Tanzimat Yazarları

kaynağı değiştir]

Tanzimat edebiyatı birinci ve ikinci dönem olmak üzere iki başlıkta incelenir. Tanzimat edebiyatının bu şekilde dönemlere ayrılmasında temel etken sanatçılar arasındaki edebi görüş ayrılıklarıdır. Genel olarak bakıldığında birinci dönemde sanatçıları halktan yana eserler verirken ikinci dönem sanatçıları daha çok sanatsal kaygı güdüp sanat için sanat eğilimine yönelmişlerdir.

Birinci dönem Tanzimat edebiyatı[değiştir kaynağı değiştir]

Türk edebiyatına gazete ilk olarak Tanzimat döneminde girmiştir. Tanzimat dönemi sanatçıları halka ulaşabilmek ve bir şeylere farkındalık yaratabilmek için gazeteyi bir araç olarak görmüşlerdir. Tanzimat ile birlikte gazetenin Türk edebiyatına girmesi birçok şeyin tetikleyicisi olmuştur. Gazete ile aydınlar ve sanatçılar makalelerini paylaşmışlardır, ayrıca roman, hikâye, tiyatro gibi türlerin gelişmesinde de gazetenin etkisi olmuştur. Tanzimat edebiyatının önemli sanatçılarından Ali Suavi gazete için: “Anlıyor musunuz, gazete ne güzel mekteptir ve orada okuyanlar nasıl da uyanıyorlar!” ifadelerini kullanmıştır.^[3]Osmanlı İmparatorluğu'nda çıkarılan ilk gazete tarihli Takvim-i Vekayi'dir Takvim-i Vekayi gazetesi haftalık olarak Türkçe basılmış olup bunun yanı sıra Arapça, Ermenice, Farsça, Fransızca ve Rumca gibi dillerde de baskıları yapılmıştır. Bunların dışında Takvim-i Vekayi gazetesi ilk resmi gazete sayılmaktadır ve genel olarak bu gazetenin içeriği resmi duyurular ve kabul edilen yasa metinleri olmuştur.^[4] Tanzimat döneminin ilk yarı resmi gazetesi ise William Churchill tarafından çıkarılan tarihli Ceride-i Havadis gazetesidir. Bu gazete daha çok haber içerikli yayınlar yapmıştır fakat halk tarafından ilgi görmemiştir, ilk üç sayısı ise ücretsiz olarak dağıtılmıştır.^[5] Tanzimat döneminin en önemli gazetelerinden birisi de İbrahim Şinasi ile Agah Efendi'nin birlikte çıkardıkları Tercüman-ı Ahvâl gazetesi olmuştur. Bu gazete Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk edebi ve özel gazete olup Tanzimat edebiyatının başlangıcı sayılmaktadır.^[6] İlk başlarda pazar günleri çıkan bu gazete daha sonra haftada üç kez çıkmıştır. İlerleyen dönemlerde gazete Ceride-i Havadis ile rekabet edebilmek için haftada beş kez çıkarılmıştır.^[6] Gazetede daha çok Şinasi, Ahmet Vefik Paşa ve Ziya Paşa gibi isimler görev yapmıştır. Türk edebiyatında ilk tiyatro yapıtı olan ve görücü usulü evlenmeyi yeren İbrahim Şinasi'ye ait Şair Evlenmesi adlı çalışma ilk olarak bu gazetede yayınlanmıştır. İbrahim Şinasi gazetenin 24'üncü sayısında ayrılmıştır. Tercüman-ı Ahval gazetesinde eğitim sistemini eleştiren bir makale yayınlanınca gazete iki haftalığına kapatılmıştır. Bu olay Türk basın tarihinde yayın durdurmanın ilk örneği olmuştur.^[6] Gazete sayı yayınlanmış ardından da 11 Mart yılında kapatılmıştır. Bu dönemde çıkarılan diğer gazetelerden birisi de Tasvir-i Efkâr gazetesi olmuştur. Tasvir-i Efkâr gazetesi İbrahim Şinasi tarafından çıkarılmış ardında gazetenin başına Namık Kemal getirilmiştir. Bu dönemde çıkarılmış kayda değer gazetelere örnek olarak: Ali Suavi'nin çıkardığı Muhbir, Ahmed Midhat Efendi'nin çıkardığı İbret ve Tercüman-ı Hakikat gazeteleri verilebilir.^[3]

