Duygusal Boşluk Nasıl Geçer

Yemek yemek her insan için elzem olsa da bazen bambaşka anlamlar da içerebilir. Aslında dostlarımızla ve sevdiklerimizle oturduğumuz bir sofrada yediklerimizden çok, sohbetten ve birliktelikten aldığımız keyif ön plana çıkar. Bazen de yoğun bir günün ardından en sevdiğimiz yemeği güzel bir film eşliğinde yiyerek kendimizi ödüllendirmek isteriz. Kimi zaman ise yemek bir kaçış, bir çözüm arayışı hatta bir cezalandırma yöntemi oluverir. Kötü geçen bir günün sonunda kendimizi tıkınırcasına yemek yerken bulabiliriz. Tam tersi şekilde aniden alınan bir haber ya da yükselen stres duygusu karşı konulamaz bir mide bulantısına yol açabilir. Yaşanan bu tür sorunlar zamanla psikolojik yemek yeme dürtüsü bozukluklarına doğru da evirilebilir. Eğer siz de duygu değişimleri esnasında ya da sonrasında olağan yeme alışkanlıklarınızın dışında çıkıyorsanız, duygusal yeme hakkındaki detayları paylaştığımız bu yazıyı incelemeniz faydalı olabilir.

1. Duygusal Yeme Nedir?

Duygusal yeme, duygu değişimlerini bastırmak ya da kontrol etmek için yemek yemeğe sığınmak olarak tanımlanabilir. Herhangi bir anda karşı karşıya kalınan stres, kaygı ya da mutsuzluk hissini bastırmak ve kontrolü ele almak için yeme davranışı oluşabilir. Bu durumda kişi aç olmadığı halde yiyecek tüketmek isteyebilir. Böyle zamanlarda genellikle yoğun şekerli gıdalara ve fast food tarzı kalorisi yüksek yiyeceklere yönelinir.

Duygusal yeme davranışını iş stresini yatıştırmak için sürekli bir şeyler atıştırmak istemek gibi düşünebilirsiniz. Bir arkadaşınızla, partnerinizle ya da aile üyesiyle tartıştığınızda gelen yemek yeme isteği de buna bir örnektir. Aslında bu tanım çerçevesinden bakıldığında, duygusal yemenin oldukça yaygın olduğunu görebiliriz. Neredeyse herkesin stres, kaygı ya da korku anında yemeye sarıldığı bir gün olmuştur. Burada önemli olan ise bu davranışın ne kadar sık tekrarlandığı. Yani stresli olduğunuz zamanlarda arada bir kendinizi buzdolabının başında bulmanız çok da garipsenecek bir durum değildir. Fakat bu davranış çok sık tekrarlanıyorsa, duygusal yeme bozukluklarının habercisi olabilir.

2. Duygusal Yeme Bozukluğu Nedir?

Duygusal yeme bozukluğu, duygu değişimleri ile gelen yeme davranışının hayatı olumsuz etkilemeye başlaması ve bu davranışın bir sağlık sorununa dönüşmesi olarak tanımlanabilir. Aslında literatürde yalnızca yeme bozukluğu olarak geçer. Belirti ve işleyişine göre birçok farklı yeme bozukluğu vardır. Bu konuda merak ettiğiniz her şeyi Yeme Bozukluğu Nedir? yazımızda bulabilirsiniz.

Duygusal yeme bozukluğu psikolojik ve fizyolojik sonuçları olabilecek bir durumdur. Aslında sorunun kaynağı psikolojiktir ve davranışın önü alınmazsa ciddi, klinik bir yeme bozukluğuna dönüşebilir. Bu durumdan vücut fiziksel olarak da etkilenmeye başlar. Aşırı yeme sonucu fazla kilo alımı ve sağlığın bozulması, alınan kiloların psikolojiyi daha kötü etkilemesi ve takıntıların oluşması, duygusal yeme bozukluklarının yol açabileceği sorunların başında gelir.

