Iş Kazası Malulen Emeklilik Şartları

Çalışma hayatında iş kazası ve meslek hastalığı gibi bazı olumsuz durumlar yaşanabilir. Bu olumsuzluklar neticesinde çalışanların iş hayatları erken yaşlarda sekteye uğrayabilir. Çalışmalarına engel teşkil edecek problemlerin ortaya çıkması ise malulen emekli olma hakkı doğurabilir. Malulen emeklilik ile ilgili merak edilen tüm detaylar!

Malulen Emeklilik Nedir?

Çalışanın iş hayatına girdikten sonra sağlık sorunları yaşaması, iş kazası ya da meslek hastalığına yakalanması gibi olumsuz durumlar iş gücü kaybını meydana getirebilir. Bu durumda kişinin yeni bir iş bulması veya mevcut işine devam etmesi mümkün olmayabilir. Malulen emeklilik de çalışanın en az iş gücü kaybı ile sonuçlanan bu durumun oluşturduğu mağduriyeti engellemek için uygulanan emeklilik sistemine denir.

Kimler Malulen Emeklilikten Faydalanabilir?

5510 sayılı kanuna göre 4A, 4B ve 4C bünyesindeki sigortalının ya da işverenin beyanıyla, iş kazası veya meslek hastalığı gibi durumlar sonucunda düzenlenen sağlık raporu ile çalışanın meslekte kazanma gücünü en az %60 oranını kaybettiği tespit edilirse ve çalışan görevini yapamayacak duruma düşerse malulen emekliliğe hak kazanabiliyor. Meslek hastalıkları arasında kanser, Multiple Skleroz (MS), akciğer nakli, şizofreni, Parkinson, AIDS, demans, solunum sistemi hastalıkları, beyin tümörü, epilepsi, anemi, denge bozuklukları, şeker hastalığı, karaciğer hastalıkları, görme azlığı, kalp nakli, kalp yetmezliği, tüberküloz ve böbrek nakli gibi rahatsızlıklar yer alıyor.

Malulen Emeklilikten Faydalanmak İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

İş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle çalışamayacak durumda olan ve malulen emeklilik sisteminden yararlanmak isteyen kişilerin yerine getirmesi gereken belli başlı şartlar bulunuyor. Bunlar:

- En az 10 yıllık sigortalılık süresinin tamamlanmış olması gerekir.

- Çalışan en az 1800 günlük primi ödenmiş olmalıdır.

- Başkasının bakımına muhtaç seviyede malul olan kişi için sigortalılık süresi aranmaz. Sadece 1800 gün prim, yaşlılık ve ölüm sigorta priminin ödemesini yapmış olması, malulen emeklilik hakkı için yeterli olur. Bu primler sonradan da toplu olarak ödenebilir.

- Malulen emekli olunabilmesi için maluliyet durumunun işe başladıktan sonra yaşanmış olması gerekir.

- Sigortalı çalışanın meslekte maluliyetinin saptanması için gerekli muayene tam teşekküllü sağlık kuruluşunda yapılmalı ve raporlanmalıdır.

Malulen Emeklilik Şartları

Kişi, iş hayatında herhangi bir nedenden dolayı hastalık, iş kazası ya da meslek hastalığı yaşayabilir. Yaşanan bu menfi haller nedeniyle kişinin çalışma gücü azalır. Azalan çalışma gücü ile ekonomik geleceği de sarsılan işçi, gereken şartları karşıladığı takdirde malulen emekli olabilir. Çalışma gücünü, rapor ile tespit edilen oranda kaybeden sigortalı işçinin malul kapsamında değerlendirilmesi için hangi koşulların sağlanması gerektiği ve hukuk prosedürün nasıl işletileceği makale ile izah edilmiştir. Dolayısıyla dikkatle okunması tavsiye olunur.

Malullük Nedir?

