Kişi Zamirleri Örnek

ZAMİR (ADIL)

Zamir Türleri

1. Şahıs Zamirleri
2. Dönüşlülük zamiri
3. İşaret zamirleri
4. Belgisiz zamirler
5. Soru zamirleri
6. İlgi zamiri
7. İyelik zamiri

Yapı Bakımından Zamirler

1. Basit Zamirler
2. Birleşik Zamirler
3. Öbekleşmiş Zamirler
4. Ek Hâlindeki Zamirler

ZAMİRLER

Zamir: İsmin yerini geçici olarak tutabilen, isim gibi kullanılabilen, isim soylu kelimelerle bazı eklere zamir (adıl) denir.

• Ahmet&#;ten öğrendim > ondan öğrendim
• Kitabı gördün mü? > bunu gördün mü?
• Öğrenciler dışarı çıktı> hepsi/herkes dışarı çıktı.

Zamirlerin Özellikleri:

1. İsim soyludur.
2. Bir ya da birden fazla ismin yerini tutarlar. Onları öğrenmek için de kullanılırlar.
3. Anlamdan çok görev yönü ağır basar.
4. İsimlerin yerini geçici olarak tutarlar.
5. İsim çekim eklerini (hâl, iyelik, çoğul ekleri) -genellikle- alabilirler.
6. Tekil ve çoğul şekilleri vardır.
7. Cümlede isim gibi kullanılabilirler.
8. Cümlede tek başlarına görev üstlenebilirler.

ZAMİR ÇEŞİTLERİ

Zamirler, isimlerin yerini tutma şekillerine ve yerini tuttukları isimlere göre çeşitlere ayrılırlar:

1. Şahıs zamirleri
2. Dönüşlülük zamiri
3. İşaret zamirleri
4. Belgisiz zamirler
5. Soru zamirleri
6. İlgi zamiri
7. İyelik zamiri

1.Şahıs Zamirleri

Şahıs isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir: &#;ben, sen, o, biz, siz, onlar, bizler, sizler.&#;

-Tamlayan eki (ilgi hâl eki)ni alabilirler; iyelik eklerini almazlar.

Bu durumda şahıs zamirleri tamlamalarda ancak tamlayan olarak kullanılabilirler.
Bu tamlamalarda sonradan tamlayan düşebilir. Çünkü tamlanandaki iyelik ekleri zaten şahıs anlamı taşımaktadır:

• Benim kalemim, senin defterin, onun çantası, bizim okulumuz, sizin sınıfınız, onların bahçeleri, bizlerin kaygısı, sizlerin iyiliği&#;
• kalemim, defterini al, çantası, okulumuz, sınıfınız, bahçelerine bak&#;

­Bu tür tamlamalarda tamlayan vurgulanmak istenirse düşürülmez:

• Çocuklar yalnız sizin sözünüze inanırlar. (Başkasının değil, senin. Burada &#;sizin&#; kelimesi atılırsa cümle başka türlü anlaşılır.)
• Biz bugün senin misafiriniz. (Başkasının değil, senin.)

­Tamlayan atıldığında yanlış anlaşılma olacaksa atılmaz:

• Çocuklar yalnız sizin sözünüze inanırlar. (Burada &#;sizin&#; kelimesi atılırsa cümle başka türlü anlaşılır.)
• Onun eşyalarını bize getir. > Eşyalarını bize getir
• Senin doğum tarihini bilen yok mu? >Doğum tarihini bilen yok mu?
• Onun yarışmada birinci olduğuna sevindim.

&#;ben&#; ve &#;sen&#; zamirleri yönelme hâl eki (-a) aldıklarında ses değişikliği meydana gelir:

• Ben > bana
• Sen > sana

&#;sen&#; yerine saygı ve incelik olsun diye &#;siz&#; de kullanılır. Tabi bu durumda yüklem de çoğul olmalıdır.

• Siz bu olayı görmediniz mi?

Böbürlenmek amacıyla &#;ben&#; yerine &#;biz&#; kullanılabilir:

• Böylelerinin hakkından gelmesini biliriz biz.

2. Dönüşlülük zamiri

Şahısları pekiştirerek bildiren ve fiildeki işin, özne tarafından bizzat yapıldığını ya da yapana dönüşünü bildiren zamirdir. Şahıs zamiri olarak da bilinir:

Dönüşlülük zamiri &#;kendi&#;dir.