Duygusal Yeme Bozukluğu Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?

Duygusal yemek yeme sorunu genelde kişinin başa çıkamayacağını düşündüğü his ve durumlarla baş başa kalması sonucu görülür. Bunun yanında:

• Yaşadıklarını kontrol edemediğini düşünen kişi, kendini daha güçlü hissetmek ya da olayları unutmak için yemeğe sığınabilir.
• Yaşamın herhangi bir anında yaşanan stres ve yoğun kaygı hissi kişileri bu davranışa itebilir. Sosyal ortamlarda yaşanan sorunlar, toplum ve aile baskısı, işyerindeki sorunlar ve mobbing, kaybetme korkusu, travmalar, derin trajediler… Hepsi duygusal yemek yeme sorunlarına yol açabilir.
• Sıkıntı ve boşluk hissi de bu davranışı tetikleyebilir. Yalnızlık ve ne yapacağını bilememe durumunu bastırmak isteyen kişiler bu boşluğu yemekle doldurmaya çalışabilirler.
• Çocukluktan gelen alışkanlık ve şartlanmalar da zamanla yeme sorununa dönüşebilir. Ödül olarak sevdiği bir yiyeceği almaya alışan çocuk zamanla yemeği başarı ile bağdaştırabilir.
• Yemeği hayattan zevk almak ile direkt bağdaştırmak da bu soruna giden yolu işaret edebilir.

3. Duygusal Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Literatürde ayrı ayrı psikolojik rahatsızlıklar olarak tanımlanmış yeme sorunların belirtileri birbirinden farklı olabilir. Ama genel olarak belirtiler şöyle sıralanabilir:

• Her duygu değişiminde yemeye sarılmak
• Kısa sürede aşırı kilo alımı
• Açlık hissedilmediği halde gelen yoğun yemek yeme isteği
• Yedikten sonra gelen pişmanlık, utanç ve suçluluk hissi

4. Duygusal Yeme Bozukluğundan Kurtulma Yolları Nelerdir?

Şimdiye kadar bahsettiklerimiz size tanıdık geliyorsa ve belirtileri gösterdiğinizi düşünüyorsanız ya da zaten bu sorun hayatınızın bir parçası ise, “Duygusal yeme bozukluğu nasıl geçer?” sorusu içinizi kemiriyor olabilir. Bu aşamada rahat bir şekilde uygulayabileceğiniz birkaç ipucunu incelemek isteyebilirsiniz.

1. Farkındalığınızı Artırın ve Kendinizi Gözleyin

Her şeyden önce yaşadığınız şeyin ne olduğunu anlamalısınız. Bu davranış ne kadar sık tekrar ediyor, hangi duygular sizi tetikliyor? Bunları öğrenmek sorunun çözümüne ulaşmak için izleyebileceğiniz en iyi yollardan biri. Bunun için de her yediğinizi ve duygularınızı not alabilir, bir günlük tutabilirsiniz. Buraya kaydettiğiniz bilgileri inceleyerek yeme davranışının dinamiğini çözebilirsiniz.

2. Gözlemlerin Sonuçlarına Göre Aksiyon Alın

Kendinizi izlediniz, duygusal yeme atakları ile ne zaman baş başa kaldığınızı bir nebze de olsa çözdünüz. Sıra geldi bu verileri aksiyona dökmeye. Bu noktadan sonra sizi tetikleyen şeylerden uzak durabilirsiniz. Tabii bu aşama biraz zorlayıcı olabilir. Bazı tekliflere karşı koyamayabilir, alışkanlıklarınızı hemen değiştiremeyebilirsiniz. Ama unutmayın, bunların hepsi sizin için. Emin olun, hayatınızı sandığınızdan daha çok etkileyen bu davranıştan uzaklaştıkça özgürleştiğinizi hissedeceksiniz.

