1887 Ilk Kadın Belediye Başkanı

Görsel1: Huriye Öniz Baha, TBMM Albümü

Eğitimci, yazar ve siyasetçi kimliği ile tanınan Huriye Öniz, 1 Mayıs yılında İstanbul’da doğmuştur. Annesi Ayşe Hanım, Babası Bahaddin Bey’dir. Soyadı Kanunu ile “Baha” soyadını almıştır. Tam adı, Huriye Baha Hafize Öniz’dir. Hayrettin Bey ile evlenen Huriye Öniz’in Ali Şinasi adında bir oğlu olmuştur.

İlk ve ortaöğrenimini Leylî Sanayi Mektebinde yapan Huriye Öniz, Bursa Amerikan Mektebinde Türkçe öğretmenliği yaptıktan sonra Londra Üniversitesi Kadın Bölümü Bedford Kolejinde pedagoji eğitimi görmüştür. 9 Ekim ’de İstanbul İnâs İdadîsi Fennî Terbiye öğretmenliğine başlamış ve 22 Aralık ’de görevinden istifa etmiştir.

7 Ocak ’te İstanbul Dârülmuallimât Terbiye (Kız Öğretmen Okulu) öğretmenliğine atanmıştır. Balkan Savaşı nedeniyle yerinden yurdundan ayrılan göçmenlere açılan kurslarda ders vermiş, her türlü hayır işlerinde çalışmış, Hilâl-i Ahmer’in açtığı kursa giderek gönüllü hastabakıcılığı yapmıştır. 14 Eylül ’te görevden alınan Öniz, 16 Kasım ’da Beyoğlu 3. Rum Okulu, 3 Ekim ’de Haydarpaşa Musevi Okulu, 6 Mart ’da Galata Musevi Erkek Okulu ve 12 Kasım ’da Hasköy İtalyan (Kaltayam) Okulunda öğretmenlik yapmıştır. 6 Ekim ’da hastalığı dolayısıyla Hasköy İtalyan Okulundaki görevinden istifa etmiş, 12 Ocak ’te tekrar öğretmenliğe geri dönerek Feriköy Menemetayan (Menemetciyan) Okulunda öğretmenliğe başlamıştır. 13 Şubat ’te Yeniköy Rum Okulundaki öğretmenlik görevini milletvekili seçilene kadar sürdürmüştür.

“Müdafaa-i Milliye Osmanlı Hanımlar Heyeti”, Balkan savaşlarında bir yardım cemiyeti olarak, ’te kurulmuş bir dernektir. Bu dernek, 8 Şubat ve 15 Şubat ’te Dârülfünûn’da toplantılar yapmış, Osmanlı kadınlarının sesini duyurmuştur. Prenses Nimet, Nâzime Sultan, Fatma Aliye, Gülsüm Kemalova, Fehime Nüzhet, Nakiye (Elgün), Nâciye, Halide Edip, Selma, Nigâr, İhsan Raif, Nezife Muhlis gibi dönemin kadınlarının katıldıkları toplantılarda Huriye Öniz de yer almıştır. Bu yardım etkinliklerinde, orduya yardım için kürkler, pırlantalar hibe edilmiştir. Ayrıca asıl mesleği öğretmenlik olan Huriye Öniz, eğitim konuları üzerine konuşmalar yapmış, okulların yetersizliğinden bahsederek ilerlemenin ancak eğitim kurumlarıyla mümkün olabileceğini savunmuştur.

Cumhuriyet döneminde Avrupa ülkelerinden çok daha önce kadınlara temel haklar verilmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’e göre Türk tarihini ve medeniyetini oluşturan temel unsur, Türk kadınıdır. “Şuna inanmak lazımdır ki, dünya üzerinde gördüğümüz her şey kadının eseridir.” diyen Atatürk, Türk kadınının dünya kamuoyunda yanlış tanıtıldığına inanır. Bu nedenle, Türk kadınının hemen hemen her konuda erkeğin yanı başında, eşit koşullarla, yer almasını istemektedir.

4 Şubat tarihli Milliyet gazetesi öncelikle Atatürk’ün kadınların katıldığı bu seçime önem verdiğini belirtmiş, kadın milletvekili adaylarının da ilk kez bu seçimlerde yer alacağını, ayrıca ilk kez Türk vatandaşı olan azınlıklara milletvekili seçilmeleri konusunda yardım yapılacağını söylemiştir. Huriye Öniz de bunlardan biridir.

Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi sonrasında Atatürk’ün şu sözü, kadınlarımızın elde ettikleri bu hakkı en iyi şekilde kullanacaklarına olan inancını vurgulaması açısından önemlidir: “Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasi hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir… Türk kadını evdeki medeni mevkini selahiyetle işgal etmiş, iş hayatının her safhasında muvaffakiyetler göstermiştir. Siyasi hayatta belediye seçimlerinde tecrübesini yapan Türk kadını bu sefer de milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Medeni memleketlerin birçoğunda, kadından esirgenen bu hak bugün Türk kadınının elindedir ve onu salahiyet ve liyakatle kullanacaktır.”

Huriye Öniz, İsmet İnönü’den aldığı davet üzerine Türkiye’de kadınların katıldığı ilk genel seçimlerde, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından milletvekili adayı olarak gösterilmiş ve oy alarak Diyarbakır’ın ilk kadın milletvekilliğine seçilmiştir. 16 Şubat tarihli seçim tutanağı ile 1 Mart ’te Meclis’e katılmış, tutanağı 7 Mart ’te onaylanmıştır. Cumhuriyet döneminin 18 kadın milletvekilinden biri olan Huriye Öniz, V. Dönem boyunca Maliye Encümeni’nde üyelik yapmıştır.

yılında hazırladıkları raporda halkın il ve ilçe merkezleri hariç olmak üzere diğer yerlerde Kürtçeden başka dil bilmediğinden, toprak ağalarının bölge halkı üzerinde etkisinin çok fazla olmasından dolayı buradaki halkın gelişmesinin zorluğundan bahseden Huriye Öniz, okullardaki ikili eğitim sistemine geçilerek okullardaki yer sıkıntısı sorununun giderilebileceğini ifade etmiştir.

Huriye Öniz, Devlet Demir Yolları Memurlarının Emekli Sandığı Hakkındaki Kanunu dolayısıyla Genel Kurulda söz almıştır. “İş Kanunu Lâyîhası”, “Orman Kanunu”, “İzmir Vilayeti Turistik Yolların İnşası Hakkındaki Kanun” hazırlıklarında; ayrıca Kayseri-Eskişehir Tayyare Fabrikası’na sermaye verilmesi için kurulan geçici encümenlerde üye olarak görev almıştır. Ankara’da Tıp Fakültesi kurulmasına dair yasa tasarısı görüşmelerinde, bir hemşirelik okulunun da açılmasına yönelik teklifte bulunmuştur. Bahsi geçen konuyla ilgili olarak Meclis müzakereleri esnasında söz almış ve aşağıdaki konuşmayı yapmıştır:

“Arkadaşlar, Ankara’da kurulacak tıp fakültesi münasebetiyle huzurunuza çıktım. Kıymetli vaktinizi israf etmek istemem. Mümkün olduğu kadar kısa söyleyeceğim. Sözlerim memleketin her tarafında kuvvetle hissedilmekte olan hasta bakıcı mektebi üzerine olacaktır ve buna yüksek dikkatinizi çekmek istiyorum.

… Arkadaşlar yurdumuzun her tarafında iyi şeraitle çalışan güzel hastanelerimiz vardır. Fakat bunlar içinde vakıfane yardımlarıyla doktorun bir muavini ve ızdırap içinde kıvranan hastanın müşfik bir hemşiresi olacak iyi hasta bakıcılarımız yoktur. Varsa da bunlar pek azdır. Birçok hastanelerde mektep görmemiş, cahil birtakım kadınlar istihdam edilmektedir. Bunlar fennin emrettiği prensip dahilinde çalışmayı bilmediği gibi hastalara nasıl hareket edeceklerini de bilmezler. Gerçi Kızılay’ın İstanbul’da bir hasta bakıcı mektebi vardır. Fakat bu mektepte yetişen kızlarımız miktar itibariyle az oldukları için ancak yurdun birkaç hastanesinde çalışmaktadırlar ve bunların çalışmadığı yerlerde boşlukları acı bir surette hissedilmektedir…”

Huriye Öniz, Nisan yılında İstanbul’da toplanan Uluslararası Kadın Kongresi’ne ve Ağustos tarihleri arasında yapılan 3. Türk Dil Kurultayı’na da katılmıştır.

Atatürk’ün vefatından sonra 11 Kasım yılında, Cumhurbaşkanlığı seçimi için oluşturulan oy sayımı komisyonunda görev alan Huriye Öniz’in yılında milletvekilliği sona ermiştir.

Siyasi hayatı V. Dönemle sınırlı kalan Huriye Öniz, milletvekilliği bitince öğretmenlik mesleğine dönerek 23 Haziran ’da İtalyan Lisesi ve Ticaret Lisesi, 2 Haziran ’da Erenköy Kız Lisesi, 20 Ekim ’da Beyoğlu Kız Lisesinde Türkçe öğretmenliği yapmıştır. Huriye Öniz, 2 Kasım yılında İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.

İngilizce ve Rumca bilen Huriye Öniz’in Cumhuriyet dönemi çocuk edebiyatının ilk özgün örneklerinden olan “Köprü Altı Çocukları” () adlı bir romanı ve pek bilinmeyen “Bir Öğretmenin Romanı” () adlı bir eseri vardır.

Eserleri

Görsel 2: TBMM Kütüphanesi

1. Köprü Altı Çocukları, Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul,

’lu yılları anlatan bu eser, o dönemde çocuklar için yazılan hikâye ve romanlar arasında tek özgün örnektir; bu nedenle Huriye Öniz, Cumhuriyet dönemi çocuk edebiyatının kurucularından kabul edilmiştir.

Yazar, kimsesiz; ancak cesur, merhametli ve dürüst çocukların sosyal durumunu, hayatta kalma zorluklarını anlatırken bir taraftan devlet kurumlarının ihmalini bir taraftan da onların kurtuluşlarının yine bu devlet kurumlarının sayesinde olduğu mesajını vermiştir.

Bir yetişkin gibi sorumluluk sahibi olan çocukların kurtuluşunun devlet kurumları ve eğitimde görüldüğü bu romanda, köprü altı çocuklarının kaderini değiştiren kişi; “iyi kalpli Türk kadını” belediye encümeninin tek kadın üyesidir. Bu da Cumhuriyet döneminde Türk kadının sosyal ve siyasal hayata sağladığı katkılardan biri olarak görülmektedir.

Görsel 3: TBMM Kütüphanesi

2. Bir Öğretmenin Romanı, Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul

Huriye Öniz, bu romanda, devlet kurumlarının sosyal hayattaki yeri ve önemi, devlet kurumlarındaki aksaklıklar, “eğitimli bir Türk kadının” toplumsal hayata etkisi, insanların her daim çevresindekilere faydalı olması gerektiği ve ümidin her zaman var olduğu gibi konuların altını çizmektedir.

Sebahat ARMAĞAN

KAYNAKÇA

APA, Aslı, TBMM’de İlk Kadın Milletvekilleri ve Faaliyetleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kayseri,

AYTAN, Talat, “Çocuk Edebiyatının İçerik Özellikleri Açısından Köprü Altı Çocukları”, IV. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, İstanbul , s

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Dosya No/

DUROĞLU, Sibel, Türkiye&#;de İlk Kadın Milletvekilleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara

GÖKSEL, Burhan, Çağlar Boyunca Türk Kadını, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara

GÜNEŞ, İhsan, Türk Parlamento Tarihi V. Dönem,, II. Cilt, TBMM Vakfı Yayınları, No, Ankara

Kurun, 10 Kasım

Kurun, 19 Nisan

Kurun, 6 Şubat

Milliyet, 4 Şubat

NACİ ELDENİZ, Perihan, “Atatürk ve Türk Kadını”, Belleten, Cilt: 20, Sayı: 80, Nisan , s

ÖNİZ BAHA, Huriye, Bir Öğretmenin Romanı, Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul

ÖNİZ BAHA, Huriye, Köprü Altı Çocukları, Muallim Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul

SEZER, Ayten, “İlk Kadın Milletvekilleri ve Meclisteki Çalışmaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti’nin Yılı Özel Sayısı, funduszeue.info S, , s. s

ŞAHİN, Cemile, Türk Parlamentosundaki Kadın Milletvekilleri (), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum

TBMM Albümü, , funduszeue.info, TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları, Ankara

TBMM Arşivi, Şahsi Dosya No:

TBMM Yıllık, D.V, İ.3, Ankara, , s

TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 5, Cilt:1, ().

TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 5, Cilt:1, ().

TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 5, Cilt, ().

TUNAYA, Tarık Zafer Türkiye’de Siyasal Partiler İkinci Meşrutiyet Dönemi, Cilt: 1, İletişim Yayınları, İstanbul

Ulus, 8 Kasım

Ulus, 8 Mart

Üçüncü Türk Dili Kurultayı (Tezler, Müzakere Zabıtları), İstanbul

Yüzüncü Yılında TBMM Oluşumu, Çalışma Şartları ve İşlevleri, I. Cilt, TBMM Basımevi, Ankara

Antalya’daki 5 bin yıllık Perge antik kentinde yürütülen kazı çalışmalarında, bin yıl önce yaşamış, tarihteki ilk kadın belediye başkanı olarak kabul edilen Plancia Magna’nın anıt mezarı gün yüzüne çıkmaya başladı. Antalya Müze Müdürlüğünce Perge’de gerçekleştirilen çalışmalarda, kazı ekibini heyecanlandıran bir gelişme yaşanmış, antik kentteki yazıtlarda adı geçen ve tarihteki ilk kadın belediye başkanı olduğu belirtilen Plancia Magna’nın anıt mezarı belirlenmişti.

Antalya Valisi Münir Karaloğlu’nun ilk kazmayı vurmasıyla başlayan kazılarda önce anıt mezarın 4 basamaktan oluşan platformu bulunmuştu. Başkan Plancia Magna hakkında yeni bilgilere ulaşmanın heyecanını yaşayan kazı ekibi, anıtın mezar odası kısmını da gün yüzüne çıkardı. Mezar odasının dış cephesindeki yazıtta Magna’nın ailesinin adı olan “Plancius Ailesi” ifadesi yer alıyor.

Antalya Müzesi Müdürü ve Perge Antik Kenti Kazı Başkanı Mustafa Demirel, Kültür ve Turizm Bakanlığına sundukları program kapsamında kentin ana bölgelerinde olduğu gibi anıt mezarda da kazıların devam ettiğini söyledi.

Romalı bir ailenin kızı

Plancia Magna’nın M.S. 2. Yüzyıl’da Perge’de yaşamış Roma asıllı bir ailenin çocuğu olduğunu aktaran Demirel, “Plancia Magna, Perge kentine önemli hizmetlerde bulunan Plancius ailesinin kızı. Babası M. Plancius Varus senatörlük ve eyalet valilikleri yaptı. Perge’yi üç dönem yöneten Magna, maddi imkanlarını şehrin imarı için harcadı ve cömertliğiyle halkın sevgisini kazandı. Kazılarda bulunan yazıtlarda Magna için “Plancia Magna kendi parasını harcadı”, “bol bol harcadı”, “kocasının kontrolü olmadan harcadı” ifadelerinin yer aldığı belirlendi. Yazıtlarda “kentin en üst yöneticisi”, “Artemis rahibesi”, “Tanrılar anası rahibesi” ve “imparator kültü baş rahibesi” unvanlarıyla da anılması Magna’nın bir yandan siyasal ve sosyal amaçlı görevler üstlenirken dinsel bir yönünün de olduğunu ortaya koyuyor.

Fransa’da yapılan yerel seçimlerin ikinci turunun sonucuna göre başkent Paris, ilk kadın belediye başkanını seçti.

Sosyalistlerin adayı Anne Hidalgo’nun resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 54,5 ile ipi göğüslemesi, Cumhurbaşkanı François Hollande‘ın rahat bir nefes alması olarak yorumlandı.

Zira aşırı sağ Milli Cephe’nin ülke genelinde rekor oy oranına yükselip 11 belediyenin kontrolünü ele geçirmesi nedeniyle Hollande‘ın bir kabine değişikliğine gidebileceği belirtiliyor.

Hidalgo ile başkentte alınan zafer ise parti açısından kritik önemi bulunuyor.

Paris’in yeni Belediye Başkanı Anne Hidalgo, “Ben Paris’in ilk kadın belediye başkanıyım. Ben görevin zorluklarının farkındayım. Ben kızgınlığı veya idealleri konusunda hiç yanıltmayan bu kentin başkanı olacağım. Ben kadın veya erkek fark gözetmeden bütün Parislilerin belediye başkanı olacağım.” şeklinde konuştu.

Geçen hafta yapılan ilk turda merkez sağdaki Halk Hareketi Birliği’nin (UMP) adayı Nathalie Kosciusko-Morizet yüzde 35,8 ile 3 çocuk annesi İspanya doğumlu Hidalgo’nun önünde yarışı bitirmişti.

Hidalgo’nun seçim vaatlerinin başında kentteki göç sorununa çözüm için konut, ulaşım ve yeşil alanlarla ilgili çeşitli planlar bulunuyordu.

Sadiye Hanım, Türk siyasetçi.

yılında, bugün Artvin ili Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya (eski adıyla Ersis) beldesinde Belediye Başkanı seçildi ve iki yıl bu görevi yürüttü.

yılında Mersin'de Belediye Başkanı seçilen ve kendisinden sıklıkla "Türkiye'nin ilk kadın belediye başkanı" olarak bahsedilen Müfide İlhan^[1] Türkiye'nin "ilk kadın il belediye başkanı"dır; ondan çok daha önce Kılıçkaya beldesinde belediye başkanlığı yapan Sadiye Hanım Türkiye'deki "ilk kadın belde belediye başkanı"dır.

Yaşamı[değiştir

nest...

71422 71423 71424 71425 71426

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası