Risperidon Etken Maddeli Uyku Ilaçları

&#;izofreni tedavisinde kullan&#;lan, yüksek dozda al&#;nd&#;&#;&#;nda a&#;&#;r uyku durumu, hatta solunum durmas&#;na yol açan risperidon etken maddeli ilaçlar&#;n reçetesiz sat&#;lmas&#;ndan eczac&#;lar da hekimler de rahats&#;z

Sunucu ve oyuncu Gamze Özçelik’in, uyutularak tecavüze u&#;rad&#;&#;&#; iddias&#; gündeme geldi&#;inde, baz&#; psikiyatrlar ye&#;il reçetesiz sat&#;lan ilaçlardan bahsetti. Ye&#;il ya da k&#;rm&#;z&#; reçeteye tabi olmayan bu anti-depresanlar, neredeyse aspirin gibi sat&#;l&#;yordu. Eczac&#;lar da sat&#;&#; s&#;ras&#;nda pek bir sorumluluk duymuyor ve istenen ilac&#; mü&#;teriye takdim ediyordu. Yüksek dozda al&#;nd&#;&#;&#;nda a&#;&#;r uyku durumundan solunum durmas&#;na kadar pek çok yan etkisi bulunan bu ilaçlar&#; almak gerçekten de o kadar kolay m&#;yd&#;?

Foto muhabiri arkada&#;&#;m Ça&#;r&#; K&#;l&#;çç&#; ile Anadolu Yakas&#;’ndaki eczaneleri dola&#;t&#;k. Birlikte girdi&#;imiz bir eczanede, renksiz ve kokusuz bir s&#;v&#; formunda da sat&#;lan, bu nedenle uyku ilac&#; olarak da kötü amaçl&#; kullan&#;labilen, gerekti&#;inde &#;izofreni tedavisinde de bir seçenek olan risperidon etken maddeli ilac&#; istedim. Eczac&#;, “&#;u anda bizde yok ama isterseniz iki dakika bekleyin hemen getirteyim” dedi. Ben de “Ama reçetem yok ona göre” dedim. Eczac&#;, soruma &#;a&#;&#;rd&#;&#;&#;n&#; belli eden bir bak&#;&#;la, “Olsun” dedi ve telefonun tu&#;lar&#;na basmaya ba&#;lad&#;. Fiyat&#; 22 milyon lira olan ilac&#; sat&#;n almak istemiyordum. Bekleyemeyece&#;imi söyledim ve Ça&#;r&#; ile birlikte kaçarcas&#;na oradan uzakla&#;t&#;k

Bizim verdi&#;imiz bu örnek, tabii ki tesadüf de&#;il ve bir sürü insan her gün bu tür ilaçlara istedi&#;i kadar sahip oluyor. Sadece rahatlamak amac&#;yla kullananlar&#;n d&#;&#;&#;nda, kötü amaçl&#; ki&#;iler de ilaçlar&#; sat&#;n alabiliyor. Psikiyatr ve eczac&#;lar bu sorunun alt&#;n&#; önemle çiziyor, bir çözüm bulunmas&#; gerekti&#;ini belirtiyorlar. Örne&#;in, eczac&#; Tar&#;k Y&#;k&#;c&#; böyle sat&#;lan yüzlerce anti-depresan oldu&#;una dikkat çekiyor. Y&#;k&#;c&#;, ye&#;il ya da k&#;rm&#;z&#; de&#;il normal reçete ile sat&#;&#;a sunulan ilaçlar&#;n kimi zaman sorun yaratt&#;&#;&#;n&#; kabul ediyor; hemen devam&#;nda kendilerinin bunlar&#; kesinlikle reçetesiz vermediklerini de söylüyor. Y&#;k&#;c&#; ayr&#;ca, “Genelde ye&#;il reçeteye tabi olan ilaçlar psikolojik bozukluklarda veriliyor. Ve o ilaçlar, dozuna ba&#;l&#; olarak önemli yan etkilere neden olurlar. Örne&#;in yüksek dozda al&#;n&#;rsa, solunum felcine kadar götürür. O yüzden kontrole tabi veriliyor. Ama bunlar bir &#;ekilde normal reçete ile sat&#;l&#;yor” diyor.

