Omega 3 Ile Hamile Kalanlar

Hamile kalmak için bu besinleri tüketin

Her ne kadar doğal ve basit bir süreç gibi görünse de bazen gebelik pek de kolay olamayabilir. Özellikle günümüz koşullarında pek çok etken gebeliğin önünde engel. Bilimsel verilere göre, günümüzde her 7 kadından biri hamile kalmakta güçlük çekiyor ve ilerleyen yıllarda obezite, sigara kullanımı, alkol, aşırı kahve tüketimi gibi hatalı yaşam ile beslenme alışkanlıkları nedeniyle bu oranın ikiye katlanacağı öngörülüyor. Bunun nedeni ise yumurtanın sayısı ile kalitesinin bu faktörlerden olumsuz yönde etkilenmesi. Yüz güldüren haber ise infertilite (kısırlık) sebepleri arasında sayılan yaş ve genetik faktörleri değiştirmek mümkün olmasa da, tıbbi tedavilerin yanı sıra, gebelik planlayan çiftlerin sağlıklı ve doğru beslenerek şanslarını artırabilmeleri. Harvard Üniversitesi ve Cleveland Clinic tarafından yapılan çalışmalara göre; doğru beslenme ve hayat tarzının düzenlenmesiyle kadınlarda gebelik şansı yüzde 70 gibi yüksek bir oranda artabiliyor. Yumurtanın kalitesi ile sayısını artırabilmek için öncelikle sağlıklı ve dengeli beslenmek gerekir. Özellikle folik asit, omega 3, A, D ve E vitamini ile çinko ve selenyum içeren besinleri düzenli olarak tüketmek çok önemli. Bu bileşenler genel olarak tükettiğimiz günlük gıdalarımız olan tahıl, taze meyve, sebze ve kuruyemişlerde bolca bulunur.

Gebelik ihtimalini artıran sebzeler

Yeşil yapraklı sebzeler: Ispanak, pazı ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeler içerdikleri zengin folik asit sayesinde yumurta kalitesini artırırlar. Ayrıca genetik anormalliklere bağlı düşük riskini de azaltırlar.

Brokoli: Yumurtlama için hayati önem taşıyan C vitamini ve folik asit açısından zengin bir besin. C vitamininin progesteron hormonunun hücre içine nüfuz etmesine yardımcı olup lüteal faz yetmezliği riskini azalttığı bildirilir.

Brüksel lahanası: Folik asit açısından zengin olan Brüksel lahanası döllenmiş olan yumurtanın rahme yerleşmesine yardımcı olur.

Lahana: Lahana di-indol methan (DIM) açısından zengin bir besin. Bu madde kısırlığın yaygın sebeplerinden olan endometriozis (çikolata kisti) ve miyom oluşumuna karşı koruyucu etki gösterir.

Patates: C vitamini açısından zengin ve lüteal faz yetmezliği olan kadınlarda faydalı olur.

Havuç: Beta-karoten açısından zengin olan havuç yumurtalıklardan yumurtlama (ovülasyon) oranlarını artırırken, oluşan hamileliğin düşükle sonuçlanma riskini de azaltır.

Gebelik ihtimalini artıran meyveler

Nar: İçerdiği bol miktarda C vitaminiyle progesteron hormonunun hücre içine nüfuz etmesinde kolaylaştırır ve rahmin en iç tabakası olan endometriumun döllenmiş yumurtanın yerleşmesi için hazırlanmasına yardımcı olur. Ayrıca cinsel isteği de artırır.

Avokado: Folik asit, E vitamini, lif, doymamış yağ asitleri ve minerallerden zengin bir meyve. E vitamini, rahmin iç tabakası endometriumun olgunlaşmasına katkıda bulunarak döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesine yardımcı olur.

Muz: B6 vitamini ve potasyum açısından zengin bir meyve. Yumurtanın kalitesini artırır.

Kırmızı meyveler (dut, ahududu, yaban mersini): Bol miktarda C vitamini ve folik asit içeren kırmızı meyveler progesteron hormonunun hücre içine nüfuz etmesine yardımcı olup lüteal faz yetmezliği riskini düşürür.

Gebelik ihtimalini artıran hayvansal proteinler

Yağsız et (tavuk, kırmızı et): Demir ve esansiyel yağ asitleri açısından zenginler. Demir eksikliği kadınlarda yumurta oluşumu ve yumurtlama sorunlarına neden olabilir. Haftada 2 kez tüketmek gerekir.