Bu zamir diğer zamirlerden farklı olarak bütün iyelik eklerini alabilir. İyelik eklerini üzerine hâl ekleri getirilebilir.

• Kendi-m-de
• Kendi-n-den
• Kendi-si-n-i
• Kendi-miz-in
• Kendi-niz-le
• Kendi-leri-n-ce

İyelik eki almadan tamlayan olabilir. Bu durumda belirtili isim tamlaması sayılır:

• Kendi elim
• Kendi arkadaşın
• Kendi babası
• Kendi evimiz
• Kendi okulunuz
• Kendi fikirleri

Özneyle (isim veya zamir) birlikte, pekiştirme görevinde (bizzat anlamında) kullanılır:

• &#;Saide Hanım, bir kitap okuyordu. Başını kaldırdı, kocasını süzdükten sonra:
  -Siz kendiniz de inanmıyorsunuz ya! dedi.
  -Ama, inanılır şeyler mi? (Memduh Şevket Esendal; Saide)
• Ben kendim de yaparım.
• Vali Bey, kendisi emir vermiş.
• O kendisi okusun.
• Evi siz, kendiniz görmelisiniz.

Fiilin özneye dönüşünü bildirir:

Tamlama hâlinde ve tek başına yapılan bir işi anlatmak için kullanılabilir:

• &#;Yüzlerce defa kendi kendime sorduğum bu suale içimizdeki yanık, hicranlı sesten ayni cevabı alıyordum&#;&#;
• &#;Tabiatın pek nafile yere bana verdiği bu gençlik hazinesinin kendi kendine tükenip gittiğine sızladım&#;&#;

3. İşaret zamirleri

İsimlerin yerini işaret yoluyla tutan zamirlerdir.

İyelik eki almazlar; diğer isim hâl eklerini alabilirler. Dolayısıyla isim tamlamalarında ancak tamlayan olabilirler.

• bundaki, burada, onlarla, şundan, ötekiler&#;
• bunun rengi, buranın havası, onların evi, ötekinin bahçesi&#;

Başlıca işaret zamirleri şunlardır: &#;bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki, bura, şura, ora, burası, şurası, orası, böylesi, şöylesi, öylesi&#;&#;

• Bunu kim yaptı?
• Şunda ne var?
• Benim kitabım o değil.
• Bunlar size ait.
• Şunlar da sizin olsun.
• Onlar kime kaldı?
• Ötekini bana ver.
• Beriki sende kalsın.
• Bura bana pek yabancı gelmedi.
• Şura nasıl?
• Ora daha iyi.
• Burası da fena değil.
• Şurası yakın sayılır.
• Orası çok uzak.
• Böylesi, insanı rahatsız eder.
• Şöylesi de doğru olmaz ki.
• Öylelerinden her zaman kaçarım.

&#;bu, şu, o, öteki, beriki, böylesi, şöylesi, öylesi&#; kelimeleri çeşitli görevlerde kullanılır:

• bu: işaret zamiri > Bunu biliyor musun?
• işaret sıfatı > Bu bilgiyi nereden aldın?
• şu: işaret zamiri > Şunu görmüştüm.
• işaret sıfatı > Şu eşyaları taşıyalım.
• o: şahıs zamiri > O bu akşam geç gelecek.
• işaret zamiri > O benim elmam.
• işaret sıfatı > O elma benim.

Aşağıdaki kelimeler de hem işaret zamiri hem de sıfat olarak kullanılabilir.

• Öteki -> Ötekini bana ver.                           Öteki kitabı ver.
• Beriki -> Beriki sende kalsın.                       Beriki kaset sende kalsın
• Böylesi -> Böylesi, insanı rahatsız eder.        Böylesi davranışlar.
• Şöylesi -> Şöylesi de doğru olmaz ki.            Şöylesi bir tarzla yapmak.
• Öylesi -> Öylesinden her zaman kaçarım.   Öylesi insanlardan.

Bu kelimelerin sıfat mı zamir mi olduklarını anlamak için şu soruları sorarız:

• İsmin yerini mi tutuyorlar, yoksa ismi niteliyor ya da belirtiyorlar mı?
  Zamirler ismin yerini tutar; sıfatlar isimle birlikte kullanılır.
• Tekilleri ve çoğulları var mı?
  Sıfatların çoğulları yoktur; zamirlerinse vardır.
• Hâl eklerini alıyorlar mı?
  Sıfatlar hâl ekleri almaz, zamirler alır.

