Modern Periyodik Sistemin Özellikleri
kaynağı değiştir]
Ana madde: Grup (periyodik tablo)
Dış katman elektron dizilimi aynı olan elementlerin oluşturduğu birliğe grup denir. Gruplar periyodik tablodaki sütunlardır. Aynı gruptaki elementlerin kimyasal özellikleri benzerdir.[3][4][5]
Gruplar iki şekilde adlandırılır. Birincisi IUPAC'ın önerdiği 1'den 18'e kadar olan sayılardır. İkincisi ise daha sık kullanılan harf (A,B) ve rakamlardan oluşan adlandırmadır.
Periyot[değiştir Periyodik Tablo
Kısa Tarihçesi
yüzyıl başlarında elementlerin kimyasal ve fiziksel özelliklerine yönelik hızlı gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeler neticesinde ortaya çok sayıda bilgi çıkmıştır. Elementler hakkında elde edilen bu geniş bilgilerin karıştırılmaması için bilim adamları elementleri sınıflandırmak için çalışmalara başlamıştır. Bu sınıflandırma çalışmaları için çok sayıda bilim insanı girişimlerde bulunmuştur. Günümüzde kullanılan periyodik tablonun tarihçesi özellikleri ve modern periyodik tablonun tarihçesi hakkında detayları yazı devamında bulabilirsiniz.
Tarihteki İlk Periyodik Tablo
Mendeleevin ilk periyodik tablosu. İşareti (-) ile gösterilen alanlar, o tarihte henüz bilinmeyen elementleri simgeliyor.Sütunlarda yazılan sembollerse eski stil yazılmış halleridir.
Elementlerin keşifleri ile ilgili ilk çalışmalar yılında Hennig Brand’ın fosforu bulmasıyla başlamıştır. yılına kadar 63 element bulunmuştur. Bu elementlerin kendileri ve özellikleri ile ilgili bilgilerin artması, elementlerin özelliklerine göre sınıflandırılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu alanda çok sayıda araştırma ve çalışma ortaya konmuştur.
Periyodik Tablonun Genel Özellikleri
- Modern periyodik tabloda elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır.
- Yatay satırlar, düşey sütunlar halinde düzenlenmiştir.
- Periyodik tabloda 7 periyot bulunur.
- 1. periyotta 2
- 2. ve 3. periyotta 8
- 4. periyotta 18
- 5. periyotta 18
- 6. periyotta 32 element bulunmaktadır.
- 7. periyot daha tamamlanmamıştır.
- 6. ve 7. periyodun 14 er elementi tablonun altına yerleştirilmiştir. Bunlara Lantanitler ve aktinitler denir.
- Gruplar ise A ve B olmak üzere 2 türdür.
- 8 tane A ve 10 tane B grubu bulunmaktadır.
PERİYODİK TABLONUN İSTİSNALARI
1A grubunda hidrojen atomu hariç diğer atomlar metaldir.
&#; 1. Periyot hariç diğer periyotlar alkali metalle başlar.
&#; 3A grubundaki Bor(B) ametal özelliği gösterir.
&#; 7A grubunda ki Flor (F) yaptığı bileşiklerde sadece-1 değerlik alır.
&#; 8A grubunda ki helyum atomunun değerlik elektron sayısı 2 iken diğer atomların ki 8 dir.
&#; 7. Periyot hariç diğer periyotlar soygazla biter.
&#; Helyum hariç diğer soygaz atomlarından önce bir halojen atomu gelir.
&#; Geçiş metalleri funduszeue.infottan itibaren başlar.[/minima-alerts]
Bazı Grupların Özel Adları
1A grubu alkali metaller,2A toprak alkali metaller,3A grubu toprak metali,4A grubu karbon grubu,5A grubu azot grubu,6A grubu oksijen grubu,7A grubu halojenler,8A grubu soygazlar veB grupları geçiş metalleri şeklindedir.
Periyodik Tablo Özel Grup İsimleri
1A grubu alkali metaller2A toprak alkali metaller,3A grubu toprak metali,4A grubu karbon grubu,5A grubu azot grubu,6A grubu oksijen grubu,7A grubu halojenler,8A grubu soygazlar veB grupları geçiş metalleri şeklindedir.&#;
Aynı gruptaki atomların kimyasal özellikleri benzerdir.
Gruplara Kısa İnceleme
1-METALLER
2-AMETALLER
3-YARI METALLER
4-SOYGAZLAR
1-Metaller
♦- Katıdırlar. ( Cıva = Hg hariç )
♦- Yüzeyleri parlaktır.
♦- Isı ve elektriği iyi iletirler.
♦- Tel ve levha haline gelebilirler.
♦- Tek atomludurlar.
♦- Kendi aralarında bileşik yapmazlar.
♦- Kendi aralarında alaşım yaparlar.
♦- Elektron verme özelliğindedirler. ( katyon: +)
♦- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar.
♦- Canlıların yapısında çok az bulunur.
♦- Erime-kaynama noktaları yüksektir.
♦- 1A,2A,3A grubunda bulunurlar.
♦- Periyodik tablonun sol tarafında bulunurlar.
♦- Genellikle dayanıklı ağır, parlak maddeler olarak tanımlanır.
♦- Üzerine vurulduğunda çınlama sesi duyulur.
2-Ametaller
♦- Katı, sıvı, gaz halindedirler.
♦- Yüzeyleri mattır.
♦- Isı ve elektriği iyi iletmezler.
♦- Tel ve levha haline gelemezler.
♦- İki ve daha fazla atomludurlar.(molekül yapılı)
♦- Kendi aralarında bileşik yaparlar.
♦- Elektron alma özelliğindedirler. (Anyon: &#; )
♦- Canlıların yapısında bolca bulunurlar.
♦- Erime-kaynama noktaları düşüktür.
♦- 4A (C atomu),5A,6A,7A grubunda bulunur.
