Spiral Taktıranların Yorumları

CERRAHPAŞA Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sezai Şahmay ile Türk kadının cinsel sağlığı üzerine konuştuk. Prof. Dr. Şahmay’a göre Türk kadının en önemli problemi, doğum kontrolü hakkında yeterli bilgisinin bulunmayışı ve buna paralel olarak meydana gelen kontrolsüz doğumlar. Şahmay, bilgisizliğin anne ve bebek ölümlerini de beraberinde getirdiğini söylüyor. Cinselliği kulaktan dolma bilgilerden öğrenen Türk kadını, vajinismus gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyor, cinsel sorunlarını doktorlarla konuşmaya çekiniyor. Türk kadınlarının çoğu eşlerinin erken boşalma sorunu olduğunu düşünüyor.

ERKEN ÖLÜMLER

 Türkiyedeki kadınların en önemli sağlık sorunları neler?

Kadın sağlığıyla ilgili en önemli problem, doğum kontrolünün geniş kitleler tarafından bilinmeyişi diyebilirim. Bu konuda çok eksik var. Dolayısıyla Türkiyenin kadın sağlığı açısından en büyük sorunu, kontrolsüz doğumlar. Sık doğum yapıldığı zaman çocuklar da sağlıksız oluyor ve erken ölümler artıyor. Bir diğer problem ise anne ölümleri. Bu ölümlerin üçte biri doğum sırasında kanamadan oluyor.

 En sağlıklı korunma yöntemi hangisi?

Bir süre öncesine kadar doğum kontrol yöntemleriyle ilgili devlet politikası çok iyiydi. Sağlık ocaklarındaki ebeler bile kadınları yönlendiriyordu. Gerek doğum kontrol hapları, gerekse spiral öneriliyor ve uygulanıyordu. Ancak bir süredir bu politikalara son verildi. Bireysel olarak kadınların uygulayacağı en sağlıklı yöntem ne derseniz? En iyi yöntem kadına zarar vermeyen, ucuz olan, istendiği zaman kadının gebe kalmasına olanak veren yöntemdir. Bunlar da doğum kontrol hapları ile rahim içi araç denilen spiraller. Modern ve güvenirliği yüksek yöntemler. Bu yöntemlerden doğum kontrol haplarına karşı maalesef güvensizlik var.

 Doğum kontrol haplarının kanserden damar sorunlarına kadar pek çok hastalığa zemin hazırladığı söyleniyor. Doğru mu?

Karşınızdaki kişi hakkında yeterli bilgi edinmeden ilaç verirseniz, vitaminler bile zararlı olabilir. Doğum kontrol hapları da öyle. Bu haplarla ilgili birtakım güvensizlikler, eski hapların gösterdiği yan etkilere dayanıyor. Onların hormon değerleri çok yüksekti. Şimdi bu hapların içindeki hormon oranı onlara oranla yarıdan az. Dolayısıyla bu etkiler ortadan kalktı. İlaçlar modernleşti. Ve bu konuda çok daha daha emniyetli durumdayız. Bırakın kanser yapmasını, yumurtalık ve rahim kanserlerini engelleyici etkileri bile var. Bir takım hormonal rahatsızlıkları engellemek amacıyla da tedavi edici olarak kullanıyoruz. Mesela kıllanma şikâyetleri, adet düzensizlikleri gibi sorunlarda olumlu etkisi var bu hapların.

 Hiç mi yan etkisi yok yeni nesil hapların?

Belki çok uzun yıllar ara vermeden kullanılması sıkıntı yaratabilir. Pıhtılaşma oluşturabilir ve zaten bu nedenle, hapları kullanan insanların sürekli hareketli olması lazım. Bu hapları kesinlikle hareketsiz yaşam sürenlere önermiyoruz. Örneğin kişi tekerlikli sandalyeye mahkûm yaşıyordur ya da çok uzun süre hareketsiz bir yaşam sürmek zorundaysa yine uyarı yapıyoruz. Bu kişiler uzun süre oturmak zorunda kalacakları bir uçuş yapacakları zaman da bunun tehlikeli olduğunu söylüyoruz. Ama uzun uçuşlarda iki saatte bir kalkıp yürürse sorun olmaz ki, bu sağlıklı insanlar için de geçerli. Mesela hapları kullanan kişi ameliyat olacaksa da ilacı kullanmayı kesmesini söylüyoruz. Haplardan bahsederken spirallerle ilgili de bir sıkıntı var. Fıkra gibi ama özellikle Güneydoğu’da rahim içi araçların takıldığı kişilere söylenen bir hurafe var. Devletin dinleme cihazı taktığı söyleniyormuş bu insanlara. Öte yandan rahim içi araçlar da gerçekten çok gelişti. Hormonlu spiraller mesela çok etkili. Çok eşli olmadığınız sürece bu araçların hiç bir sorunu yok. Hormonlu spiraller 40 yaşından sonraki kadınlar için ideal.