Tanzimat edebiyatı dönemleri[değiştir

&#x; Eski şiirin savunucusu ve temsilcisidir. &#x; Eski-yeni konusunda Recaizade ile aralarında tartışmalar olmuştur. &#x; Naci göze hitap eden kafiyeyi

&#x;  Devletin farklı kademelerinde görev alan Ali Bey’in unvanı son görevi olan Düyun-ı Umumiye Direktörlüğünden gelir. &#x;  Tanzimat’ın önemli tiyatrocularından

&#x; Edebiyatta batılılaşmanın asıl ihtilalcisidir. &#x;  Şair-i Azam olarak bilinir. &#x;  Kurallara uymayan, batı şiirinde gördüğü her yeniliği Türk şiirine uygulayan, divan şiirini bitiren o olmuştur. Doğu

&#x; Roman ve hikâyeleriyle tanınan sanatçı Tanzimat edebiyatının Realist ve Natüralist temsilcilerinden biridir. &#x;  Yazarın Karabibik adlı eseri edebiyatımızdaki ilk

Batılı tarzda hikâyeleri ve bir romanı vardır. &#x; Sergüzeşt adlı romanı realizme doğru atılmış bir adımdır. &#x; Küçük Şeyler adlı

Türk edebiyatında yeniliklerin öncüsüdür. &#x; &#;ta Tercüman-ı Ahval&#;i (ilk özel gazete), &#;de Tasvir-i Efkâr&#;ı çıkardı. &#x; İlk makaleyi (Tercüman-ı Ahval mukaddimesi), &#x; İlk

&#x; Şiir, roman, hikâye, tiyatro, eleştiri, edebî bilgiler türlerinde eserler vermiştir. &#x;  Şiirlerinde hüznü ve elemi işlemiştir. &#x;  Ölümü hatırlatan

&#x; Sadrazamlık ve valilik yapan Ahmet Vefik Paşa, Moliere&#;den uyarladığı tiyatrolar ve çevirileri ile tanınmıştır. &#x;  Milliyetçilik ve Türkçülük fikirlerinin

 &#x; Edebiyat, tarih, coğrafya, ziraat, iktisat alanlarında eserler vermiştir. &#x;  Edebiyat yapmak için değil, okuma zevki aşılamak ve halkı eğitmek

İlk roman yazarıdır. İlk roman: Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat Bu romanda kölelik ve cariyelik konusunu ele almıştır. Kamus-ı Türki isimli

&#x; Tanzimat edebiyatının en hareketli ve heyecanlı ismidir. &#x;  Vatan şairi olarak tanınır. &#x;  Şiirlerinden çok nesirleri ile tanınır. &#x; 

&#x; Doğu kültürüyle yetişmiş, sonradan batı edebiyatına yönelmiştir. &#x;  Fikren yenilikçi olmasına rağmen eserlerinde eskiyi, divan şiiri geleneğini devam ettirmiş, gazel

Tanzimat d&#;nemi yazarları kimlerdir ve &#;zellikleri nelerdir? Tanzimat d&#;nemi yazarlarının eserleri ve kitapları

Haberin Devamı

Tanzimat birinci dönem yazarları, eserlerini genel olarak ortak özelliklerle yazmıştır.

Daha çok toplum için sanat anlayışını benimsemişlerdir.

Tanzimat Dönemi Yazarları eserlerinde çoğunlukla toplumsal konuları işlemişlerdir.

Dilin sadeleşmesi gerektiğini savunmuşlardır. Eserlerini de bu düşünce çevresinde yazmışlardır.

Tesadüflere çok fazla yer verilmiştir.

Noktalama işaretleri kullanılmaya başlanmıştır.

İlk tiyatro eseri yazılmıştır.

İlk özel gazete çıkarılmıştır.

Tanzimat İkinci Dönem Edebiyatı:

 Tanzimat ikinci dönem yazarları;

Recaizade Mahmut Ekrem

Abdülhak Hamit Tarhan

Samipaşazade Sezai

Nabizade Nazım

Muallim Naci

Direktör Ali Bey

Ahmet Cevdet Paşa

olarak ifade edilebilir. Tanzimat dönemi ikinci dönem yazarlarının ise ortak özellikleri bulunmaktadır. Tanzimat dönemi ikinci döneminde genel olarak bireysel konulara yönelim olmuştur. Tanzimat ikinci dönem sanatçıları;

Sanat sanat içindir anlayışını benimsemişlerdir.

Hece ölçüsüyle birlikte aruz ölçüsünü de kullanmaya devam etmişlerdir.

Güzel olan her şeyi şiirin konusu olarak kullanmışlardır.

Bireysel konulara dönülmüştür.

Dil oldukça fazla ağırlaşmıştır.

Öykü ve roman tekniği bu dönem de daha fazla gelişir.

Gazetecilik, Tanzimat'ın ilk dönemindeki toplumsal etkisini kaybeder.

Haberin Devamı

Yabancı eserlerden çeviriler yapılmıştır.

Divan edebiyatı nazım şekilleri bırakılmaya başlanmıştır.

Tanzimat Dönemi Yazarlarının Eserleri Ve Kitapları

 Tanzimat döneminde Türk edebiyatına birçok yeni tür ve eser girmiştir. Tanzimat dönemi eserleri birinci dönemde daha çok toplum için yazılırken, Tanzimat'ın ikinci döneminde bireysel konulara daha fazla yer verilmeye başlanmıştır. İlk dönemde sanat toplum içindir olan düşünce ikinci dönemde sanat sanat içindir olarak değişmiştir.

1. Dönem Yazarları ve Eserleri:

Şinasi: Şair evlenmesi, Müntehabat-ı Eş’ar, Şiir ve İnşaa, Defter-i Amal, Zafername

Namık Kemal: İntibah, Cezmi, Vatan Yahut Silistre, Kara Bela, Gülnihal, Akif Bey, Zavallı Çocuk

Haberin Devamı

Ahmet Mithat Efendi: Kıssadan Hisse, Letaif-i Rivayat, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Avrupa da Bir Cevelan, Çengi, Eyvah

Ahmet Vefik Paşa: İnfal-i Aşk, Zor Nikah, Azarya, Yor­gaki Dandini,Lehçe-i Osmanî

Şemsettin Sami: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, Kamus-ı Türkî, Kamus-ı Alam

Ali Suavi: Hive Hanlığı, Kamusü’l-UIum ve’l-Maari

Direktör Ali Bey: Ayyar Hamza

1. Dönem Yazarları ve Eserleri:

Recaizade Mahmut Ekrem: Takdir-i Elhan, Araba Sevdası, Nijad Ekrem, Çok Bilen Çok Yanılır, Zemzeme

Abdülhak Hamit Tarhan: Sahra, Hacle, İçli Kız, Macera-yı Aşk, Duhter-i Hindu, Bunlar Odur

Sami Paşazade Sezai: Sergüzeşt, Küçük Şeyler, Rumuzü’l-Edep

Muallim Naci: Demdeme, Muallim, Ömer'in Çocukluğu, Füruzan, Ateşpare

Haberin Devamı

Nabizade Nazım: Heves Ettim, Karabibik, Zavallı Kız, Zehra