4. Belgisiz zamirler

Birden fazla simin yerini tutan ya da hangi ismin yerini tuttuğu açıkça belli olmayan zamirlerdir. Bunların çoğu, belgisiz sıfatlara çekim eki (3. şahıs iyelik ekleri) getirilerek yapılır. Sıfatla ilgisi olmayanlar da vardır.

&#;biri, birisi, hepsi, kimi, kimisi, hepsi, tamamı, herkes, kimse, hiç kimse, çoğu, bazısı, birkaçı, birazı, birçoğu, başkası, her biri, öteberi, şey&#;&#;

Belgisiz sıfattan yapılanlar: &#;birkaç-ı, bazı-ları, bir-i, pek çoğ-u, pek az-ı, bazı-sı, tüm-ü, bütün-ü, bir kısm-ı, her bir-i, başka-sı, hiçbir-i&#;&#;

&#;filân&#; kelimesi de olduğu gibi hem sıfat hem zamir olarak kullanılır.

• Hepsini tekrar çağırdılar.
• Kimi de gelmeyi hiç düşünmedi.
• Burayahepsinin gelmesi gerekiyordu.
• Tamamındansen sorumlusun.
• Herkes böyle düşünmez.
• Kimsesenin gibi olamaz zaten.
• Çarşıdan ne kadar öteberi aldın?
• Birkaçı dün de gelmişti.
• Bazıları bu sabah gelmeyi düşündüler.
• Biri yer biri bakar; kıyamet ondan kopar.
• İnsanların pek çoğu bu konuda bilinçsizdir.
• Çalışanların pek azı hak ettiğini alır.
• Bazısı da hep mağdurdur.
• Elindekilerin tümünü yere bırak.
• Bütününü görmeden bir şey diyemem.
• Bir kısmını görmekle karar verilmez.
• Her biri ayrı özellikler taşır.
• Başkasının yerine konuşamam.
• Hiçbiribunu uygun görmez.
• Falanınfilânınne dediği önemli değil.
• Kendisine bir şey söyleyecektim.

Bazı ikilemelerde ikinci ve anlamsız olan kelime zamirdir.

• Para mara istemem.
• Kalem malem alacağım.

Belgisiz zamirlerin de sıfatlardan ayırt edilme yolu bütün zamirlerde (özellikle işaret zamirlerinde) olduğu gibidir. Zaten belgisiz zamirler ek almış oldukları hâlde sıfat olarak kullanılamazlar.

Belgisiz zamirler isim tamlamasında hem tamlayan hem de tamlanan olabilir:

• Öğrencilerin pek çoğu
• Pek çoğunun velisi
• Adamın kimsesi yoktu
• Kimsenin işine karışmam.

5. Soru zamirleri

Soru yoluyla isimlerin yerini tutan zamirlerdir. Cümledeki soru anlamı soru zamirleriyle de sağlanır.

&#;ne, kim, hangisi, nere, kaçı&#;

• Yanında ne getirdin?
• Bunları sana kim anlattı.

Soru zamirleri Özellikleri ve Örnekler:

Soru zamirleri cümleye soru anlamı katar, ama bazı durumlarda soru cümlesi yapmaz.

• Kimin geldiğini bilemem.
• Hangisini istediğini anlamadım.

&#;hangi ve kaç&#; sıfatları iyelik eki alarak zamir olurlar.

• Hangisi sizinle geldi?
• Soruların kaçı cevaplandı?

Soru zamirleri hâl eklerini alabilir.

• Buraya nereden geldiniz?
  Nereden gelip nereye gidiyoruz?
  Burada kimi bekliyorsun?
  Bu masa neden yapılmış? (tahtadan)

Soru zamirleri isim tamlamasında tamlayan da tamlanan da olabilir.

• Kimin yanında bozuk para var?
  Bu da neyin nesi?
  Bizim neyimiz eksik?

6. İlgi zamiri &#;-ki&#;

• Belirtili isim tamlamasında tamlananın yerine kullanılır.
• Tamlayan eklerinin üzerine gelir.
• Ek hâlindeki tek zamirdir. &#;-ki&#;
• Eklendiği kelimeye bitişik yazılır ve bir ismin (tamlananın) yerini tutar.
• Büyük ve küçük ünlü kurallarına uymaz; sadece -ki şekli vardır:

benim kalemim > benimki
onun eli > onunki
Orhan&#;ın puanına nazaran Hakan&#;ınki daha yüksek.
Cemal&#;in defteri seninkinden daha düzenli.

Türkçede üç tane &#;ki&#; vardır:

a. &#;ki&#; Bağlacı
&#; Sadece &#;ki&#; biçimi vardır.
&#; Kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı yazılır.
&#; Türkçe değil, Farsça bir bağlaçtır ve Türkçe cümle yapısına aykırı olarak kullanılır.
&#; &#;ki&#; ile başlayan bir ara cümle asıl cümlenin içinde kısa çizgiler arasında verilebilir:

• Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin temeli-
• Yağmur yağmadı ki mantarlar ortaya çıksın.
• Bir şey biliyor ki konuşuyor.

b. &#;-ki&#; İlgi Zamiri
&#; Eklendiği kelimeye bitişik yazılır ve bir ismin (tamlananın) yerini tutar.
&#; Büyük ve küçük ünlü kurallarına uymaz; sadece -ki şekli vardır:

• senin kalemin>seninki,
• Ali&#;nin eli>Ali&#;ninki,
• onun düşüncesi>onunki&#;

c. &#;-ki&#; Yapım Eki
&#; İsimlere eklenerek yer ve zaman bildiren sıfatlar türeten ektir.
&#; Zaman bildiren kelimelerin sonuna doğrudan eklenirken, yer bildiren sıfatlar türetirken &#;-dE&#; hâl ekiyle birlikte kullanılır.
&#; Sadece -ki ve az da olsa -kü şekilleri vardır:

• bu yılki sınav, yarınki maç, dünkü film, bugünkü aklım&#;
• masadaki kitaplar, duvardaki saat, evdeki hesap&#;

7. İyelik zamiri

İyelik ekinin ta kendisidir. Her dil bilgisi kitabı bunu zamir olarak almaz. İsim tamlamasında tamlayan kullanılmadığı takdirde tamlanandaki bu eklere iyelik zamirleri denir.

• kitab-ım, kitab-ın, kitab-ı, kitab-ımız, kitab-ınız, kitap-ları
• masa-m, masa-n, masa-s-ı, masa-mız, masa-nız masa-ları
• su-y-um, su-y-un, su-y-u, su-y-umuz, su-y-unuz, su-ları
• ne-y-im, ne-y-in, ne-y-i/ne-s-i, ne-y-imiz, ne-y-iniz, ne-leri

YAPI BAKIMINDAN ZAMİRLER

Yapı bakımından zamirler dörde ayrılır:

1. Basit Zamirler: Kök hâlindeki zamirlerdir:

• Ben, sen, o, biz, siz, onlar, bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, hepsi, çoğu, birisi, hangisi, kaçı, bazısı&#;

2. Birleşik Zamirler: Birden fazla kelimeden oluşan zamirlerdir.

• Hiçbiri, birtakımı, öbürü&#;

3. Öbekleşmiş Zamirler: Birden fazla kelimenin değişik yollarla öbekleşerek oluşturdukları zamirlerdir.

• Öteki beriki, falan filân, şundan bundan, herhangi biri, ne kadarı&#;

4. Ek Hâlindeki Zamirler: İlgi ve iyelik zamirleri ek hâlindedir.

SÖZCÜK TÜRLERİ:

Fiilimsiler
a) İsim-fiiller (Ad-Eylem)
b) Sıfat-Fiiller (Ortaç)
c) Zarf-Fiiller (Bağ-Fiil, Ulaç)

Zamir Nedir? Zamir örnekleri, sözcük durumundaki zamir örnekleri, ek durumundaki zamir örnekleri, 60 tane zamirlerle ilgili cümleler.

Zamirler

Zamir Nedir?

Varlıkları ifade etmekte kullandığımız kelimelere &#;isim&#; denir. İsmin yerine kullanılan kelimelere de zamir denir. Diğer adı da adıldır.

Zamirler cümle içerisinde kelime olarak ya da bir kelimeye ek olarak bulunabilirler. Bu nedenle zamirler sözcük durumundaki zamirler ve ek durumundaki zamirler olarak ikiye ayrılır.

Sözcük Durumundaki Zamirler:

»Kişi (Şahıs) Zamirleri

»İşaret Zamirleri

»Belgisiz Zamirler

»Soru Zamirleri

Ek Durumundaki Zamirler:

»İyelik (Aitlik) Zamirleri

»İlgi Zamirleri

Zamir Türleri

Aşağıda her zamir türü için onar tane, toplamda 60 tane zamir örnekleri, zamirlerle ilgili cümleler verilmiştir.