3. Bir Uzmana Danışın

Hiçbir şeyi yalnız başınıza halletmek zorunda değilsiniz. Biraz önce bahsettiklerimizi yapmak size her zaman iyi gelebilir. Ama en etkili çözüm için bir uzmana danışmanızda fayda var. Nitekim duygusal yeme bozukluğu psikolojik destek ile kontrol altına alınabilir. Tabii ki duygusal yeme bozukluğu diyetisyen ile de görüşülebilir. Özellikle yeme sorunlarının olduğu süreçte alınan kiloların sağlıklı bir şekilde verilebilmesi ve dengeli beslenme alışkanlıkları için diyetisyenle görüşmek de önemlidir. Fakat işin psikolojik yanının yarattığı sorunu, en iyi şekilde, kaynağına inerek çözebilirsiniz. Duygusal yeme bozukluğu tedavisi sürecinde uygulanan terapi ile sizi bu davranışa iten esas sebepleri bulabilirsiniz. Kendinizi daha yakından tanıyabilir, farkındalığınızı artırabilirsiniz.

Bu makaledeki bilgileri faydalı bulduysanız “Belirsiz Kayıp: Adını Koyamadığım Kaybın Yasını Nasıl Tutacağım?” ve “Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu” yazılarımız da ilginizi çekebilir.

Duygusal boşlukla mücadele etmek için herkesten önce kendinizi sevmeyi öğrenmelisiniz ve size zarar veren her şeyden kurtulmalısınız. Anın yaşayın ve tadını çıkarın.

Duygusal boşluk ile yaşamak kadar insanı felç eden birkaç durum daha var. “Vakum” bir şeyi yokluğuna işaret etse de psikolojide de acı çekme, rahatsızlık ve aşırı mutsuzluk anlamına gelir.  Duygusal boşluk, genellikle ilişki problemi olarak nitelendirilse de aslında bundan daha fazlasıdır.

Hayal kırıklıkları,  zorlu bir çocukluktan kalan acılar, başarısızlık hatta stres ve anksiyete bile bu duruma yol açabilir. Sizi içinizdeki “sizden” ayıran duygusal bir memnuniyetsizlik.

Bugünkü yazımızda bu bağı tekrar kurmanıza yardımcı olacak 5 yoldan bahsedeceğiz. Kendinizi olduğunuz gibi kabul ettikçe, duygusal boşluk durumunu ortadan kaldırmak kolaylaşacaktır. Bu tavsiyeleri uygulamaya koymanızı öneriyoruz. Kesinlikle vaktinizi ayırmanıza değecek.

1. Artık Yalnızlıktan Korkmayın

Duygusal vakum, yalnızlık hissiyle oldukça alakalıdır. Vakaların büyük ve aynı zamanda insanları en çok acıtan kısmı kendilerini yalnız, yanlış anlaşılmış ve hatta dışlanmış hissettiklerinden kaynaklanıyor.

Yalnızlık ve duygusal boşluk arasındaki yakın ilişkiyi gösteren birkaç örnek:

• Bir ilişki içindesiniz ama partneriniz sizi derin bir yalnızlığa, yanlış anlaşılmaya ve mutsuzluğa sürüklüyor.
• Etrafınızdaki insanlardan destek alamadığınızı hissediyorsunuz.
• Aile üyeleriyle hiçbir zaman güçlü ve mutlu bağlar kuramadınız.

Bu kişisel dinamiklerden herhangi biri, memnuniyetsizliğe, yalnızlığa ve kaybolmuşluk hissine neden olabilir.

• Bu acıyı iyileştirmenin bir yolu, içinizdeki “siz” ile tekrar iletişime geçmektir.
• Hayatınızın aşkı olduğunuzu ve en iyi arkadaşın kendiniz olduğunu anlamalısınız. Herkesten önce siz saygı, dikkat ve kalbinizde yatan şefkati hak ediyorsunuz.
• Yalnızlığınızın tadını çıkarmazsanız, bu yalnızlığı başkalarında aradığınızı unutmayın.

