Kızgın 1988

12 KIZGIN ADAM 12 Kızgın Adam ‘ ın hikayesi ve işleyişi göz önüne alındığında , ülkemizde eşi benzeri görülmeyen bir hikaye içermesi, konuya biraz uzak durmamıza neden olabilir. Bütün bunlarla Beraber yapıtın dar ve tek bir mekanda ele alınıyor oluşu filmin sürükleyeciliği açısından filme önyargılı bakmamıza sebep olabilir. . Önyargılara karşı yapılan bu filmin, daha izlemeden bizde oluşan önyargıları da yıkması çok anlamlıdır. Filmde bir çocuğun hayatının 12 jüri üyesine bağlı olması ve onların tartışmları işlenir. Her toplulukta olduğu gibi bu on iki kişilik grupta da her türlü yapıda insan vardır. Kimi, akşamki beyzbol maçına yetişmenin derdindedir, kimi kendi oğluna olan öfkesini suçlanan çocuktan çıkarmak istemektedir. Amerikan toplumunu temsil eden bir göçmen de vardır, tamamıyla dogmatik gerçekleri kabul eden de..Jüri üyeleri arasında bir pazarlamacı da vardır, reklamcı da. Filmin başında bir insanın ölecek olması 11 üyenin umurunda bile değildir. Film, onların düşünce yapıları üzerinden ırkçılık, toplumsal tavır, duyarsızlık, şiddet, yaşlılık, ölüm ve yaşam üzerine sahici tartışmalara ve yaklaşımlara aracılık ediyor. 8 numaralı üye , hemen gerekeni yapıp salonu terk etme isteğinde ve zihinlerinde mahkeme akışına dair hiçbir şüphe bulunmayan, alacakları karar neticesinde bir insanın hayatını kaybediceği gerçeğini önemsemeyen geri kalan 11 üyeye ve ayrıca sistemin jüri üyeleri üzerinde baskı yapmasına sebep olabilcek mekanın darlığı, hava sıcaklığı ,klimalandırmanın yetersiz olması gibi bütün faktörlere rağmen “Elimi kaldırıp bir çocuğu ölüme gönderemem” sözleri ile sitem eder ve izleyiciyi sistem, ölüm cezası, yargılama ve savunma süreçleri hakkında düşünmeye zorlar. Amerikan adalet sistemi ve jüri olgusunu işleyen filmde belirtildiği üzere, jürinin kararı oy çokluğu değil oy birliği ile alınması gerekmektedir. Aksi halde jüri kendini fesheder. 8 numaralı üyenin kendine göre sahip olduğu “mantıklı şüpheler ” zamanla diğer üyelerin görüşlerini değiştirir. Filmde jüri üyelerinin isimlerini ve yaşam tarzlarını film boyunca öğrenemiyoruz film bize sadece jüri üyelirin o anki davranışları hakkında hüküm vermeye yöneltiyor . Üyeler sanık hakkında karar verirken kendi kişisel hayatlarını ve geçmişte yaşadıklarını karara doğrudan etki edicek şekilde önyargılı tutum sergiliyorlar 8. Jüri üyesi ise tüm bunların aksine , verecekleri önemli kararın farkında olamayacak kadar düşüncesiz jüri üyelerini içinde bulundukları bencillik ve önyargı kurtatıp, insan hayatının kişiselliklerden veya normal yaşantıdan daha önemli olduğunu sergiliyor . Bu süreçte jüri üyeleri teker teker çocuğun suçsuz olduğuna ikna oluyor. 8 numaralı jürinin karşısında güçlü mantığı temsil eden 4 numaralı jürinin de ikna olması üzerine çocuğun suçlu olduğunu düşünen 3 numaralı üye yalnız kalıyor ve bu düşüncesinin sanığın yaşlarındaki oğlu ile yaşadığı sorunlardan kaynaklandığının ortaya çıkması üzerine o da pes ediyor. Bunun üzerine oy birliği ile çocuğun suçsuz olduğuna karar veriliyor. Suçlu ve suçsuz kavramlarının ak ile kara misali birbirinden ayrılamayacağını ve adaletin terazisinin ne kadar hassas olduğunu göz önüne çıkarıyor. Bununla birlikte filmin sonunda geçen bir soru çok dikkat çekici. “Varsayalım sen bizim fikrimizi değiştirdin. Ya çocuk babasını gerçekten öldürmüşse?”Bu soru bizi kuşkulandırmasada , kanıtların tesadüfi olarak çözülmesi izleyicinin aklını karıştırmıyor değil. Filmin sonlarında Jüri üyelerinin tamamının aynı kadrajda gözükmesi filmin ana temasını yanısıtır nitelikteydi. Sırtı dönük olanlar, üzüntü ile başını sıvazlayanlar ve savunduğu değerlerin arkasında sonuna kadar pes etmeden funduszeue.info resimde, ana unsuru insan olan bu filmin değindiği şeyleri tüm gerçekliğ ile öne çıkarması mükemmeldi. Adaletin gerçek anlamını çoktan kaybettiği ve daha çok zorbalık olarak algılanmaya başlandığı bu dönemde bize bu kavramın insan hayatıyla eşdeğer oldugunu hatırlatıyor film. Film, jüri sistemi eleştirisinden çok, başarılı bir şekilde bu sistemin ne kadar yanlış olduğunu, sayısız insan hayatının karar verme yetisinin çok iyi gelişmemiş insanlara teslim edilmesinin geri dönüşü olmayan büyük bir hata olduğunu ispatlıyor. 12 Kızgın Adam, adalet sistemine getirdiği eleştiriler ve önyargıların olumsuz sonuçlarını çarpıcı bir şekilde işlemesi, oyuncuların üstün performansı ve birçok küçük detay ile bir başyapıt. Hepsinden önemlisi film, sahip olduğu insani ruh, sorgulayıcı güç ve küçük olasılıkları mümkün kılma yeteneği ile seyirciye empati ve olaylara farklı açılardan bakma erdemlerini kazandırma olasılığına sahip. Bir sanat olarak sinemanın seyirci üzerindeki yaptırım gücünü anlatabilmek için, izlendikten sonra insanı değiştiren filmlerden bir tanesi. YUNUS ALP ÖZMEN