♦- Periyodik tablonun sağ tarafında bulunurlar.
3-Yarı Metaller
Bilinen elementlerin 8 tanesi ( B, Si, Ge, As, At, Sb, Te, Po ) yarı metaldir. Ülkemizde en çok bulunan mineral olan bor, camların yapısına katılan silisyum, elektronik devrelerde kullanılan germanyum en önemli yarı metallerdir.
Yarı metaller fiziksel özellikleri ve görünüşleri yönünden metallere, kimyasal özellikleri Bakımından ametallere benzerler.
♦-Metaller ile ametallerin birleştiği yerde bulunurlar.
♦-Oda koşullarında katı halde bulunurlar.
♦- Parlak veya mat olabilirler.
♦- Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi, metallerden daha kötü iletirler.
♦- İşlenebilirler. (tel ve levha haline getirilebilirler )
♦- Kırılgan değildirler.
♦- Sıcaklık yükseldiğinde elektrik iletkenlikleri artar.
4-Soygazlar
♦- Doğada gaz halinde bulunurlar.
♦- Kararlı yapıdadırlar.
♦- Bileşik oluşturmazlar.
♦- Tek atomludurlar.
♦- Erime kaynama noktaları düşüktür.
♦- Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar.
♦- Ametaller grubunda yer alırlar.
Periyodik Tabloda Değişen Özellikler
Bir Periyotta Soldan Sağa Doğru Gidildikçe ;
- Atom no, kütle no, proton sayısı, atom kütlesi, nötron sayısı, elektron sayısı, değerlik elektron sayısı artar.
- Atom çapı ve hacmi küçülür.
- İyonlaşma enerjisi artar.
- Elektron ilgisi ve elektronegatifliği artar. (8A hariç)
- Elementlerin metal özelliği azalır, ametal özelliği artar. (8A hariç)
- Elementlerin oksitlerinin ve hidroksitlerinin baz özelliği azalır, asitlik özellik artar. (8A hariç)
- Elementlerin indirgen özelliği azalır, yükseltgen özelliği artar. (8A hariç)
Bir Grupta Yukarıdan Aşağıya Doğru İnildikçe ;
- Proton sayısı, nötron sayısı, elektron sayısı, çekirdek yükü, Atom no, Kütle no artar.
- Atom çapı ve hacmi büyür.
- Değerlik elektron sayısı değişmez.
- İyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi ve elektronegatiflik azalır.
- Elementlerin metal özelliği artar, ametal özelliği azalır.
- Elementlerin, oksitlerin ve hidroksitlerin baz özelliği artar, asit özelliği azalır.
- Elementlerin indirgen özelliği artar, yükseltgen özelliği azalır.
Kaynak:funduszeue.info &#; funduszeue.info &#; funduszeue.info
Periyodik Sistem Konu Anlatımı
Kimya ayt konu anlatımı, Kimya tyt konu anlatımı , Kimya yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Periyodik Sistem hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz..
Birçok bilim insanı elementleri çeşitli özelliklerine göre sınıflandırmaya çalışmıştır. Günümüzdeki periyodik tabloya en yakın sınıflandırma yılında Julius Lothar Mayer (Julis Lother Mayer) ve Dimitri Mendeleyev’in (Dimitri Mendeleyev) çalışmalarına dayanmaktadır.
Mendeleyev ve Periyodik Sistem
yılında Rus kimyacı Dimitri Mendeleyev ve yılında Alman kimyacı Lothar Meyer yaptıkları çalışmaların sonuçlarını bilim dünyası ile paylaştılar.
Her iki bilim insanının yaptığı çalışmada da elementler atom ağırlıklarına ve benzer özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. Meyer 28 elementi karşılaştırarak bir tablo oluştururken, Mendeleyev 63 elementi içeren bir tablo oluşturmuştur.
Mendeleyev daha fazla elementi daha iyi açıkladığı için Meyer’in çalışması gölgede kalmış ve Mendeleyev’in oluşturduğu periyodik sistem tablosu günümüzdeki tablonun ilk örneği olarak kimya literatüründe yerini almıştır.
&#; 63 elementi sınıflandırmıştır.
&#; Bu sıralamada elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin de düzenli (periyodik) olarak tekrarladığını görmüştür.
&#; Mendeleyevin bu tabloda sıralama yaparken yanılgısı elementlerin özelliklerinin atom kütlelerine bağlı olduğunu düşünmesiydi.
Mendeleyev hiç bir yeni element keşfedememiş olmasına rağmen, bilim dünyasına yaptığı hizmetten dolayı, yılında G. T. Seaborg başkanlığındaki Amerikalı bilim adamları tarafından sentezlenen atom numaralı elemente, onun onuruna “Mendelevyum” adı verilmiştir.
Moseley ve Modern Periyodik Sistem
İngiliz fizikçi Henry Moseley (Henri Mozli), X-ışınları ile yaptığı deneylerde çeşitli elementlerin atom numaralarını bulmuştur. Elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin atom kütlesine değil, atom numarasına (proton sayısına) bağlı olduğunu kanıtlamıştır.
Periyodik Sistem
Elementlerin benzer kimyasal ve fiziksel özelliklerine ve artan atom numaralarına göre gruplandırıldıkları çizelgeye periyodik tablo / periyodik sistem / periyodik cetvel denir.
Elementler gruplandırılırken; oda şartlarındaki fiziksel hâl, sertlik-yumuşaklık, iletkenlik, kararlılık, iyon yükü gibi özellikleri dikkate alınır. Periyodik tabloda benzer özelliğe sahip elementler alt alta dizilmiştir.
Her elementin özelliklerini ayrı ayrı belirlemek yerine, periyodik tablodaki yerine bakarak element hakkında bilgi edinilebilir. Bu durum kimya ile ilgilenenlerin işini önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır. Periyodik tabloda;
&#; 7 tane periyot vardır.
&#; Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe elementlerin proton sayıları artar.
&#; Aynı periyottaki elementlerin yörünge sayıları aynıdır.
&#; Gruplarda yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe elementlerin proton sayıları artar.
&#; Gruplarda yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe elementlerin yörünge sayıları artar.
&#; Aynı grupta yer alan elementlerin kimyasal özellikleri genellikle benzerdir.
&#; Periyodik sistemde toplam 18 tane grup yer alır.
&#; Bunlardan 8 tanesi A grubu, 10 tanesi B grubu elementleridir.
Periyodik Sistemde Yer Bulma
Bir elementi periyodik sistemdeki yeri nötr durumdaki elektron dağılımına göre yapılır.
Katman elektron dizilimi B grubu ve A grubu elementlerinin grup türlerinin belirlenmesi için yeterli değildir. Bu nedenle sadece A grubu elementlerinin hatta ilk 20 elementin yeri katman elektron dizilimine bakılarak kesin olarak ifade edilebilir. Bunun için 2 temel kural vardır.
&#;Elektron dizilimindeki katman sayısı elementin bulunduğu periyotu belirtir.
&#;Elektron diziliminin son katmanındaki elektron sayısı da elementin bulunduğu A grubunu belirtir.
Yani;
Katman sayısı = Periyot Numarası
Son Katmandaki elektron sayısı = Grup Numarasını verir.
Örnek: 19K (Potasyum)elementinin peridodik cetveldeki yerini bulalım.
19K: 2) 8) 8) 1) à Elementin 4 tane yörüngesi bulunduğundan element 4. periyotta yer alır.
à Elementin son yörüngesinde 1 elektron bulunduğundan 1A grubunda yer alır.
Yani 19K elementi 4. Periyot 1A grubunda yer alır.
Elementlerin Sınıflandırılması
Elementler; metal, ametal ve yarı metal olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.
Metaller
Bilinen elementlerin büyük çoğunluğu metaldir. 1A, 2A ve 3A gruplarında büyük oranda metal vardır. B gruplarının ise tamamı metaldir.
&#;Cıva dışındaki metallerin tamamı oda koşullarında (25° C ve 1 atm) katı halde bulunurlar.
&#;Kuvvet etkisi altında işlenebilir ve şekil verilebilir.
&#;Parlak bir yüzeye sahiptirler.
&#;Elektrik akımını ve ısıyı iyi iletirler.
&#;Sadece elektron vererek bileşik oluşturabilirler. Yani bileşiklerinde daima pozitif (+) yüklüdürler. Bu nedenle birbirleriyle bileşik oluşturamazlar.
&#;Isıtılarak eritildiklerinde birbirleri ile homojen karışırlar ve oluşan bu karışım alaşım olarak adlandırılır.
NOT: 1 A grubunun funduszeue.infoti olan hidrojen metal değildir.
Ametaller
Genellikle son katmanında 4, 5,6, 7 ve 8 elektron bulunur. Hidrojen hariç periyodik tablonun sağında bulunur.
&#;Tel ve levha haline getirilemez.
&#;Isı ve elektriği iyi iletmez.
&#;Mattır.
&#;Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz haldedir.
&#;Molekül yapıdadır.
&#;Elektron alarak &#; yüklü (Anyon) oluşturur.
&#;Son yörüngelerinde 5,6 veya 7 elektron bulundurur.
&#;Periyodik sistemin sağ tarafında bulunmaktadır.
Yarı Metaller
Bor, antimon, silisyum, tellür, germanyum, polonyum, arsenik ve astatin olmak üzere toplam 8 yarı metal vardır. Yarı metaller fiziksel özellikleri bakımından metaller, kimyasal özellikleri bakımından ametallere benzerler.
&#;Parlak ya da mat olabilirler.
&#;Metallere göre az, ametallere göre ise daha iyi elektrik akımını ve ısıyı iletebilirler. (Yarı iletken özelliktedirler.)
&#;Yarı metaller özellikle elektronik devre parçalarının ve optik malzemelerin yapımında kullanılırlar.
&#;Tel ve levha haline getirilebilirler.
&#;Çekiçle dövülemezler. Kırılgandırlar.
Soygazlar
En kararlı element grubudur. Helyum, neon, argon, kripton, ksenon ve radon soy gazdır.
&#;Oda sıcaklığında gaz halinde bulunurlar.
&#;Elektrik akımını iletmezler.
&#;Bileşik oluşturmaya istekleri yoktur.
&#;Helyum hariç son katmanlarında 8 elektron bulunur.
&#;Doğada hiç bileşikleri yoktur.
&#; Helyum (He) hidrojenden sonra en hafif gazdır. Yanıcı ve parlayıcı değildir. Renksiz bir gazdır. Güneşte ve yıldızlarda bol miktarda bulunur. Zeplin ve balon gibi hava taşıtlarını şişirmede, derin dalış tüplerinde kullanılır.
&#;Neon (Ne),renksiz bir gazdır. Renkli reklam panolarının aydınlatılmasında, televizyon tüplerinde, paratonerlerde kullanılır.
&#;Argon (Ar), kokusuz ve renksiz bir gazdır. Ampullerde ve flüoresan tüplerinde kullanılır.
Periyodik Özelliklerin Değişimi
Periyodik cetvelin bilim insanlarına sağladığı en büyük fayda, bir elementin sadece periyodik cetvedeki yerini bilerek onun hakkında bazı bilgilere anında ulaşabilmektir. Periyodik cetvelin yapısı gereği bir takım özellikler periyodik olarak artar veya azalır. Bu özelliklere periyodik özellikler denir. Periyodik özellikler; atom yarı çapı, iyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi, elektronegativite ve metalik-ametalik özellik olarak sıralanabilir. Periyodik özelliklerin hemen hemen hepsi elektronların orbitallere dizilişine bağlı olarak açıklanabilir (ya da daha basit bir yorumla, atomun yarıçap büyüklüğüne bağlıdır).
Atom Yarıçapı
Atomun yapısında yoğun bir çekirdek ve çekirdek etrafında elektron bulutu vardır. Elektron bulutunda elektronları yoğun olarak bulunduğu bölgeler vardır. Bir atom da atom çekirdeği ile çekirdekten en uzaktaki elektron arasındaki uzaklık atom yarıçapı olarak tanımlanır.
Bir atomun hacmi, atom yarıçapı ile doğru orantılı olduğu için atom yarıçapı aynı zamanda atom hacmi gibi kullanılır. Atom hacmi çekirdek ve elektron sayısı ile ilgilidir. Atom hacminin değişim eğilimi periyot ve gruplarda farklı şekillerde gerçekleşir.
İyon Yarıçapı
İyonik bağlı bileşiklerdeki iyonların çekirdekleri arasındaki uzaklıktan faydalanılarak hesaplanır. İyonlar aynı büyüklükte olmadığından iyon yarıçapı iyonların çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına eşit değildir. Uzaklık anyon ve katyonun büyüklüğüne göre paylaştırılarak iyon yarıçapı bulunur.
İyonlaşma Enerjisi
Gaz halinde nötral bir atomdan bir elektron uzaklaştırmak için verilmesi gereken enerjiye iyonlaşma enerjisi denir. İyonlaşma enerjisi bir atomun elektronlarından birini koparıp sonsuz uzaklığa götürmek ve bir fazla artı yüklü yeni bir atom iyonu oluşturmak için gerekli enerji olarak da tanımlanabilir.
Elektronegatiflik
Bir atomun kimyasal bağda bağ yapan elektronları kendisine çekme gücüne elektronegatiflik veya elektronegativite funduszeue.infotlerin elektronegatifliklerini sıralayabilmek için florun elektronegatifliği olarak kabul edilmiştir.
&#;Periyodik tabloda soldan sağa doğru gidildikçe atom çapı küçülür, elektronegatiflik artar.
&#;Aynı grupta yukarıdan aşağı doğru gidildikçe atom çapı artar, çekirdeğin çekim gücü azalır, elektronegatiflik azalır.
Metal – Ametal Özellik
Metallerin değerlik elektron sayısı genellikle az ve dolayısıyla iyonlaşma enerjileri düşüktür. Bu sebeple hidrojen hariç 1A grubu elementleri, 2A grubu elementleri, tüm B grubu elementleri, bor hariç tüm 3A grubu metaldir. Periyodik tabloda sağdan sola doğru gidildikçe, metalik özellik özellik azalır. Ancak metalik özellikler birden bitip ametallik özellik başlamaz. Metallerden ametallere geçiş süreci “yarı metaller” ile başlar.
&#;Metalik özellik periyodik cetvelde (aynı grup içerisinde) sağdan sola ve (aynı periyot içerisinde) yukarıdan aşağıya gittikçe artar.
&#;Ametalik özellik periyodik cetvelde (aynı grup içerisinde) sağdan sola ve (aynı periyot içerisinde) yukarıdan aşağıya gittikçe azalır.
Periyodik Sistem, Periyodik Sistem Konu Anlatımı
kaynağı değiştir]
Periyodik Tablo
Kısa Tarihçesi
yüzyıl başlarında elementlerin kimyasal ve fiziksel özelliklerine yönelik hızlı gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeler neticesinde ortaya çok sayıda bilgi çıkmıştır. Elementler hakkında elde edilen bu geniş bilgilerin karıştırılmaması için bilim adamları elementleri sınıflandırmak için çalışmalara başlamıştır. Bu sınıflandırma çalışmaları için çok sayıda bilim insanı girişimlerde bulunmuştur. Günümüzde kullanılan periyodik tablonun tarihçesi özellikleri ve modern periyodik tablonun tarihçesi hakkında detayları yazı devamında bulabilirsiniz.
Tarihteki İlk Periyodik Tablo
Mendeleevin ilk periyodik tablosu. İşareti (-) ile gösterilen alanlar, o tarihte henüz bilinmeyen elementleri simgeliyor.Sütunlarda yazılan sembollerse eski stil yazılmış halleridir.
Elementlerin keşifleri ile ilgili ilk çalışmalar yılında Hennig Brand’ın fosforu bulmasıyla başlamıştır. yılına kadar 63 element bulunmuştur. Bu elementlerin kendileri ve özellikleri ile ilgili bilgilerin artması, elementlerin özelliklerine göre sınıflandırılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu alanda çok sayıda araştırma ve çalışma ortaya konmuştur.
Periyodik Tablonun Genel Özellikleri
- Modern periyodik tabloda elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır.
- Yatay satırlar, düşey sütunlar halinde düzenlenmiştir.
- Periyodik tabloda 7 periyot bulunur.
- 1. periyotta 2
- 2. ve 3. periyotta 8
- 4. periyotta 18
- 5. periyotta 18
- 6. periyotta 32 element bulunmaktadır.
- 7. periyot daha tamamlanmamıştır.
- 6. ve 7. periyodun 14 er elementi tablonun altına yerleştirilmiştir. Bunlara Lantanitler ve aktinitler denir.
- Gruplar ise A ve B olmak üzere 2 türdür.
- 8 tane A ve 10 tane B grubu bulunmaktadır.
PERİYODİK TABLONUN İSTİSNALARI
1A grubunda hidrojen atomu hariç diğer atomlar metaldir.
&#; 1. Periyot hariç diğer periyotlar alkali metalle başlar.
&#; 3A grubundaki Bor(B) ametal özelliği gösterir.
&#; 7A grubunda ki Flor (F) yaptığı bileşiklerde sadece-1 değerlik alır.
&#; 8A grubunda ki helyum atomunun değerlik elektron sayısı 2 iken diğer atomların ki 8 dir.
&#; 7. Periyot hariç diğer periyotlar soygazla biter.
&#; Helyum hariç diğer soygaz atomlarından önce bir halojen atomu gelir.
&#; Geçiş metalleri funduszeue.infottan itibaren başlar.[/minima-alerts]
Bazı Grupların Özel Adları
1A grubu alkali metaller,2A toprak alkali metaller,3A grubu toprak metali,4A grubu karbon grubu,5A grubu azot grubu,6A grubu oksijen grubu,7A grubu halojenler,8A grubu soygazlar veB grupları geçiş metalleri şeklindedir.
Periyodik Tablo Özel Grup İsimleri
1A grubu alkali metaller2A toprak alkali metaller,3A grubu toprak metali,4A grubu karbon grubu,5A grubu azot grubu,6A grubu oksijen grubu,7A grubu halojenler,8A grubu soygazlar veB grupları geçiş metalleri şeklindedir.&#;
Aynı gruptaki atomların kimyasal özellikleri benzerdir.
Gruplara Kısa İnceleme
1-METALLER
2-AMETALLER
3-YARI METALLER
4-SOYGAZLAR
1-Metaller
♦- Katıdırlar. ( Cıva = Hg hariç )
♦- Yüzeyleri parlaktır.
♦- Isı ve elektriği iyi iletirler.
♦- Tel ve levha haline gelebilirler.
♦- Tek atomludurlar.
♦- Kendi aralarında bileşik yapmazlar.
♦- Kendi aralarında alaşım yaparlar.
♦- Elektron verme özelliğindedirler. ( katyon: +)
♦- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar.
♦- Canlıların yapısında çok az bulunur.
♦- Erime-kaynama noktaları yüksektir.
♦- 1A,2A,3A grubunda bulunurlar.
♦- Periyodik tablonun sol tarafında bulunurlar.
♦- Genellikle dayanıklı ağır, parlak maddeler olarak tanımlanır.
♦- Üzerine vurulduğunda çınlama sesi duyulur.
2-Ametaller
♦- Katı, sıvı, gaz halindedirler.
♦- Yüzeyleri mattır.
♦- Isı ve elektriği iyi iletmezler.
♦- Tel ve levha haline gelemezler.
♦- İki ve daha fazla atomludurlar.(molekül yapılı)
♦- Kendi aralarında bileşik yaparlar.
♦- Elektron alma özelliğindedirler. (Anyon: &#; )
♦- Canlıların yapısında bolca bulunurlar.
♦- Erime-kaynama noktaları düşüktür.
♦- 4A (C atomu),5A,6A,7A grubunda bulunur.
♦- Periyodik tablonun sağ tarafında bulunurlar.
3-Yarı Metaller
Bilinen elementlerin 8 tanesi ( B, Si, Ge, As, At, Sb, Te, Po ) yarı metaldir. Ülkemizde en çok bulunan mineral olan bor, camların yapısına katılan silisyum, elektronik devrelerde kullanılan germanyum en önemli yarı metallerdir.
Yarı metaller fiziksel özellikleri ve görünüşleri yönünden metallere, kimyasal özellikleri Bakımından ametallere benzerler.
♦-Metaller ile ametallerin birleştiği yerde bulunurlar.
♦-Oda koşullarında katı halde bulunurlar.
♦- Parlak veya mat olabilirler.
♦- Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi, metallerden daha kötü iletirler.
♦- İşlenebilirler. (tel ve levha haline getirilebilirler )
♦- Kırılgan değildirler.
♦- Sıcaklık yükseldiğinde elektrik iletkenlikleri artar.
4-Soygazlar
♦- Doğada gaz halinde bulunurlar.
♦- Kararlı yapıdadırlar.
♦- Bileşik oluşturmazlar.
♦- Tek atomludurlar.
♦- Erime kaynama noktaları düşüktür.
♦- Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar.
♦- Ametaller grubunda yer alırlar.
Periyodik Tabloda Değişen Özellikler
Bir Periyotta Soldan Sağa Doğru Gidildikçe ;
- Atom no, kütle no, proton sayısı, atom kütlesi, nötron sayısı, elektron sayısı, değerlik elektron sayısı artar.
- Atom çapı ve hacmi küçülür.
- İyonlaşma enerjisi artar.
- Elektron ilgisi ve elektronegatifliği artar. (8A hariç)
- Elementlerin metal özelliği azalır, ametal özelliği artar. (8A hariç)
- Elementlerin oksitlerinin ve hidroksitlerinin baz özelliği azalır, asitlik özellik artar. (8A hariç)
- Elementlerin indirgen özelliği azalır, yükseltgen özelliği artar. (8A hariç)
Bir Grupta Yukarıdan Aşağıya Doğru İnildikçe ;
- Proton sayısı, nötron sayısı, elektron sayısı, çekirdek yükü, Atom no, Kütle no artar.
- Atom çapı ve hacmi büyür.
- Değerlik elektron sayısı değişmez.
- İyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi ve elektronegatiflik azalır.
- Elementlerin metal özelliği artar, ametal özelliği azalır.
- Elementlerin, oksitlerin ve hidroksitlerin baz özelliği artar, asit özelliği azalır.
- Elementlerin indirgen özelliği artar, yükseltgen özelliği azalır.
Kaynak:funduszeue.info &#; funduszeue.info &#; funduszeue.info
Periyodik Sistem Konu Anlatımı
Kimya ayt konu anlatımı, Kimya tyt konu anlatımı , Kimya yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Periyodik Sistem hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz..
Birçok bilim insanı elementleri çeşitli özelliklerine göre sınıflandırmaya çalışmıştır. Günümüzdeki periyodik tabloya en yakın sınıflandırma yılında Julius Lothar Mayer (Julis Lother Mayer) ve Dimitri Mendeleyev’in (Dimitri Mendeleyev) çalışmalarına dayanmaktadır.
Mendeleyev ve Periyodik Sistem
yılında Rus kimyacı Dimitri Mendeleyev ve yılında Alman kimyacı Lothar Meyer yaptıkları çalışmaların sonuçlarını bilim dünyası ile paylaştılar.
Her iki bilim insanının yaptığı çalışmada da elementler atom ağırlıklarına ve benzer özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. Meyer 28 elementi karşılaştırarak bir tablo oluştururken, Mendeleyev 63 elementi içeren bir tablo oluşturmuştur.
Mendeleyev daha fazla elementi daha iyi açıkladığı için Meyer’in çalışması gölgede kalmış ve Mendeleyev’in oluşturduğu periyodik sistem tablosu günümüzdeki tablonun ilk örneği olarak kimya literatüründe yerini almıştır.
&#; 63 elementi sınıflandırmıştır.
&#; Bu sıralamada elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin de düzenli (periyodik) olarak tekrarladığını görmüştür.
&#; Mendeleyevin bu tabloda sıralama yaparken yanılgısı elementlerin özelliklerinin atom kütlelerine bağlı olduğunu düşünmesiydi.
Mendeleyev hiç bir yeni element keşfedememiş olmasına rağmen, bilim dünyasına yaptığı hizmetten dolayı, yılında G. T. Seaborg başkanlığındaki Amerikalı bilim adamları tarafından sentezlenen atom numaralı elemente, onun onuruna “Mendelevyum” adı verilmiştir.
Moseley ve Modern Periyodik Sistem
İngiliz fizikçi Henry Moseley (Henri Mozli), X-ışınları ile yaptığı deneylerde çeşitli elementlerin atom numaralarını bulmuştur. Elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin atom kütlesine değil, atom numarasına (proton sayısına) bağlı olduğunu kanıtlamıştır.
Periyodik Sistem
Elementlerin benzer kimyasal ve fiziksel özelliklerine ve artan atom numaralarına göre gruplandırıldıkları çizelgeye periyodik tablo / periyodik sistem / periyodik cetvel denir.
Elementler gruplandırılırken; oda şartlarındaki fiziksel hâl, sertlik-yumuşaklık, iletkenlik, kararlılık, iyon yükü gibi özellikleri dikkate alınır. Periyodik tabloda benzer özelliğe sahip elementler alt alta dizilmiştir.
Her elementin özelliklerini ayrı ayrı belirlemek yerine, periyodik tablodaki yerine bakarak element hakkında bilgi edinilebilir. Bu durum kimya ile ilgilenenlerin işini önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır. Periyodik tabloda;
&#; 7 tane periyot vardır.
&#; Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe elementlerin proton sayıları artar.
&#; Aynı periyottaki elementlerin yörünge sayıları aynıdır.
&#; Gruplarda yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe elementlerin proton sayıları artar.
&#; Gruplarda yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe elementlerin yörünge sayıları artar.
&#; Aynı grupta yer alan elementlerin kimyasal özellikleri genellikle benzerdir.
&#; Periyodik sistemde toplam 18 tane grup yer alır.
&#; Bunlardan 8 tanesi A grubu, 10 tanesi B grubu elementleridir.
Periyodik Sistemde Yer Bulma
Bir elementi periyodik sistemdeki yeri nötr durumdaki elektron dağılımına göre yapılır.
Katman elektron dizilimi B grubu ve A grubu elementlerinin grup türlerinin belirlenmesi için yeterli değildir. Bu nedenle sadece A grubu elementlerinin hatta ilk 20 elementin yeri katman elektron dizilimine bakılarak kesin olarak ifade edilebilir. Bunun için 2 temel kural vardır.
&#;Elektron dizilimindeki katman sayısı elementin bulunduğu periyotu belirtir.
&#;Elektron diziliminin son katmanındaki elektron sayısı da elementin bulunduğu A grubunu belirtir.
Yani;
Katman sayısı = Periyot Numarası
Son Katmandaki elektron sayısı = Grup Numarasını verir.
Örnek: 19K (Potasyum)elementinin peridodik cetveldeki yerini bulalım.
19K: 2) 8) 8) 1) à Elementin 4 tane yörüngesi bulunduğundan element 4. periyotta yer alır.
à Elementin son yörüngesinde 1 elektron bulunduğundan 1A grubunda yer alır.
Yani 19K elementi 4. Periyot 1A grubunda yer alır.
Elementlerin Sınıflandırılması
Elementler; metal, ametal ve yarı metal olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.
Metaller
Bilinen elementlerin büyük çoğunluğu metaldir. 1A, 2A ve 3A gruplarında büyük oranda metal vardır. B gruplarının ise tamamı metaldir.
&#;Cıva dışındaki metallerin tamamı oda koşullarında (25° C ve 1 atm) katı halde bulunurlar.
&#;Kuvvet etkisi altında işlenebilir ve şekil verilebilir.
&#;Parlak bir yüzeye sahiptirler.
&#;Elektrik akımını ve ısıyı iyi iletirler.
&#;Sadece elektron vererek bileşik oluşturabilirler. Yani bileşiklerinde daima pozitif (+) yüklüdürler. Bu nedenle birbirleriyle bileşik oluşturamazlar.
&#;Isıtılarak eritildiklerinde birbirleri ile homojen karışırlar ve oluşan bu karışım alaşım olarak adlandırılır.
NOT: 1 A grubunun funduszeue.infoti olan hidrojen metal değildir.
Ametaller
Genellikle son katmanında 4, 5,6, 7 ve 8 elektron bulunur. Hidrojen hariç periyodik tablonun sağında bulunur.
&#;Tel ve levha haline getirilemez.
&#;Isı ve elektriği iyi iletmez.
&#;Mattır.
&#;Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz haldedir.
&#;Molekül yapıdadır.
&#;Elektron alarak &#; yüklü (Anyon) oluşturur.
&#;Son yörüngelerinde 5,6 veya 7 elektron bulundurur.
&#;Periyodik sistemin sağ tarafında bulunmaktadır.
Yarı Metaller
Bor, antimon, silisyum, tellür, germanyum, polonyum, arsenik ve astatin olmak üzere toplam 8 yarı metal vardır. Yarı metaller fiziksel özellikleri bakımından metaller, kimyasal özellikleri bakımından ametallere benzerler.
&#;Parlak ya da mat olabilirler.
&#;Metallere göre az, ametallere göre ise daha iyi elektrik akımını ve ısıyı iletebilirler. (Yarı iletken özelliktedirler.)
&#;Yarı metaller özellikle elektronik devre parçalarının ve optik malzemelerin yapımında kullanılırlar.
&#;Tel ve levha haline getirilebilirler.
&#;Çekiçle dövülemezler. Kırılgandırlar.
Soygazlar
En kararlı element grubudur. Helyum, neon, argon, kripton, ksenon ve radon soy gazdır.
&#;Oda sıcaklığında gaz halinde bulunurlar.
&#;Elektrik akımını iletmezler.
&#;Bileşik oluşturmaya istekleri yoktur.
&#;Helyum hariç son katmanlarında 8 elektron bulunur.
&#;Doğada hiç bileşikleri yoktur.
&#; Helyum (He) hidrojenden sonra en hafif gazdır. Yanıcı ve parlayıcı değildir. Renksiz bir gazdır. Güneşte ve yıldızlarda bol miktarda bulunur. Zeplin ve balon gibi hava taşıtlarını şişirmede, derin dalış tüplerinde kullanılır.
&#;Neon (Ne),renksiz bir gazdır. Renkli reklam panolarının aydınlatılmasında, televizyon tüplerinde, paratonerlerde kullanılır.
&#;Argon (Ar), kokusuz ve renksiz bir gazdır. Ampullerde ve flüoresan tüplerinde kullanılır.
Periyodik Özelliklerin Değişimi
Periyodik cetvelin bilim insanlarına sağladığı en büyük fayda, bir elementin sadece periyodik cetvedeki yerini bilerek onun hakkında bazı bilgilere anında ulaşabilmektir. Periyodik cetvelin yapısı gereği bir takım özellikler periyodik olarak artar veya azalır. Bu özelliklere periyodik özellikler denir. Periyodik özellikler; atom yarı çapı, iyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi, elektronegativite ve metalik-ametalik özellik olarak sıralanabilir. Periyodik özelliklerin hemen hemen hepsi elektronların orbitallere dizilişine bağlı olarak açıklanabilir (ya da daha basit bir yorumla, atomun yarıçap büyüklüğüne bağlıdır).
Atom Yarıçapı
Atomun yapısında yoğun bir çekirdek ve çekirdek etrafında elektron bulutu vardır. Elektron bulutunda elektronları yoğun olarak bulunduğu bölgeler vardır. Bir atom da atom çekirdeği ile çekirdekten en uzaktaki elektron arasındaki uzaklık atom yarıçapı olarak tanımlanır.
Bir atomun hacmi, atom yarıçapı ile doğru orantılı olduğu için atom yarıçapı aynı zamanda atom hacmi gibi kullanılır. Atom hacmi çekirdek ve elektron sayısı ile ilgilidir. Atom hacminin değişim eğilimi periyot ve gruplarda farklı şekillerde gerçekleşir.
İyon Yarıçapı
İyonik bağlı bileşiklerdeki iyonların çekirdekleri arasındaki uzaklıktan faydalanılarak hesaplanır. İyonlar aynı büyüklükte olmadığından iyon yarıçapı iyonların çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına eşit değildir. Uzaklık anyon ve katyonun büyüklüğüne göre paylaştırılarak iyon yarıçapı bulunur.
İyonlaşma Enerjisi
Gaz halinde nötral bir atomdan bir elektron uzaklaştırmak için verilmesi gereken enerjiye iyonlaşma enerjisi denir. İyonlaşma enerjisi bir atomun elektronlarından birini koparıp sonsuz uzaklığa götürmek ve bir fazla artı yüklü yeni bir atom iyonu oluşturmak için gerekli enerji olarak da tanımlanabilir.
Elektronegatiflik
Bir atomun kimyasal bağda bağ yapan elektronları kendisine çekme gücüne elektronegatiflik veya elektronegativite funduszeue.infotlerin elektronegatifliklerini sıralayabilmek için florun elektronegatifliği olarak kabul edilmiştir.
&#;Periyodik tabloda soldan sağa doğru gidildikçe atom çapı küçülür, elektronegatiflik artar.
&#;Aynı grupta yukarıdan aşağı doğru gidildikçe atom çapı artar, çekirdeğin çekim gücü azalır, elektronegatiflik azalır.
Metal – Ametal Özellik
Metallerin değerlik elektron sayısı genellikle az ve dolayısıyla iyonlaşma enerjileri düşüktür. Bu sebeple hidrojen hariç 1A grubu elementleri, 2A grubu elementleri, tüm B grubu elementleri, bor hariç tüm 3A grubu metaldir. Periyodik tabloda sağdan sola doğru gidildikçe, metalik özellik özellik azalır. Ancak metalik özellikler birden bitip ametallik özellik başlamaz. Metallerden ametallere geçiş süreci “yarı metaller” ile başlar.
&#;Metalik özellik periyodik cetvelde (aynı grup içerisinde) sağdan sola ve (aynı periyot içerisinde) yukarıdan aşağıya gittikçe artar.
&#;Ametalik özellik periyodik cetvelde (aynı grup içerisinde) sağdan sola ve (aynı periyot içerisinde) yukarıdan aşağıya gittikçe azalır.