Malullük, 5510 sayılı Kanun’un 25. Maddesinde düzenlenen, çalışma ve meslekte kazanma gücünün kaybedilmesini ifade eden bir kavramdır. Malul sayılabilecek kişiler yasada şu şekilde ifade edilmiştir:

• Sigortalı çalışan, çalışma hayatı esnasında çalışma gücünde bir zayıflık meydana getirecek hastalık ya da kaza neticesinde %60 ve üzeri düzeyde kayıp yaşamışsa,
• Kişi, çalışma sürecinde iş kazası ya da meslek hastalığı neticesinde kazanma gücünü %60 ve üzeri bir oranda kaybederse,

Malul kapsamında değerlendirilir. Kamu çalışanları söz konusu olduğunda, ifade edilen iki haldeki malullüklerden biri mevcut olmasa da meslekte kazanma gücünü, ifa ettiği kamu görevini yapamayacak şekilde kaybederse ve bu kayıp raporla desteklenirse malul statüsünde kabul edilir.

Malulen Emeklilik Nedir?

Malulen emeklilik esasında bir erken emeklilik halidir. Kişi, hizmet akdine ve iş sözleşmesine tabi olarak çalışıyorsa, kendi adına ve hesabına münferit biçimde çalışıyorsa veya kamu kurum ve kuruluşlarında çalışıyorsa ve çalışma hayatında herhangi bir kaza, hastalık, meslek hastalığı veya kaza nedeniyle çalışa gücünü belirli bir oranda kaybettiyse malulen emeklilikten yararlanabilir.

Malulen Emeklilik Şartları

Malulen emeklilik kurumundan yararlanarak erken emekli olabilmek için kişinin aşağıda ifade edilen şartları karşılıyor olması gerekir. Bu şartlar şu şekilde ifade edilir:

• Meslekte kazanma ve çalışma gücünde %60 ve üzeri bir oranda kayıp yaşanması,
• Kamu çalışanlarının, ifa ettiği görevini yapamayacak duruma gelmesi veya çalışma gücünü %60 ve üzeri bir oranda kaybetmesi,
• 10 senelik sigortalı olma süre şartı karşılanmalı,
• 1800 gün prim şartı sağlanmalı,
• Çalışma ve meslekte kazanma gücünün kaybedilmesine sebep olan durumun, ilk kez sigorta kapsamında çalışılan tarihten sonra meydana gelmesi gerekir.

İfade edilen şartların gerçekleşmesiyle kişinin malulen emekli olabilmesi mümkündür.

Maluliyetin Tespiti

Maluliyetin tespiti için maluliyet koşullarının sağladığını düşünen sigortalının Sosyal Güvenlik İl veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne müracaat etmesi gerekir. Yapılan başvuru yazılı şekle tabidir. Yazılı müracaat ile birlikte kişinin Sosyal Güvenlik Kurum tarafından yetkili kılınan bir hastaneye sevk süreci gerçekleştirilir. Ardından, düzenlenecek sağlık kurulu raporunun tetkik edilmesiyle maluliyet koşulunun sağlanıp sağlanmadığı değerlendirilir. Yapılan değerlendirmelerin ardından söz konusu kişideki çalışma gücü kaybı en az %60 orana sahipse bu durumda kişi malulen emeklilik şartları noktasında karşılaması gereken koşulları karşılamış ve malullük aylığına hak kazanmış olacaktır.

Maluliyet kararının neticesi yazılı müracaatın yapıldığı yer bağlı olan sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezi tarafından kişiye bildirilmektedir. Şayet düzenlenen sağlık kurulu raporu, kişiye maluliyet kararı verilebilmesi için yeterli gelmezse veya eksiklikler mevcutsa bu durumda tekrar muayene veya eksikliklerin giderilmesi yönünde karar verilebilir.

Sigortalı kişinin raporunda daima surette bir başkasının bakımına muhtaç olduğu ifade edilmişse bu takdirde malullük maaşının bağlanabilmesi adına 10 yıllık sigortalı bulunma şartının sağlanmış olması aranmaz.

