Amerika Kasırga Isimleri

Bir Florida sakini, Ağustos sonunda eyalete vuran Irma Kasırgasına sesleniyor: &#;Evine git Irma! Sarhoşsun!&#;

AMERİKA BÜLTENİ (27 Eylül )
Follow @amerikabulteni

Atlantik, yine oldukça yoğun bir kasırga sezonu geçiriyor. Bu da kasırga haberlerini dünya gündeminin üst sıralarına taşıyor. Haberlerde &#;Maria&#;, &#;Harvey&#;, &#;Irma&#;, &#;Jose&#; gibi isimler anıldığında sadece ABD’de değil dünyanın her yerinde çoğu insan kasırgalardan söz edildiğini biliyor.

Peki kasırgalara neden isim konuyor ve bu gelenek nasıl başladı?

Kasırgalara isim konmasının tek bir nedeni var; Kasırga güzergahında iletişimi kolaylaştırmak. Eskiden kasırgalar, enlem ve boylamları belirtilerek tanımlanıyordu. Ancak sürekli değişen numaraları söylemek güç olduğu gibi farklı kaynaklara bilgi aktarımını da zorlaştırıyordu. Kasırgaların hareketlerinin öngörülemezliği de durumu daha güçleştiriyordu. Bu soruna bir çözüm olarak kasırgalara rastgele bir isim konulmaya başlandı.

Eski kız arkadaşlarının ve karılarının isimlerini verdiler

İsim koyma geleneğini sistemli olarak 19’ncu yüzyıl sonunda Avustralyalı meteorolojist Clement Wragge başlattı. Wragge, güney Pasifik&#;teki kasırgalar için önce Yunan alfabesini (alfa, beta…) isim sıralaması olarak kullanırken sonradan popüler kız isimleri seçmeye başladı. Wragge, Avustralya Hava Dairesinin başına atanmasına engel olan politikacıların isimlerini de bir süre kasırga isimlendirmede kullandı.  Wragge’in Queensland’taki bürosu kapatılınca sistemi de kendisi de unutuldu. Ta ki 40 yıl sonra George Stewart, tarihli popüler romanı Storm’da, eski kız arkadaşlarının adını güney Pasifik kasırgalarına veren bu meteorolijistten bahsedinceye’ kadar. Roman İkinci Dünya Savaşı yıllarında özellikle de ABD donanması meteorolojistleri ve Hava Kuvvetleri personeli arasında popüler oldu. Üç ordu görevlisi yılında tropik fırtınalarla ilgili hava tahmin raporlarını hazırlamaları için Saipan’da görevlendirildiklerinde bu romandan esinlenerek, ‘’aniden şiddetlenmeleri, öngörülemezlikleri ve arkalarında enkaz bırakmaları’’ esprisi ile fırtınalara karılarının adını vermeye başladılar. Bir yıl sonra kadın adı vermek teamüle dönüştü.

Fırtınaları isimlendirme uygulaması   yılında ABD karasına taşındı. Miami’deki Hava Kuvvetleri Kasırga Dairesi, kuzey Atlantik&#;teki fırtınaları, ABD ordu ve donanmasının fonetik alfabesiyle (Able, Baker, Charlie vb) isimlendirmeye başladı. yılında art arda üç büyük kasırga oluştu. Bunlara verilen isimler ilk kez resmi basın bültenlerinde de kullanılınca ilk kez Amerikan medyası da kasırgaları isimleriyle haberleştirdi. Ancak, ordu alfabesi karışıklıklara neden olunca kadın isimlerinin kullanılması benimsendi.

Başlangıçta ilk oluşan kasırga veya tropik fırtınaya ‘A’ harfi ile başlayan, ikincisine ‘B’ harfi ile başlayan bir kadın adı konuyordu ve bu böyle devam ediyordu. Meteorolojist ve hava gözlemcilerinin, isim seçerken özellikle de yıkıcı potansiyele sahip kasırgalarda eski sevgili veya eşlerinin isimlerini seçtiği iddiaları tartışmalara neden olmaya başladı.

Erkek isimler &#;da eklendi

Dünya Meteoroloji Organizasyonu, yılında buna bir düzen vermeye karar verdi ve önceden listeler hazırladı. Oluşan her tropik fırtına ve kasırgaya listede sıradaki isim veriliyordu. Ancak tartışmalar yine sona ermedi. Çünkü liste tamamen kadın isimlerinden oluşuyordu.

’lerin dünyasında popüler bir espri olarak görülen bu durum ’larda kadınların eşitliklerini kazanmasının hızlanmasıyla tepkilerin odağına yerleşti. Kadınların ’ların sonunda başlattığı itiraz ve protestolar 10 yıl sonra yılında Ulusal Atmosfer ve Okyanus İdaresinin (NOAA) pes etmesiyle sonuç verdi. NOAA artık kasırgalara erkek isimlerinin de verileceğini açıkladı. 11 Temmuz günü Meksika Körfezini vuran ‘Bob’, erkek adı verilen ilk kasırga oldu.

Ancak yaklaşık 30 yıldır kasırgalara kadın ve erkek isimleri verildiği halde, kamuoyunun kadın ve erkek isimli kasırgaları farklı algıladığı iddiaları da sona ermedi. yılında yayınlanan bir araştırma, kadın isimli kasırgaların, daha az şiddetli olacağı duygusu uyandırdığı ve bunun da kadın isimli kasırgalara karşı daha az hazırlık yapılmasına ve daha büyük hasara neden olduğu tespiti yapılıyordu.

Günümüzde kasırgalara, her yıl için alfabetik düzende 21 isimden oluşan 6 ayrı liste, yıllık sırayla isim olarak veriliyor. Örneğin yılında kullanılan 21 isimlik liste yılında tekrar kullanılacak. Eğer bir kasırga ölümcül ve oldukça yıkıcı olursa, kötü hatıraları canlandırmamak için listeden emekli ediliyor. Eğer bir sezon içinde 21’den fazla kasırga ve tropik fırtına oluşursa, Yunan alfabesi (alfa, beta, gama…) fazla isimler olarak kullanılıyor. Ophelia, Philippe, Rina, Sean, Tammy, Vince ve Whitney, listesinde henüz kullanılmamış isimler.

Atlantik ve Pasifik&#;teki kasırga ve tayfunların bu yılki ve önümüzdeki 6 yıllık isim listesine ŞURADAN bakabilirsiniz.

AMERİKA BÜLTENİ&#;ni Twitter&#;dan takip edebilirsiniz