2. Duygusal Boşluk İle Mücadele Etmek İçin Sizi Acıtan Şeylerden Uzaklaşın

• Tekrar söylüyoruz: Duygusal “vakum” bir şeyin eksik olması demek değildir. İyileşmemiş bir yara, omuzlarınızda bir yük ve yanan bir yara izidir.
• Sahip olmadığınız bir şeyin eksikliğini duymadığınızı anlamalısınız. Kendi ruh halini iyileştirmek için ihtiyacı olan her şeye sahip olan bir bireysiniz.
• Kendinizle daha iyi iletişim kurmayı öğrenmelisiniz ve bunun için dinlemeyi öğrenmelisiniz.
• Sizi rahatsız eden şeyi, sizi acıtan kişiyi ve sizi neyin mutlu ettiğini bulun.
• Kendiniz ile ilgili neyi sevmediğinizin farkında olun (güvensizlikleriniz, korkularınız, takıntılarınız…)

İçinizdeki “sizin” karanlık taraflarıyla iletişime geçmek, atacağınız ilk adım olacaktır. Size zarar veren ve duygusal boşluğa sebep olan şeylerden uzaklaşın.

3. Duygusal Boşluk İle Mücadele İçin Zihninizin Sesini Kapatın

İçinizdeki “siz” sizi özgür olmaktan alıkoyan koyun ve kompleks zihin sesleriyle dolu. Özgürlüğünüz ve özünüz duvarlar arasına hapsolmuş.

• Zihinsel ses “yapamam”, “cesaret edemem” ya da “yaparsam herkesi hayal kırıklığına uğratırım” cümleleriyle dolu.
• İçinizdeki bataklıktan gelen bu sürekli sesi kapatın. Kendi önceliğiniz kendiniz olun ve özgürlüğünüzü geri alın. Özgüveninizi arttırın ve duygusal vakumunuza ışık ve güven getirin.

4. Ruhunuza Çiçek Ekmek İçin Kimseye İhtiyacınız Yok

Hayatlarımızın yarısını boşluklarımızı doldurmak için birisini beklemekle geçiririz. Ruhumuza çiçekler getiren birini isteriz ve elimizden tutup bizi mutluluğa ve doygunluğa götürmesini bekleriz.

Ancak bu romantik tablo ne yazık ki yetersiz ve sağlıksızdır. Hiç kimse sizi tam hissettirmek ya da sizi kendinizden kurtarmak zorunda değildir. Kendini kurtarmak ve iyi bakmak zorunda olan kişi sizsiniz.

Yapabileceğiniz en iyi şey her gün kendi mutluluğunuzu yaratmaktır. Kendi ruhunuzun içinde bir bahçe kurun ve istediğiniz insan olun. Duygusal vakumdan ancak bu şekilde kurtulabilirsiniz.

5. Fiziksel Sağlığınıza Dikkat Edin

Düşüncelerinize ve davranışlarınıza dikkat etmeniz gerektiğini biliyorsunuz. Pozitif, gerçekçi ve cesur bir düşünme şekli duygusal vakumu ortadan kaldırmak için en iyi yoldur. Zihninize dikkat etmenin yanı sıra, sağlığınıza, vücudunuza ve kalbinize de dikkat etmelisiniz. Bu küçük tavsiyeleri not alın:

• Günde en az 8 saat uyuyun.
• Aynı rutini yemek ve dinlenme için de yapın.
• Bol sıvı tüketin.
• Her gün yarım saat yürüyün.
• Rahatlama yöntemlerini deneyin. Yoga, tırmanış vb.
• Taze meyve ve sebze tüketin.
• Her güne ılık su ve limon ile başlayın.
• Günde azar azar 5 öğün yiyin.

Anı yaşayın her öğünün ve yürüyüşün tadını çıkarın. Dün ya da gelecek hakkında strese kapılmayın. Sadece şu anı yaşayın.

LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi