Bebeklere Antibiyotik Içirme Yolları

Çoğu yetişkin için bile ilaç içmek kolay değilken bir çocuktan severek ilaç içmesini beklememek gerekiyor. Her ne kadar ilaç sektörü çocuklar için hazırlanan ilaçlara bir takım aromalar katarak tadını cazip hale getirmeye çalışsalar bile ilaç içeceğini duyan çocuk tepki veriyor. Elinizde ilaç ölçeği ile çocuğunuzun arkasından koştuğunuzu ve hatta son çare olarak tehditleri savurduğunuzu görür gibi oluyorum. 

İlaç kullanırken sadece semptomatik olmadan kar/ zarar oranına da dikkat etmek gerekiyor.  Bazen bal da öksüren bir çocukta alternatif olabilir. 

İlaç içmeyen çocuğa nasıl davranmalıyız?

İşte 20 öneri: 

1. Gülümseyin ve rahat davranın: yüz ifadenizin çocuğun üstünde ayna etkisi olduğunu unutmayın. Çocuklar bizim mimiklerimiz ve tarzımızdan taklit ederek öğrenir. Yine içmeyecek endişenizi ona yansıtmayın. İlaç içme işinin çok da üstüne düşülecek bir şey olmadığını ve rutin bir davranış olduğunu hissettirin. ilaçların zorla içilen şeyler oldukları algısı çocuklarda çabuk oturabiliyor ve bu yüzden bu algıyı kırmak ilk hedefiniz olmalı.
2. Her çocuğun bir ilaç içme yöntemi vadır.  Siz de çocuğunuzun ilacı hangi yöntem ile daha kolay bir şekilde tükettiğini bulmalı, daha sonraki seferlerde o yöntemle devam etmelisiniz.
3. İnatla ilaç içmek istemeyen çocuğunuza karşı tutumunuzu sertleştirmeyin sakin ama ikna edici olmanız bu konuda oldukça önemlidir.
4. “şurubunu içersen yakın zamanda hastalığın geçer ve daha güzel oyun oynayabiliriz” ya da “bu ilaç senin iyileşmen için yapıldı, sen sağlıklı ve mutlu ol diye” gibi…  Unutmayın, tatlı söz yılanı deliğinden çıkarırmış 
5. İlacın dozunu küçük parçalara bölün: Tek seferde tamamını yutmak sorun olabilir yada kusmayla sonuçlanabilir. Bu durumda bölünmüş dozları yavaş yavaş verin.
6. Bir yiyecekle karıştırarak sunun: İlacın kokusunu ve tadını bastırabilecek bir yiyeceğe ilacı katabilirsiniz. Ancak bazı ilaçların bazı yiyeceklerle etkileşimi olabileceği için bunu mutlaka doktorunuza danışın. Bir dikkat etmeniz gereken şey de çok büyük miktarda yiyeceğe ilacı karıştırırsanız tüm porsiyonu bitirmesi gerektiği. Zaten hasta olan ve iştahı az alan çocukta bunu da göz önüne alarak kaşık yiyecekle karıştırmak uygun olacaktır.
7. İlaç içmekte direnen çocuğunuzun dik pozisyonda olmasına dikkat edin. Eğer çocuğunuz küçük ise 45 derece açı ile başını dik pozisyona getirin. Bu ilacın aspirasyon (boğulma) riskini azaltır. 
8. İlacınız şurup ise ağzın ortasından değil yandan yanak içinden yavaşça sızdırarak vermeniz öğürme refleksini azaltarak kusmayı engeller. 
9. Bazen ilaç ölçeği yada kaşık çocukları korkutabilir. Bu durumda şırınga ile damlatarak vermeyi deneyebilirsiniz.
10. Her zaman olduğu gibi işin içine eğlence katın. Mesela kutunun içindeki ilacın rengini tahmin etme oyunu oynayabilir veya tadının neye benzediğini bulmaya çalışabilirsiniz.
11. Ona hangi renk ilaç içmeyi tercih ettiğini sorun. Onun fikrini almak çocuğunuzu rahatlatır. Elinizdeki rengi ufak oynamalarla değiştirebilirsiniz. Örneğin pekmez yada portakal / vişne suyu katarak… yada dondurmaya karıştırarak verebilirsiniz. 
12. Bazen çocuğunuzla rolleri değişmek işe yarayabilir. Siz de aynı renkte bir sıvı gıdayı ilaç ölçeğinde çocuğunuzun elinden içmeyi deneyebilirsiniz. 
13. Çocuğunuzun daha önce rahat içtiği ilaçları not edin ve doktorunuza reçete ederken tadı daha iyi olabilecek muadillerinden seçmesinde yardımcı olun. İki doz yerine tek doz kullanılan ilaçları tercih edin. 
14. Ona ilaç içmediği zaman hastalığının nasıl ilerleyebileceğini ve sonuçlarının neye varacağını söyleyin. Ancak asla tehdit etmeyin.
15. İçtiğinde kocaman bir kucaklama ve övgüyle kutlayın.
16. Çocuklarınıza ilacın görüntüsünü esas alarak onu içsin diye şeker gibi göstermeyin. Çünkü bu durumda ilacı beynine şeker olarak kodlayan çocuk onu tüketmek isteyecek ve  ilaç zehirlenmelerine (intoksikasyon) yol açacaktır. 
17. Doktorunuzun yanında reçetenizi aldığınızda ilaçları günde kaç kez kullanması gerektiğini birlikte konuşun.
18. En önemlilerinden biri de çocuğunuzu ilaç içmediği için asla tehdit etmeyin. Enjeksiyon vb… Eğer psikolojik olarak çocuğunuzu ilaçların korkunç şeyler olduklarına koşullarsanız ilaç içirmek her defasında daha zor olacaktır. Sakın ilaç içme ritüelini çok karmaşık, zorlu, tehditkar bir hale getirmeyin!
19. Gereksiz ilaç kullanmayın.
20. Reçetesiz ve tavsiye üzerine ilaç kullanmayın.

Yaşa göre çocuklara ilaç içirme teknikleri:

1. yaş: Bebeği 45 derecelik açıyla tutun, elleri aşağıda ve başı destekli olmalı. Plastik bir şırınga ya da damlayla ya da bir biberon memesi aracılığıyla ağzının yan tarafından dilinin gerisine doğru ilacı damlatın. Yanak boşluğuna boşaltmayın, ilk fırsatta tükürür. Boğazına da boşaltmayın; boğulabilir. İlacın peşinden süt ya da meyve suyu verin.
   
   yaş: Acılığı hafifletebilmek için; ilacı soğutun ya da içirmeden buz ya da buzlu yalamalıklar verin. İlacın peşinden de sevdiği bir içeceği içirin. Soğuk tat dokularını bir süreliğine çalışmaz hale getireceğinden ilacın tadı öğürtmez. İlaç, çikolatalı sos ya da meyve suyuyla karıştırılabilir. 1 ve 4 yaş arası çocuklar ilaca çok karşı koyar. Özellikle yiyecek-içecek seçen çocuklar içmek istemeyecektir. Çocuğun bu konudaki fikirlerini dinleyin. Gerekli işbirliği sağlanamazsa son çare olarak zorla içirin.
   
   yaş: Bu çağdaki çocuklar ilacın gerçek amacını anlar. Himaye altında kendisi içebilir, kontrolü eline alabilir. Eğer ilacını almakta isteksiz ise bir ilaç takviminin üzerine çıkartmalar yapıştırarak içmesi teşvik edilebilir. Çiğneme ya da sıvı türde ilaçlar hoşuna gitmiyorsa yutmaya hazır olup olmadığına bakıp doktorundan ilaç istenmeli.

Çocuklara ilaç içirmek çoğu zaman kolay değildir. Çünkü zaten hastalığın vermiş olabileceği huysuzlukla birlikte çoğu çocuk ilaçların verdiği tadı ve hissi sevmez. Ama hastalıkları kısa sürede yenebilmek için doktorların yazmış olduğu ilaçlar çok önemlidir.

Doktorlar genellikle çocuklar için hap önermezler. Hapları yutmak onlar için zor olabilir ve bünyelerine ağır gelebilir. Kilolarına ve bünyelerine daha uygun olacağı için, çocuk hastalıklarında çoğunlukla şurup kullanılır.

Çocuklar Neden İlaç İçmek İstemez?

Çocukların ilaç içmek istememelerinin altında birkaç sebep yatabilir. Öncelikle, ilaç içmek onlar için bir zorunluluktur ve çocuklar kendi istemedikleri sürece bir şeyler yedirilip içirilmesinden çok hoşlanmazlar. Bu yüzden ilaç içirmeye çalıştığınızda ağlamaya, ağızlarını kapatmaya ya da başka odalara kaçmaya çalışabilirler.

İkinci olarak, ilaçların ağızda bıraktığı tadı çoğu insan sevmez. Çocuklara bu tatları biraz da olsa dayanılabilir hale getirmek için şuruplara farklı aromalar eklenir fakat bu aromalar her zaman etkili olmayabilir. Bu yüzden çocuklara ilaç içirebilmek için belirli yöntemlere ihtiyacınız olabilir.

Çocuklara İlaç İçirirken Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Çocuğunuz ilaç içerken çok huysuzlaşıyorsa ilacı evde içirmeye çalışın. Daha rahat ve tanıdık ortamlarda kontrol sağlamanız daha olasıdır. Özellikle dışarda ve kalabalık olan ortamlarda çocuğunuzun huzursuzluğunu istediğiniz gibi önleyemeyebilirsiniz.

Bununla birlikte sakin davranın ve güler yüzlü olmaya çalışın. Sizin rahatlığınızı fark eden çocuğunuz da rahatlayacaktır ve gerilmesi gerekmediğini içten içe anlayacaktır. Güler yüzlü ve konuşkan davranarak çocuğunuzun dikkatini de dağıtabilirsiniz. Kendisiyle muhabbet etmeye başladığınızda dikkati az da olsa ilaçtan uzaklaşır ve keyifli bir ortam yaratmış olabilirsiniz.

Çocuklara İlaç İçerirken Kullanabileceğiniz Yöntemler

İlaç içirmek için sağlıklı ve rahat ortamı oluşturduktan sonra bu yöntemlerden bazılarını kullanıp süreci iyice kolaylaştırabilirsiniz.

1. Yöntemlere göz damlası kullanımıyla başlayabiliriz. Göz damlası çocuklara verilmesi en zor olan ilaçlardan biridir. Göz damlası için olan huysuzluğu konuşma ve güler yüzlülükle çözemeyebilirsiniz. Bu yüzden çocuğunuzu uykuda yakalamaya çalışın. Kendisi uyku halindeyken rahatsız etmeden damlayı uygulayın. Çocuğunuz uyanmış olsa bile uykuya geri dalması oldukça kolay olur. Yeniden sakinleştirip uykuya dalmasını sağlayabilirsiniz.
2. Çocuğunuz şurup içmeyi kabul etmiyorsa yemeklerle veya içeceklerle karıştırıp farkında olmadan içmesini sağlayabilirsiniz. Fakat bu yöntem için öncelikle doktorunuza danışın. Karıştırdığınız madde ilacın etkisini azaltmamalı ya da zararlı bir etkileşim yaratmamalı.
3. İlaç içirme esnasında küçük oyunlar yaratarak çocuğunuzu eğlendirebilirsiniz. Örneğin yemek yedirirken kullandığınız tekerlemeler ilaç kullanımı için de yardımcı olabilir. Ya da ilacı önce kendiniz içiyormuş gibi yapabilirsiniz. Tadının çok güzel olduğunu söyleyerek merak yaratabilirsiniz.
4. Bazı durumlarda çocuğunuz hap kullanması gerekebilir. Hapın boyutuna göre yutmak zorlaşabilir. Çocuğunuz hap yutmakta zorlanıyorsa hapı küçük parçalara bölüp içirebilirsiniz. Tek seferde büyük bir parça yutmayacak olması süreci kolaylaştırabilir.
5. İlacın büyüklüğü ve formu fark etmeksizin çocuğunuzla konuşmayı deneyebilirsiniz. İlacın neden gerekli olduğunu, ne kadar süre kullanılması gerektiğini ve içmemesi halinde hangi durumlarla karşılaşabileceğini anlatabilirsiniz. Neden kullanması gerektiğini anladığında ilaç kullanımına daha ılımlı yaklaşabilir.

<< Tüm Yazılar

Bazı çocuklar ilaç içmeyi sevmezler ve sonuna kadar da bu konuda mücadele ederler. Oysa hastalığının iyi olması adına doktorun vermiş olduğu ilacı içmek zorundadır. Bu konuyla ilgili vereceğim bilgilerden faydalanabileceğinizi düşünüyorum.

Çocuklara İlaç İçirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler: Çocuğunuz ilaç içerken en az 45 derece açılı oturuyor ya da ayakta duruyor olmalı. Böylelikle tıkanma-öksürme olasılığı azalır. İlacı ağzının yan tarafından verin. Ağzının tam ortasından verirseniz öğürme refleksini başlatmış olursunuz. Tablet halinde olanları dilinin gerisine koyun, yoksa tükürülme olasılığı artar. İlacın tadı kötüyse saklamaya çalışın. Elma püresi, yoğurt, muhallebi, reçel kullanabilirsiniz. İlacı meyve suyu, hazır mama (süt şeklinde) ya da sütle karıştırmak aslında etkin olmaz; çünkü ilacın büyük bir kısmı bu sıvıyı içerken biberon ya da bardakta kalacaktır. Sıvıyla karıştırmanız gerekirse az sıvı kullanın böylelikle ilacın tümü çocuğun sindirim sistemine ulaşsın. Kaşık kullanırsanız ölçülü olanlarını kullanın. Yemek takımınızdaki kaşıklarınızı kullanmayın. İlacı çocuğa asla “Şeker” diye adlandırmayın. İlaç olduğunu söyleyin ki çocuğun aklında tehlikeli bir karışıklık olmasın. Küçük çocuklardan kendi ilacını almasını istemeyin. İlacını alırken mutlaka yanında bulunun. Pazarlık etmeyin ya da vaatte bulunmayın. Çocuk ilacını içmesinin şart olduğunu; pazarlık konusu olamayacağını bilmeli. Hangi kap ya da kaşıkla içeceğine ve neyin eşliğinde içeceğine seçim hakkı verseniz de bu seçim ilacı içip-içmemek konusunda olmamalı. İlacını almak istemeyen çocuğu cezalandırmayın. Tutarlı ve ikna edici şekilde yaklaşımınızı sürdürün. Ve çocuğunuz ilacını içince, kocaman bir kucaklamayla ve övgüyle onu ve kendinizi kutlamayı unutmayın.

Bebeklere İlaç İçirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler yaş arası bebeğinizi 45 derecelik açıyla tutun, elleri aşağıda ve başı destekli olsun. Plastik bir şırınga ya da damlayla ya da bir biberon memesi aracılığıyla ağzının yan tarafından, dilinin gerisine doğru ilacı damlatın. Yanak boşluğuna boşaltırsanız ilk fırsatta tükürür. İlacı bebeğin boğazına da boşaltmayın; çünkü boğulabilir. İlacın peşinden süt, meyve suyuya da su verin.
yaş arası ilacın acılığını şu yöntemlerle hafifletebilirsiniz. İlacı soğutun ya da vermeden önce çocuğunuza buz ya da buzlu yalamalıklardan verin. İlacın peşinden de sevdiği bir içeceği içirtin. Soğuk tat dokularını da bir süreliğine çalışmaz hale getireceğinden ilacın tadı öğürtmez.. Çocuğunuzun bu konuda fikirlerini dinlemeyi ihmal etmeyin. Gerekli iş birliğini bu şekilde elde edemezseniz son çare olarak zorla içirmek kalıyor. O zaman da eğer mümkünse bir yetişkin “ayı-kucağı” denilen tarzda çocuğu sağlamca tutun. Çocuğun kolları aşağıda ve başı 45 derecelik açıyla dururken, plastik ilaç şırıngasıyla vermeyi deneyin. Eğer yalnız başınaysanız çocuğu bir battaniyeye kundaklarcasına sarın (kolları aşağıda) ve başını 45 derecelik açıyla tutup verin. Çocuğu ilacı aldığı için övmeyi unutmayın. Ama gelecek sefere yine ilacını almazsa yine zora başvuracağınızı da söylemeyi unutmayın. Bir daha ki sefere ilacı vermeden kendi rızasıyla mı yoksa zorla mı içmek istediği seçeneğini verin. Kesinlikle “İlaç içmeme seçeneği” olmadığını bilsin.

Okul Yaşındaki Çocuklar İçin İlaç İçirme Yöntemleri: Bu çağdaki çocuklar ilacın gerçek amacını anlayabilir. Sizin gözleminizde kendisi içebilip kontrolü eline alabilir. Eğer ilacını almakta isteksizse yapacağınız bir ilaç takviminin üzerine çıkartmalar yapıştırmak gibi yöntemlerle isteklendirebilirsiniz. Genelde çocuklar dört yaşında ilaç yutmaya başlayabilirler. Yine de bu işin becerisine ancak 7- 8 yaşlarında ulaşırlar. Bunun alıştırmasını yapabilmek için çocuğunuza yumuşak küçük gıda parçaları yutturmaya başlayabilirsiniz. Sonra da öeğin küçücük buz parçaları gibi sert şeyler yutmasını isteyebilirsiniz.  

İLAÇ  UYGULAMA  KONUSUNDA  PRATİK  BİLGİLER

1. Lokal ilaç uygulamasından önce ve sonra uygulamayı yapan kişi ellerini yıkamalıdır.

2. Göze ilaç damlatılması için (konjonktival uygulama) hastanın yukarı doğru bakması

istenir ve alt göz kapağı aşağı çekilerek kese oluşturup ilaç buraya damlatılır.

3. Eğer göze birden fazla çeşit damla uygulanacaksa, sonraki damlayı uygulamadan önce

en az 5 dakika beklenmelidir.

4. Göz damlaları gözde yanma hissine neden olabilir, ancak bu birkaç dakikadan uzun

sürmemelidir. Daha uzun sürerse doktora başvurulmalıdır.

5. Çocuklara göz damlası uygulamak için çocuk kafasını düz tutacak şekilde yatırılıp,

gözleri kapalı iken ilaç gözün köşesine damlatılır. Zorla çocuğun gözünün açılmaya

çalışılması gereksizdir.

6. Kulak damlası uygulanacaksa ilaç avuç içinde birkaç dakika tutularak ısıtılmalıdır.

Aksi takdirde soğuk bir damlanın özellikle de iltihaplı kulak zarına uygulanması

çok ağrılı olacaktır.

7. Kulak damlasının zara kadar ulaşabilmesi için ilaç uygulanırken kulak kepçesinin

yetişkinlerde yukarı, çocuklarda dışa doğru çekilmesi gerekir.

8. Göz damlalarına benzer şekilde kulak damlaları da birkaç dakikadan daha uzun süre

yanma veya kaşıntıya neden olmamalıdır. Böyle bir durumda hastaya doktora başvurması söylenmelidir.

9. Buuna ilaç solüsyonu damlatılan kişinin sırtüstü (yastıksız) yatması, başını iyice

geriye doğru ve biraz da damlatma yapılan tarafa doğru eğmesi gerekir. Damlatmadan

sonra birkaç dakika bu durumu muhafaza etmelidir. Sonra gerekirse diğer burun

deliğine aynı şekilde ilaç damlatılır.

Damlatılan ilacın burun mukozası ile yeterince temas edebilmesi için ilaç

uygulamadan önce burun temizlenmelidir.

Buruna damlatılan ilacın tüm sinus ağızlarına ulaşması isteniyorsa, ilaç uygulandıktan

sonra baş dizlerin arasına gelecek şekilde hızla öne eğilmeli ve birkaç saniye bu

pozisyonda kalınmalıdır.

Aerosol kullanılmadan önce mutlaka çalkalanmalıdır.

İnhalasyonla ilaç uygulandıktan sonra, ağız içinde kalan moleküllerin buradan

sistemik dolaşıma emilmesini engellemek için hastanın ağzını ılık suyla çalkalaması

tavsiye edilmelidir.

Fitil uygularken hastaya açıklama yapılmalıdır. Fitiller oda sıcaklığında katı olup, vücut sıcaklığında eriyen ilaçlardır. Esasen buzdolabında tutulması tavsiye edilir. Ancak uygulamadan önce eğer çok yumuşaksa, kağıdını açmadan soğutularak (buzdolabına koyarak veya akan soğuk suyun altına tutarak) sertleştirilmesi gereklidir.

Uygulamadan sonra birkaç dakika yatar pozisyonda kalınmalıdır.

Rektal ve vajinal ilaç uygulamada el temizliğine özellikle dikkat edilmelidir.

İLAÇ  UYGULAMALARINDA  5  DOĞRU  İLKESİ

İlaç verilmesinde hemşirenin en önemli sorumluluklarından biri de ilaç hatalarının meydana

gelmesini önlemektir.

Doğru İlaç : Etiketi okunamayan veya olmayan ilaç kullanılmamalı eczaneye geri gönderilmelidir.

1.      İlacı yerinden almadan önce,

2.      İlacı kaşığa koymadan önce,

3.      Şişeyi yerine koymadan önce,

4.      Eğer ilaç bittiyse, atmadan önce olmak üzere dört kez okunmalıdır.

Doğru Hasta: Doğru ilacın doğru hastaya verildiğinden emin olmak için ilacı vermeden önce hastanın kimliği kontrol edilmelidir

Doğru Doz

1.      Verilecek doz doğru olarak ölçülmelidir. Mililitreler (cm3) için cam mezür, damlalar

için damlalıklar kullanılmalıdır.

2.      Dozajın, veriliş yoluna uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Doğru Yol/Doğru Teknik: Hemşire, ilacın doğru yol ve doğru teknikle verilip verilmediğine dikkat etmelidir.

Doğru Zaman: İlaçlar belirlenen zamanda verilmeli ve ilacın alımı hastaya bırakılmamalıdır.

İLAÇLARIN  SAKLANMA  KOŞULLARI

• Günümüzde pek çok ilaç oda sıcaklığında saklanabilir.
• Soğuk zincirde saklanması gereken ilaçlar. ( derece)
• Işık almayan ortamda saklanması gereken ilaçlar.
• Kuru yerde saklanacak ilaçlar.

İlaçların Son Kullanma Tarihi: İlacın kalitesini belli bir tarihe kadar güvence altına alınması. Ülke koşullarına göre üretici firma bazen hızlandırılmış deneylerle (yüksek ısı ve nem) bazen de uzun süreli denemelerle bu tarihi belirler. Bazı ilaçların bu uzun süreli deneyler sonunda son kullanma tarihlerinde uzaklaşma söz konusu olabilir. İlaçların son kullanım tarihlerinin genellikle üretimden itibaren 2 yıldır. İlaçların çoğu buzdolabında saklanmaz, içlerinde buzdolabında saklanması gerekenler var, saklanmaması gerekenler var. İlaçlar, derece arasında oda sıcaklığında saklanmalıdır. Ağrı kesiciler, özellikle çocuklar için kullanılan ateş düşürücü şuruplar, toz biçiminde ve su ile sulandırılmayan antibiyotikler ve bunun gibi ilaçlar ağızları tam olarak kapatıldıktan sonra güneş görmeyen serin bir yerde ve kutusunda saklanmalıdır. Bu koşullarda saklanan ilaçların tedavi bittikten sonra atılmaması gerekir. Çünkü, saklama koşullarına yerine getirilmiş ve görünümünde değişiklik olmamış bu tip ilaçlar, son kullanma tarihine kadar kullanılabilir.

Kullanımdan önce sulandırılan toz şeklindeki ilaçlarla enjeksiyon için hazırlanmış ürünlerin, göz damlalarının, üstünde ışıktan bozulabileceği belirtildiği halde kutusunda saklanmamış ilaçların kesinlikle tedavi bittikten sonra kullanılmaması gerekir.

Aslında en doğrusu ilacın prospektüsünün dikkatlice okunması ve saklama koşullarının kutu üzerine elle kaydelmesi olabilir.