Rıfat Ilgaz In Ünlü Romanı Nedir

R&#;fat Ilgaz’&#;n sinemaya da uyarlanan ünlü roman&#; “Hababam S&#;n&#;f&#;”n&#; hepimiz biliriz…

Hababam S&#;n&#;f&#;’n&#;n sinema filminde, figüran&#;ndan ba&#;rol oyuncular&#;na kadar her karakter efsanele&#;mi&#;tir ku&#;kusuz. Ve ak&#;llar&#;m&#;za kaz&#;nan sahneleri ve pek çok ku&#;a&#;a örnek olan ya&#;am dersleriyle Türk sinemam&#;z&#;n önde gelen klasik bir film serisi olmu&#;tur. Ama bu sinema filminin ard&#;nda bamba&#;ka öyküler ve o öykülerin gerçek birer kahramanlar&#; vard&#;r.

Sinema filminde Münir Özkul’un canland&#;rd&#;&#;&#;, ideal ö&#;retmen olarak simgelenen Kel Mahmut ya da Mahmut Hoca ya da Mahmut Aln&#;geni&#; karakterini, R&#;fat Ilgaz kendi ortaokul ö&#;retmeni “Nihat Dicle”den esinlenerek yaratm&#;&#;t&#;r. Yani Kel Mahmut, gerçekte R&#;fat Ilgaz’&#;n Kastamonu Muallim Mektebindeki ö&#;retmeni ve müdür yard&#;mc&#;s&#; Nihat Dicle’dir. ’da Diyarbak&#;r’da do&#;an, &#;stanbul Ö&#;retmen Okulu’ndan mezun olduktan sonra atand&#;&#;&#; Kastamonu’da ortaokul, lise ve Ö&#;retmen Okulu’nda tarih ö&#;retmenli&#;i ve müdür yard&#;mc&#;l&#;&#;&#; yapan Nihat Dicle…

Nihat Dicle’ye, “Say&#;n Dicle, Kel Mahmut sizsiniz, de&#;il mi?” diye soruldu&#;unda, “Haa evet! Kel Mahmut benim. R&#;fat beni çok sevdi&#;i için bana bu payeyi verdi. Televizyonda izlerken hemen kendimi tan&#;d&#;m.” yan&#;t&#;n&#; vermi&#;ti.

Ve ö&#;retmenlere de &#;u mesaj&#; vermekten de geri durmam&#;&#;t&#; Nihat Dicle:
“Okulun amac&#; ö&#;renciyi topluma kazand&#;rmakt&#;r, ceza vererek okuldan atmak de&#;il. Çocuk dövülmez, iyi örnekle ve ö&#;ütle yola getirilir. Ö&#;rencilere bir, s&#;f&#;r gibi dü&#;ük notlar vermek onlar&#;n okula, ö&#;retmene ve ö&#;renmeye olan isteklerini büsbütün k&#;sar. Bu ancak soka&#;a dökülmeyi körükler. Amaç not de&#;il, ö&#;rencinin ö&#;renmesidir. Öyleyse not istek art&#;r&#;c&#;, te&#;vik edici bir araç olarak belli bir düzeyin üstünde tutulmal&#;d&#;r. Okula gelen ö&#;renci dört numaray&#; kazanm&#;&#;t&#;r. Çünkü ö&#;renmeyi ve e&#;itimi kabul etmi&#;tir. Çocuk ya&#;&#;na göre, aile durumuna, giyimine, g&#;das&#;na göre zaten çok &#;eylerden mahrumdur. Bunu ö&#;retmen yakinen bilmeli ve ona göre muamele yapmal&#;d&#;r. Öyle olursa o çocuk günün birinde nas&#;l olsa ö&#;retmenlerinden ald&#;&#;&#; ilham ve telkin ile hem &#;ahs&#;na, hem ailesine ve hem de memleketine faydal&#; olur.”

y&#;l&#;nda aram&#;zdan ayr&#;lan Nihat Dicle için noktay&#; ö&#;rencisi R&#;fat Ilgaz koyuyor:
“Kel Mahmut’lar&#;m&#;z ya&#;as&#;n! Ne mutlu bize ki Nihat Dicle gibi olgun, ho&#;görü sahibi ö&#;retmenlerden okuyabildik. Kim bilir, Atilâ Dorsay karde&#;imizin ‘Türk gülmecesinin klâsiklerinden biri’ diye niteledi&#;i bu kitap da kolay kolay yaz&#;lamazd&#;, böyle ho&#;görü sahibi ö&#;retmenlerimiz olmasayd&#;… Bizleri yeti&#;tiren Kel Mahmutlar hâlâ ya&#;&#;yor, hem de Kel Mahmutlu&#;uyla ö&#;üne ö&#;üne… Aram&#;zdan eksilmesinler…” 

Hababam S&#;n&#;f&#; roman&#;na dair birkaç not ekleyelim… 
Romandaki olaylar asl&#;nda Kastamonu Muallim Mektebi’nde geçmektedir…

“Güdük Necmi”, R&#;fat Ilgaz’&#;n ta kendisidir ve lise y&#;llar&#;ndaki lâkab&#;d&#;r…
“&#;nek &#;aban”, Safranbolulu Öküz Ahmet’tir…
“Tulum Hayri”, R&#;fat Ilgaz'&#;n s&#;n&#;f arkada&#;&#; olan kiloluk Tulum Fehmi’dir ve Tulum Fehmi'ye her ö&#;ün iki porsiyon yemek ç&#;karm&#;&#;…
“Hafize Ana”, hademe &#;erife Han&#;m…
“Piyale &#;hsan”, biraz Sabri Cemil, biraz da ba&#;kalar&#;n&#;n kar&#;&#;&#;m&#;…
“Vakvak R&#;za”, Kastamonu a&#;z&#;yla konu&#;an Matematikçi Faik Bey…
“Frans&#;zcac&#; Sedat Hakk&#; Bey”, ayn&#; rolde…
“Badi Ekrem”, beden hocas&#;… 

Hababam S&#;n&#;f&#;’n&#;n tiyatrosu ve filmlerinde romana sad&#;k kal&#;nmam&#;&#;, birçok karakter de&#;i&#;ikli&#;e u&#;rat&#;lm&#;&#;t&#;r. En bilinen örnek olarak, &#;nek &#;aban kendi halinde ders çal&#;&#;maktan ba&#;ka bir &#;ey bilmeyen, hiç bir olayda di&#;erlerine kat&#;lmayan sessiz sakin ve saf bir çocukken, Kemal Sunal ve &#;lyas Salman’&#;n oynad&#;&#;&#; &#;aban, y&#;l&#;&#;&#;kl&#;&#;&#;n s&#;n&#;rlar&#;nda gezen tembel ve aptal bir heriftir. Ayr&#;ca filmlerde olaylar de&#;i&#;tirilerek yans&#;t&#;lm&#;&#;, siyasete el atan hiç bir olaya da yer verilmemi&#;tir. Maalesef bir kitap, filme aktar&#;ld&#;&#;&#; zaman ço&#;unlukla bunlar ya&#;an&#;yor. O yüzden Hababam S&#;n&#;f&#;’n&#;n kitab&#;n&#; okumak ayr&#; bir dünyad&#;r… Ama bunlara ra&#;men Hababam S&#;n&#;f&#; filmlerinde öyle bir tat yakalanm&#;&#;t&#;r ki insan elli kere üst üste izlese s&#;k&#;lmaz bu filmlerden… :)

Tiyatrosu da a&#;&#;r&#; komik esprilerle donat&#;lm&#;&#; çok ba&#;ar&#;l&#; bir yorumdur. Nedense çok fazla bir yerde yay&#;nlanmaz…
* * *

“Okuldan kaç&#;yormu&#;sunuz, kaç&#;rtmam! Ön bahçede top oynuyormu&#;sunuz, oynatmam! Kopya çekiyormu&#;sunuz, çektirtmem! Sigara da içiyorsunuzdur, içirtmem!”

“-Ne yapt&#;n evlad&#;m? (Mahmut hoca)
-Sevdim hocam. (Damat Ferit)
-Peki. (Mahmut hoca)”

“Aaa sende mi buradayd&#;n Mahmut hoca! Çocuklar Mahmut hoca'da okuldan kaçm&#;&#;.”
* * *
@yurekbali
_Görseldekiler: R&#;fat Ilgaz ve Kastamonu Muallim Mektebindeki ö&#;retmeni Nihat Dicle.