Sağlık Kurulu Raporuna İtiraz

Kurum Sağlık Kurulu tarafından hazırlanan ve kişinin çalışma gücünün ne oranda kaybedildiğini ifade ederek düzenlenen rapora itiraz edilebilir. Bu takdirde kişi, Kurum Sağlık Raporunca malul olarak değerlendirilmediyse Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun bir ikinci değerlendirmesi talep edilir. Yapılacak itirazın bir dilekçe ile bağlı bulunan sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak yapılması gerekir. İtiraz ve yeniden muayenenin ardından durum, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun kararına da yargı yolu ile itiraz edilebilir.

Malulen Emeklilik Maaşı Bağlanması

Malulen emeklilik maaşının bağlanabilmesi için:

• 4 – A ve 4 – B kapsamındaki sigortalılar için; kişinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il ya da ilçe müdürlüğüne, sosyal güvenlik merkezine yazılı başvuru gerçekleştirilir. Başvuru, sigortalının işvereni tarafından yapılır.
• Kamuda çalışan kişiler için; bağlı olunan kurum ve kuruluşlara yazılı şekilde başvuru yapılmalıdır.
• Görevinden ayrılmış kişiler için; Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Dair Başkanlığına başvuru yapılmalıdır. Yapılacak başvuru yine yazılı şekilde gerçekleştirilmelidir.

Malulen Emeklilik İçin Gereken Belgeler

Makale genelinde ifade edildiği üzere malulen emeklilik için ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulmalıdır. Yapılacak başvuru yazılı olmalıdır. Bu kapsamda, maluliyet istemli dilekçeye ilave aşağıda ifade edilen belgelerin de yetkili mercie ibraz edilmesi gerekir:

• İşe giriş bildirgesi,
• İşe giriş sağlık raporu ya da beyanı,
• İşten ayrılış bildirgesi,
• Malulen emeklilik için alınan sevk onayı,
• Sağlık kurulu raporu.

Malulen Emeklilik Maaşı Ne Zaman Alınır?

Malulen emeklilik maaşına hak kazanan kişiler, emeklilik maaşının ne zaman alınacağını merak eder. Malulen emekliliğe hak kazan kimseler; maluliyeti ifade eden raporun tarihi, malullük aylığı alınması adına yapılan başvurudan önceyse yazılı başvurunun gerçekleştiği tarihi, sağlık kurulu raporu tarihinin yazılı müracaattan sonra olması halinde maluliyet raporunun tarihini, kamu çalışanları içinse maluliyetleri nedeniyle görevlerinden ayrıklıkları tarihi takip eden ayın başından itibaren söz konusu aylığı alır.

Malullük Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?

Malullük aylığına hak kazanan kişi, aşağıda ifade edilen durumların varlığı halinde söz konusu aylığın kesileceğini bilmelidir. Bu haller şu şekilde sıralanabilir:

• Aylık alan kişi, 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olarak bir işte çalışırsa,
• Aylık alan kişi, bir yabancı ülkenin mevzuatı dahilinde çalışırsa,
• Kontroller sonucunda malul kapsamında değerlendirilmesine sebebiyet veren durumun ortadan kalkması halinde,
• Kurum tarafından yapılacak kontrol muayenesi sonrası malul kapsamında değerlendirilen kişi esasında malul değilse ancak malullük aylığı alıyorsa,

Alınan malullük aylıkları kesilir. En son maddede ifade edilen durumda kişinin aldığı malullük aylıkları kesilir bununla birlikte ödenen aylıkların faizi ile beraber geri alınacağı ifade edilmelidir. Malulen emeklilik şartları başlığı altında ifade edilen metinden de anlaşılacağı üzere bu husus oldukça kapsamlı birkaç konuyu ihtiva eder. Bu nedenle uzman ve deneyimli bir avukat ile iletişime geçerek hukuki destek alınması oldukça yararlı olacaktır.

İnsanlar iş hayatları boyunca sosyal sigorta güvencesi altında çalışırlar. Bu süreçte işveren tarafından her ay maaşlarından belirli bir prim kesintisi yapılarak devlete ödenir. Kendi nam ve hesabına çalışan sigortalılar ise sigorta primi ödemelerini kendileri yaparlar. Uzun süren çalışma hayatının sonunda sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı koşullarını sağlayan kişiler emekli olmaya hak kazanır ve kendilerine devlet tarafından bir emekli maaşı bağlanır. Normal emeklilik süreci bu şekilde işlemekle birlikte emekliliğe giden bu uzun yolda sigortalılar iş kazası veya meslek hastalığı gibi durumlarla karşılaşabilirler. Sigortalının çalışma gücünü etkileyecek derecede olan olumsuz durumlarda belirli koşulların da sağlanması şartıyla kişilere malulen emekli olma hakkı tanınmaktadır. “Malulen emeklilik şartları nelerdir?” konusunu detaylı bir şekilde incelemekte yarar var.

Malulen Emeklilik Nedir?

Malulen emeklilik adından da anlaşılacağı üzere Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sunulan emeklilik sistemi ve Bireysel Emeklilik Sistemi'nde de kişilerin belirli koşulları sağlaması durumunda emekli olmalarına hak tanıyan bir sistemdir. Koşulları ise normal emeklilik sürecinden farklı işler. Malulen emekliliğin söz konusu olabilmesi için kişilerin öncelikle tıpkı SGK emeklilik sürecinde olduğu gibi sigortalı bir işte çalışıyor olması gerekir. Sigortalı şekilde çalışma hayatına devam ederken sağlık problemlerinin, iş kazalarının veya meslek hastalıklarının ortaya çıkması durumunda malulen emeklilik söz konusu olabilir. Malulen emeklilik için temel şart yaşanan bu olumsuz durumun sigortalının çalışma gücünde bir kayıp meydana getirmesidir. Diğer bir deyişle yaşanan kaza veya hastalık sonucunda sigortalı kişi eskisi gibi çalışamıyor olmalıdır. Sigortalı çalışan iş gücü kaybı nedeniyle mevcut işinde eskisi gibi çalışamıyor olmalı veya bu yeni koşullarda başka bir iş bulamayacak olmalıdır. Malulen emeklilik bu durumda sigortalının hayatına devam edebilmesi ve mağduriyet yaşamaması için getirilmiş bir emeklilik sistemidir.

Malulen Emeklilik Dereceleri

Malulen emeklilik için temel şart en az %60 oranında iş gücü kaybı olmasıdır. Öte yandan malulen emeklilik maaşı miktarının belirlenmesinde maluliyet derecesi de dikkate alınır. Vücut bütünlüğü %100 olarak kabul edilir ve bunun üzerinden yaşanan fiziksel kayıplar sağlık heyeti tarafından derecelendirilir. %60 üzeri iş gücü kaybında malulen emeklilik hakkı doğabilir. Bu noktada iş gücü kaybı %60 olan bir sigortalıyla %90 oranında fiziksel kayıp yaşayan sigortalıya ödenecek olan emekli maaşı miktarı farklı olacaktır. Bu konudaki değerlendirme kanunlar çerçevesinde SGK tarafından yapılır. Malulen emeklilik çeşitleri iş gücü kaybına göre farklılık gösterebilir. Kişiler dilerse Ferdi Kaza Sigortası da yaptırarak her türlü iş kazası ve diğer kazalara karşı kendilerini güvence altına alabilirler.

Kimler Malulen Emekli Olabilir?

Malulen emekli olabilecek kişiler SGK kapsamında 4A sigortalı, 4B sigortalı ve 4C sigortalı çalışanlardır. SGK kapsamında çalışan kişiler iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığı yaşamaları halinde bu durum yetkili sağlık kuruluşları tarafından incelenir. Yapılan incelemeler sonucunda sigortalının eski çalışma gücünde kayıp oluştuğu, mevcut işinde eski verimlilikte çalışamayacağı veya başka bir iş bulmasının düşük bir ihtimal olduğu rapor edilmişse malulen emeklilik söz konusu olabilir.

Eklemek gerekir ki malulen emeklilik yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı durumunda değil günümüzde sık karşılaşılabilen bazı hastalıkların ortaya çıkması halinde de mümkün olabilmektedir. Malulen emeklilik şartlarının oluşabileceği bazı hastalıklar şunlardır: Kanser, parkinson sendromu, epilepsi, beyin tümörü, multipl skleroz (MS), serebral palsi, retina kanaması, organ nakli, uzuv kaybı, şizofreni, bipolar bozukluk, siroz, anemi, demans, zeka gerilikleri ve AIDS.

Malulen Emekli Olma Şartları Nelerdir?

“Malulen emeklilik için ne gerekli?” sorusu sıklıkla merak edilir. Malulen emekli olmanın ilk şartı yukarıda da değindiğimiz üzere iş kazası, meslek hastalığı veya çalışma gücünü etkileyen başka tür hastalıkların yaşanmasıdır. Bunun yanı sıra malulen emeklilik hakkı kazanabilmek için yerine getirilmiş olması gereken başka koşullar da bulunur:

●Sigortalı şekilde çalışmaya başlanmasından itibaren 10 yıl geçmiş olmalıdır. Diğer bir deyişle sigortalının en az 10 yıllık sigortalılık süresine sahip olması şartı aranır.
●10 yıllık sigortalılık süresinin en az 1800 gününde yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası prim ödemesi yapılmış olmalıdır.
●Yaşanan meslek hastalığı veya iş kazasının çalışma gücünde en az %60 oranında bir kayba sebep olmuş olması gerekir. Çalışma gücü kaybı yetkili sağlık kuruluşlarındaki heyet tarafından tespit edilip bu yönde rapor hazırlanmış olmalıdır.
●İş gücü kaybı işe başlanan tarihten sonra gerçekleşmiş olmalıdır.
●Yaşanan iş gücü kaybı nedeniyle sigortalı kişi işinden ayrılmış ve başka bir işte çalışamıyor olmalıdır.

Belirtmek gerekir ki sigortalının işten ayrılmış olması koşulu malulen emeklilik başvurusu sırasında değil, SGK tarafından emeklilik şartlarının oluştuğuna ve malulen emeklilik aylığı bağlanmasına karar verilmesi noktasında aranır.

1800 günlük prim ödeme sayısında eksiklik olan sigortalılar, varsa askerlik, doğum veya yurt dışında çalışma gibi sebeplerle çalışamadıkları süreleri borçlanma yoluyla prim gün sayısını tamamlama imkanına sahiptir. İş gücü kaybı %60’ın altında olan sigortalılar şartları sağlamaları halinde malulen emeklilik yerine engelli aylığına başvurabilirler. Kadınlarda malulen emeklilik şartları ile erkekler için aranan şartlar aynıdır.

Malulen Emekli Olma Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılır?

Malulen emeklilik başvurusu sigortalının son çalıştığı iş yerinin bağlı bulunduğu SGK Müdürlüğü’ne dilekçe ile yapılmalıdır. Sonrasında SGK tarafından yönlendirilen sağlık kuruluşuna gidilerek malullük oranı tespit edilir. Sağlık kuruluşu tarafından yetkilendirilen heyet maluliyet durumunu inceler. Sağlık kuruluşunun hazırladığı rapor SGK tarafından incelenir ve gerekli koşulların oluştuğuna karar verilirse sigortalıya malulen emekli maaşı bağlanır.

Malulen Emeklilik Maaşı Ne Kadar?

Malulen emekli maaşının miktarı herkes için eşit değildir. Prim ödeme gün sayısı, prime esas alınan kazanç ve maluliyet oranı emeklilik maaşını etkileyen kriterlerdir. Malulen emeklilik maaşının ödenmeye başlanmasında SGK’ya yapılan yazılı başvuru tarihi veya sağlık kuruluşu tarafından verilen maluliyet raporu tarihinden hangisi daha erkense o tarih esas alınır. Takip eden ayda maaş ödemesi yapılmaya başlanır.

AXA Sigorta ve AXA Hayat Emeklilik olarak çalışma hayatınız süresince karşılaşabileceğiniz olumsuzluklara karşı birçok emeklilik planı ve sigorta ürünlerimizle yanınızdayız!