Bener Eczanesi sahibi Ülkü Ergüveno&#;lu ise sorunun temelinin, psikiyatri doktorlar&#;n&#;n Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#; ile görü&#;mesi sonucu olu&#;tu&#;unu belirtiyor. Ergüveno&#;lu, “Doktorlar ne yazarsa biz onu sat&#;yoruz. Zaten bence bu ilaçlar kesinlikle reçete ile sat&#;lmal&#;. Konu çok problemli asl&#;nda. Mesela Anadolu’da her hastanede psikiyatri hekimi olmayabiliyor, bu nedenle böyle çözümler bulunuyor” diyor.

Psikiyatrlar da asl&#;nda bu son belirlemeye kat&#;l&#;yor, çünkü Türkiye’nin her noktas&#;nda psikiyatri hekimi bulunmayabiliyor. Hastalar y&#;ll&#;k olarak sadece tedavi için bir kez &#;stanbul’a gelebiliyor. &#;&#;te bu tür hastalar için ye&#;il reçete zorunlulu&#;u önemli bir sorun ancak tüm doktorlar kötü niyetli ki&#;ilerin bu ilaçlar&#;n serbest sat&#;&#;&#;ndan faydalanabildi&#;ini ve psikiyatrik tüm ilaçlar&#;n kay&#;t alt&#;nda tutularak sat&#;lmas&#; gerekti&#;ini söylüyorlar.

Kendi ba&#;&#;na ilaç kullan&#;m&#; çok riskli
Psikiyatr Dr. Arma&#;an Samanc&#;, geli&#;mi&#; ülkelerde reçete sisteminin, bizim bugün kulland&#;&#;&#;m&#;z ye&#;il ya da k&#;rm&#;z&#; reçete sistemine benzer bir i&#;leyi&#;te oldu&#;unu ve Türkiye’de de bu uygulaman&#;n hayata geçirilmesi gerekti&#;ini belirtiyor. Dr. Samanc&#;’ya göre bu olmad&#;&#;&#; sürece, bireylerin kendi ba&#;lar&#;na, tavsiye üzerine ilaç almalar&#; gündeme gelebiliyor. Kendi ba&#;&#;na ilaç kullan&#;m&#; ise en tehlikeli olgulardan biri. Çünkü bu durumda, bireyin te&#;hisinin gecikmesi, bireye uygun olmayan ilac&#;n verilmesi, ilac&#;n doz ayar&#; ve tedavi süresinin belirlenememesi söz konusu. Bireyin fark etmedi&#;i yan etkilerden dolay&#; birtak&#;m sorunlar&#;n ya&#;anmas&#; da mümkün ayr&#;ca. Dr. Samanc&#;, iddial&#; bir &#;ekilde, bu konudaki en büyük problemin eczanelerde oldu&#;unu belirtiyor ve &#;unlar&#; söylüyor: “&#;imdiye kadar herhangi bir eczaneye yanl&#;&#; ilaç tavsiye etti&#;i için dava aç&#;lmad&#; ama eczaneler kimi zaman ilaç bile tavsiye ediyor. Bu ilaçlar&#;n uyku verici etkileri de var ve en önemlisi kötüye kullan&#;m&#;, kanun d&#;&#;&#; amaçlar için kullan&#;m&#; da var. Bu nedenle bütün ilaçlar reçete ile sat&#;lmal&#;. Özellikle psikiyatrik ilaçlar Bir de önemle üzerinde durulmas&#; gereken bir konu var. Son y&#;llarda psikiyatrik ilaçlar&#;n kullan&#;m&#; da son derece yayg&#;n. Gereksiz yere psikiyatrik ilaç kullan&#;m&#; art&#;yor.”

Psikiyatr Dr. Kemal Sayar da Arma&#;an Samanc&#;’ya kat&#;l&#;yor ve “Ben kesinlikle reçetesiz ilaç verilmemesi gerekti&#;ini dü&#;ünüyorum” diyor. Reçetesiz anti-depresanlar&#;n baz&#;lar&#;n&#;n kötüye kullan&#;m aç&#;s&#;ndan çok uygun oldu&#;unu belirten Dr. Sayar, Türkiye’de ciddi bir takip sistemi olmad&#;&#;&#;n&#; da dü&#;ünüyor. Dr. Sayar ayr&#;ca, bu ilaçlar&#;n raflarda bulunan ve genel olarak so&#;uk alg&#;nl&#;&#;&#;, mide a&#;r&#;lar&#; gibi yayg&#;n &#;ikâyetlerde kullan&#;lan ilaçlardan ay&#;rt edilmesi gerekti&#;ini de söylüyor. Çünkü, raflarda duran ilaçlar, a&#;&#;r&#; dozda al&#;n&#;nca, zehirleyici etki yapmazlar; ancak psikiyatrik ilaçlar a&#;&#;r&#; dozda al&#;nd&#;&#;&#;nda ölümcül sonuçlar do&#;urabiliyor. Hatta baz&#; ilaçlar dü&#;ük dozlarla bile intihar amaçl&#; kullan&#;labilir. Bu nedenle mutlaka ve mutlaka bir hekimin denetiminde al&#;nmal&#;. Dr. Sayar ayr&#;ca çok önemli bir soruna da de&#;iniyor. Örne&#;in, uzmanl&#;k gerektiren &#;izofreni ilaçlar&#;n&#;n mutlaka psikiyatri hekimince yaz&#;lmas&#; laz&#;m. Bu ilaçlar&#;n kendi aralar&#;nda da pek çok etkile&#;imi var. Dolay&#;s&#;yla bunlar&#;n etkile&#;imi konusunda bilgisi olmayan doktorlar bu ilaçlar&#; yazmamal&#;. Dr. Sayar, “Sonuç olarak bu ilaçlar&#;n uluorta sat&#;lmas&#; bence facia” diyor.

“Kötü amaçl&#; kullan&#;labilir”
Psikiyatr Dr. Bahad&#;r Bak&#;m ise di&#;er meslekta&#;lar&#;ndan biraz daha cüretkâr bir cevap veriyor konuya. Dr. Bak&#;m, “Türkiye’de &#;u tablo çok yayg&#;n. Örne&#;in, herhangi bir ki&#;i, eczaneye gitti&#;inde, eczac&#; ilaçlarla yak&#;n ilgili de&#;ilse ya da eczac&#; kalfas&#; orada sat&#;&#;ta duruyorsa, hastal&#;k hakk&#;nda da bilgisi yoksa, hastan&#;n istedi&#;i ilac&#; rahatl&#;kla verebilir. Hatta baz&#; durumlarda önerebilir de” diyor ve meselenin ne kadar vahim oldu&#;unu bir kez daha gözler önüne seriyor. Uyku veren anti-depresanlar&#;n kötü amaçl&#; ki&#;ilerce kullan&#;lma riskinin oldukça büyük oldu&#;una de&#;inen Dr. Bak&#;m, “Bu ilaçlar al&#;nd&#;&#;&#;nda, mesela a&#;&#;r&#; uyku hali olabilir, bay&#;lma olabilir. Daha da önemlisi birtak&#;m ilaçlar, yanl&#;&#; amaçl&#; olarak kullan&#;labilir ki, i&#;te o zaman ilac&#; alan ki&#;i, istemli hareket edemeyecek duruma gelebilir, özgür iradesini kullanamayacak konumda kalabilir. Bu aç&#;dan bak&#;nca da reçetesiz ilaç sat&#;&#;&#; sak&#;ncal&#;. Baz&#; ilaçlar&#;n kulaktan dolma bilgilerle al&#;nmas&#;, dozlar&#;n&#;n ayarlanamay&#;&#;&#; gibi durumlar da söz konusu” diyor.

“Kötü niyetli olan her yerden ilaç bulur”
Psikiyatr Dr. Arif Verimli di&#;er meslekta&#;lar&#; gibi reçetesiz ilaç sat&#;&#;&#;na onay vermiyor ancak olaya farkl&#; bir pencereden bak&#;yor. Dr. Verimli’ye göre, kötü niyetli insan ilac&#; her yerden bulabilir. Dr. Verimli bu görü&#;ünü ise &#;öyle destekliyor: “Ben bu konuya &#;öyle bak&#;yorum. Mesela, eroin ve kokain de bulunabiliyor. Üstelik her yerden bulunabiliyor. Yeter ki, ki&#;i böyle bir niyete kalkmas&#;n. &#;nsan e&#;er birine kimyasal bir ürün vererek uyutup tecavüz etmek isterse, bunu yapar. Çünkü bu ba&#;lamda bak&#;nca, kar&#;&#;daki insan&#; uyutacak etkiye sahip say&#;s&#;z ilaç ve kimyasal ürün var. Bunlar&#;n bir k&#;sm&#; t&#;bbi amaçl&#; kullan&#;lan, bir k&#;sm&#; da farkl&#; amaçlarla kullan&#;lan maddeler. Eczanelerden, doktor reçetesi olmadan ilaç al&#;nmas&#; tüm ilaçlar baz&#;nda kötü. Ancak ye&#;il reçete d&#;&#;&#;nda anti-depresan sat&#;lmas&#;n&#;n bazen gerekli oldu&#;u durumlar da var. Birçok köy ve kasabada o kadar çok &#;izofren var ki, bunlar&#;n hepsi her Allah’&#;n günü doktora gidemez. Ve böyle gerekli baz&#; ilaçlar, birileri kötü niyetle kullanmas&#;n diye kurban oldular. Risperidon etken maddeli ilaç gibi buna benzer birtak&#;m ilaçlar, kötü amaçl&#; ki&#;ilerin kullan&#;m&#;na kurban gitmesin diye yapt&#;r&#;mlar var. Örne&#;in doktor reçetesi olmadan verilmemesi isteniyor. Ama kimse uygulam&#;yor ki bunu. Bu konuda ka&#; yapay&#;m derken göz ç&#;karmayal&#;m. Kötü niyetli olanlar imalat&#; yasaklanm&#;&#; &#;eyleri bile bulabiliyor, dü&#;ünsenize. Bunu da herhangi bir &#;ekilde bulurlar.

Anti-depresan ilaçlar bunlar. Ba&#;&#;ml&#;l&#;k yap&#;c&#; güçleri yok ama uyu&#;turucu etkileri var. Ancak, uyand&#;r&#;lamaz uyku de&#;il ki bu. Temelde, bütün ilaçlar&#;n eczanelerden reçeteli olarak verilmesi gerekti&#;ini onayl&#;yorum. Bu meseleye böyle bak&#;yorum. Aç&#;kta sat&#;lan hiçbir ilac&#;n reçetesiz ç&#;k&#;&#;&#;n&#;n yap&#;lmamas&#; do&#;ru ve bu tart&#;&#;mas&#;zd&#;r. Öte yandan ye&#;il reçete meselesi, çok özel biçimde kullan&#;lan ilaçlara öyle bir kötü anlam yükledi ki, tedavide kullanan insan bile art&#;k kullanmak istemiyor. Risperidon etken maddeli suçlanan ilaç ise pek çok durumda hayat kurtaran bir ilaç. Dikkat eksikli&#;inde ve &#;izofreni hastalar&#;nda kullan&#;l&#;yor.”

Tempo
Füsun SAKA

Hem aradığınız haberlere hızlıca ulaşabilmek hem de funduszeue.info'a destek olmak için Google News'te funduszeue.info'a abone olun.

Haber3'e Google News'te abone olun

Uyku bozuklukları, yorgunluk, enerji azlığı, umutsuzluk, hayattan zevk alamama, sebepsiz ağlama, düşünme, konuşma veya hareketlerde yavaşlama, huzursuzluk, intihar düşünceleri, değersizlik ve suçluluk duyguları, sebebi belirsiz baş ve vücut ağrıları, cinsel istek kaybı gibi depresyon belirtilerinin büyük çoğunluğunun bulunduğu, iş hayatı, ev işleri ve sosyal aktivitelerin kısıtlandığı bir depresyonu ağır depresyon olarak tanımlayabiliriz.

Ağır depresyonda hastanın işlevselliği belirgin düzeyde bozulmuştur. Tüm bu bulgulara psikotik belirtiler de eşlik edebilir. Yeti yitimleri, kronikleşme ve nüks eğilimi yüksektir. Bu nedenle ağır depresyonlar hızla ve etkin biçimde tedavi edilmelidir. Hastanın kendisine ve başkasına zarar verme riski önlenmelidir.
Bunlar ışığında ağır depresyonlarda tedavinin hedefi acilen hasta ve çevre güvenliğini sağlamaktır.

Ağır depresyon tedavisinde ilk haftalık süreçte depresyon belirti ve bulgularının ortadan kaldırılması, hastanın psikososyal işlevselliğini kazanması amaçlanır. Bu akut tedavi dönemidir. Hasta ile terapötik işbirliğinin sağlanması, çevre desteği, özbakım desteği ve uygun tedavi seçimi başarıya götürecek yegane bileşenlerdir.

Akut tedavi döneminin ardından 2 yıla kadar, hatta daha da uzun sürebilecek sürdürüm tedavisine geçilir. Bu dönemdeki amaçlarımız hastanın işlevselliği ve yaşam kalitesinin tamamen düzeltilmesi, nükslerin önlenmesidir. Hastanın hastalığı hakkında eğitilmesi, ek tanılı bozuklukların tedavisi, kendine bakım ve çevre desteğinin sağlanması sürdürüm tedavisi içinde mutlaka devam etmelidir.

Ağır depresyon tedavisinde hastane yatışının gerekip gerekmediği ve elektrokonvülzif tedavi planlanıp planlanmadığı öncelikle karar verilecek noktalardır. EKT yapılmayacaksa ilaç tedavisi şarttır.
Tedavide tam belirti iyileşmesi prognoz açısından önemlidir. Kalıntı depresif belirtiler nüksü arttırıcı etken olup, olumsuz gidiş habercisidir.

İntihar düşünceleri veya planları varsa, kendine ve çevresine zarar verme olasılığını arttıran psikotik belirtiler varsa, şiddetli belirtilerin yanında şiddetli ajitasyon varsa, sıvı ve gıda alımı azalmışsa, anne ve bebeği etkileyecek düzeyde postpartum depresyon varsa hastane yatışı uygundur.

Bütün depresyon olgularında intihar riski özenle değerlendirilmelidir. Geçmişinde intihar girişimleri olanlar, daha önce kendine zarar verme davranışında bulunanlar, ailde intihar olgusu bulunanlar, hukuki sorunlar yaşamış olanlar, cinsel azınlıkta olanlar ve yaşlı erkekler intihar açısından riskli gruptur.

Umutsuzluk düşüncelerinin hakim olduğu, aktif intihar düşüncelerine sahip, psikotik belirti veren, anksiyeteli, dürtüsel eğilimli ve travmatik yaşam olayları geçirmiş hastalar, madde ve alkol kullanım bozukluğu olanlar, kişilik bozuklukları olanlar, travma sonrası stres bozukluğu bulunanlar, kronik ağrılı hastalık ve kanser gibi tıbbi rahatsızlıkları bulunanlar da intihar riski yüksek gruptandır.

Öyküsünde intihar girişimi bulunanlar özkıyım açısından en riskli hastalardır. Antidepresan tedavi başladıktan sonraki ilk bir haftada intihar düşünceleri yoğunlaşabilmektedir. Bu dönemde sıkı takip şarttır.

Psikotik özelliği olmayan ağır depresyon tedavisinde ilk tercih antidepresan ilaçlar olup, öncelikle SSGİ, SNGİ, mirtazapin, bupropion, agomelatin, vortioksetin ve TSA ya da EKT kullanılır. Moklobemid, trazodon, ketiapin, levomilnasipran, vilazodon ve transdermal selegilin ikinci tercih olarak seçilecek antidepresanlardır. Reboksetin ve MAO inhibitörleri son tercih olarak kullanılırlar.

Psikotik özelliği olan ağır depresyon tedavisinde ise altın tedavi antidepresan ilaçların olanzapin, aripiprazol, ketiyapin ve risperidon gibi bir antipsikotik ilaç ile birlikte kullanılmasıdır. Antipsikotik kullanımı ortalama hafta sürdürülür.

Depresyon tedavilerinde tek başına antipsikotik önerilmez. Antidepresan ve antipsikotik ilaçlar mutlaka birlikte kullanılmalıdır.

Öğrenme, bellek gibi bilişsel fonksiyonların etkilendiği depresyonlarda SSGİ, bupropion, duloksetin, moklobemid ve tianeptin, uyku bozukluğunun hakim olduğu depresyonlarda agomelatin, mirtazapin, trazodon ve ketiyapin, ağrı ve yorgunluğun ön planda olduğu depresyonlarda SNGİ'lar, özellikle de duloksetin ilk tercih olarak seçilir.

Antidepresanların başağrısı, cinsel fonksiyon bozukluğu, uykusuzluk ya da aşırı uyku, bulantı, kusma, kilo artışı, hipertansiyon, sedasyon, kolesterol artışı, ağız kuruluğu, kabızlık gibi potansiyel yan etkileri hastaya anlatılmalı ve takip edilmelidir.

Ağır depresyonlarda akut dönem tedavisi:

Ağır ve yüksek riskli depresyon vakalarında tedavide ilaç, psikoterapi ve EKT olmak üzere tüm alternatifler göz önüne alınarak tedaviye hızla başlanmalıdır. Akut dönem tedavisi hafta sürecektir. Burada hedeflenen, semptomları düzeltmek ve hastalık öncesi işlevlere geri dönmektir.

