Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir Açıklayınız

kaynağı değiştir]

Laik kelimesi Yunancalaos ismi ve laikos sıfatından gelir, Latincesilaicus'tur. Laos: halk, kalabalık, kitle demektir ve zıddı kleros'tur. Laikos; halka ait, ruhban olmayan demektir. Laicus; dinsel olmayan demektir. Lâiklik, Osmanlı döneminde Ziya Gökalp'in Lâ-dinî (dinsel olmayan), Ahmet İzzet Paşa'nın la-ruhbanî ve Ubeydullah Efendi'nin iş hükümeti deyişleri ile açıklanmaya çalışılmış olup bir süre kullanılan lâyisizm deyişi yerini tümüyle lâiklik terimine bırakmıştır. Laos/kleros karşıtlığı MÖ 3. yüzyılda, din yönetiminde iki sınıfı belirtmek üzere kullanılmıştır. Hristiyanlığın ilk yüzyılından itibaren kilise adamlarına klerikoi (Latince clerici), bunların dışında kalanlara laikoi (Latince laici) denilmiştir. Bu adlandırma, ruhani ve cismani bir ikiliğe de işaret eder. Yeni Çağ'da laik terimi, felsefi ve hukuki, siyasal bir anlamla genişleyerek devlet ve din ilişkilerine ait bir tarzı ifade etmeye başlamıştır. Fransa'da III. Cumhuriyet'te laicisme kelimesi dile girmiştir. İngilizcede, papazdan başka bütün halka lay, laity denir ve laic, secular kelimeleri de cismaniliği ifade eder. Latince saecularis'ten gelen secular, özellikle İngiliz ve Alman toplumunda kullanılır.

Siyasi anlamı üzerindeki tartışmalarda ise laiklik, liberalizmin fikri kaynaklarından biri sayılır ve siyasi kudretin dini kudretten ayrılmasını ifade eder. Teokratik devletten demokrasiye geçerken devlet otoritesiyle din otoritesi sınırlandırılmış, laiklik klasik demokrasinin gerekliliğinin bir icabı olmuştur. Buna göre kavram, çağdaşlaşma ve insan hakları ile yakın bağlantılıdır.

Hukuki tanımlara göreyse en yaygın tanım, devlet ile din işlerinin ayrılmasıdır. Devlet, bir dine inanıp inanmama meselesini özel bir problem sayar, fertlerinin sadece maddi yönüyle ilgilenir, kendisi devlet olarak hiçbir dini taşımaz, hiçbir dini ayine iştirak etmez, fakat fertlerin her türlü dini serbestliklerini kabul eder. Devlet, dini esaslara dayanan kanunlar yapamayacağı gibi, bütün dinlere eşit mesafede durur ve hiçbir şekilde dinlerin ibadet hüküm ve kurallarına müdahale edemez. Bununla birlikte din adına devlet düzenini bozacak davranışları önlemekle yükümlüdür.

Atatürk'e göre lâiklik, yalnız din ve dünya işlerinin ayrılması demek değildir. Tüm yurttaşların vicdan, ibadet ve din özgürlüğü de demektir.^[1]

Kavramın tarihsel gelişimi Katolik Avrupa ile Anglosakson Avrupa arasında bir nüans yaratmıştır. Katolik ülkeler laik, diğerleri sekülerdir. Laik ülkelerde daha çok din devletin denetimi altındadır; buna mukabil seküler ülkelerde din ile devlet özerk iki alandır. Protestan ve Anglikan ülkelerdeki sekülerizm, günlük hayatı belirleyen dünyevi bir yaşama tarzını ifade eder ve dünyevi işlerde dini dışarıda bırakmak anlamını edinir. Bu ülkelerde millî kiliselerin Roma Kilisesinden ayrılmışlığı, Kraldan ayrı özerk kurum oluşu da kavrama etkinlik kazandırmıştır. Bu aynı zamanda uluslaşma ve burjuvazinin ortaya çıkışıyla da ilgilidir. Laikliğin Bizans sezaropapismine ve elitist hakimiyete, sekülerizmin ise Roma paganlığına ve vicdan özgürlüğüne yakın olduğu belirtilmiştir.

Devlet ve din arasındaki ilişkilere bir temel sağlayan laiklik, bu ilişkiler açısından üç özellik gösterir: Devlet dine bağlıdır (teokrasi, Tibet); din devlete bağlıdır (imparatorluk, Bizans, Osmanlı, İngiltere, Rusya); ikisi de özerktir (demokrasi, ABD, Avustralya, Belçika). Laik devleti Duguit şöyle tanımlar: “Din konusunda kendisi tarafsız olup, mensupları bir dini taşımakla birlikte kendisi devlet olmakla hiçbir dini özellik göstermeyen ve hiçbir din ayini yapmayan ve kendi namına yaptırmayan devlet.” Bugün bütün dünyada, cismani ve ruhani ayrılık anlamındaki temel ilkeler kabul görmekle birlikte, her devletin toplumuna ve kültürüne has özellikler de kavrama girmiştir. Atatürk'e göre “her faydalı ve yeni şeye karşı çıkmak irticadır”. İrtica, devletin laikleşmesiyle ilgili olarak kanun koyucunun hukuki normlarına aykırı hareketler, devletin dayandığı ana değerlere aykırı görüşleri bu açıdan etiketlemesi şeklinde tanımlanmakla beraber, dini kamuoyundaki dini vecibeleri yerine getirme davranışları ile bu anlayış sıklıkla karıştırılmakta, hatta seçimle işbaşına gelse dahi eğer bu aykırılık görülürse devlet en başta ordu kurumu olmak üzere müdahale edebilmektedir. Burada devlet, demokratik açıdan her türlü düşünceye geçit verse bile, bu düşüncelerin dine dayanıp dayanmadığı noktasında laikliğe aykırı hareketler kapsamında irticayı temel terim olarak benimsemiştir.

Laik düşüncenin felsefî temelleri[değiştir

4. Sınıf İnsan Hakları Yurttaşlık ve Demokrasi Cumhuriyet yönetiminin değerleri nelerdir? Yazınız. konusunu kısaca ve uzun ele alacağız.

---

Cumhuriyet yönetiminin değerleri nelerdir? Yazınız. konusu ile ilgili kısaca bir yazı örneği ;

---

Cevap:

Cumhuriyet terim olarak halkın kendi kendini yönetmesi anlamına gelir. Halkın egemenliğine dayalı parlamenter sistem ile halkın kendi kendini yönetme kendini kendi içerisinden bir yönetici seçmesi ile gerçekleştirilir.

Cumhuriyet sisteminde seçme ve seçilme hakkı milletindir. Cumhuriyet sisteminde hukuk üstünlüğü bulunur. Cumhuriyet sisteminde herkes kanunlar önünde eşittir. Cumhuriyet sisteminde fikir ve hürriyet özgürlüğü bulunur.

---

Cumhuriyet yönetiminin değerleri nelerdir? Yazınız. konusu ile ilgili uzun bir yazı örneği ;

---

Cevap: Cumhuriyet sisteminde hükmet başkan ve parlamenterlerden oluşan bir geçici süreliğine seçilmiş kadro devleti yönetir. Oligarşi veya monarşi gibi tek bir kişi yönetmez.

Halkın kendi kendini yönetmesi anlamına gelen cumhuriyet insanların en özgür haklarını kullanabildikleri yönetim şeklidir. Cumhuriyet yönetiminin değerleri

1. Seçme ve seçilme hakkı halka aittir.
2. Hukuk üstünlüğü bulunur.
3. Halk kanunlar önünde eşittir.
4. Fikir hürriyeti bulunur.
5. Sosyal devlet yapısı bulunur.

---

 

Ödemeler dengesi, geniş anlamıyla, bir ekonomide yerleşik kişilerin diğer ekonomilerde yerleşik kişiler (yurt dışında yerleşikler) ile belli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiki bir rapordur. Ödemeler Dengesi istatistiklerinin toplanmasına ilişkin uluslararası standartlar, Uluslararası Para Fonunun (IMF) üye ülkelerine yol gösterici olarak hazırladığı Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu El Kitabı’nda yer almaktadır. Bu doküman, aynı zamanda ödemeler dengesi istatistiklerini ülkeler bazında karşılaştırmaya da olanak tanır.

Türkiye'nin Ödemeler Dengesi İstatistikleri ise, IMF'nin 2009 yılında yayımladığı sözü edilen el kitabı temel alınarak toplanmakta ve her ay düzenli olarak yayınlanmakta.

Veriler zaman serisi olarak EVDS’de yayımlanmaktadır. Erişim için tıklayınız.

Ödemeler Dengesi Gelişmeleri - Nisan 2023

Cari İşlemler Hesabı

• Nisan ayında cari işlemler hesabı 5.404 milyon ABD doları açık kaydetmiştir. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 480 milyon ABD doları açık vermiştir.

• Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 7.016 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

• Hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2.915 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 2.198 milyon ABD doları olmuştur.

• Birincil gelir dengesi ve ikincil gelir dengesi kalemleri sırasıyla 1.292 milyon ABD doları ve 11 milyon ABD doları net çıkış kaydetmiştir.

Finans Hesabı

• Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 784 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir.

• Portföy yatırımları 1.204 milyon ABD doları tutarında net çıkış kaydetmiştir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 37 milyon ABD doları ve 6 milyon ABD doları net satış yaptığı görülmektedir.

• Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, Genel Hükümet 159 milyon ABD doları net borçlanma gerçekleştirmişken, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 190 milyon ABD doları ve 800 milyon ABD doları net geri ödeme yapmıştır.

• Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 7 milyon ABD doları net azalış kaydetmiştir.

• Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 302 milyon ABD doları net artış, Türk lirası cinsinden 160 milyon ABD doları net azalış olmak üzere toplam 142 milyon ABD doları net artış kaydetmiştir.

• Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar 289 milyon ABD doları net kullanım, Genel Hükümet ve diğer sektörler ise sırasıyla 22 milyon ABD doları ve 107 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir.

• Resmi rezervlerde bu ay 8.163 milyon ABD doları net azalış olmuştur.

Veri (Tablolar) - Nisan 2023

ZIP Bağlantı PDF Bağlantı

Metaveri

PDF Bağlantı

Revizyon Politikası

PDF Bağlantı

Uygulama Değişiklikleri

Uygulama Değişiklikleri

Yapılacak Revizyonlar

PDF Bağlantı

Türkiye'nin Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu Altıncı El Kitabı'na Geçiş Süreci Hakkında Açıklama

PDF Bağlantı

nest...

65928 65929 65930 65931 65932