Karanlığın Öteki Yüzü

İlk filmini 'de seyirci ile buluşturan Özcan Alper'e ilk sorum
o yıllardan bu zamana bir film üretirken olumlu olarak değişen bir şeylerin olup olmadığıydı.

"On beş yıl geçmiş. Olumlu olarak değişen bir şey yok, tam tersine kötüleşti maalesef. Sinema üretimi doğrudan endüstrisiyle ve doğal olarak da ekonomiyle ilişkisi olan bir sanat dalı olduğu için ülkedeki
ekonomi nasıl yirmi kat kötüleştiyse sinemada bütçe bulmak da bu anlamda daha kötüleşti. civarında daha 'liberal ekonomi' olduğundan sinemada anlattıklarımıza bu kadar karışılmıyordu. sonrası tabii sansür ve sanatın kontrol altına alınmaya çabalanması da bunu etkiliyor."

Karanlık Gece filminden bir kare

Karanlık Gece'nin ilk fikri yıllarına dayanıyor. Senaryo sürecine daha sonrasında Murat Uyurkulak da dahil oluyor. Adalet için failin savaşması, film bittiğinde umut dolu olmama sebep oluyor, bu yüzden failin penceresinden olaya bakmaya nasıl karar verdiklerini sorarak filmi konuşmaya başlıyoruz. Filmi Nuh Köklü'ye adadığını da ben yine buraya not düşmek istiyorum. Alper, Murat Uyurkulak'la öncesinde bir dijital proje için çalıştıklarını ve bu birliktelikle dil ortaklığı kurduklarını dile getirdi.

"Genel olarak ülkedeki linç psikolojisi ve insanların en ufak bir durumda bile neredeyse birbirlerini öldürecek noktaya gelmiş olması Bütün bunlar beni etkiledi. Üzeri örtülmüş kötülükle ilgili bir film yapmaya itti beni. Murat'a gelince, ben edebiyatçılarla çalışmayı seviyorum. Bazen senaryoyu biriyle tartışmak isterseniz, ben de galiba artık kafamın içinde değil de başka biriyle bu meseleleri tartışmak istedim. Bugün de seyirci ile filmi izlerken de iyi ki Murat'la çalıştık diyorum."

Karanlık Gece filminden bir kare

Özcan Alper filmin çekim mekânlarını kendi araştıran bir yönetmen, bu film sürecinde de araştırmalar sırasında senaryo iyice şekillenmiş. Film Toroslarda geçiyor. Bu filmin de neden Karadeniz'de geçmediğini düşünürken "Torosları seçme sebebinin obruklar ve onun kattığı metafor olabilir mi?" diye düşündüm ve sordum:

"İki sebebi var bunun, hikâyenin daha sert bir coğrafyada geçmesi gerektiğini biliyordum. Karadeniz Toroslara göre daha yeşil ve ormanlarıyla bu sertliği örten bir coğrafya. Toroslarda olması daha gerçekçi geldi. Senaryo yazarken belli bir noktaya geldikten sonra mekânlara gidip kendim bakmayı, bulmayı ve mekânlara göre yeniden senaryoyu değiştirmeyi, katkılar sağlamayı doğru buluyorum."

"Mekânı sadece arka fon olarak kullanmıyorum, aslında tam tersine hikâyenin bir parçası ve başrollerinden biri gibi gördüğüm için bir karakter olarak kullanmaya çalışıyorum. Filmi çektiğimiz Gidengelmez Dağları bölgesinde obruk olduğunu biliyordum tabii ama bu kadar çok obruk olduğunu bilmiyordum, keşiflerde öğrendim."

Mekânları konuşurken Yaşar Kemal ilhamından da bahsettik.👀

Karanlık Gece filminden bir kare, İshak (Berkay Ateş)

İshak karakterini oynayan Berkay Ateş, film için motor kullanmasını, saz çalmasını öğrendi, ayrıca obruklara inmek için temel dağcılık eğitimi aldı. Hem fiziksel hem de ruhsal olarak hazırlanılması gereken bir rol olunca, Berkay Ateş’in cast’a dahil olma sürecini ve hazırlık bir sürecini de konuştuk.

"Filmin senaryo danışmanlarından da olan psikiyatrist Erdoğan Özmen ile de görüşmeler yaptı Berkay, suçluluk psikolojisini daha iyi anlamak için. Bunun dışında motor için kursa gitti, saz çalmayı öğrendi onun bu filme hazırlanma tutkusunu görünce açıkçası inanılmaz mutlu oldum."

Karanlık Gece filminden bir kare

Filmde “öteki" olmanın yükünü aslında iki karakterde, hem Ali'de hem de İshak'ta görüyoruz, buna nasıl karar verdiniz? 

"Sadece mağdur olan Ali'nin tarafından hikâyeyi anlatsaydık başka bir şey olacaktı ama söz konusu olan esas mesele kötülük olduğu için o kötülüğü gerçekleştirenlerin, yani failin tarafına geçmemiz gerekiyordu. Çok bıçak sırtı bir konu aslında, düşünsenize ana karakteriniz aslında kötü olan tarafta. Bir kahramandan çok antikahraman. Bunun kendi içinde zorlukları vardı tabii. Özellikle de yazma sürecinde  Murat'la üzerinde durduğumuz meselelerden biriydi. Kasabada bu kötülüğe bulaşmış olanların, bu suçun üzerini örtenlerin fazla karikatürize olmasını istemiyorduk."

Filmden bir kare, Ali (Yiğit Cem Üzümoğlu)

"Ali kentten gelen biri olarak daha çok güzelliğin peşinde, dinlediği müzikte bile bir idealin peşinde. Doğrudan bir siyasi bir figür değil ve herhangi bir siyasi düşünceyi temsil etmiyor. Zaten hayatın içinde bir öteki aslında. O yüzden filmi 'da çekerken yedi yıl öncesini gibi düşünmüştük, yani Gezi öncesi gibi düşünmüştük. Ali'yi de aslında Gezi'ye katılan, belki de kimilerine göre büyük siyasi idealleri olmayan ama gerektiğinde tek bir ağaç için hayatını verebilecek Ali İsmail Korkmaz'lar gibi pek çok genci temsil ediyordu. Doğrudan Ali İsmail Korkmaz da demek istemedik çünkü bu kurmaca bir hikâye. Ben o yedi yıl yetmiş yıl gibi de diyorum şuç ve üzerini örtme deyince, bir Sabahattin Ali hikâyesi gibi de bakabiliriz Ali'ye."

Film de obruk kadar önemli başka bir metafor da var. Ali'nin peşinde olduğu o güzellik. Nesli tükenen bir hayvan Karakulak, onun için görsel efektler gibi zor bir süreç olmuştur diye düşünüyorum, o süreçten de bahsedebilir miyiz?

"Doğa insan ilişkisini, devletin ve erkek egemenliğinin öteki üzerindeki hakimiyetini, tahakkümünü konuşuyoruz ama aslında insanın doğa üzerindeki tahakkümüne çok fazla tartışma alanı bulmuyoruz. Pandemide iyice anladık bunun önemini ama bu fikir ondan önce felsefi olarak aklımdaydı. Anadolu'da çok az kaldığı düşünülen Karakulak üzerinden vicdana dair bir noktada bu konu. Biz çalışırken güzel gelişmeler oldu, pandemide önce sesini kaydettiler, sonra görüntülerinin çıkması bizim için güzel haberlerdi. Bu süreçte Genius Park ile çalıştık Volkan Duran'la birlikte. Elimizdeki görüntülerden modellemeler üzerinden onlar uzun süreli bir çalışma gerçekleştirdiler."

Hikâyenin flashback olarak değil de katman katman açıldığını görüyoruz. Buna en başından mı karar verdiklerini merak ediyorum ve kurgu sürecinin nasıl ilerlediğini ve ne kadar sürede tamamlandığını soruyorum. Filmin kurgusunu Osman Bayraktaroğlu ve Umut Sakallıoğlu üstlenmiş. Kurgu süreci yaklaşık iki sene sürerken, kurguya dair konuşmalar daha sete çıkmadan başlamış. Kurgunun bir kısmı da pandemi koşullarından ötürü zoom toplantılarıyla şekillenmiş. Özcan Alper, en başından beri flashback olmaması gerektiğine karar verdiklerini dile getirdi.

"Şimdiyi anlatıyoruz ama şimdi dediğimiz an bile şimdi değil aslında. Çoktan geleceğe doğru yol alan, vürtüel geleceği kapsayan bir mefhumu kullanabilir miyiz diye konuştuk ve tartıştık, öylece şekillendi. "

Filmden bir kare

Filmin ismi neden "Kara Gece" değil de "Karanlık Gece" peki?

"Bunu bir süre tartıştık. Karanlık kelimesi daha uzun bir süreyi kapsıyor, ondan galiba. Evet film bir gecede geçiyor ama derdimiz tek bir geceden ziyade aslında bir sürü karanlık gecelere vurgu yapmak. Filmin renk dünyası için de Roy Imer'le başından beri konuştuğumuz, yavaş yavaş renklerle başlayıp sonra yine yavaş yavaş hem obruklara da indikçe siyaha ya da griye doğru gitmesiyle ilgili bir fikrimiz vardı."

Bir kayıt cihazı seçsen ses/fotoğraf ya da video
hangisini seçerdin ve bugünden geleceğe ne kaydederdin?

"Yönetmen olsam da nedense ses kaydı bana daha kıymetli ve samimi geliyor. Ses kaydı bırakırdım."