Depresyon psikotik özellikli ise, tedaviye dirençliyse, fiziksel durum bozuk ve gıda alımı azalmışsa, katatonik özellik varsa, intihar düşünceleri varsa tedavide ilk yöntem olarak EKT seçilebilir.

Psikotik bulguların bulunmadığı ağır depresyonlarda antidepresan ilaç ve psikoterapi çoğu kez birlikte uygulanır. Psikotik bulguların varlığında antipsikotik ilaç mutlaka eklenir.

Tedavi başladıktan hafta sonra iyileşme değerlendirilerek doz artırımına gidilebilir. İlacı tolere edemeyen veya tedaviye yanıtsız kalan olgularda farklı gruptan antidepresan ilaca geçilir ya da güçlendirme tedavisi uygulanır. Güçlendirme tedavisinde bir antipsikotik eklemek (aripiprazol, olanzapin, ketiyapin, risperidon) ya da mirtazapin, bupropiyon, lityum, tiroid hormonu, metilfenidat, buspiron, modafinil gibi seçeneklerden ekleme yapmak sıklıkla kullanılan tedavi şeklidir.

Ağır depresyonlarda sürdürüm tedavisi:

Başarılı bir akut dönem tedavisinin ardından, nüks için risk faktörleri yoksa aylık sürdürüm tedavisine geçilir.

Erken başlangıç yaşı, eşlik eden psikopatoloji, ailede psikiyatrik hastalık öyküsü, öyküde sık ve şiddetli atak bulunması, negatif bilişlerin bulunması, inatçı uyku bozuklukları, sosyal destek zayıflığı ve stresör etkenlerin varlığı nüks için risk faktörleri olup, bu durumda sürdürüm tedavisi en az 2 yıl olarak planlanır.
Hasta ve yakınlarının eğitimi sürdürüm tedavisinde şarttır.

Sürdürüm tedavisinde genel ilke akut tedavinin yapıldığı ilaç ve dozun değiştirilmemesidir. Doz azaltımında yinelemelerin arttığını gösteren pek çok psikiyatrik çalışma vardır.

Akut tedavi EKT ile yapılmışsa ardından antidepresan ilaçlarla sürdürüm yapılmalıdır. Hangi grup antidepresanın kullanılacağı psikiyatristin tercihindedir.

Bütün bu sürecin sonunda ilaç kesimi aylık bir süreye yayılmalıdır. İlaç kesilmesinden sonraki altı ay nüks riskinin en yüksek olduğu dönemdir.

İlaç kesiminden sonra bir yıl içinde birkaç kez yinelemesi olan hastalarda en az 5 yıl ya da süresiz sürdürüm tedavisi önerilir.

Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi, Psikiyatrist ve Psikoterapist Emine Filiz Uluhan.

Antalya Depresyon Tedavi Merkezi.

Fluoksetin, seçici serotonin geri alım inhibitörü olarak bilinen antidepresan ilaç grubuna dahildir. Depresyon tedavisinde, obsesif kompulsif bozukluk, yeme bozukluğu tedavisinde kullanılır. Depresyon tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve oldukça etkili olan bu ilaç, eski antidepresanlara göre daha az yan etkiye sahiptir. Prozac, Zedprex, Deprex, Florak, Fulsac, Depset, Target gibi ilaçların içinde antidepresan madde olarak bulunur.

Aşağıda belirtiler özellikler ve kullanım talimatları fluoksatin içeren ilaçların tamamı için geçerlidir.

Bir Makale Önerisi : Essitalopram Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılır?

Fluoksatin etken maddeli ilaçlar depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, panik atak, adet öncesi sendromu (pms), yeme bozukuğu (blumia) tedavisinde kullanılır. Fluoksatin içerikli antidepresan kullanımı, duygu durumunuzu yükseltir, enerji düzeyinizi artırır. Günlük yaşam işlevlerini sürdürebilmenize, işlerini yapabilmenize yardımcı olur. Korkularınızı, endişelerinizi, istenmeyen düşüncelerinizi azaltır. Günlük yaşam içinde tekrarlı olarak yaptığınız yıkama, sayma, kontrol etme gibi davranışları gerçekleştirmenize sebep olan dürtüyü azaltabilir. Adet öncesi (premenstrüel) dönemde görülen sinirlilik, gerginlik, iştah artışı ve depresyon gibi semptomları azaltabilir. Blumia nevroza hastalığında görülen aşırı yeme ve kusma durumlarının kontrolünde faydalı olabilir. Travma sonrası stres bozukluğu ve buna bağlı gelişen uyku bozuklukları (narkolepsi, katapleksi) tedavisinde kullanılabilir.

Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Fluoksatin kullanımı aşağıda belirtilen durumlarda sakıncalıdır.

1. Epilepsi,

2. Diyabet,

3. Mide hastalıkları (ülser),

4. Oniki parmak bağırsağı hastalıkları,

5. Karaciğer hastalıkları,

6. Diüretik (idrar söktürücü) kullanımına bağlı sodyum seviyesi düşüklüğü, 

7. İntihar düşünceleri,

8. Manik depresif tablo,

9. Ailede bipolar manik depresyon ve intihar girişimi öyküsü.

Bir öneri : Sertralin Lustral Kullananlara Önemli Bilgiler

Fluoksatin kullanırken herhangi bir cerrahi operasyon geçirilecekse bunu doktorunuza bildiriniz. Fluoksatin maddesi kalp ritmine etki edebilir. QT uzaması denen bu durum, kalp atışı düzensizliği, baş dönmesi ve bayılma gibi etkilere neden olabilir. Bu yüzden aşağıda belirtilen durumları yaşıyorsanız fluoksatin içerikli antidepresan kullanmadan önce, bunu doktorunuza bildiriniz.

1. Kalp hastalıkları ile ilgili bir ilaç kullanıyorsanız,

2. Nabız düşüklüğü, kalp yetmezliği varsa,

3. Ailede kalp hastalığı görülüyorsa,

4. İdrar söktürücü (diüretik) bir ilaç kullanıyorsanız,

5. Terleme, ishal, kusma rahatsızlığınız ciddi seviyedeyse (potasyum, magnezyum kaybı artabileceği için).

Hangi İlaçlarla Kullanılamaz?

Fluoksatin etken maddesi, fluoksatin içeren ilacı kullanmayı bıraksanız bile haftalarca vücutta kalır. Bu yüzden ilaç kullanmıyor bile olsanız başka ilaçlarla etkileşim ihtimali vardır. 5 haftadan daha kısa bir süre içinde fluoksatin etken maddeli antidepresan kullandıysanız herhangi bir ilaç kullanmadan önce doktorunuza, eczacınıza danışınız. Alkol ile de etkileşime girdiği için fluoksatin kullanırken alkol alınmamalıdır. 

Ritalin Yan Etkileri Hakkında Bilmeniz Gerekenler adlı makalemizi okumak ister misiniz?

Ciddi Düzeyde Etkileşimde Oluğu İlaçlar:

1. Pimozid ve tiyoridazin (QT uzaması yapan ilaçlar),

2. MAO inhibitörleri,

3. Trisiklik antidepresanlar,

4. Serotonin geri alım inhibitörleri,

5. Metoprolol,

6. Mekitazin,

7. Lityum,

8. Tramadol,

9. Kan sulandırıcı ilaçlar,

Sarı kantaron takviyeleri,

Aspirin,

Difenhidramin, setirizin gibi alerji ilaçlar.

Hamilelik ve Emzirme Döneminde Kullanımı

Gebelik döneminde fluoksatin kullanımına ilişkin yeterli bilgi yoktur. İlaç kullanma zorunluluğu yoksa kullanılmamalıdır. Gebeliğin son üç ayında kullanımına bağlı olarak nadiren bebekte, doğduktan sonra uykusuzluk, beslenme ve solunum güçlükleri, kas sertliği, nöbet görülebilir. Bu durumlar görülürse hemen bir pediatriste başvurunuz. Gebelikte depresyon da bebek için zararlı olduğundan, kullanırken gebelik planlarsanız depresyon tedavileri hakkında doktorunuzdan bilgi alınız. Fluoksatin anne sütüne geçer. Bu yüzden emzirme döneminde kullanımı hakkında doktorunuza danışınız. Doktorunuz ilacı kullanmanızı önerirse, ilaç anne sütüne geçtiği için bebeğinizde iştahsızlık, uyku bozuklukları, huzursuzluk, kolik ağrılar oluşabilir.

Sertralin Lustral Kullananlara Önemli Bilgiler adlı makalemizi okumak ister misiniz?

Kullanımıyla (Prozac, Zedprex, Deprex, Florak, Fulsac, Depset, Target) İlgili Önemli Uyarılar

Fluoksatin ciddi yan etkileri olan, bağımlılık, kanser, kısırlık yapacak bir ilaç değildir. Birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde kullanılan ve etkili olan bir ilaçtır. İntihar düşünceleri ve girişimleri konusunda önleyici etki yapar. Ancak nadiren de olsa 25 yaşından genç kullanıcılarda depresyon, intihar düşünceleri, girişimleri görülebilir. 25 yaşından küçük gençlerin fluoksetin kullanma durumunda ilacın riskleri ve faydaları konusunda doktorunuzdan ayrıntılı bilgi alınız. Başkasına önerilmiş ilacı kesinlikle kullanmayınız. İlaç kullanımıyla beraber anormal davranış değişiklikleri, hastalık belirtilerinde kötüleşme, intihar düşüncesi ve girişimi gözlenirse mutlaka doktorunuza başvurunuz. Özellikle ilacın dozunu artırma aşamasında oluşan semptomların takibinde dikkatli olunuz.

Yan Etkileri 

Yaygın Yan Etkiler : Fluoksatin, en az yan etkili antidepresanlardan biridir. Aşağıda belirtilen yan etkiler yaygın görülür ve genellikle ilaç kullanımına başlanan ilk günlerde görülür ve geçicidir. 10 gün içinde geçmemesi, belirtilerin şiddetlenmesi durumunda doktorunuzu bilgilendiriniz.

1. Mide bulantısı,

2. Baş dönmesi, baş ağrısı,

3. Uyuşukluk,

4. Güçsüzlük, yorgunluk,

5. Uyku sorunları,

6. İshal.

Ciddi Yan Etkiler : Her kişiden 1’inden daha azında rastlanan ciddi yan etkiler de mevcuttur. Aşağıda belirtilen yan etkilerle karşılaşırsanız mutlaka doktorunuza ve gerekli olması durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.

1. Baş ağrısı, hafıza problemleri, ciddi düzeyde dikkat dağınıklığı, mantıklı düşünememe, epilepsi nöbetleri, denge kaybı,

2. Ciddi düzeyde baş dönmesi, bayılma,

3. Göğüste sıkışma, ağrı ve nefes kesilmesi,

4. Kendine zarar verme ve intihar eğilimi,

5. Yerinde duramayacak kadar hareketli olma, sabit duramama, 

6. Aşırı neşeli veya heyecanlı hissetme,

7. Kadınların regl döneminde kanamasının artması ya da iki dönem arasında ara kanamaların görülmesi,

8. Dışkıda, idrarda kan görülmesi, kanlı kusma ya da kanlı öksürük gibi anormal kanamaların olması,

9. Durdurmakta zorlandığınız kanamalar,

Ciddi düzeyde alerjik reaksiyonlar,

Erkeklerde 4 saat veya daha uzun süren ağrılı ve uzun süreli ereksiyon görülebilir. İlaç kullanımını bırakın ve hemen bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.

Fluoksetin Alerjisi

Çok nadir de olsa bazı kişilerde fluoksatin alerjisi olabilir. Fluoksatin kullanırken aşağıda belirtilen semptomlardan biriyle karşılaşırsanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.

1. Derinin kaşınması, kızarması ve soyulması,

2. Göğüs ve boğazda sıkışma,

3. Nefes alma ve konuşmada güçlük çekme,

4. Dil, dudak, ağız, yüz, deri veya boğazda şişlik.

Risperdal Nedir ve Ne İçin Kullanılır? adlı makalemizi okumak ister misiniz?

Serotonin Sendromu

Fluoksatin kullanımı nadiren de olsa bazı kişilerde çok ciddi bir durum olan serotonin sendromuna sebep olabilir. Fluoksatin serotonin seviyesini artırdığı için, fluoksetinle beraber başka antidepresanlar kullanmak ya serotonin takviyeleri almak, serotonin sendromu oluşumu riskini artırır. Halüsinasyon, şiddetli baş dönmesi, koordinasyon kaybı, kalp atışında hızlanma, ateş, yoğun huzursuzluk, şiddetli bulantı/kusma/ishal, kramplar ve titreme belirtilerindendir. Bu durumda en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.