Orta Ağır Otizm Etkinlikleri

Oyun becerileri, özellikle de otizmli çocukların öğrenmesi gereken en önemli alanlardan biridir. Bu beceriler, çocuğun kendilerini anlamlı yollarla eğlendirmesi, başkalarıyla etkileşime girmesi ve önemli bilişsel becerileri öğrenmesi için fırsatlar sağlar. Otizmli çocuklara oyun becerilerini öğretmenin doğru bir yolu, başlangıçta spesifik oyun becerisini çok yapılandırılmış bir şekilde öğretmektir.

• Oyun becerisini küçük, ayrık adımlara bölün ve her seferinde bir adımı öğretin. Çocuk bir adımı öğrenme konusunda başarı gösterdiğinde, bir sonraki adımı ekleyin. (Çocuk Patates Kafa&#;ya gözlerini ekledikten sonra kulaklarını sonra kollarını vb. ekler.)
• Beceriyi öğretmek için model olmayı kullanın (örneğin çocuk yetişkini izleyerek, legolarla kendi kulesini yapmaya başlar).
• Pekiştirmeyi kullanmaya çalışın (davranışa özel övgü verin) Çocuk becerinin doğruluğunu gelişmiş bir şekilde gösterdiğinde, art arda gelen denemeleri güçlendirin ve övgü verin.
• Çocuğun, yapılandırılmış bir ortamda beceriyi pratik etmesi için bolca fırsatı olmalıdır.
• Yapılandırılmış bir ortamda, öğrenme fırsatlarının kısa ve tatlı olmasını sağlayın, bu nedenle görev çocuğu motive etmeye devam eder.
• Müdahalelerinizi yavaş yavaş çekmeye çalışın, böylece çocuğun daha fazla bağımsızlık kazanması sağlanır. Müdahalelerinizi zamanla sistematik olarak soluklaştırın.
• Etkinliği eğlenceli ve heyecanlı tutmayı unutmayın.

Çocuk oyun görevlerini uzun süre bağımsız olarak tamamlayarak yapılandırılmış ortamdaki becerilerde ustalaştığında, beceriyi daha doğal ortamlarda uygulamaya ve geliştirmeye başlayabilir. Oyuncakları ve oyunları evin diğer odalarında, okulda ve akranlarıyla aynı ortamda genelleyin, böylece çocuk böyle sosyal ortamlarda öğrendiği becerileri kullanabilir.

Otizmli Çocuklar İçin En İyi 5 Oyun

Çocukların dili ve sosyal becerileri, birbirleriyle etkileşime geçtikçe gelişir. Yaratıcılık ve problem çözme becerileri de gelişim bakımından önlerinde olanlarla oynamanın farklı yollarını düşündükleri için gelişir. Otizm olsun veya olmasın her çocuk, oyunun faydalarından yararlanır.

Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların yetiştirilmesinde göz önünde bulundurulacak çok fazla faktör olmasına rağmen, ebeveynlerinin diğer ebeveynler gibi yapması gereken bir şey var: Çocuklarının oynamasına izin vermek ve onlarla oynamak.

Eğlenceli aktiviteler ve oyunlar otizmli çocukların gelişmesine yardımcı olmada önemli bir rol oynayabilir. Ebeveynler, dil, iletişim, sosyal beceriler ve davranış gibi belirli problem alanlarını hedef alan eğitici oyunları seçmelidirler. Bu, bir taşla iki kuş vurmak gibi olacaktır.

İşte çocuk psikiyatrı Dr. Celine Germar, MD tarafından önerilen Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklar için en iyi eğitici oyunlardan bazıları. Bu oyunların sıra dışı olmadığına ve ayrıca tipik olarak gelişmekte olan çocukların da zevk aldığını bilmelisiniz.

1. Aksiyon Oyunları

Eylemlerle birlikte geleneksel tekerlemeler söylemek, otizmli çocukların dil becerilerini geliştirmede uzun bir yol kat etmenizi sağlayabilir. Şarkıları yavaşça söylemek ve şarkıyı söylerken abartılı hareketler yapmak iyi olacaktır.

Çocuklardan basit aktiviteleri yapmalarını gerektiren Ali Baba’nın Çiftliği gibi şarkılar harikadır.

2. Eşleştirme Oyunları

Bu oyunlar otizmli çocukların ihtiyaç duydukları bir beceri olan ayrıntılara yakından dikkat etme becerisini geliştirir. Bir kişiyi veya durumu sadece görsel ip uçlardan anlamaya çalışmalarını sağlar.

Yüz ifadelerini veya duyguları içeren eşleştirme oyunları daha sonraki dönemlerde çocuğun sosyal becerilerinin gelişimi açısından son derece faydalıdır.

3. Sıralama Oyunları

Sıralama oyunları, otizmli çocukların en çok zorlandıkları alan olan kuralları bilme, anlama ve öykü anlatabilme becerilerinin geliştirilmesine yardımcı olur.

4. Role Dayalı Oyunlar

Role dayalı oyunlar, çocuklar tek başına oynarlarken bile dil becerilerini geliştirir. Bunun nedeni, oynadıkları role ait olan kelimeleri ve konuşmaları denemeleridir. Bir garson veya doktor rolü yaptıklarında bu role göre hareket etmenin ne anlama geldiğini anlama becerisini de kazanırlar.

5. Masa Oyunları

Masa oyunları sadece Otizm Spektrum Bozukluğu olanlar için değil tüm çocuklar için mükemmeldir. Masa oyunlarıyla, çocuklar sıralamayı ve kuralları öğrenirler. ‘Komik Yüzler’ gibi çocuklardan yüz ifadelerini bulmalarını isteyen çocuğun gelişimine faydalı olacak bir sürü oyun vardır.

Otizmli Çocuklara 7 Eğlenceli Duyusal Aktivite

Otizm Spektrum Bozukluğu bireyin dünyayı algılama biçimini ve başkalarıyla etkileşime girmesini etkileyen bir dizi gelişimsel problemleri içerir. Otizmli çocuklar için, duyuları temel alan etkinlikler, çocuğunuzun dikkat süresini uzatması, kendisini ifade etmesi ve endişelerini azaltması için etkili bir yol olabilir.

Çocuğunuza göre düzenleyebileceğiniz aşağıda yer alan 7 eğlenceli duyusal aktiviteyi deneyebilirsiniz.

1. Duyusal Şişe

Çocuğunuza göz alıcı bir oyuncak oluşturmak için eski bir plastik şişeyi su ve birkaç damla gıda boyası ile doldurun. İçine birkaç düğme veya bilye koyun ve silikon tabancası ile kapağını yapıştırın. Bu aktivite, çocuğunuzun ilgisini çekmeyi ve odaklanmayı öğrenmesini sağlamak için basit bir yoldur.

2. Para ile Çizim

Yetişkinlerin bile dâhil olabileceği klasik bir aktivite. Bozuk paraları toplayın, altlarına birer sayfa kâğıt koyun ve kâğıda renkli desenler vermek için paraları ve boya kalemlerini kullanın. Otizmli çocuklar, el-göz koordinasyon becerilerini geliştirirken aynı zamanda kalıp yapmayı da seveceklerdir.

3. Yenilebilen Takılar

Güzel kolye ve bilezikler oluşturmak için iplik ve meyan kökünü kullanın. Çocuğunuzun renkli şekerlerdeki deliklerden ipi geçirmesine yardım ederek motor becerilerini geliştirmeye teşvik edin.

4. Duyusal Kolaj

Otizmi olan çocuklar genellikle farklı dokulara aşırı tepki gösterebilirler. Alüminyum folyo, parlayan cisimler ve dergi parçaları gibi malzemelerden oluşan dokunulabilir bir kolaj yaparak çocuğunuzu bu duyu ile baş başa bırakın. Çocuğunuz zamanla daha geniş bir doku yelpazesiyle karşılaşmaktan zevk alacaktır.

5. Buz Boyama

Bu eğlenceli ve kolay deney, çocuğunuzun merakını teşvik edecektir. Buz üzerine farklı renkte akrilik boyaları dökün ve ahşap el sanatları çubuklarını yerleştirin. Çocuğunuz güzel tasarımlar ortaya çıkaracaktır.

6. Koklama Oyunu

Lavanta, kahve veya sabun gibi hoş kokulu malzemeleri karıştırarak küçük kavanozlara koyun. Bir kumaş parçası ve bir lastik bant kullanarak üstünü kapatın ve çocuğunuzdan farklı kokuları tanımasını isteyin. Otizmi olan çocuklar, çevrelerini keşfetmedeki duyularını ve rolleri öğrenmeyi severler.

7. Eşleştirme Oyunu

Eşleştirme oyunları, çocuğunuzun öğrenmesini geliştirmek için eğlenceli bir yoldur. Bir tablonun bir tarafına farklı sözcük yerleştirin ve çocuğunuzun bu sözcükleri masanın diğer tarafındaki ilgili resimlerle eşleştirmesini sağlayın. Çocuğunuzun okulda öğrendiklerini yiyecek, hayvan veya sayıları kullanarak destekleyebilirsiniz.

Kaynakça

Bu makale North Shore Pediatric Therapy, Uzman Kyle Zabawa ve Mariel Uyquiengco kaynak alınarak yazılmıştır.

Otizmli çocukların eğitimi ve gelişimi söz konusu olduğunda oyun oynamanın ve eğitici etkinlikler yapmanın yeri oldukça önemli. Çünkü otizmli çocuklar oyun sırasında gerçekleştirdikleri eylemler sayesinde gerçek yaşam hakkında fikir sahibi olurlar.

Ev kavramı, otizmli çocuklar için kendilerini en rahat ve güvende hissettikleri yerlerden bir tanesidir. Aynı şekilde ev, eğitim ortamı ve oyun alanı olma özelliği gösterir. Bu nedenle biz de “Otizmli çocuklar ile evde yapılabilecek aktiviteler nelerdir?” sorusunu sizin için yanıtlayacağız. Hadi başlayalım.

Hamburger Oyunu

Oldukça basit, bilinen ve evde oynanabilecek otizm etkinlik örneklerinden biri hamburger oyunudur. Oyun için ihtiyacınız olacak tek malzeme ise bir mat. Halı, battaniye veya bir örtü de olabilir. Çocuğunuzu matın üzerine yatırın ve matın dışarıda kalan kısmıyla çocuğunuzun üzerini kapatın. Buradan bir hamburger benzetmesi yapabilirsiniz. Hamburgerin üzerine ise sos döküyormuş gibi yapın. Attığınız her sos veya üründe çocuğa bir şeyi çizer gibi farklı bir şekilde dokunun.      

Çocuk, oyuna alıştıktan sonra ona dokunduğunuz her farklı harekette hamburgere hangi ürünü eklediğinizi tahmin edecek. 

Yüzme Oyunu

Ev ortamında oynanacak oyunlardan biri yerde yüzme oyunu olabilir. Çocuğun kaslarının gelişiminde etkili olan bu oyun oldukça basit: Yere 2 veya 3 kat mat sererek hayali bir havuz oluşturun. Ardından çocuktan, yere göbeğinin üstüne yatmasını ve dirseklerini kullanmadan yerde sürünür gibi bacaklarından yardım alarak yüzmesini isteyin. Havuzu boydan boya tamamlayıp havuzdan çıktığında ellerini ve ayaklarını kurulayın. 

Oyuncak Kule Yapma

Evde yapılacak etkinliklerden biri olan kule yapma etkinliği, birçok yetişkinin de severek yaptığı etkinliklerdendir. Etkinlik, aynı boyuttaki çeşitli parçaları üst üste koyarak ve devirmemeye çalışarak yapılır. Evinizde dama pulları yoksa bu oyunu domino taşları veya temiz madeni paralar ile de yapabilirsiniz. Bu oyun, çocuğun el ile göz arasındaki koordinasyon yeteneğinin gelişimine katkıda bulunur.

Koklama Etkinliği

Koklama, görme, işitme, tatma, dokunma gibi duyusal yeteneklerin ön planda bulunduğu etkinlikler; çocukların duyusal sistemini olumlu yönde etkiler. Bu açıdan bakıldığında koklama iyi bir etkinliktir.

Küçük ve kullanılmayan kavanozlara kokusu yoğun olan evdeki bazı ürünleri koyun. Yan yana dizdiğiniz kavanozların üzerini bir bez parçası ile kapatın. Bu ürünler; bir miktar sabun, kahve çekirdeği, çeşitli baharatlar, portakal kabukları olabilir. Çocuktan, kavanozdakileri koklayarak içindekinin ne olduğunu tanımlamasını isteyin. 

Yaratıcı Tasarımlar Yapma Etkinliği

Otizmli çocuklar farklı dokulardan hoşlanırlar. Bu nedenle onlarla karmaşık görünen renkli etkinlikler yapabilirsiniz. Dergi kupürü, çeşitli boyalar, sim ve renkli pullardan oluşan yaratıcı bir etkinlik yapabilirsiniz. Mesela pet bardaktan renkli ve desenli bir kalemlik yapabilir ya da pullarla çizdiğiniz hayvanların olduğu karton çantalar oluşturabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuz daha karmaşık aktiviteler için hazırlıklı olabilir.

Buzlu Boyama Çalışması

Buzlu boyama etkinliği, kulağa nasıl geliyorsa tam olarak öyle diyebiliriz. Az malzeme ile kolayca yapabilirsiniz. İhtiyacınız olacak malzemeler şunlar: Dondurma çubuğu, gıda boyası (Akrilik ya da guaj boya da kullanabilirsiniz.) ve streç film. Yapılışı ise oldukça kolay.

Dilediğiniz buz kalıbına su doldurun ve her bölüme bir miktar boya ilave edip streç film ile üzerini kapatın. Ardından streç filmi biraz delerek dondurma çubuklarını bu bölümlere yerleştirin. Boyalar donmaya hazır! Donma işleminden sonra buzları kâğıdın üzerine uygulayarak yaratıcı çalışmalar yapabilirsiniz.

Bu arada buzlu boyama çalışmasını hava sıcaklıklarının düşük olduğu zamanda yapmanızı pek önermeyiz.

Eşleştirme Oyunu

Otizmli çocuklar nesneleri tanımlama konusunda sorun yaşayabilirler. Bu bakımdan çocukta sınıflandırma ve eşleştirme yeteneğinin gelişmesi için eşleştirme oyunu oldukça eğitici ve eğlencelidir.

İki kağıda aynı kelimeyi yazın ya da aynı cisimleri çizin. Bunun gibi birkaç çift kağıt hazırlayın. Ardından kâğıtları ters çevirin ve oyuna başlayın. Oyundaki amaç ise tek tek kâğıtların ön yüzünü çevirip eşlerini bulmak. Tabii dilerseniz oyunun varyasyonlarını çoğaltabilirsiniz. Mesela iskambil kâğıtları bunun için iyi bir alternatif olabilir.

Aktiviteyi Belirlerken İlgi Alanını Ön Planda Tutun

Oyun seçiminde çocuğun neyi sevip sevmediğini ön planda tutmanız önemli. Yapmayı planladığınız etkinlik, çocuğun hoşlandığı alanlara ve ihtiyaçlarına göre belirlenmeli. Bu sayede çocuk etkinlikten sıkılmaz ve daha verimli zaman geçirmiş olur.

Hem eğlenceli hem eğitici aktiviteler, özellikle otizmli çocukların çevrelerindeki olaylara karşı neden-sonuç ilişkisi kurmasına, karar verme kabiliyeti konusunda gelişim göstermesine katkı sağlar. Üstelik arkadaşlarıyla birlikte uyumlu zaman geçirmeleri için beraber evde yapılabilecek etkinliklerin çeşitliliği ve yoğunluğu oldukça önemlidir.

Eğlenceli günler dileriz 🙂