Kadinlarin Tupleri Neden Tikanir

Tüplerde sıvı birikmesinin tıbbi dilde karşılığı hidrosalpenkstir. Hidrosalpenks tüplerde enfeksiyona bağlı olarak gelişmektedir. Tüplerde sıvı birikimine neden olan enfeksiyonlar çoğu zaman kadınlar tarafından fark edilememektedir. Hidrosalpenks özellikle kronik kasık ve karın ağrılarına, kısırlığa ve düşüklere neden olabilmektedir. 

Kadınlarda sağda ve solda olmak üzere iki adet tüp bulunmaktadır. Bu tüplere tıbbi dildeki karşılığı “fallop tüpü” dür. Fallop tüpünün görevi; her ay büyüyüp çatlayan folikül içinden çıkan yumurtacığı yakalayıp spermle karşılaşıp birleşmesini sağlamak için rahime doğru ilerletmektir.  Tüplerin uç kısmında darlık veya tüplerin tıkalı olması nedeniyle, tüp içindeki sıvı dışarıya akamayacağı için tüplerin içinde sıvı birikimi gelişir. Bu şekilde tüplerde sıvı birikmesine hidrosalpenks denilmektedir. 

Bu konuyla ilgili olarak sıklıkla karıştırılan bir durumu vurgulamak gerekir; hidrosalpenks tüplerde sıvı birikmesidir, rahimde sıvı birikmesi veya yumurtalıklarda sıvı birikmesi değildir. Rahimde sıvı birikmesi bundan çok farklı bir durumdur. Bir diğer yanlış tanımlama “hidrosalpinks”tir, tüplerde sıvı birikiminin doğru tanımı hidrosalpenkstir. 

Hidrosalpenks (Fallop Tüpü Tıkanması) Belirtileri Nelerdir?

Tüplerde sıvı birikiminin miktarına göre hidrosalpenksin farklı dereceleri vardır. Hidrosalpenksin derecesi hafif, orta, şiddetli olabilmektedir. Hafif düzeyde hidrosalpenksi olan kadınlarda çoğu zaman herhengi bir belirtiye neden olmaz. Ancak şiddetli hidrosalpenksi olan kadınlarda ciddi kasık ve karın ağrısına yol açmaktadır.  

Hidrosalpenks derecesinden bağımsız olarak kısırlığa veya tekrarlayan düşüklere neden olabilmektedir. Özellikle tekrarlayan düşükleri olan veya hamile kalamayan kadınlarda mutlaka tüpler sıvı birikimi açısından değerlendirilmelidir. 

Hidrosalpenks olup hamile kalanlarda düşük riski artmaktadır; çünkü tüplerde biriken sıvı rahim içine doğru akarak embriyonun rahim iç zarına tutunmasını veya tutunsa bile yerleşmesine engel olmaktadır. 

Hidrosalpenks Tanısı Nasıl Konulur?

Hidrosalpenks (tüplerde sıvı birikimi) tanısı ultrason veya rahim filmiyle konulmaktadır. Uzun süreli kasık ağrısı şikayeti olan veya kısırlık problemi olan hastalar mutlaka ultrason veya rahim filmiyle tüplerde sıvı birikimi açısından değerlendirilmelidir. 

Ultrasonun tüplerde sıvı birikimin saptamada etkinliği düşüktür, tüplerde ciddi miktarlarda sıvı birikimi olan kadınlarda ultrasonla hidrosalpenks tanısı konabilir. Hafif orta şiddetteki hidrosalpenks ultrasonla saptanamayabilir.

Rahim filmi tüplerde sıvı birikimi olup olmadığını ortaya koyan en etkin testtir.  hafif düzeydeki hidrosalpenks olgularını dahi saptayabilmektedir. 

Hidrosalpenks (Tüplerde Sıvı Birikmesi) Neden Olur?

Hidrosalpenks (tüplerde sıvı birikmesi) geçirilmiş enfeksiyonlar, çikolata kisti hastalığına nedeniyle gelişen yapışıklıklar ve geçirilmiş tüp ameliyatlarına bağlı olarak gelişir. Enfeksiyonlar, yapışıklıklar tüplerin uç kısmında daralma veya tüplerin tıkanmasına neden olur. Tüplerin tıkalı olması, sıvının tüpün ağzından dışarı akamamasına ve sıvının tüpler içinde birikmesine yol açar. 

Hidrosalpenks Tedavisi

Hidrosalpenks saptanan kadınlarda tedavi için sıklıkla ameliyat gerekmektedir. Hidrosalpenks ameliyatı laparoskopi (kapalı ameliyat) ile gerçekleştirilebilmektedir. Ameliyat sırasında tüplerin uç kısmındaki hafif düzeydeki yapışıklıklar açılarak tüplerde genişleme tedavi edilerek hidrosalpenks tedavisi gerçekleştirilmiş olur. Ancak durum her zaman bu şekilde olmuyor, çünkü çoğu zaman tüplerin uç kısmı ve tüpler; enfeksiyon, yapışıklıklar, ciddi miktarda sıvı birikimi nedeniyle yapısal olarak hasarlanmış oluyor. Yapısı ileri derecede bozulmuş olan tüpleri tekrar düzeltmek mümkün değildir. Hidrosalpenks ameliyatında tüpler bağlanabilir veya tüpün tamamı alınabilir. 

Şiddetli kasık ağrıları olan ve çocuk istemeyen kadınlarda tüplerin alınması gerekebilir.  Ancak çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda kasık ağrısı şikayeti yoksa, tüplerde ciddi boyutlarda şişme yoksa tüp bebek tedavisi öncesinde sadece tüpleri rahimden çıktığı bölgeden bağlamak yeterlidir, tüplerin alınmasına gerek yoktur. 

Hidrosalpenks Tüp Bebek

Hidrosalpenks varlığı tüp bebek tedavi başarısını %50 azaltmaktadır. Tüp içinde birikmiş sıvı rahim içine doğru geri akarak embriyonun rahim iç zarına tutunmasını engellemektedir, ayrıca tüp içinde beklemiş sıvının embriyo üzerinde toksik etkisi bulunmaktadır. Tüp bebek tedavisine başlamadan önce veya embriyolar elde edilip dondurulduktan sonra tüp veya tüpler rahimden çıktığı bölgeden bağlanır.  

Tüp Açma Ameliyatı

Tüp açma ameliyatının başarı şansı tüpleri kendiliğinden tıkanmış hastalarda çok düşüktür. Sadece tüplerin uç kısmında hafif derecede yapışıklıklar varsa bu yapışıklıklar düzeltilerek tüpler açılabilir, bunun dışında tüplerin açılma şansı çok düşüktür. 

Çocuk istemeyen ve tüplerini bağlatmış olan kadınlarda tekrar çocuk istemi olursa tüpler açılabilir. Tüplerin bağlandığı yer ameliyat sırasında tespit edilip bu kısım düzeltilerek tüpler açılabilir. Ancak tüp açma ameliyatı sonrasında tüplerin sağlıklı olarak çalışma şansı %’tır. Tüp açma ameliyatı olan kadınlarda gebelik oluştuğunda dış gebelik olma ihtimali artmaktadır.  

Tüp Açma Ameliyatı Fiyatları

Tüp açma ameliyatı fiyatları İstanbul’da hastanelere ve ameliyat tekniğine (kapalı ameliyat, açık ameliyat) göre değişiklik göstermektedir. Kapalı yöntemle (Laparskopik) tüp açma ameliyatı fiyatı yaklaşık olarak TL arasında değişmektedir. Açık yöntemle tüp açma ameliyatı fiyatı daha düşüktür. 

Bunun dışında tüp açma ameliyatı fiyatları; hastanede yatış süresi, kullanılan aletlere göre değişebilmektedir. Ameliyat öncesinde mutlaka detaylı fiyat bilgisi alınmalıdır. 

Tüplerin Alınması Ameliyatı

Tüplerin alınması ameliyatı belirli şartlarda uygulanmaktadır. Bunlar;

• tüplerinde sıvı birikimi olup tüpleri şişmiş, fonksiyonunu kaybetmiş olup ciddi kasık ağrıları olan kadınlar
• tüp bebek tedavisi öncesinde tüp bebekle hamile kalma şansını arttırmak için
• tüplerde kötü huylu hastalık düşünülüyorsa
• rahmi alınacak hastalarda ileriki dönemde yumurtalık kanseri riskini azaltmak için tüplerde alınmaktadır.  

Tüplerin alınması ameliyatı kapalı yöntemle (Laparoskopi) gerçekleştirilebilir. Kapalı ameliyat sonrasında 1. gün hasta taburcu edilmektedir.

Tüplerde Sıvı Birikmesi ile İlgili Sorulan Sorular

Tüplerde Sıvı Birikmesi Tehlikeli mi?

Tüplerde sıvı birikimi sonrasında biriken sıvının ilerleyen yıllarda tüplerde kanser riskini artırabileceği ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Ancak çalışma sonuçları sınırlı olduğundan dolayı, tüplerde sıvı birikimi ile kanser arasında doğrudan bir bağlantı kurmak için elimizde yeterli kanıt yoktur. 

Tüplerde Sıvı Birikmesi Ağrı Yapar mı?

Tüplerde ciddi miktarlarda sıvı birikimi kadınlarda kasık ve alt karın bölgesinde kronik uzun süreli ağrılara neden olabilmektedir.  

Tüplerde Sıvı Birikmesi Kendiliğinden Geçer mi?

Tüplerde sıvı birikimi genellikle kendiliğinden geçmez. Bazen enfeksiyon sırasında tüplerde geçici sıvı birikimi, ödem olabilmektedir, enfeksiyon geçince tüpler düzelmektedir. Ancak uzun süredir tüplerde sıvı birikimi varsa ve biriken sıvı miktarı fazla ise; kendiliğinden düzelme beklenmemektedir.

Üreme çağındaki sağlıklı her kadın ayda bir kez yumurtlamakta ve eğer bu süre içinde korumasız cinsel ilişkiye girildiyse, diğer şartlar da uygunsa gebelik gerçekleşmektedir. Ancak bunun için yumurtalıklardan dışarı atılan yumurtanın fallop tüpleri tarafından yakalanıp döl yatağına ulaştırılması gerekmektedir. Kadında yumurtlama gerçekleştikten sonra yumurta kanalının içini döşeyen yapıdaki siler maddesi, karın boşluğundaki sıvıyı ve yumurtayı kanala çeker ve döl yatağına ulaşımı sağlar. Başka bir deyişle tüpler yumurta ve spermi buluşturur ve embriyoyu oluşturur. Yaklaşık 12 santimetre uzunluğunda olan bu tüpler sağ ve solda iki tane bulunmaktadır. Kadında doğal yolla ya da üremeye yardımcı tedavilerle gebelik elde edilebilmesi her iki kanalın da tam olarak açık ve aktif olmaları gerekmektedir. Tüplerle ilgili kısırlık sorunlarında ya tüpler kısmen ya da tamamen kapalıdır veya hasar görmüşlerdir. Kadınlardan kaynaklanan kısırlık vakalarının neredeyse yarısında tüplerle ilgili sorunlar gözlenmektedir. Bu tüplerden birisi tıkalı ya da hasarlı ise gebelik daha zor gerçekleşir, her ikisinin de tıkalı veya hasarlı olduğu durumlarda gebelik için tek çare tüp bebek tedavisidir.

Tüplerle ilgili sorunlar nelerdir?

1. Tüplerde iltihaplanma: Tüplerle ilgili geçirilen iltihap ve enfeksiyonlar tıkanıklıklara ve tüplerde hasara yol açabilmektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan ve neredeyse tüm genital yollar enfeksiyonları tüplerin işlevlerini bozar.
2. Tüplerde sıvı birikmesi: Tüplere uygulanan Laparoskopide ya da ultrasonografide tüplerde sıvı biriktiği gözlenebilmektedir. Biriken bu sıvının toksik maddeler içermesi ve bu maddelerin de embriyoya zarar vermesi dolayısıyla, tüp bebek tedavisi öncesinde kesinlikle tüplerin alınması gerekmektedir.
3. Tüplerde Endometriozis: Tüplerin yakınında ve ağzında Endometriozis (çikolata kisti) oluşması tüplere ciddi hasar verebilmekte, tıkayabilmektedir.
4. Tüplerde irin oluşması: Her hangi bir sebepten dolayı kadının tüplerinin içinde irin (cerahat) oluşması gebelik oluşumunu tehlikeye atabilecek, acil tedavi gerektiren bir durumdur. Tüplerde oluşan enfeksiyonel bu durum, hastanede yatarak tedaviyi ve ameliyatı gerektirebilmektedir.
5. Tüplerin tıkalı olması: Hangi sebeple olursa olsun kadının tüplerinden her ikisi de tıkalı ise doğal yolla gebelik imkansızdır, sadece biri tıkalı ise doğal yolla gebelik elde etmek için belli bir süre denemek, ardından aşılama ve hala başarı sağlanamadıysa tüp bebek tedavisi gerekir.

Tüplerle ilgili sorunlar nelerden kaynaklanır?

Tüplerle ilgili sorunlar doğuştan kaynaklı ya da sonradan olabilir. Ancak çoğunluğunda sonradan oluşan hasar ve tıkanıklıklar görülmektedir. Bu bağlamda kadının birden fazla kez kürtaj olması, sezaryen doğum, apandisit patlaması gibi karın içi operasyonlar kadının tüplerinde hasara yol açabilmektedir. Bunların yanında tüplerle ilgili enfeksiyonlar geçirilmesi, genital yollarla ilgili iltihaplar, kadının cinsel yolla bulaşan bir rahatsızlığının olması, tüberküloz ve Endometriozis adı verilen çikolata kistinin tüplerin ağzına yakın bir yerde oluşması da tüpleri tıkayabilir, tüplere hasar verebilir. Ayrıca polip oluşumu sebebiyle tüplerde gelişen tıkanıklıklar, tüp içinde yapışıklık oluşması, tüplerin şişmesi ve sıvı toplaması da tüplere zarar verdiğinden gebeliği zorlaştırmaktadır.

Tüplerdeki tıkanıklık nasıl tespit edilir?

Tüplerdeki tıkanıklıklar klasik ultrason ile tespit edilemez, bunun için mutlaka ilaçlı rahim filmi çekilmesi veya laparoskopi yapılması gerekir. İlaçlı rahim filmi tüplerin tıkanıklığı ile ilgili fikir verir, ancak laparoskopi yöntemiyle tıkanıklık tam olarak tespit edilir. Zira ilaçlı rahim filminde tüplerin açık olarak gözlenmesi gebelik için yeterli değildir. Tüpler açıktır, ancak başka sorunlardan dolayı işlevlerini yerine getiremiyordur. Örneğin tüpler ve çevresindeki dokularla yapışıklık olması, tüp içindeki dokuların hasar görmüş bozulmuş olması tüplerin doğal işlevlerini gerçekleştirmelerine engel olabilmektedir. Bu durumda laparoskopi ile incelemek çok daha faydalı bir yol olabilmektedir.

Tüplerde tıkanıklık nasıl tedavi edilir?

Kısırlık şikayetiyle doktora başvuran kadınlarda çekilen rahim filmi sonucunda tüplerin birinde veya ikinde tıkanıklık olduğu tespit edildiğinde laparoskopi (kapalı ameliyat) uygulanır. Laparoskopi; kadına genel anestezi uygulanarak göbek deliğinden ucunda kamera olan bir cihazla girilerek karın boşluğunun izlenmesi ve gerekiyorsa tedavi uygulaması da yapılmasına olanak veren bir tanı ve tedavi yöntemidir. Örneğin kadının tüpleri Endometriozis (çikolata kisti) sebebiyle tıkanmışsa Laparoskopi ile tüpler açılabilir. Laparoskopide tüplerde birisinin tıkalı olduğu gözlendiyse ve başka bir sorun da yoksa kadının doğal yolla gebe kalabilmesi için bir süre korumasız düzenli cinsel ilişki önerilir. Bu şekilde gebelik gerçekleşmezse aşılama tekniği ile kadının hamile kalması sağlanır. Tüplerin her ikisinin de hafif derecede tıkalı ve hasarlı olması durumunda mikro-cerrahi ile tüpler açılır. Ancak tüplerin her ikisinin de tamamen tıkalı olduğunun tespit edilmesi durumunda vakit kaybedip yaşın da ilerlemesine fırsat verilmeden tüp bebek tedavisine başlanır.