcı tanı yapma mümkün olur.
Sarkoidoz hastalığı akciğerler veya göğüs içi lenf bezleri değil de bir başka organı tutuyorsa ilgili organdan biyopsi yapılarak tanıya ulaşılması mümkündür.
Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?
Sadece lenf bezlerinin tutulduğu evre I olgularda, hastanın yaşam kalitesin etkileyecek semptom yoksa tedavi gerekmez. Bunlar genellikle genç hastalardır ve tanı rastlantısal olarak çekilen akciğer grafisinde lezyonların görülmesi ile konulur. Bu hastalarda % oranında birkaç yıl içerisinde hastalığın kendiliğinden gerilediği görülür. Hastanın yaşam kalitesini bozan semptomların varlığında veya tutulan organın fonksiyonlarında bozulma ortaya çıktığında ise tedavi gerekir. Tedavi uzun sürelidir ( ay) ve nüksler olabilir.
Sarkoidoz
Tıp bilimindeki gelişmeler sayesinde, günümüzde çok farklı semptomlara neden olan hastalıklar kolaylıkla teşhis edilebilir hâle gelmiştir. Özellikle bağışıklık sistemindeki çeşitli bozukluklardan ileri gelen yeni romatolojik rahatsızlıklar tanımlanmış ve tedavileri konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Bu hastalıklardan biri sarkoidozdur.
Sarkoidoz Nedir?
Sarkoidoz; bağışıklık sisteminin vücuttaki çeşitli dokulara karşı reaksiyon göstermesiyle ortaya çıkan, her bir hasta için farklı klinik tablolara neden olan bir romatolojik hastalıktır. Diğer bağışıklık sorunlarından farklı olarak sarkoidoz hastalığı, dokularda granülom adı verilen iltihaplı dokulara neden olur. Sarkoidoz, tüberkülozda (verem) görülen cilt bozukluklarına benzer granülomlar oluştursa da enfeksiyon kaynaklı bir rahatsızlık değildir.
Sarkoidoz vücutta hemen her dokuyu tutabildiğinden, diğer romatolojik hastalıkların aksine tutulan organ veya sisteme göre çok çeşitli klinik belirtilere yol açabilir. Bununla birlikte sarkoidoz en sık lenf bezlerinde, akciğerlerde, gözlerde ve ciltte semptomlara sebep olur.
Sarkoidoz Neden Olur?
Mevcut klinik yaklaşımda sarkoidozun temel nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, yapılan araştırmalar sarkoidozun belirli yaş grupları, cinsiyet ve ırk özelliklerinde daha sık ortaya çıktığını göstermiştir. Buna göre, sarkoidozun aşağıdaki özelliklere sahip kişilerde görülme riski daha yüksektir:
• Kadınlarda erkeklere oranla daha sık gözlenir.
• Afrika kökenli bireylerde sarkoidoz gelişme ihtimali daha yüksektir.
• Ailesinde sarkoidoz hastalığı olan kişilerde, toplumun geri kalanına kıyasla daha sık görülür.
• Sarkoidoz, çocuklarda nadiren izlenirken; 20 ila 40 yaş arasındaki kişiler risk grubu içinde kabul edilir.
Bunlarla beraber, sarkoidoza yol açan bağışıklık sistemi reaksiyonunun henüz tanımlanmamış bir virüs, bakteri, toz ve kimyasallar nedeniyle tetiklendiği; ancak bağışıklık sistemine ait reaksiyonun kontrolsüz hâle gelerek vücut dokularında yaygınlaştığı düşünülmektedir.
Sarkoidoz Belirtileri Nelerdir?
Sarkoidozun klinik semptomları hastalara göre değişkenlik gösterir. Bu doğrultuda, bazı hastalarda herhangi bir belirti izlenmezken, bazı kişilerde çok farklı vücut dokularını ilgilendiren klinik tablo ortaya çıkabilir. Buna göre aşağıdaki belirtiler sarkoidoz seyrinde tespit edilebilir:
• Hâlsizlik, yorgunluk
• Eklem ağrısı
• Ateş
• Kilo kaybı
• Akciğer tutulumunda; kuru öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi belirtiler
• Sindirim sistemi tutulumunda; ağız kuruluğu, karında şişlik, hazımsızlık, ishal gibi belirtiler
• Gözlerdeki tutulumda; gözde kuruluk, göz ağrısı, kaşıntı, görme kaybı, yaşarma gibi problemler
• Ciltteki tutulumda; ciltte kızarıklık, döküntü, saç dökülmesi gibi dermatolojik belirtiler
• Sinir sistemi tutulumunda; epileptik nöbetler, işitme kaybı, baş ağrısı gibi nörolojik belirtiler
Sarkoidoz Tanısı Nasıl Konur?
Sarkoidoz; vücutta birçok farklı dokuyu etkileyerek iltihaplanmaya yol açabildiğinden, diğer bazı hastalıklarla benzer klinik tablolara neden olabilir. Bu nedenle sarkoidozun klinik tanısını koymak bazı hastalarda oldukça güçtür. Uzman bir hekim tarafından hastanın öykü sorgulamasının ayrıntılı olarak yapılması ve detaylı fizik muayene ile değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
Fizik muayene esnasında büyümüş lenf bezleri, cilt lezyonları, akciğer ve kalp problemleri ile karaciğer ve dalak büyüklükleri tespit edilebilir. Akciğerde oluşan granülomların tespit edilmesi adına akciğer röntgeni, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans (MR) görüntüleme sıklıkla başvurulan yöntemlerdendir. Akciğerde gelişen granülomlardan bronkoskopi yötemi ile biyopsi alınarak tanı koyulabilir. Akciğerdeki hastalığın yaygınlığının değerlendirmesi ve solunum kapasitesi ölçümü solunum fonksiyon testleri ile yapılabilir.
Sarkoidoz Tedavisinde Neler Yapılır?
Mevcut klinik yaklaşımda sarkoidozun kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Sarkoidozun yol açtığı klinik belirtilerin kontrol altına alınarak hastanın hayat kalitesinin arttırılması, tedavinin asıl hedefini oluşturur. Sarkoidozun klinik belirtileri ve semptomların şiddeti hastalara göre değişkenlik arz ettiğinden, tedavi hastanın klinik durumuna göre planlanır.
Tedavide sıklıkla iltihabi reaksiyonu baskılayan kortikosteroid ilaçları veya bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Hastanın durumuna göre tedavi birkaç yıl süreyle devam edebilir. Özellikle göz, akciğer, kalp veya sinir sisteminin etkilendiği vakalarda yoğun ilaç tedavisinin yapılması gerekebilir.
Sarkoidozun Komplikasyonları Nelerdir?
Sarkoidoz, uygun zamanda tedavi verilmediği takdirde, dokularda çeşitli düzeylerde hasara yol açabilir. Sarkoidoz kronik ve uzun dönem seyirli bir hastalık olduğundan, hastalık süresince ve uzun süren tedaviye bağlı olarak çeşitli rahatsızlıkların gelişme riski mevcuttur. Bu anlamda, aşağıdaki sağlık sorunları sarkoidozun seyri esnasında görülebilmektedir:
• Akciğer enfeksiyonları
• Katarakt
• Glokom (göz tansiyonu)
• Böbrek yetmezliği
• Kalp atım ritminde bozulma (aritmi)
• Yüz felci
• Kısırlık