ADET DURUMLARI

 Neden?

Bu spirallerin içindeki hormon beş yıl boyunca etkili oluyor. Rahim içinde hormon salgıladığı için adet görecek dokunun gelişmesini engelliyor ve kanamayı önlüyor. Bu araçlarla ilgili olarak kadınların en çok sorduğu şey; pis kanın nereye gittiği. Yanıt ise basit. Rahim içinde oluşan doku olası gebelik için yatak hazırlar ama siz hamile kalmazsanız adet kanı olarak dökülür. Ancak bu spiraller progesteron salgıladığı için dörtte bir kadında bir yılın sonunda artık hiç kanama olmuyor. Hormonlu spiral 40 yaş üzeri kanamalardan yakınan bir çok kadını ameliyattan koruyor. Menopozda da faydası var. Biz menopozdaki kişilere iki ilaç veriyoruz. Biri östrojen diğeri progesteron. Östrojen kadınlık hormonudur, progesteron ise rahim ve memeyi korur.

KOMŞUYA İYİ GELEN İLAÇ

 Kadın cinselliği ile ilgili konularda öne çıkan başka problemler neler?

Kadının cinsellikle ilgili olarak bilgi kaynağının yanlış olması en büyük sorunlardan biri. Bir de komşuya iyi gelen ilacın kullanılması. Bunlar ciddi başka problemlere yol açıyor.

 Kadınlar erkeklerin hangi konuda problemi olduğunu düşünüyor?

Öyle bir izlenim yok ama ilişkide yetersizlik, erken boşalma olabilir. Ancak Türkiye’de kadınların pek çoğu eğitimli de olsa sorunlarını pek söylemiyor.

Bir kadın hayatı boyunca kaç kere muayene olmalı?

İLK olarak doğunca ve sonra adet öncesi bir kadın doktoru tarafından görülmeli. Çünkü aksi halde, mesela kızlık zarı kapalı olabilir ve adet görmeye başlayan bir kız daha sonra başka sorunlarla yüzyüze gelir. Üçüncüsü de ilişkiden önce görülmeli. Bu çok önemli. Eğer ilişki öncesi bir doktor tarafından görülmezse facialara yol açan bambaşka şeyler olabiliyor. Anadolu bu konularda hâlâ çok cahil. İdrar yolundan ilişki kuran var. Yanlış bilgilendirme ve kulaktan dolma bilgiler her tür sorunun temelini hazırlıyor.

Kadın hastalıkları konusunda istismar var

ÖZELLİKLE smear testleri ve aşılar konusu önemli. Dünyada endüstriye bağımlı pazarlamalardan uzak durmak lazım, bunların en yakın örneği de rahim ağzı aşısı. Bu çok medyatik ve sömürülen bir konu. Bu aşı çok lüzumsuz. Ben hastalarıma yapmıyorum. Ancak çok isterse yaparım. Çünkü çok yeni bir aşı ve olumlu ya da olumsuz sonuçları belli değil. Koruması da belli değil. Üstelik rahim ağzı kanseri giderek azalan bir trende sahip ve 7 senelik süreçte gelişen bir kanser. Öncü lezyonları var ve bunlar 7 senelik serüvende gider ve her kadın yılda bir kere smear aldırırsa o kadının rahim ağzı kanserinden ölmesi söz konusu olmaz. Bugün normal denen hasta yarın kanser olabiliyor. Bir kadın yaşından sonra korkması gereken en önemli şey, meme kanseri. Bu nedenle bir kadının 40 yaşından sonra mamografi yaptırması lazım.

KORUNMA ÖNEMLİ

Sık partner değiştirmekten kaynaklı sorunlar neler?

Cinsel hastalıktan korunmanın yolu ilişkiye girmemek. Bu olmayacağına göre ilişkiye gireceksiniz ama tek eşli olmak ayrıca da prezervatif Bir genç kız eğer ilişkide olduğu erkeğin sadece kendisiyle birlikte olduğundan emin değilse ilişkiye girmesin.

Kadın ve menopoz

yılında kadının ortalama ömrü 50’ydi şimdi 80 civarında ama menopoz yaşı değişmedi. Artık kadın 30 yıl daha fazla yaşıyor. Yani kadının rahat ettirilmesi lazım. Bunun da çözümü hormonlar. Yani hormon ilaçları menopozda vazgeçilmez tedavi yöntemi ve bunlar birer anti aging ürün.

Füsun Saka- Gazete Habertürk