Yumurta: D vitamini, kolin, omega 3 yağ asitleri ve folik asit açısından zengin. Bu içerikleri sayesinde polikistik over sendromu (PCOS) ve miyom gibi iyi huylu tümör nedeniyle gelişen döllenme sorunlarının aşılmasına katkı sağlar. Ayrıca yumurta kalitesini artırır. Günde 1 veya 2 yumurta farklı şekillerde tüketilmeli.

Kabuklu deniz ürünleri (karides, istiridye vb.): B12 vitamini açısından çok zengin olan bu deniz ürünleri döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesine yardımcı olurlar.

Somon: Omega 3 yağ asitleri açısından çok zengin olan somon yumurta kalitesini artırır.

Gebelik ihtimalini artıran süt ve süt ürünleri

Mükemmel bir kalsiyum, D vitamini ve probiyotik deposu olan süt ve yoğurt, PCOS ve miyom gibi iyi huylu tümörlerin varlığına bağlı döllenme sorunlarının aşılmasına yardımcı olur.

Gebelik ihtimalini artıran baharatlar

Zerdeçal: C, E vitamini ile folik asit, beta karoten ve lutein gibi antioksidanlar açısından zengin olan zerdeçal adet düzensizliğinin önlenmesinde fayda sağlayarak doğurganlığı artırır. Antioksidanlar vücuttu oluşan zararlı serbest radikalleri etkisiz hale getirerek yumurta kalitesini yükseltir.

Sarımsak: Antioksidanlar ve selenyum açısından zengin. Selenyum yumurta kalitesini artırır.

Gebelik ihtimalini artıran yağlar ve yağlı tohumlar

Zeytinyağı: Antioksidan etkinliğine sahip doymamış yağ asitlerini yüksek oranda içerir. Kadınlarda insülin direncini azaltarak doğurganlığın artırılmasına katkıda bulunur.

Kabak ve ayçiçeği çekirdeği: Sağlıklı bir üreme sistemi için gerekli olan çinkoyu yüksek oranda içerirler. Çinko, antioksidan etkisiyle üreme organlarında kan akımını artırır.

Keten tohumu: Omega 3 ve lignin açısından çok zengin. Lignin, miyom boyutlarının küçülmesine katkıda bulunarak doğurganlığın artırılmasına yardımcı olur. Omega 3 yağ asitleri, antioksidan etkiyle hücre yıkımını azaltarak ve rahimde kan akımını artırarak oluşan gebeliğin rahme yerleşmesi ve devamında rol oynar.

Gebelik ihtimalini artıran kuru yemişler

Badem: İçerdiği E vitamini ve omega 3 yağ asitleriyle yumurta kalitesini artırır.

Ceviz: Omega 3 yağ asitleri, magnezyum ve lif açısından zengin olan ceviz antioksidan etkiyle yumurta kalitesini artırır.

Gebelik ihtimalini artıran kuru baklagiller

Mercimek ve fasulye: Bitkisel protein, lif ve B vitamini açısından zenginler. Bu içerikleriyle kadınlarda yumurtlama (ovülasyon) oranlarını artırır ve oluşan gebeliğin düşükle sonuçlanma riskini azaltırlar.

Ayşegül Aydoğan Atakan

Son çalışmalarda bebeğin beyin ve fiziksel gelişimi üzerindeki olumlu etkisi bir kez daha kanıtlanan omega-3, prematüre riskini azaltıp doğum ağırlığını artırıyor. Çocuk daha hızlı gelişiyor, okul çağına geldiğinde akranlarına göre daha kolay öğreniyor.

Antalya’da düzenlenen Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği’nin 9’uncu Kongresi’nde gündeme gelen omega-3 kullanımının önemiyle ilgili sorularımızı Penn State Milton Hershey Medical Center Direktörü Prof. Dr. Serdar Ural yanıtladı.

Hamilelikte günlük omega-3 kullanımı nasıl olmalı?
Hamileliğin ilk yarısında, ilk aya kadar günde bir tablet, beşinci aydan sonra iki tablet alınması gerekiyor. Bu önerdiğim miktar, hiç balık yemeyenler için geçerli.

Peki haftada iki gün balık tüketen gebelere ne önerirsiniz?
Genelde haftada defa balık ya da deniz ürünleri yemenin yeterli olduğu düşünülür. Ama omega-3 tabletlerini de ilaveten kullanmaları gerekir. Çünkü kimin ne kadar balık tüketip tüketmediğini ölçmemiz mümkün değil.

Omega-3 kapsülleri gebelikte mutlaka kullanılmalı diyebilir miyiz?
Omega-3 yağ asitlerinin potansiyel etkileri olduğu, beynin gelişimini olumlu etkilediği biliniyor. Omega-3 almış annelerin bebeklerinin doğum sonrasında motor becerileri ve zihinsel fonksiyonlarının omega-3 almamış bebeklere göre daha fazla olduğu bildiriliyor. Bir başka çalışmada da erken doğan, düşük ağırlıklı bebeklerin doğumunu yüzde 40 önlediği açıklandı. Ayrıca bu kadınların bebeklerinin doğum ağırlığının da arttığı görüldü.

Doğum kilosunda ne kadar etkili?
Örneğin kilo doğacak bebeklerin kilo doğmasını sağlıyor. Özellikle küçük doğabilecek bebekler için yararı var.

Okul başarısında ne gibi etkileri var?
Son beş yıllık çalışmalar, anneleri omega-3 alan çocukların el, göz koordinasyonlarının ve algılama- larının daha iyi olduğunu gösteriyor. Örneğin lisanı daha çabuk öğreniyorlar, bir şey söylendiğinde daha hızlı algılayıp, kavrıyorlar. Ben omega-3 tabletlerini tüm hastalarıma öneriyorum hatta hamileliği sırasında eşime de verdim.

Kendi çocuklarınıza ait gözleminiz nedir?
O dönemde büyük fayda sağladığına inanıyorum. Her zaman yeni konularda tartışmalar olur. Kimileri inanır, kimileri inanmaz. İnanmak gerekiyor diyor istatistikler. Benim çocuklarım üç yaşında harfleri tanımaya başlamış, alfabeyi okumayabilmişti.

Folik asit gibi rutin kullanılacak mı?
Herhalde yavaş yavaş standarta girecek. Folik asite genelde planlanan gebelikten üç ay önce başlanması gerekiyor, depolar dolsun diye. Omega-3 için de farklı bir şey olacağını sanmıyorum. Planlı bir hasta geliyorsa üç ay önceden başlayın diyorum. Kullanımı büyük ihtimalle rutine girecek.

Omega 3’ün yetişkinlerde kalp hastalıkları ve felç gibi riskleri azaltıcı etkisi biliniyor. Anne karnından itibaren omega-3 alan bebeklerde ileri yaşlarda bu risklerin daha az görüleceğini söylemek mümkün mü?
Böyle bir ihtimal var. Anne karnında ne meydana geliyorsa bebeğin ileriki hayatında aynı şeylerin olabileceğine inanıyorum. Onun için öyle bir potansiyel var.

Omega-3 alımına emzirme döneminde de devam edilmeli mi?
Kesinlikle. Gebelik sonrasında, emzirme sürecinde kullanılması bebeğe süt yoluyla, anne karnındaymış gibi dolaylı geçişini sağlıyor. Ayrıca annede lohusalık depresyonunu önlüyor.

HAMiLE KALMADAN ÜÇ AY ÖNCE DEPOLAMAYA BAŞLAYIN
Gebelikte omega-3 kullanımı, özellikle bebeğin beyin gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Yapılan çalışmalarda doğum sonrasında, omega-3 kullanan annelerin çocuklarının hem zihinsel hem de motor fonksiyonları açısından daha ileri düzeyde oldukları tespit edildi. Bu nedenle hamilelik döneminde prenatal vitamine ilaveten omega-3 öneriliyor. Hatta gebelik planlaması yapılırken öncesinden başlayarak anne vücudunda belli bir miktar depolama sağlanması gerekiyor. Planlı gebelik söz konusuysa üç aydan önceden başlamakta fayda var. Böylece gebe kalınca en kritik erken dönemde yeterli düzeyde omega-3 alınmış oluyor. Gebelik boyunca kullanılması hem beyin gelişimine katkıda bulunuyor hem de doğum ağırlığını artırıyor. Ayrıca prematüre doğum riskini ve lohusalık depresyonunu azaltıyor.