Sözcük Durumundaki Zamir Örnekleri

Bu zamirler cümlede sözcük durumunda bulunurlar. Kişi, işaret, belgisiz ve soru zamirleri olarak dörde ayrılırlar.

Kişi Zamiri Örnekleri

➥Bugün evi ben temizleyeceğim.

➥Köpeğim bir haftalığına sende kalabilir mi?

➥ Ona hiç mi hiç güvenmiyorum.

➥Yarışmaya biz de katılacağız.

➥ Siz binanın arkasındaki bahçeye fidan dikeceksiniz.

➥ Onlardan haber almayalı uzun zaman oldu.

➥Babam her akşam bana çikolata alır.

➥ Sana okulun tatil olacağını söylenmedi mi?

➥Ders notlarını ondan alırım.

➥ Bizi meşgul etmezseniz seviniriz.

İşaret Zamiri Örnekleri

➥ Şunları da arabanın bagajına koy.

➥Babamın ataması çıkınca buraya taşınmak zorunda kaldık.

➥Senin bu saatte burada ne işin var?

➥ Bu Ayşe&#;nin kitapları, şu da ablasının kitapları.

➥ Onu gözümün önünden kaldır.

➥Her sabah oradan şehir merkezine yürüyerek geliyor.

➥ Burası muhtarlık binası, şurası da bizim okul.

➥Kekin içine şundan bir kaşık atarsan kek daha güzel kabarır.

➥ Onun çalışabilmesi için arızalı parçayı değiştirmelisin.

➥Sen burada bekle; on dakika sonra geleceğim.

Belgisiz Zamir Örnekleri

➥Vidaların birkaçı paslanmış.

➥Buraya pek kimse uğramaz.

➥Sandalyelerin birçoğunu ben tamir ettim.

➥Bahçede birileri kavga ediyor.

➥Aldığımız kararlardan bazıları hoşnut olmadı.

➥ Kimileri bağıra çağıra konuşuyor,  kimse kimseyi dinlemiyordu.

➥ Bazıları nedense çok anlayışsız oluyorlar.

➥ Biri kapıya çiçek bırakmış.

➥ Kimseye güvenmeden de yaşanmaz ki&#;

➥ Birçoğu konuşulanlardan hiçbir şey anlamadı.

Soru Zamiri Örnekleri

➥Kapıyı ne ile açmışlar?

➥Sen nereden geliyorsun?

➥Duvardaki tabloyu kim astı?

➥Pazarda kimi görsem beğenirsin?

➥Bagajdaki çantalardan hangisi senin?

➥Futbolculardan kaçı antrenmana gelmedi?

➥Böyle hızlı hızlı nereye gidiyorsun?

➥Anne, mavi gömleğim nerede?

➥Kalemlerden hangisini istersin?

➥Akşama yemeğe ne yapalım?

Ek Durumundaki Zamir Örnekleri

Bu tür zamirler kelimeye ek olarak gelen zamirlerdir. İyelik ve ilgi zamirleri olarak ikiye ayrılırlar.

İyelik Zamiri Örnekleri

➥Akşama defterlerimi kaplayacağız.

➥Yarın da ayakkabılarını alırız.

➥Odasını her daim düzenli tutar.

➥ Kağıtlarımızı aldık, sınav saatini bekliyoruz.

➥Gitmişken evraklarınızı da teslim ederim.

➥Yarın iş yerlerine gidip görüşeceğiz.

➥Kafası çok karışmış.

➥Balonlarını elinden bırakma sakın.

➥Kimliklerinizi getirdiniz mi?

➥Bisikletine sakın dokunma.

İlgi Zamiri Örnekleri

➥Hırsız benim yüzüklerimi almış, seninkilere dokunmamış.

➥Benimki bozulmuş, senin fön makineni kullanabilir miyim?

➥Benim sınavım çok iyi geçti, seninki nasıldı?

➥Onunkiler daha yeni, benim koltuklar biraz eskidi.

➥Palton kirliyse benimkini giyebilirsin.

➥Senin notların benimkinden daha düşük.

➥Burada ayakkabılar biraz pahalı, bir de şuradakilere bakalım.

➥Benimkinin lastikleri inmiş, senin bisikletinle gideceğim.

➥Benimki oyun kaldırmıyor, senin telefonun da resim çekemiyor.

➥Şuradakiler oradakilerden daha güzel bence.

İlgili İçerikler:

*** Zamir Örnekleri içeriği hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.