Periyodik Sistem, Periyodik Sistem Konu Anlatımı
| Grup | 1 | 2 | &#; | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hidrojen & alkali metaller | Toprak alkali metaller | Triels | Tetrels | Azot grubu | Kalkojenler | Halojenler | Soy gazlar | ||||||||||||
| Periyot 1 | Hidro&#;jen1H&#;♠1, | Hel&#;yum2He&#;♠4, | |||||||||||||||||
| 2 | Lit&#;yum3Li&#;♠6,94 | Beril&#;yum4Be&#;♠9, | Bor5B&#;♠10,81 | Karbon6C&#;♠12, | Azot7N&#;♠14, | Oksi&#;jen8O&#;♠15, | Flor9F&#;♠18, | Neon10Ne&#;♠20, | |||||||||||
| 3 | Sodyum11Na&#;♠22, | Magnez&#;yum12Mg&#;♠24, | Alümin&#;yum13Al&#;♠26, | Silis&#;yum14Si&#;♠28, | Fosfor15P&#;♠30, | Kükürt16S&#;♠32,06 | Klor17Cl&#;♠35,45 | Argon18Ar&#;♠39,95 | |||||||||||
| 4 | Potas&#;yum19K&#;♠39, | Kalsi&#;yum20Ca&#;♠40, | Skan&#;diyum21Sc&#;♠44, | Titan&#;yum22Ti&#;♠47, | Vanad&#;yum23V&#;♠50, | Krom24Cr&#;♠51, | Mangan25Mn&#;♠54, | Demir26Fe&#;♠55, | Kobalt27Co&#;♠58, | Nikel28Ni&#;♠58, | Bakır29Cu&#;♠63, | Çinko30Zn&#;♠65,38 | Galyum31Ga&#;♠69, | German&#;yum32Ge&#;♠72, | Arsenik33As&#;♠74, | Selen&#;yum34Se&#;♠78, | Brom35Br&#;♠79, | Krip&#;ton36Kr&#;♠83, | |
| 5 | Rubid&#;yum37Rb&#;♠85, | Stron&#;siyum38Sr&#;♠87,62 | İtriyum39Y&#;♠88, | Zirkon&#;yum40Zr&#;♠91, | Niyob&#;yum41Nb&#;♠92, | Molib&#;den42Mo&#;♠95,95 | Teknes&#;yum43Tc&#;[97] | Ruten&#;yum44Ru&#;♠,07 | Rod&#;yum45Rh&#;♠,91 | Palad&#;yum46Pd&#;♠,42 | Gümüş47Ag&#;♠,87 | Kadmi&#;yum48Cd&#;♠,41 | İndiyum49In&#;♠,82 | Kalay50Sn&#;♠,71 | Anti&#;mon51Sb&#;♠,76 | Tellür52Te&#;♠,60 | İyot53I&#;♠,90 | Ksenon54Xe&#;♠,29 | |
| 6 | Sezyum55Cs&#;♠,91 | Baryum56Ba&#;♠,33 | Lutes&#;yum71Lu&#;♠,97 | Hafni&#;yum72Hf&#;♠,49 | Tantal73Ta&#;♠,95 | Tungs&#;ten74W&#;♠,84 | Ren&#;yum75Re&#;♠,21 | Osmi&#;yum76Os&#;♠,23 | İridyum77Ir&#;♠,22 | Platin78Pt&#;♠,08 | Altın79Au&#;♠,97 | Civa80Hg&#;♠,59 | Talyum81Tl&#;♠,38 | Kurşun82Pb&#;♠,2 | Bizmut83Bi&#;♠,98 | Polon&#;yum84Po&#;[] | Asta&#;tin85At&#;[] | Radon86Rn&#;[] | |
| 7 | Fran&#;siyum87Fr&#;[] | Radyum88Ra&#;[] | Lavren&#;siyumLr&#;[] | Ruther&#;fordiyumRf&#;[] | Dub&#;niyumDb&#;[] | Seabor&#;giyumSg&#;[] | Bohr&#;iyumBh&#;[] | Hassi&#;yumHs&#;[] | Meitner&#;iyumMt&#;[] | Darmstadt&#;iyumDs&#;[] | Rönt&#;genyumRg&#;[] | Koper&#;nikyumCn&#;[] | Nihoni&#;yumNh&#;[] | Flero&#;viyumFl&#;[] | Mosko&#;viyumMc&#;[] | Liver&#;moriyumLv&#;[] | Tenne&#;sinTs&#;[] | Oga&#;nessonOg&#;[] | |
| Lantan57La&#;♠,91 | Seryum58Ce&#;♠,12 | Prase&#;odim59Pr&#;♠,91 | Neo&#;dymium60Nd&#;♠,24 | Promet&#;yum61Pm&#;[] | Samar&#;yum62Sm&#;♠,36 | Evro&#;piyum63Eu&#;♠,96 | Gado&#;linyum64Gd&#;♠,25 | Terbi&#;yum65Tb&#;♠,93 | Disproz&#;yum66Dy&#;♠,50 | Holmi&#;yum67Ho&#;♠,93 | Erbiyum68Er&#;♠,26 | Tulyum69Tm&#;♠,93 | İter&#;biyum70Yb&#;♠,05 | &#; | |||||
| Aktin&#;yum89Ac&#;[] | Toryum90Th&#;♠,04 | Protak&#;tinyum91Pa&#;♠,04 | Uran&#;yum92U&#;♠,03 | Neptün&#;yum93Np&#;[] | Plüton&#;yum94Pu&#;[] | Amerik&#;yum95Am&#;[] | Küriyum96Cm&#;[] | Berkel&#;yum97Bk&#;[] | Kalifor&#;niyum98Cf&#;[] | Aynştayn&#;yum99Es&#;[] | Fermi&#;yumFm&#;[] | Mende&#;levyumMd&#;[] | Nobel&#;yumNo&#;[] |
Grup, periyot ve bloklar[değiştir nest...
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası